Điều kiện chuyển nhượng đất nông nghiệp có sự thay đổi lớn theo Luật mới nhất

Trong bối cảnh nhu cầu sử dụng và tích tụ đất nông nghiệp ngày càng gia tăng, Luật Đất đai 2024 đã có nhiều thay đổi đáng kể, đặc biệt là trong việc mở rộng quyền chuyển nhượng đất nông nghiệp cho cả cá nhân và tổ chức. Luật đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 và thay thế Luật đất đai 2013.

Những điều chỉnh này không chỉ phản ánh xu hướng phát triển sản xuất nông nghiệp hiện đại, mà còn mở ra cơ hội tiếp cận đất đai minh bạch, hiệu quả hơn cho người dân và doanh nghiệp.

Ảnh minh hoạ

Cá nhân có được chuyển nhượng đất nông nghiệp nếu không trực tiếp sản xuất?

Luật Đất đai 2024 mở rộng đáng kể quyền tiếp cận đất nông nghiệp đối với cá nhân, kể cả khi người đó không trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Theo quy định mới, cá nhân được phép nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp, bao gồm cả đất trồng lúa - loại đất trước đây thường bị giới hạn chuyển nhượng. Tuy nhiên, hoạt động này phải nằm trong phạm vi ranh giới hành chính của một tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và không vượt quá hạn mức nhận chuyển nhượng theo quy định của Chính phủ.

Các điều kiện bao gồm: phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ hoặc sổ hồng); đất không có tranh chấp hoặc tranh chấp đã được giải quyết theo quy định của pháp luật; quyền sử dụng đất không bị kê biên hoặc áp dụng biện pháp cưỡng chế khác để bảo đảm thi hành án; thời hạn sử dụng đất vẫn còn hiệu lực; và quyền sử dụng đất không đang bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Trong trường hợp cá nhân muốn nhận chuyển nhượng vượt hạn mức đất nông nghiệp cho phép, họ phải thành lập tổ chức kinh tế (doanh nghiệp, hợp tác xã…) và xây dựng phương án sử dụng đất cụ thể. Phương án này cần được UBND cấp huyện nơi có đất chấp thuận trước khi thực hiện chuyển nhượng.

Quy định này vừa tạo điều kiện linh hoạt hơn cho người dân tiếp cận đất đai, vừa đảm bảo đất nông nghiệp được sử dụng có định hướng và hiệu quả, không bị bỏ hoang hoặc sử dụng sai mục đích.

Tổ chức kinh tế được rao bán và nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp như thế nào?

Đối với tổ chức kinh tế - bao gồm doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại…, Luật Đất đai 2024 cho phép thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp để phục vụ mục tiêu sản xuất nông nghiệp. Các tổ chức này có thể nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân để đầu tư phát triển các dự án nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất hữu cơ hoặc phát triển mô hình nông nghiệp tuần hoàn, gắn với chuỗi giá trị.

Tuy nhiên, tương tự như với cá nhân, việc nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp của tổ chức cũng phải kèm theo phương án sử dụng đất cụ thể và được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Trong trường hợp đất trồng lúa, ngoài việc lập phương án, tổ chức còn phải thực hiện nghĩa vụ chuyển đổi mục đích sử dụng (nếu có) và cam kết không gây ảnh hưởng đến an ninh lương thực của địa phương.

Thẩm quyền của các cấp chính quyền trong việc cho phép tổ chức thuê đất được quy định như sau:

UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cho thuê đất đối với tổ chức trong nước; tổ chức tôn giáo và tổ chức tôn giáo trực thuộc; người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài; tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao.

UBND cấp huyện có thẩm quyền cho thuê đất đối với cá nhân và cộng đồng dân cư. Trường hợp thuê đất để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5ha trở lên, cá nhân phải có văn bản chấp thuận của UBND cấp tỉnh trước khi được UBND cấp huyện ra quyết định cho thuê.

UBND cấp xã có thẩm quyền cho thuê đất từ quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn.