Đây là loại gỗ đắt nhất thế giới được mệnh danh là 'vàng xanh', giá cao ngất ngưởng lên đến 20 tỷ đồng/kg, giới thượng lưu tranh nhau săn lùng

Trầm Hương - Báu vật từ rừng sâu

Trầm Hương, tên khoa học Aquilaria agallocha Roxb, hay còn gọi là dó bầu, từ lâu đã vang danh khắp châu Á và được xếp vào vị trí số 1 trong danh sách những loại gỗ đắt nhất hành tinh. Ở Việt Nam, Trầm Hương thuộc nhóm 1, danh sách các loại cây gỗ quý hiếm cần được bảo tồn và khai thác bền vững.

Cây trầm hương có thể vươn mình cao tới 30 mét, với đường kính thân lên đến 80cm. Lớp vỏ ngoài màu nâu xám mịn màng ôm lấy thân cây thẳng tắp, điểm xuyết những rãnh nhỏ. Cành cây thanh mảnh, cong queo, tạo nên những tán lá thưa thớt màu nâu nhạt. Lá cây đơn, mọc đối nhau, hình bầu dục nhọn, dài 10-20cm và rộng 5-8cm. Mặt trên lá xanh lục, mặt dưới trắng xám. Hoa nhỏ nhắn, màu trắng hoặc vàng nhạt, mọc thành cụm duyên dáng ở nách lá. Quả cây trầm hương hình cầu, đường kính 2-3cm, chứa một hạt duy nhất.

Trầm Hương - Loại gỗ đắt nhất thế giới được mệnh danh là 'vàng xanh'

Điều làm nên giá trị đặc biệt của Trầm Hương nằm ở phần gỗ chứa nhựa thơm, được hình thành từ thân cây già mục trải qua quá trình biến đổi kỳ diệu. Quá trình này kéo dài ít nhất 10 năm, thậm chí hàng chục năm, dưới tác động của nấm mốc và vi sinh vật. Khi cây càng già, chất lượng Trầm Hương càng cao. Gỗ Trầm Hương có màu đen hoặc nâu sẫm, với những đường vân gỗ độc đáo, đẹp mắt, và tỏa ra một mùi thơm đặc trưng, dịu nhẹ, ngọt ngào và thanh tao.

Tên gọi "Trầm Hương" bắt nguồn từ hương thơm đặc biệt, không lẫn vào đâu được. Gỗ Trầm Hương chứa hơn 25% tinh dầu, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Từ xa xưa, Trầm Hương đã được sử dụng để chế tác tinh dầu, vòng tay và nhiều sản phẩm khác, giúp người dùng thư giãn, giảm căng thẳng và hỗ trợ sức khỏe. Đặc biệt, Trầm Hương thiên nhiên còn được mệnh danh là "gỗ của các vị thần" hay "vàng xanh" nhờ những công dụng tuyệt vời mà nó mang lại.

Giáo sư Gishi Honda từ Đại học Tokyo, Nhật Bản, đã khẳng định: "Trầm Hương Việt Nam có chất lượng tốt nhất thế giới." Chất lượng vượt trội này đã biến Trầm Hương Việt Nam trở thành mục tiêu săn lùng của giới thượng lưu quốc tế.

Tại Việt Nam, Trầm Hương phân bố chủ yếu ở các khu rừng nhiệt đới và rừng nguyên sinh như Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Nghệ An, Khánh Hòa, đặc biệt là từ tỉnh Quảng Bình trở vào phía Nam, kéo dài đến đảo Phú Quốc.

Phân loại Tràm Hương

Để phân loại Trầm Hương, người ta chủ yếu dựa vào hàm lượng tinh dầu. Ba loại Trầm Hương phổ biến nhất là:

- Kỳ Nam: Loại gỗ Trầm Hương quý hiếm nhất, được hình thành do sự biến đổi phức tạp của gỗ dó bầu dưới tác động của vi sinh vật và nấm trong thời gian dài. Hàm lượng tinh dầu trong gỗ Kỳ Nam cao, thường trên 20%. Mùi thơm đặc trưng, ngọt ngào, thanh tao và lưu giữ hương thơm lâu dài. Kỳ Nam được chia thành nhiều loại khác nhau như: kỳ nam bạch, kỳ nam thanh, kỳ nam huỳnh, kỳ nam hắc.

- Trầm Hương: Loại gỗ Trầm Hương phổ biến hơn, được hình thành do sự tích tụ tinh dầu trong gỗ dó bầu sau khi bị thương do côn trùng, vi sinh vật hoặc các yếu tố khác tấn công. Trầm Hương có màu nâu vàng, nâu sẫm, hoặc nâu đỏ, không mịn bằng Kỳ Nam. Mùi hương thơm nhưng không ngọt ngào như Kỳ Nam.

- Tốc: Loại gỗ Trầm Hương có hàm lượng tinh dầu thấp nhất, thường dưới 2%. Mùi hương không nồng như Trầm Hương, nhưng vẫn có hương thơm dịu nhẹ và thanh mát. Tốc thường được dùng để làm thuốc và xông nhà.

Trải qua nhiều thế kỷ, Trầm Hương vẫn là một trong những loại gỗ đắt nhất thế giới. Giá gỗ Trầm Hương dao động rất rộng, từ vài chục nghìn đồng đến vài tỷ đồng mỗi kilogram, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: phân loại, nguồn gốc xuất xứ, hình dáng, độ tuổi, màu sắc,... Thậm chí, những khối Trầm Hương Kỳ Nam thượng hạng có thể đạt mức giá lên tới 20 tỷ đồng/kg.

Tuy nhiên, việc khai thác Trầm Hương không bền vững đã đẩy tất cả các loại cây dó bầu vào danh mục cực kỳ nguy cấp. Các chuyên gia ước tính số lượng cây dó bầu đã giảm 80% trong 150 năm qua. Vì vậy, việc bảo tồn và phát triển bền vững nguồn tài nguyên Trầm Hương là vô cùng quan trọng để bảo vệ "vàng xanh" của Việt Nam cho các thế hệ tương lai.