Doanh nghiệp khởi nghiệp được miễn thuế 2 năm đầu, 50% cho 4 năm tiếp theo

Ưu đãi vượt trội cho "mầm non" khởi nghiệp sáng tạo

Một trong những điểm sáng nổi bật và được kỳ vọng nhất của Kế hoạch này chính là gói ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đặc biệt dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (startup). Cụ thể, Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ khẩn trương trình Chính phủ văn bản hướng dẫn chi tiết việc triển khai chính sách miễn thuế TNDN trong 2 năm đầu hoạt động và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo.

Chính sách này không chỉ áp dụng cho bản thân doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo mà còn mở rộng ra các chủ thể quan trọng trong hệ sinh thái khởi nghiệp, bao gồm công ty quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo và các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Điều này cho thấy một cách tiếp cận toàn diện, nhằm nuôi dưỡng và phát triển toàn bộ môi trường hỗ trợ, từ đó tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các ý tưởng sáng tạo nảy mầm và phát triển thành những doanh nghiệp thành công.

Doanh nghiệp khởi nghiệp được miễn thuế thu nhập trong 2 năm đầu (Ảnh minh họa)

Sự ưu đãi không dừng lại ở thuế TNDN. Chính phủ cũng quyết định miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và thuế TNDN đối với các khoản thu nhập phát sinh từ việc chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp, quyền góp vốn, quyền mua cổ phần, và quyền mua phần vốn góp vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Đây là một động thái quan trọng, không chỉ khuyến khích các nhà đầu tư mạo hiểm "rót vốn" vào startup mà còn tạo sự linh hoạt và hấp dẫn cho việc thoái vốn, tái đầu tư, thúc đẩy dòng chảy vốn trong hệ sinh thái.

Để thu hút và giữ chân nhân tài, đặc biệt là các chuyên gia và nhà khoa học – những người đóng vai trò then chốt trong hoạt động đổi mới sáng tạo – Chính phủ cũng đưa ra chính sách ưu đãi thuế TNCN hấp dẫn. Theo đó, các chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm nghiên cứu phát triển, trung tâm đổi mới sáng tạo, hoặc tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo sẽ được miễn thuế TNCN trong thời hạn 2 năm đầu và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công. Chính sách này được kỳ vọng sẽ tạo ra một "lực hút" mạnh mẽ, thu hút chất xám trong và ngoài nước tham gia vào quá trình phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo của Việt Nam.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa: Trụ cột kinh tế được tiếp sức

Bên cạnh các startup, khối doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) – vốn được coi là xương sống của nền kinh tế, đóng góp lớn vào GDP và tạo công ăn việc làm – cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt. Theo Nghị quyết, DNNVV sẽ được miễn thuế TNDN trong 3 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu. Đây là một sự hỗ trợ thiết thực, giúp các doanh nghiệp mới thành lập giảm bớt gánh nặng tài chính ban đầu, có thêm nguồn lực để tái đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh.

Một điểm đáng chú ý khác là việc chi phí đào tạo và đào tạo lại nhân lực do các doanh nghiệp lớn hỗ trợ cho DNNVV tham gia vào chuỗi cung ứng của họ sẽ được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN của doanh nghiệp lớn. Chính sách này không chỉ khuyến khích các doanh nghiệp lớn chung tay nâng cao năng lực cho DNNVV mà còn thúc đẩy sự liên kết, hợp tác chặt chẽ hơn giữa các doanh nghiệp, hình thành các chuỗi giá trị bền vững. Tất cả các chính sách ưu đãi thuế cho DNNVV này đều được yêu cầu hoàn thành triển khai trong năm 2025.

Song song với các ưu đãi trực tiếp, Chính phủ cũng đặt ra yêu cầu quyết liệt về cải cách môi trường kinh doanh, gỡ bỏ rào cản, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp hoạt động.

(Ảnh minh họa)

Một thay đổi quan trọng trong chính sách thuế là việc Bộ Tài chính được giao rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan đến việc hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ không áp dụng phương pháp khoán thuế kể từ ngày 1/1/2026. Sự thay đổi này hướng tới việc quản lý thuế minh bạch, công bằng hơn đối với các chủ thể kinh doanh cá thể.

Trong lĩnh vực mua sắm công, Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính trình văn bản hướng dẫn chính sách dành các gói thầu xây lắp, mua sắm hàng hóa, gói thầu hỗn hợp cung cấp hàng hóa và xây lắp sử dụng ngân sách nhà nước có giá trị không quá 20 tỷ đồng cho DNNVV. Đặc biệt, ưu tiên sẽ được dành cho các doanh nghiệp do thanh niên, phụ nữ, đồng bào dân tộc thiểu số, người khuyết tật làm chủ, hoặc các doanh nghiệp hoạt động tại các vùng miền núi, biên giới, hải đảo. Chính sách này, dự kiến hoàn thành trong năm 2025, không chỉ tạo cơ hội tiếp cận thị trường cho DNNVV mà còn thể hiện sự quan tâm đến các đối tượng yếu thế và các vùng kinh tế khó khăn.

Vấn đề thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp, vốn thường gây nhiều bức xúc, cũng được Chính phủ đặc biệt quan tâm. Nghị quyết nêu rõ nguyên tắc: đối với cùng một nội dung quản lý nhà nước, nếu đã tiến hành thanh tra thì không kiểm tra, hoặc đã kiểm tra thì không thanh tra doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong cùng một năm, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng. Chính phủ yêu cầu "xử lý nghiêm các hành vi lạm dụng kiểm tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh". Kế hoạch kiểm tra phải được công bố công khai trên cổng thông tin để cộng đồng doanh nghiệp biết và phối hợp.

Hơn nữa, Chính phủ chỉ đạo đẩy mạnh hoạt động kiểm tra trực tuyến, từ xa, ưu tiên kiểm tra dựa trên dữ liệu điện tử để giảm thiểu kiểm tra trực tiếp. Các công cụ, giải pháp cảnh báo sớm nguy cơ vi phạm pháp luật cho doanh nghiệp sẽ được xây dựng. Công tác đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái, hàng lậu, vi phạm bản quyền cũng sẽ được quyết liệt triển khai để bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính. Bộ Công an được giao hoàn thiện dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Dữ liệu trong năm 2025 nhằm tăng cường chia sẻ dữ liệu, tạo thuận lợi cho hoạt động kiểm tra, thanh tra trực tuyến.

Tháo gỡ rào cản, kiến tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh

Để thực sự tạo đột phá, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải rà soát, loại bỏ những điều kiện kinh doanh không cần thiết, các quy định chồng chéo, không phù hợp, cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân, chậm nhất là ngày 31/12/2025. Mục tiêu cụ thể là giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, 30% chi phí tuân thủ pháp luật, và 30% điều kiện kinh doanh, đồng thời tiếp tục cắt giảm mạnh mẽ trong những năm tiếp theo.

(Ảnh minh họa)

Chuyển đổi số được xác định là công cụ then chốt để đạt được các mục tiêu này, đặc biệt trong các quy định về gia nhập, rút lui khỏi thị trường, đất đai, quy hoạch, đầu tư, xây dựng, thuế, hải quan, bảo hiểm, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn, quy chuẩn. Dịch vụ công cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh sẽ được cung cấp không phụ thuộc vào địa giới hành chính.

Bộ Tài chính cũng được giao chủ trì rà soát danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện để cắt giảm những ngành nghề không cần thiết, hoàn thành trước ngày 31/12/2026. Trong khi đó, Bộ Công Thương có trách nhiệm đẩy mạnh thực thi Luật Cạnh tranh, đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng, bình đẳng, xử lý nghiêm các hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh, độc quyền và cạnh tranh không lành mạnh, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.

Hỗ trợ tài chính xanh và phát triển bền vững

Một điểm nhấn quan trọng khác trong Kế hoạch của Chính phủ là việc thúc đẩy các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG). Ngân hàng Nhà nước được giao trình văn bản hướng dẫn chính sách nhà nước hỗ trợ lãi suất 2%/năm thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh vay vốn thực hiện các dự án này. Tương tự, Bộ Tài chính cũng sẽ trình văn bản hướng dẫn chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm thông qua các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách cho cùng đối tượng và mục đích. Cả hai nhiệm vụ này đều có thời hạn hoàn thành trong năm 2025.

Ngoài các biện pháp cụ thể trên, Nghị quyết cũng nêu rõ định hướng hỗ trợ nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp và chất lượng nguồn nhân lực; hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp vừa và lớn, các tập đoàn kinh tế tư nhân tầm cỡ khu vực và toàn cầu.