Thứ ba, 14/10/2025
Vâng, đây là sa mạc lớn nhất trên trái đất - sa mạc Sahara. Vậy làm thế nào mà một sa mạc khổng lồ như vậy lại ra đời? Hãy nói về chủ đề này dưới đây.
Do sự chuyển động của các mảng địa chất, vùng đất trên trái đất thực sự đã chuyển động chậm cách đây 40 triệu năm, mảng địa chất nơi Châu Phi tọa lạc không ở vị trí mà chúng ta thấy ngày nay. Có một đại dương rộng lớn ở phía bắc. Được biết đến với cái tên Biển Tethys, được nuôi dưỡng bởi một lượng lớn không khí ẩm từ đại dương, không có sa mạc Sahara ở phía bắc châu Phi vào thời điểm đó mà là một ốc đảo rộng lớn.
Tuy nhiên, bắt đầu từ 40 triệu năm trước, mảng nơi châu Phi tọa lạc bắt đầu di chuyển về phía bắc, theo thời gian, cuối cùng nó va chạm với mảng nơi châu Âu tọa lạc. Điều này khiến biển Tethys và mảng châu Phi bị đóng lại, nằm ở vị trí phần phía bắc của mảng cũng bị nâng lên do bị nén và nhiều đất bị lộ ra biển hơn.
Cần chỉ ra rằng những suy đoán trên được hỗ trợ bởi bằng chứng đầy đủ. Ví dụ, một số lượng lớn hóa thạch rễ cây ngập mặn đã được phát hiện ở phía bắc Châu Phi, các nhà khoa học đã phát hiện ra một số lượng lớn hóa thạch rễ cây ngập mặn. Hóa thạch của các loài giáp xác cổ đại và thậm chí trong đá của các kim tự tháp cũng chứa hóa thạch của sinh vật biển cổ đại.
(Trong ảnh là hóa thạch rễ cây ngập mặn được tìm thấy ở Bắc Phi)
(Trong ảnh là hóa thạch cá voi răng giáo được tìm thấy ở "Thung lũng cá voi" có niên đại 37 triệu năm tuổi)
(Hình ảnh hóa thạch "con bọ tiền" được tìm thấy trong đá kim tự tháp)
Sự dịch chuyển mảng này đã đặt Sahara ở cả hai phía của Chí tuyến Bắc, khiến nó bị chi phối bởi vành đai áp suất cao cận nhiệt đới quanh năm. Không khí ẩm từ biển phía Bắc cũng giảm đi đáng kể, một chỗ phình cao ở phía đông của sa mạc Sahara, ngăn không khí ẩm từ đại dương ở phía đông xâm nhập vào vùng đất sâu.
Gió mậu dịch đông bắc có thể thổi vào sa mạc Sahara đến từ khu vực khô hạn ở Tây Á. Mặc dù gió mậu dịch đông bắc đi qua Biển Đỏ trước khi thổi vào sa mạc Sahara, nhưng do Biển Đỏ quá hẹp nên luồng không khí thu được không khí ẩm, khi đi qua nó rất hạn chế. Chỉ với lượng không khí ẩm nhỏ này, rất khó hình thành lượng mưa ở Sahara. Và do sự phổ biến của gió mậu dịch hướng đông bắc nên không khí ẩm từ Đại Tây Dương cũng khó có thể xâm nhập sa mạc Sahara.
Nói một cách dễ hiểu, do sự dịch chuyển của mảng này, Sahara đã mất đi rất nhiều nguồn không khí ẩm, tạo nền tảng cho sự hình thành một sa mạc khổng lồ. Lưu ý rằng chúng tôi chỉ đặt nền móng chứ không phải sa mạc Sahara sẽ được hình thành từ bây giờ. Tại sao lại nói như vậy? Hãy xem.
Hàng tỷ tấn bụi được gió mậu dịch phía đông bắc cuốn đi khỏi sa mạc Sahara mỗi năm và hầu hết chúng được lắng đọng ở Đại Tây Dương. Thông qua nghiên cứu các trầm tích cổ xưa, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng trong hàng trăm nghìn năm qua, khí hậu của sa mạc Sahara thường xuyên chuyển đổi giữa khô và ẩm trong hơn 20.000 năm.
Mặt khác, những bức tranh tường cổ được phát hiện ở sa mạc Sahara cũng xác nhận hiện tượng này. Nhiều con ngựa, trâu, voi, hươu cao cổ và các động vật khác xuất hiện trong những bức tranh tường này, và tất cả chúng ta đều biết rằng những loài động vật này không thể sống sót được ở sa mạc, đặc biệt là ngựa.
Theo xác định của các nhà khoa học, những bức tranh tường này có lẽ được vẽ bởi con người cổ đại từ khoảng 6.000 đến 11.000 năm trước. Điều này có nghĩa là vào thời điểm đó, lẽ ra ở Sahara đã có những ốc đảo hoặc đồng cỏ rộng lớn và lượng mưa đủ để hỗ trợ sự sinh tồn của loài người và những con vật này.
Vậy điều gì khiến khí hậu ở Sahara thay đổi thường xuyên? Câu trả lời được các nhà khoa học đưa ra là: Tuế sai của Trái Đất.
Cái gọi là tuế sai của trái đất có nghĩa là trục quay của trái đất quay quanh trục quay của trái đất dưới tác dụng hấp dẫn của mặt trời và mặt trăng. Quỹ đạo của chuyển động quay này trong không gian là một hình nón, có chu kỳ khoảng 25.700 năm.
Chúng ta biết rằng năng lượng mặt trời thu được cao nhất ở vị trí mặt trời chiếu thẳng xuống trái đất và khi độ nghiêng của ánh sáng mặt trời tăng thì năng lượng mặt trời thu được giảm đi. Có thể thấy từ hình trên, tuế sai của Trái đất sẽ làm thay đổi độ nghiêng của ánh sáng mặt trời trong cùng một mùa trên Trái đất, từ đó ảnh hưởng đến sự phân bố năng lượng mặt trời giữa các mùa trên Trái đất.
Nói cách khác, tuế sai của trái đất sẽ làm cho năng lượng ánh sáng mặt trời ở cùng một khu vực trên trái đất thay đổi đều đặn trong cùng một mùa, “từ ít đến nhiều, và từ nhiều đến ít đối với khu vực có sa mạc Sahara”. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cường độ của gió mùa mùa hè.
Do sự khác biệt về tính chất nhiệt giữa biển và đất liền, vào mùa hè, mặt đất nóng lên nhanh hơn và không khí gần bề mặt sẽ “chạy” lên độ cao lớn sau khi được làm nóng, từ đó hình thành nên áp suất thấp gần bề mặt đại dương nóng lên chậm hơn, không khí gần bề mặt sẽ "chạy" cao hơn. Nhiệt độ không khí tương đối thấp, mật độ tương đối cao và áp suất không khí cao hơn bề mặt đất liền gần mặt biển sẽ chảy vào mặt đất, tạo thành gió mùa mùa hè.
Các nhà khoa học chỉ ra rằng nếu mùa hè ở Sahara là thời kỳ có lượng ánh sáng mặt trời thấp thì gió mùa mùa hè sẽ rất yếu và không thể mang đủ không khí ẩm đến Sahara, rất dễ hình thành những sa mạc khổng lồ, và vài nghìn năm gần đây chính là thời kỳ này nên một sa mạc Sahara với diện tích hơn 9 triệu km2 đã được hình thành.
Dựa vào đó, chúng ta có thể suy ra rằng trong những ngày tới, khi tuế sai của trái đất tiếp tục diễn ra, dòng năng lượng mặt trời (trong cùng mùa) tại khu vực có sa mạc Sahara sẽ tăng dần và gió mùa mùa hè sẽ ngày càng mạnh hơn. Khi đạt đến một cường độ nhất định, sa mạc lớn nhất trên trái đất này có thể biến mất một lần nữa và được thay thế bằng ốc đảo hoặc đồng cỏ rộng lớn.
Được rồi, hôm nay chúng ta dừng ở đây và hẹn gặp lại lần sau.
Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/co-dien-tich-hon-9-trieu-km2-sa-mac-lon-nhat-the-gioi-co-nguon-goc-t..
Theo quy định mới, sẽ áp mức phạt 50 - 75 triệu đồng nếu chủ...
Đời sống số - 15 giờ, 55 phút trước
Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 14/10/2025.
Tin trong ngày - 15 giờ, 55 phút trước
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đồng ý phương án nghỉ Tết Bính Ngọ năm 2026 trong 9 ngày liên tục.
Tin trong ngày - 16 giờ, 39 phút trước
Sau khi chia tay đội tuyển Việt Nam, HLV Park Hang Seo hiện tại đang đảm nhiệm vai trò cố vấn cấp cao cho một CLB hạng Nhất.
Kiến thức - 17 giờ, 38 phút trước
Vi phạm giao thông năm 2025 được xử lý nghiêm khắc xiết chặt hành vi tham gia giao thông hơn so với trước đây, người dân chú ý chấp hành để bảo vệ an...
Tin trong ngày - 17 giờ, 41 phút trước
Sáng 12/10, Ủy ban Văn hóa và Xã hội tiếp tục phiên họp toàn thể lần thứ ba để thẩm tra dự án Luật Dân số. Cùng với điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo...
Làm sao - 2 giờ, 44 phút trước
Người dân cần nắm rõ thông tin về các số điện thoại này để tránh bị lừa.
Tin trong ngày - 2 giờ, 45 phút trước
Ngày 15/10/2025, nhiều chính sách quan trọng trong các lĩnh vực giáo dục, tài chính, ngân hàng, thuế và an ninh sẽ chính thức có hiệu lực.
Tin trong ngày - 2 giờ, 45 phút trước
Ở Ninh Bình, bãi rác thung Quèn Khó là một trong hai cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng còn tồn đọng, chưa được xử lý triệt để trên địa bàn tỉnh...
Đời sống số - 2 giờ, 47 phút trước
Những người sinh năm Thìn, Ngựa hoặc Khỉ sẽ được ban phước với sự giàu có và thịnh vượng liên tục trong suốt cuộc đời.
Phong thủy - 2 giờ, 47 phút trước
Nhà là nơi chúng ta sinh sống mỗi ngày. Khí chất ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tâm trạng của mọi người trong gia đình. Đặc biệt là bà chủ nhà, bà...
Tin trong ngày - 3 giờ, 33 phút trước
Không phải trung tâm sầm uất, một khu vực tại TP.HCM đang nổi lên như tâm điểm cạnh tranh của phân khúc căn hộ cao cấp, khi hàng loạt dự án hạng sang quy...
Chuyện làng sao - 3 giờ, 34 phút trước
Trong quá trình làm việc với cơ quan điều tra, Ngân 98 tỏ thái độ bất hợp tác, la hét, gây cản trở quá trình thực thi nhiệm vụ của công an.
Dòng sự kiện - 3 giờ, 34 phút trước
Trước câu hỏi về thất bại đau đớn nhất, Shark Bình đã đề cập đến vấn đề này.
Kiến thức - 3 giờ, 34 phút trước
Đường Tăng vốn dĩ đẹp trai, trên đường đến Tây Phương, có ba đệ tử yêu quái tháp tùng, càng khiến ông thêm phần xuất chúng. Vóc dáng uy nghi và vẻ ngoài ấn...
Chuyện làng sao - 3 giờ, 34 phút trước
Nước cờ cao tay của Ngân 98 khiến nhiều người phải lắc đầu.
Kiến thức - 3 giờ, 34 phút trước
Cá sóc đực cần cân bằng số lần ghép đôi với chất lượng, trong khi cá cái cần chọn lọc bạn tình để đảm bảo tỷ lệ thành công cao.
Kiến thức - 3 giờ, 7 phút trước
Nhiều cha mẹ vẫn tin rằng “thương cho roi cho vọt”, rằng đòn roi mới dạy được con nên người. Còn bây giờ, mỗi nhà chỉ có một hoặc hai con, được chăm sóc...
Kiến thức - 3 giờ, 7 phút trước
“Báu vật” quý hiếm này chỉ tìm thấy tại Việt Nam và có nguy cơ biến mất nếu không có biện pháp bảo vệ sớm.
Kiến thức - 3 giờ, 8 phút trước
Tùy vào tính chất và mức độ vi phạm, người trốn tránh NVQS có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, với mức án cao nhất lên đến...
Tin trong ngày - 3 giờ, 8 phút trước
ChatGPT gợi ý 3 ngôn ngữ mà ngay cả người "mất gốc", không giỏi ngoại ngữ vẫn có thể học được và thậm chí có thể biến nó thành "vũ khí" nghề nghiệp sau...
Thời trang + - 3 giờ, 8 phút trước
Chỉ cần nắm vững những tuyệt chiêu mix đồ sau, bạn hoàn toàn có thể "hack" dáng thành công, vừa thanh mảnh lại càng thêm cao ráo.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 17 phút trước
Tin sao Việt 14/10/2025: Khoảnh khắc Lương Bằng Quang nắm chặt tay Ngân 98 trước khi vào buồng giam. Thông tin NSND Việt Anh và bạn gái kém 36 tuổi chia tay lan truyền...
Chuyện làng sao - 3 giờ, 20 phút trước
Nữ diễn viên Son Ye Jin khiến nhiều người hâm mộ ngỡ ngàng vì diện mạo gần đây của mình.
Khỏe đẹp - 4 giờ, 42 phút trước
Hạt chia là một lựa chọn phổ biến trong quá trình giảm cân lành mạnh, vậy thời điểm nào trong ngày là tốt nhất để uống hạt chia?
Truyền hình - 4 giờ, 53 phút trước
NSƯT Kim Oanh nói lời chào tạm biệt Ban Văn nghệ sau 18 năm gắn bó.