Thứ năm, 21/08/2025
Không bỏ bê
Một trong những sai lầm lớn nhất của cha mẹ là bỏ bê, thờ ơ với con cái. Họ mặc cho con học tập, lớn lên như "trời sinh voi, sinh cỏ". Kiểu tư duy sai lầm này bắt nguồn từ tư duy cố định, cho rằng thành tích của con cái là do số mệnh, nếu ban đầu không tốt sẽ không còn hy vọng.
Trên thực tế, thái độ và năng lực là hai yếu tố tạo nên một đứa trẻ học giỏi. Đôi khi, chỉ cần cha mẹ tin con có thể làm tốt thì con sẽ làm tốt, như thí nghiệm của nhà tâm lý Mỹ Robert Rosenthal, năm 1968.
Thí nghiệm này thực hiện ở một trường tiểu học, chọn ngẫu nhiên một danh sách các học sinh và nói với giáo viên đây là "những học sinh có nhiều triển vọng nhất". 8 tháng sau, những học sinh trong danh sách này đều tiến bộ vượt bậc. Các nhà nghiên cứu tin chính sự kỳ vọng và quan tâm đặc biệt từ giáo viên đã tiếp thêm tự tin, tạo động lực giúp các em học tập tốt hơn. Đây được gọi là "Hiệu ứng Rosenthal" (sức mạnh của kỳ vọng).
Hãy nhớ, món quà tốt nhất mà bạn có thể tặng cho con cái, chính là biến mình trở thành một người cha, người mẹ tốt hơn.
Tư duy của cha mẹ có con học giỏi (Ảnh minh họa).
Không chỉ trích
"Sao mẹ lại sinh ra một đứa con như con?", "Con bị mất não à?", "Nhìn con nhà người ta xem". Những câu nói tưởng chừng vô hại này lại gieo vào lòng trẻ sự tự ti, oán hận.
Nhiều cha mẹ dùng tiêu chuẩn của người lớn để đòi hỏi ở con, nổi giận khi thấy con làm bài chậm hoặc sai. Theo các nhà tâm lý học, việc càm ràm, đánh mắng sẽ phá hủy hứng thú học tập của trẻ, khiến chúng tin mình thật sự kém cỏi. Đây là hiện tượng "bất lực tập nhiễm" (Learned Helplessness).
Năm 1967, nhà tâm lý học người Mỹ Martin Seligman đã thực hiện thí nghiệm nhốt một con chó trong lồng, cứ hễ còi báo động kêu là lại cho nó bị điện giật. Sau nhiều lần lặp lại, khi cửa lồng được mở ra, con chó không hề bỏ chạy mà vẫn nằm rên rỉ, chấp nhận bị điện giật. Trạng thái tuyệt vọng chờ đợi này chính là sự "bất lực tập nhiễm".
Phần lớn những đứa trẻ học kém đều là nạn nhân của hiệu ứng này. Chúng mất hứng thú với việc học vì liên tục nhận những lời chỉ trích, đánh giá tiêu cực từ người lớn.
Không dung túng
Để nuôi dạy một đứa trẻ thành người có trách nhiệm thì đừng dung túng, hãy dạy con tự chủ. Khả năng trì hoãn sự thỏa mãn (delay gratification) và tự chủ (self-control) rất quan trọng cho sự phát triển của một người. Nếu một đứa trẻ không thể nhịn ăn một viên kẹo, làm sao chúng có thể chịu đựng được những khó khăn, thử thách trong cuộc sống sau này?
(Ảnh minh họa)
Vào những năm 1960, các nhà tâm lý học người Mỹ tại Đại học Stanford đã tiến hành "Thí nghiệm kẹo marshmallow". Họ cho trẻ em lựa chọn ăn ngay một viên kẹo, hoặc chờ đợi để nhận hai viên. Kết quả cho thấy, những đứa trẻ nhịn được lâu hơn thường có điểm SAT và thành tựu cuộc sống tốt hơn. 40 năm sau, bé gái từng kiên trì chờ đợi lâu nhất trong thí nghiệm, Susan Wojcicki đã trở thành CEO của YouTube.
Không bao bọc
Nhiều cha mẹ than vãn sao con đã 7-8 tuổi mà vẫn không tự giác học tập. Nếu cha mẹ vẫn buộc dây giày cho con khi đã vào tiểu học, trẻ sẽ không có thói quen coi việc học là của mình? Rõ ràng, bạn đã vô tình tước đi khả năng tự lập của con.
Những đứa trẻ này khi đi học sẽ không chủ động, bởi không được rèn luyện khả năng độc lập từ sớm. Cha mẹ nhìn thấy con học chậm lại la mắng, càng khiến chúng không thể tập trung. Một đứa trẻ không làm tốt những việc đơn giản, sao có thể ngồi yên 40 phút trên lớp, tập trung làm bài và tự vượt qua những bài toán khó.
Vì thế, hãy buông tay để con tự lập. Bạn cần bắt đầu từ những việc nhỏ như rèn thói quen tự lập từ trước tuổi đến trường, để con tự làm bài tập.
(Ảnh minh họa)
Không định kiến
Việc dán nhãn tiêu cực, cho rằng con không có năng khiếu hay sinh ra đã "mất gốc", chính là tư duy cố định. Kiểu tư duy này khiến trẻ tin thất bại là do kém cỏi, không có tài năng, từ đó bỏ cuộc, không dám thử thách. Ngược lại, học sinh giỏi thường có tư duy phát triển, coi thất bại là kinh nghiệm, thử thách là cơ hội.
Huyền thoại bóng rổ người Mỹ Michael Jordan từng bị loại khỏi đội tuyển của trường vì bị đánh giá là "chiều cao và kỹ thuật không tốt". Nhưng nhờ động viên của mẹ, anh đã nỗ lực phi thường để chứng minh điều ngược lại, trở thành thiên tài của làng bóng rổ thế giới.
Việc học không chỉ nằm ở năng lực, còn ở thái độ. Rất nhiều trẻ không phải thực sự kém cỏi, mà chỉ là cho rằng mình kém. Niềm tin tiêu cực này lại thường xuất phát từ chính cha mẹ.
Giáo sư tâm lý học Carol Dweck (Mỹ) khuyên cha mẹ không nên khen con thông minh, mà hãy khen sự nỗ lực của con. Khi được khen thông minh, trẻ sẽ sợ thất bại vì điều đó chứng tỏ mình không thông minh. Ngược lại, khi được khen nỗ lực, trẻ sẽ coi thất bại là động lực để tiếp tục cố gắng.
Tất cả những chính sách này đều chính thức có hiệu lực từ đầu năm...
Kiến thức - 8 giờ, 14 phút trước
Nếu không thực hiện, ô tô sẽ không lưu thông được qua trạm thu phí.
Kiến thức - 9 giờ, 11 phút trước
Hãy nhớ: thời gian rất quý báu, đừng lãng phí nó cho những người không xứng đáng!
Doanh nghiệp - 9 giờ, 12 phút trước
Thời gian gần đây, thị trường ghi nhận những động thái trái chiều về lãi suất huy động, đặc biệt tại khối ngân hàng nước ngoài và liên doanh, trong khi một số ngân...
Doanh nghiệp - 9 giờ, 12 phút trước
Trong môi trường công sở, đôi khi nhân viên rơi vào tình huống “khó xử” như sếp đột ngột nhắn tin hỏi cả bạn và cấp trên trực tiếp trong nhóm chat. Liệu nên...
Làm sao - 9 giờ, 12 phút trước
Từ ngày 12/8, người dân có thể đề nghị cấp đổi thẻ Căn cước thông qua ứng dụng VNeID để thông tin trên thẻ chuẩn xác với quê quán và địa chỉ mới sau...
Tin trong ngày - 1 giờ, 28 phút trước
Luật Căn cước đã có hiệu lực từ 7/2024 nhưng trên thực tế nhiều người còn dùng căn cước công dân. Vậy khi nào CCCD sẽ bị khai tử như Chứng minh nhân dân?...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 35 phút trước
Gần đây, Tiết Cương bất ngờ rẽ hướng làm môi giới bất động sản. Anh lập hẳn một kênh Youtube riêng để chuyên review, môi giới nhà cửa, đất đai.
Tin trong ngày - 2 giờ, 40 phút trước
Theo dự thảo, người được cấp giấy phép lái xe có hành vi gian dối để được cấp, đổi, cấp lại giấy phép lái xe thì sẽ bị thu hồi giấy phép lái xe....
Đời sống trẻ - 2 giờ, 44 phút trước
Người có EQ cao thường biết lựa chọn ngôn từ khéo léo, phù hợp để giữ sự tôn trọng và tạo thiện cảm. Ngược lại, những câu nói tưởng như vô hại đôi khi...
Yêu - 2 giờ, 12 phút trước
Tình yêu đích thực phải là sự trân quý lẫn nhau, cùng chia sẻ trách nhiệm, cùng giữ lời đã hứa. Đừng để sự nuông chiều của bạn trở thành mảnh đất nuôi dưỡng...
Tin trong ngày - 2 giờ, 18 phút trước
Truy thu bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc không chỉ là nghĩa vụ tài chính phát sinh thêm, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động và uy...
Đi gì - 2 giờ, 20 phút trước
Trong cuộc trò chuyện với ông Vương - một thợ sửa xe đã có gần 20 năm kinh nghiệm, câu hỏi được đặt ra là: giữa Toyota, Honda và Nissan, đâu là thương hiệu...
Kiến thức - 2 giờ, 21 phút trước
Từ đầu tháng 8/2025, nhiều quy định mới liên quan đến bảo hiểm y tế với các nhóm đối tượng khác nhau từ học sinh, giáo viên đến công chức chính thức có hiệu...
Tin trong ngày - 2 giờ, 28 phút trước
Tài xế lái ô tô sẽ bị xử phạt mức tiền tới 40 triệu đồng với mỗi hành vi này.
Kiến thức - 3 giờ, 32 phút trước
Sở hữu vẻ ngoài khiến nhiều người “rợn tóc gáy” và lối sống treo ngược mình khi ngủ, loài dơi đang trở thành “cần câu cơm” giúp nhiều hộ nông dân đổi đời. Bằng...
Kiến thức - 3 giờ, 45 phút trước
Từng là “tấm vé vào đời” vững chắc, ngành Khoa học Máy tính giờ phải đương đầu với “cơn địa chấn” AI.
Đời sống số - 3 giờ, 50 phút trước
Trong tháng cô hồn, việc duy trì nhà cửa sạch sẽ, sáng sủa sẽ giúp gia chủ đón thêm nhiều may mắn và thuận lợi hơn.
Kiến thức - 3 giờ, 59 phút trước
Bên cạnh đó, thành phố mới sau sáp nhập còn sở hữu cả sân vận động lâu đời nhất Việt Nam.
Sự nghiệp - 3 giờ, 16 phút trước
Người đàn ông có EQ thấp thường khó duy trì kết nối bền vững, dễ gặp trở ngại trong cuộc sống. Dưới đây là ba dấu hiệu điển hình cho thấy họ khó đạt...
Kiến thức - 3 giờ, 17 phút trước
Người dân có thể sử dụng Căn cước công dân (CCCD) để thay thế hộ chiếu khi xuất cảnh, thay vì phải sử dụng hộ chiếu hay giấy thông hành.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 18 phút trước
Khi gặp sự cố, giọng ca 7x may mắn đã thoát chết nhưng vẫn bị suy giảm trí nhớ.
Tin trong ngày - 3 giờ, 28 phút trước
Lao động nữ sau khi sinh con mà sức khỏe chưa hồi phục để có thể sẵn sàng quay trở lại làm việc có thể được nghỉ chế độ dưỡng sức sau sinh và...
Tin trong ngày - 4 giờ, 31 phút trước
Phó hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Thông tin cho biết sau 11 lần lọc ảo, điểm chuẩn các ngành của trường dao động từ 24 đến 29,5 điểm ở phương thức xét...
Kiến thức - 4 giờ, 31 phút trước
Từ 1/1/2026, khi Luật Nhà giáo có hiệu lực, giáo viên mầm non sẽ được nghỉ hưu sớm hơn so với độ tuổi quy định nhưng không quá 5 năm, nếu có nguyện vọng....
Tin trong ngày - 4 giờ, 44 phút trước
Trong bối cảnh hội nhập, ngành Ngôn ngữ Hàn Quốc tại Đại học Hà Nội (HANU) và Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội (ULIS) đang chứng tỏ sức hút mạnh...