Cây nêu là cây gì? Ý nghĩa và nghi thức dựng cây nêu trong ngày Tết?

10:33 14/01/2025

Dựng cây nêu là một trong những phong tục cổ truyền của ngày Tết Nguyên đán với nguyện ước cầu may nhưng nay đã bị mai một.

Cây nêu là cây gì?

Lễ dựng nêu hay còn gọi là lễ Thượng tiêu là nghi thức không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên đán tại Việt Nam. Khi cây nêu được dựng lên là báo hiệu ngày Tết chính thức bắt đầu.

Cây nêu được làm từ những cây tre cao được giữ nguyên phần lá ở ngọn. Dưới gốc sẽ rắc vôi bột trắng hình cánh cung hướng ra bên ngoài nhà. Ở mỗi vùng miền khác nhau, miền xuôi hay miền ngược, đồng bằng hay dân tộc thiểu số sẽ có cách trang trí cây nêu khác nhau. Mỗi một vật trang trí lên cây nêu đều mang một ý nghĩa nhất định, nếu không phải bảo vệ bình an thì cũng là cầu may mắn, sung túc. Chẳng hạn như cái khánh biểu tượng cho những điều tốt lành. Lông gà biểu tượng cho bình an. Lá dứa để trừ tà hay tiền vàng mã cầu tài lộc.

Cây nêu là cây gì,

Ý nghĩa cây nêu ngày Tết

Từ câu chuyên về sự tích cây nêu ngày Tết, ta có thể thấy cây nêu là biểu tượng cho sự đấu tranh giữa thiện và ác, để bảo vệ sự bình yên cuộc sống của người dân khỏi quỷ dữ.

Mỗi khi Tết đến thì đây là lúc thần linh phải về chầu trời, do đó dễ bị ác quỷ xâm nhập, quấy phá, nên cần có "bảo bối" như cây nêu để chống lại chúng. Bên cạnh ý nghĩa là xua đuổi tà ma thì cây nêu ngày Tết còn mang ý nghĩa cầu mong một năm mới suôn sẻ, mùa màng tươi tốt, quốc thái dân an.

Cây nêu là cây gì,

Cứ mỗi dịp Tết đến, hình ảnh cây nêu trở thành một hình ảnh rất đẹp vào những ngày đầu năm của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, những đồ vật treo trên cây nêu cũng mang một ý nghĩa nhất định như: Cây tre đại diện cho vật dương, lọng tàn hình tròn đại diện cho vật âm. Trong đó, lọng tàn có 5 con cá chép với 5 màu đại diện cho 5 màu trong ngũ hành: Màu vàng ở giữa, màu trắng ở phía Nam, màu đen ở phía Bắc, màu xanh ở phía Đông và màu đỏ ở phía Tây.

Cây nêu được dựng và hạ khi nào?

Trong phong tục tín ngưỡng của người Việt, cây nêu được dựng trước sân nhà mỗi dịp Tết Nguyên Đán. Trên cây được treo chuông gió cùng nhiều vật dụng khác tùy theo phong tục của từng vùng miền.

Cây nêu thường là cây tre dài khảng 6 mét, được dựng trước sân nhà. Người kinh dựng nêu vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, là ngày Táo Quân về trời. Khi đó tại nhà không có thần linh canh giữ và ma quỷ rất dễ đến quấy nhiễu, vì vậy người ta dựng cây nêu để xua đuổi ma quỷ.

Một số dân tộc khác như người Mường trồng cây nêu vào ngày 28/12 âm lịch. Người Hmông dựng cây nêu trong lễ hội cầu phúc tổ chức từ mùng 3 đến mùng 5. Ngày dựng cây nêu gọi là lên nêu hay lễ thượng nêu, ngày hạ nêu hay lễ hạ nêu là vào mùng 7.

Cây nêu là cây gì,

Trên cây nêu treo những gì?

Ads

Tùy vào vùng miền và phong tục đặc trưng mà cây nêu sẽ có những vật dụng treo lên khác nhau như túi nhỏ đựng trầu cau, những miếng kim loại lớn nhỏ...


Khi gió thổi, chúng chạm vào nhau và phát ra tiếng leng keng rất vui tai. Người ta tin rằng những vật dụng treo trên cây nêu, cộng thêm tiếng động này để báo hiệu cho quỷ rằng biết nơi đây là nhà có chủ không được quấy phá.

Một số nơi còn treo chiếc đèn lồng trên cây nêu vào buổi tối để tổ tiên biết đường về nhà ăn Tết với con cháu. Vào đêm giao thừa, người dân VIệt xưa còn đốt pháo ở cây nêu để mừng năm mới, xua đuổi ma quỷ hoặc những điều không mau.

Cây nêu là cây gì,

Cây nêu ngày Tết ngày nay

Ngày nay cây nêu không chỉ là cây tre cùng với những vật dụng truyền thống nữa mà cây nêu dần trở thành biểu tượng đặc trưng cho ngày Tết nhiều hơn.

Cây nêu giờ đây không nhất thiết là cây tre nữa mà có thể là bất cứ cây nào miễn có chiều cao phù hợp là sử dụng được tất. Còn với vật dụng treo trên cây nêu thì ngày trở nên đa dạng hơn.

Nếu ngày xưa, người Việt thường treo chuông khánh, trầu cau, lá dứa,... trên cây nêu thì giờ đây cây nêu được người Việt trang trí đẹp mắt hơn như câu đối ngày Tết, đồng tiền đỏ với ý nghĩa chẳng những xua đuổi tà ma mà cây nêu còn đón may mắn đến nhà nữa.

Cách dựng cây nêu ngày Tết

Cách làm cây nêu cũng khá đơn giản, cây tre làm nêu thường là loại tre già, cao, to, thẳng, lóng tre đều và trên ngọn để nguyên chùm lá tươi. Trên ngọn có thể buộc thêm một vài lá dứa để tượng trưng cho mây trời.

Thân cây có thể được trang trí bằng các loại cờ, đèn lồng, câu đối, phong linh,… Dưới gốc rắc bột vôi trắng tạo thành vòng tròn hoặc hình cánh cung, mũi tên hướng ra phía cổng để xua đuổi tà ma.

Cây nêu là cây gì,

Ngày nay tục dựng cây nêu ngày Tết dần mai một dần trong đời sống hiện đại bởi người Việt hầu hết chỉ chủ yếu dựng cây nêu chỉ để làm đẹp cho nhà vào ngày Tết chứ không hiểu hết về ý nghĩa tâm linh của cây nêu.

Ngọc Minh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/cay-neu-la-cay-gi-y-nghia-va-nghi-thuc-dung-cay-neu-trong-ngay-tet-v.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/cay-neu-la-cay-gi-y-nghia-va-nghi-thuc-dung-cay-neu-trong-ngay-tet-vz111224.html

Thông tin quan trọng mà tất cả phụ huynh và học sinh trên cả nước cần nắm rõ

Thông tin quan trọng mà tất cả phụ huynh và học sinh trên cả nước cần nắm rõ

Dòng sự kiện - 5 giờ, 4 phút trước

Đây được xem là bước ngoặt quan trọng, hướng tới một nền giáo dục thống nhất, bình đẳng và chất lượng trên phạm vi cả nước.

Không có sổ đỏ hay lương hưu, nhưng 3 khoản quỹ nhỏ đã giúp tôi sống nhàn sau 60 tuổi

Không có sổ đỏ hay lương hưu, nhưng 3 khoản quỹ nhỏ đã giúp tôi sống nhàn sau 60 tuổi

Tin trong ngày - 5 giờ, 5 phút trước

Khi không tham gia bảo hiểm xã hội đầy đủ, đồng nghĩa với việc không có lương hưu, nếu có một nguồn thu nhập ổn định được xem là “phao cứu sinh” tuổi già....

Từ bây giờ, người dân sẽ được hưởng đặc quyền này khi cấp Sổ đỏ lần đầu

Từ bây giờ, người dân sẽ được hưởng đặc quyền này khi cấp Sổ đỏ lần đầu

Kiến thức - 8 giờ, 32 phút trước

Người dân khi cấp sổ đỏ lần đầu sẽ được nới thời hạn ghi nợ tiền sử dụng đất.

Ngay cả khi xe không vi phạm, CSGT vẫn có quyền yêu cầu dừng xe và kiểm tra nồng độ cồn đúng không?

Ngay cả khi xe không vi phạm, CSGT vẫn có quyền yêu cầu dừng xe và kiểm tra nồng độ cồn đúng...

Kiến thức - 8 giờ, 37 phút trước

Nhiều người tham gia giao thông thắc mắc liệu CSGT có quyền dừng xe để kiểm tra nồng độ cồn ngay cả khi họ tuân thủ đúng luật giao thông hay không?

Cuối tuần này, người dân đi Hội chợ Mùa Thu sẽ được hỗ trợ kinh phí khi đến tham quan?

Cuối tuần này, người dân đi Hội chợ Mùa Thu sẽ được hỗ trợ kinh phí khi đến tham quan?

Tin trong ngày - 8 giờ, 37 phút trước

UBND TP Hà Nội đang nghiên cứu phương án hỗ trợ kinh phí di chuyển cho người dân đến tham quan Hội chợ Mùa Thu 2025. Đây được xem là nỗ lực nhằm khuyến...

Thông tin quan trọng mà tất cả phụ huynh và học sinh trên cả nước cần nắm rõ

Thông tin quan trọng mà tất cả phụ huynh và học sinh trên cả nước cần nắm rõ

Dòng sự kiện - 5 giờ, 4 phút trước

Đây được xem là bước ngoặt quan trọng, hướng tới một nền giáo dục thống nhất, bình đẳng và chất lượng trên phạm vi cả nước.

Không có sổ đỏ hay lương hưu, nhưng 3 khoản quỹ nhỏ đã giúp tôi sống nhàn sau 60 tuổi

Không có sổ đỏ hay lương hưu, nhưng 3 khoản quỹ nhỏ đã giúp tôi sống nhàn sau 60 tuổi

Tin trong ngày - 5 giờ, 5 phút trước

Khi không tham gia bảo hiểm xã hội đầy đủ, đồng nghĩa với việc không có lương hưu, nếu có một nguồn thu nhập ổn định được xem là “phao cứu sinh” tuổi già....

Từ việc Jack hát ca từ phản cảm: Việc học với nghệ sĩ là rất quan trọng!

Từ việc Jack hát ca từ phản cảm: Việc học với nghệ sĩ là rất quan trọng!

Chuyện làng sao - 5 giờ, 6 phút trước

Jack trình diễn ca khúc chứa ngôn từ phản cảm, dung tục tại đêm nhạc ở Hà Nội thì trách nhiệm thuộc về cơ quan quản lí văn hoá.

Từ bây giờ, người dân sẽ được hưởng đặc quyền này khi cấp Sổ đỏ lần đầu

Từ bây giờ, người dân sẽ được hưởng đặc quyền này khi cấp Sổ đỏ lần đầu

Kiến thức - 8 giờ, 32 phút trước

Người dân khi cấp sổ đỏ lần đầu sẽ được nới thời hạn ghi nợ tiền sử dụng đất.

4 loại cây ra hoa là ám hiệu điềm lành, gia chủ sắp 'trúng số độc đắc', giàu ú ụ

4 loại cây ra hoa là ám hiệu điềm lành, gia chủ sắp 'trúng số độc đắc', giàu ú ụ

Phong thủy - 8 giờ, 33 phút trước

Trong thế giới cây cảnh, có những loại cây rất hiếm khi ra hoa, nhưng một khi đã nở hoa lại được cho là điềm báo may mắn vô cùng, dự báo tài lộc...

Midu lộ phần bụng to bất thường, vướng nghi vấn đang mang thai

Midu lộ phần bụng to bất thường, vướng nghi vấn đang mang thai

Midu lộ phần bụng to bất thường, vướng nghi vấn đang mang thai

VIDEO - 8 giờ, 36 phút trước

Với lớp trang điểm nhẹ nhàng, mái tóc uốn bồng bềnh cùng phong thái tự tin, Midu nhận được “cơn mưa” lời khen từ khán giả. Tuy nhiên, bên cạnh những bình luận tích...

Liên Bỉnh Phát lần đầu công khai thể hiện tình cảm với người yêu giữa chốn đông người

Liên Bỉnh Phát lần đầu công khai thể hiện tình cảm với người yêu giữa chốn đông người

VIDEO - 8 giờ, 37 phút trước

Dù đã có 5 năm bên nhau, nhưng đây là lần hiếm hoi Ngọc Kayla và Liên Bỉnh Phát thể hiện tình cảm cỡ này trước mặt người hâm mộ, ống kính truyền thông....

Xem xong phim Sex Education, vợ chồng tôi phải mở cuộc họp gia đình khẩn cấp trước khi tổ ẩm tan vỡ

Xem xong phim Sex Education, vợ chồng tôi phải mở cuộc họp gia đình khẩn cấp trước khi tổ ẩm tan vỡ...

Tâm sự - 8 giờ, 37 phút trước

Một gia đình không chỉ được xây dựng bằng tình yêu, mà còn bằng sự giao tiếp và thấu hiểu. Câu chuyện của một gia đình nhỏ sau 12 năm chung sống là minh...

Ngay cả khi xe không vi phạm, CSGT vẫn có quyền yêu cầu dừng xe và kiểm tra nồng độ cồn đúng không?

Ngay cả khi xe không vi phạm, CSGT vẫn có quyền yêu cầu dừng xe và kiểm tra nồng độ cồn đúng...

Kiến thức - 8 giờ, 37 phút trước

Nhiều người tham gia giao thông thắc mắc liệu CSGT có quyền dừng xe để kiểm tra nồng độ cồn ngay cả khi họ tuân thủ đúng luật giao thông hay không?

Cuối tuần này, người dân đi Hội chợ Mùa Thu sẽ được hỗ trợ kinh phí khi đến tham quan?

Cuối tuần này, người dân đi Hội chợ Mùa Thu sẽ được hỗ trợ kinh phí khi đến tham quan?

Tin trong ngày - 8 giờ, 37 phút trước

UBND TP Hà Nội đang nghiên cứu phương án hỗ trợ kinh phí di chuyển cho người dân đến tham quan Hội chợ Mùa Thu 2025. Đây được xem là nỗ lực nhằm khuyến...

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Ba ngày 21 tháng 10, tức ngày mùng 1 tháng 9 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Ba ngày 21 tháng 10, tức ngày mùng 1 tháng 9 âm lịch?...

Đời sống số - 8 giờ, 1 phút trước

Thứ Ba, ngày 21 tháng 10, ngày đầu tiên của tháng 9 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Quý Hợi. Trong hào quang này, con giáp nào cần...

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn sợ loài vật nào nhất? Một bức tranh tượng trưng cho điều gì để kiểm tra nỗi sợ của bạn?

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn sợ loài vật nào nhất? Một bức tranh tượng trưng cho điều gì để kiểm tra nỗi...

Đời sống số - 8 giờ, 21 phút trước

Hãy chọn bức tranh khiến bạn thấy rùng mình hoặc không thoải mái nhất — đó là dấu hiệu tiết lộ nỗi sợ tiềm ẩn sâu trong bạn

CSGT kiểm tra nồng độ cồn trên toàn quốc, trọng điểm vào khung giờ nào?

CSGT kiểm tra nồng độ cồn trên toàn quốc, trọng điểm vào khung giờ nào?

Dòng sự kiện - 9 giờ, 13 phút trước

Phòng CSGT TP HCM cũng triển khai kế hoạch cao điểm kiểm soát nồng độ cồn từ nay đến giai đoạn trước trong và sau tết Nguyên đán 2026.

Shark Bình từng nói thẳng hành trình khởi nghiệp, thừa nhận thất bại và ước 'có ai tát vào mặt 1 cái'

Shark Bình từng nói thẳng hành trình khởi nghiệp, thừa nhận thất bại và ước 'có ai tát vào mặt 1 cái'...

Doanh nghiệp - 9 giờ, 13 phút trước

Shark Bình: "Tôi từng ước 15 năm trước có ai tát vào mặt 1 cái thì đã tránh được bao nhiêu thất bại trong quá khứ". Ông mong muốn được ai đó "thẳng tay"...

Đại học Harvard phát hiện 'khung giờ vàng' đi ngủ giúp tăng tuổi thọ, giảm bệnh tật, không phải 22h tối

Đại học Harvard phát hiện 'khung giờ vàng' đi ngủ giúp tăng tuổi thọ, giảm bệnh tật, không phải 22h tối

Chăm sóc sức khỏe - 9 giờ, 13 phút trước

Một nghiên cứu dài hạn của Đại học Harvard (Mỹ) chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa thời gian đi ngủ và tuổi thọ.

Người duy nhất được nhận gộp 2 tháng lương hưu, trợ cấp BHXH: Ai là người may mắn hưởng quyền lợi đặc biệt này?

Người duy nhất được nhận gộp 2 tháng lương hưu, trợ cấp BHXH: Ai là người may mắn hưởng quyền lợi đặc...

Kiến thức - 9 giờ, 13 phút trước

Nghị định 233/2025 của Chính phủ về cơ chế tài chính trong BHXH, BHYT và BHTN vừa ban hành nêu rõ một số trường hợp đặc biệt, theo đó người thụ hưởng có thể...

CSGT TP.HCM kiểm tra nồng độ cồn, người vi phạm kịch khung vẫn nói: 'Không uống, tôi đã uống chai nào đâu'

CSGT TP.HCM kiểm tra nồng độ cồn, người vi phạm kịch khung vẫn nói: 'Không uống, tôi đã uống chai nào đâu'...

Dòng sự kiện - 9 giờ, 14 phút trước

Sau khi Cục trưởng Cục CSGT phát lệnh ra quân kiểm tra nồng độ cồn trên toàn quốc, lực lượng CSGT TP.HCM đã triển khai tuần tra, xử lý trên nhiều tuyến đường. Nhiều...

Nhiều người vẫn để 6 thứ này dưới gầm giường mà không biết, vừa ảnh hưởng sức khỏe vừa mất may mắn

Nhiều người vẫn để 6 thứ này dưới gầm giường mà không biết, vừa ảnh hưởng sức khỏe vừa mất may mắn...

Phong thủy - 10 giờ, 48 phút trước

Giường ngủ là nơi nghỉ ngơi và hồi phục năng lượng, nhưng ít ai biết rằng gầm giường lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Nhiều người có thói quen...

Càng gặp gỡ nhiều, bạn sẽ thấy rằng một người càng độc ác và xảo quyệt thì càng giả vờ vô hại!

Càng gặp gỡ nhiều, bạn sẽ thấy rằng một người càng độc ác và xảo quyệt thì càng giả vờ vô hại!...

Kiến thức - 10 giờ, 49 phút trước

Thực tế cho thấy, những kẻ càng xảo quyệt, càng thâm hiểm lại càng tỏ ra thân thiện trên bề mặt. Nhưng sau lưng, họ đã tính toán kỹ lưỡng, sẵn sàng ra tay...

Việt Nam sắp có hầm vượt biển 10.000 tỷ lớn nhất nước: Công trình thế kỷ chịu được động đất mạnh tới 6 độ richter

Việt Nam sắp có hầm vượt biển 10.000 tỷ lớn nhất nước: Công trình thế kỷ chịu được động đất mạnh tới...

Tin trong ngày - 10 giờ, 50 phút trước

Dự kiến, dự án này sẽ có tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 10.000 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự kiến trong giai đoạn từ năm 2025-2030.