Chính thức từ hôm nay: Đóng BHXH 15 năm có lương hưu, người từ 75 tuổi có trợ cấp

Kể từ hôm nay (ngày 1/7), Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) chính thức có hiệu lực với 14 nội dung sửa đổi lớn, bổ sung nhiều quyền lợi an sinh cho người tham gia.

Đóng 15 năm BHXH có lương hưu

Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7 đã thay đổi quy định về điều kiện hưởng lương hưu so với Luật BHXH 2014.

Theo đó, người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu và đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu hằng tháng, được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để chăm sóc sức khỏe trong suốt quá trình hưởng lương hưu.

Quy định này được áp dụng đối với cả những người đã tham gia BHXH từ trước ngày Luật BHXH 2024 có hiệu lực.

Những sửa đổi đó có nhiều nội dung bổ sung thêm quyền lợi cho người lao động tham gia BHXH (Ảnh minh họa).

Người từ 75 tuổi có trợ cấp

Luật mới bổ sung một chương về trợ cấp hưu trí xã hội. Chương này quy định đối tượng và điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội là công dân Việt Nam từ 75 tuổi trở lên, không nhận lương hưu hoặc trợ cấp BHXH; công dân Việt Nam từ đủ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng.

Trước đây, khoản trợ cấp này dành cho người cao tuổi từ 80 tuổi trở lên. Với quy định mới, độ tuổi đủ điều kiện nhận trợ cấp đã giảm 5 tuổi.

Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng được Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ. Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội định kỳ 3 năm/lần.

Quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ do HĐND cùng cấp quyết định, tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách và huy động các nguồn lực xã hội.

Người hưởng trợ cấp được đóng bảo hiểm y tế và nhận hỗ trợ chi phí mai táng khi qua đời theo quy định của pháp luật về người cao tuổi.

(Ảnh minh họa)

Bổ sung chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện

Luật BHXH năm 2024 bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện. Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng trợ cấp thai sản 2 triệu đồng cho mỗi con mới sinh.

Quyền lợi bổ sung này hoàn toàn do ngân sách nhà nước bảo đảm, người tham gia BHXH tự nguyện không phải đóng thêm chi phí.

Lao động nữ là người dân tộc thiểu số, hoặc lao động nữ là người dân tộc Kinh có chồng là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo khi sinh con còn được hưởng chính sách hỗ trợ khác theo quy định của Chính phủ.

Đồng thời, Luật BHXH năm 2024 còn bổ sung cho người hoạt động không chuyên trách cấp xã được thụ hưởng đầy đủ các chế độ BHXH bắt buộc thay vì chỉ hưởng hưu trí và tử tuất như Luật BHXH năm 2014. Tức là họ được nhận thêm chế độ ốm đau; thai sản; tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Bổ sung quyền lợi cho người không rút BHXH một lần

Luật bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần.

Cụ thể, người lao động nghỉ việc mà không rút BHXH một lần, lựa chọn bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng lương hưu có cơ hội được thụ hưởng thêm 3 quyền lợi so với Luật BHXH năm 2014.

Thứ nhất là chính sách hỗ trợ về tín dụng cho người lao động có thời gian đóng BHXH mà bị mất việc làm.

Thứ hai là cơ hội được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình ngay từ khi đủ tuổi nghỉ hưu.

Thứ ba là trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được hưởng BHYT do ngân sách nhà nước đóng.

Bổ sung chế độ trợ cấp BHXH hằng tháng

Theo đó, công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm đóng BHXH) và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình. Trong thời gian hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng, họ được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế.

Mức trợ cấp hằng tháng được tính bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng tại thời điểm giải quyết hưởng.

Trường hợp thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng được tính theo mức trên vượt quá thời gian người lao động đến tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì người lao động được tính để hưởng trợ cấp hằng tháng mức cao hơn trợ cấp hưu trí xã hội.

(Ảnh minh họa)

Gia tăng bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động

Luật BHXH năm 2024 gia tăng bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động bằng việc bổ sung trách nhiệm của cơ quan BHXH; bổ sung các biện pháp xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH nhằm tăng cường tính tuân thủ pháp luật về BHXH. Đặc biệt, trường hợp trốn đóng BHXH có thể bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự.

Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Luật BHXH năm 2024 gia tăng quyền lợi của người lao động bằng việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với 5 nhóm đối tượng.

Thứ nhất là chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh.

Thứ hai là người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố.

Thứ ba là người lao động làm việc không trọn thời gian.

Thứ tư là người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên… không hưởng tiền lương.

Thứ năm là những người có việc làm, thu nhập ổn định, thường xuyên trên cơ sở đề xuất của Chính phủ.