Cha mẹ chưa đăng ký kết hôn có được đăng ký khai sinh cho con không?

Một bạn đọc T.M (TP.HCM) hỏi: "Em và bạn trai đều đã lỡ lần đò, cả hai chưa đăng ký kết hôn. Hiện tại em sắp sinh, vậy cho em hỏi sau này làm giấy khai sinh cho con mang họ cha nhưng không có giấy đăng ký kết hôn được không? Có phải xét nghiệm ADN không?"

Trả lời câu hỏi này, LS Nguyễn Thị Kim Phượng, Đoàn LS TP.HCM cho biết:

Theo Điều 30 BLDS 2015, cá nhân từ khi sinh ra có quyền được khai sinh. Vì vậy, trường hợp hai bạn chưa đăng ký kết hôn thì vẫn được đăng ký khai sinh cho con.

Điều 15 Luật Hộ tịch 2014 quy định: Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, cha hoặc mẹ có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con; trường hợp cha, mẹ không thể đăng ký khai sinh cho con thì ông hoặc bà hoặc người thân thích khác hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em.

Không đăng ký kết hôn thì vẫn có thể đăng ký khai sinh cho con được

Tuy nhiên, nếu chưa có đăng ký kết hôn thì cán bộ hộ tịch không thể ghi thông tin của cha đứa con vào mục thông tin của cha được.

Về nguyên tắc, khi cha mẹ không có hôn thú thì sẽ thuộc trường hợp chưa xác định được cha. Khi đăng ký khai sinh thì họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của con được xác định theo họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của mẹ; phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh của trẻ để trống.

Do đó, nếu muốn ghi tên cha trên giấy khai sinh để con theo họ cha thì phải thực hiện thủ tục nhận cha cho con theo quy định tại Điều 25 Luật Hộ tịch 2014.

Người yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con nộp tờ khai theo mẫu quy định và chứng cứ chứng minh quan hệ cha con hoặc mẹ con cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Khi đăng ký nhận cha, mẹ, con các bên phải có mặt.

Điều này, nếu thấy việc nhận cha, mẹ, con là đúng và không có tranh chấp, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người đăng ký nhận cha, mẹ, con ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Những trường hợp khuyến nghị xét nghiệm ADN

Về việc có phải làm xét nghiệm ADN, Theo Luật Hộ tịch 2014, xét nghiệm ADN không bắt buộc cho tất cả các trường hợp làm giấy khai sinh. Tuy nhiên, đối với những trường hợp sau, việc xét nghiệm ADN được khuyến nghị:

Trường hợp 1: Cha và mẹ chưa đăng ký kết hôn trong thời gian con sinh ra.

Trường hợp 2: Thủ tục cha nhận con có tranh chấp, sau khi thụ lý hồ sơ, tòa án nhân dân sẽ làm thủ tục cha nhận con, giấy xét nghiệm ADN là bắt buộc.

Trường hợp 3: Thủ tục mẹ nhận con, giấy khai sinh không phải tên của mẹ ruột.

Trường hợp 4: Người mẹ đẻ không có giấy chứng sinh.

Trường hợp 5: Đăng ký khai sinh cho con lần đầu khi bố hoặc mẹ là người nước ngoài.