Cận cảnh chiếc bát sứ đường kính 11cm được bán với giá hơn 660 tỷ đồng gây ngỡ ngàng

Vào tháng 4/2023, tại một phiên đấu giá diễn ra ở Hong Kong (Trung Quốc), một chiếc bát cổ có đường kính chỉ 11,4 cm đã được bán với mức giá ấn tượng 25,5 triệu USD (tương đương khoảng 663 tỷ đồng). Đây là một hiện vật từng gây tiếng vang từ nhiều năm trước và tiếp tục thu hút sự chú ý của giới sưu tầm lẫn các chuyên gia mỹ thuật.

Chiếc bát đặc biệt này từng thuộc sở hữu của tiến sĩ Alice Cheng, người đã mua lại nó tại phiên đấu giá của Christie's Hong Kong vào năm 2006 với giá 19,3 triệu USD. Mức giá này khi đó đã thiết lập một cột mốc quan trọng, trở thành kỷ lục cho một tác phẩm nghệ thuật tại châu Á và đặc biệt là đối với dòng gốm sứ thời nhà Thanh.

Chiếc bát cổ có đường kính chỉ 11,4 cm đã được bán với mức giá ấn tượng 25,5 triệu USD (tương đương khoảng 663 tỷ đồng). Ảnh: The Value

Tác phẩm được tạo ra trong thời kỳ trị vì của Hoàng đế Ung Chính, từ năm 1722 đến 1735. Thiết kế họa tiết trên bát mang đậm phong cách hội họa truyền thống Trung Hoa, gợi liên tưởng đến những bức tranh cuộn với hình ảnh đôi én bay lượn giữa những cành hoa hạnh nở rộ và cây liễu uyển chuyển - những biểu tượng đặc trưng báo hiệu mùa xuân đang về.

Trong văn hóa Trung Quốc, hoa hạnh tượng trưng cho tháng 2 Âm lịch - mùa của các kỳ thi cử quan trọng trong khi chim én lại mang ý nghĩa may mắn, đặc biệt trong việc học hành và thi cử. Trên mặt đối diện của chiếc bát còn xuất hiện dòng thơ nổi tiếng thời Minh: "Ngọc tiễn xuyên hoa quá, nghê thường đới nguyệt quy". Đây được đánh giá là một chi tiết thi vị càng làm tăng giá trị tinh thần và nghệ thuật của hiện vật.

Chiếc bát được chế tác bằng kỹ thuật pháp lang - một phương pháp thủ công tinh xảo sử dụng đồng hoặc hợp kim đồng làm cốt, sau đó phủ men và nung nóng. Gốm pháp lang dưới triều đại nhà Thanh là dòng sản phẩm vô cùng quý hiếm, thường chỉ phục vụ cho tầng lớp hoàng tộc. Kỹ thuật này bắt đầu được sử dụng từ thời Khang Hy, khi Trung Quốc mở rộng giao lưu với phương Tây và các hoàng đế nhà Thanh bắt đầu khuyến khích việc tiếp thu những công nghệ mới.

Chuyên gia gốm sứ Regina Krahl nhận định, trong giai đoạn Ung Chính, các mô-típ chim hoa đặc biệt phổ biến và chiếc bát này nằm trong nhóm rất nhỏ đại diện cho “đỉnh cao trong nghệ thuật vẽ trên gốm sứ”. Bà phân tích thêm rằng những tác phẩm có thiết kế tự nhiên tinh tế như vậy chỉ được sản xuất trong khoảng thời gian ngắn tại Bắc Kinh.

Quá trình sản xuất loại đồ sứ đặc biệt này bắt đầu tại Cảnh Đức Trấn, tỉnh Giang Tây - trung tâm gốm sứ nổi tiếng - nơi thực hiện giai đoạn nung đầu tiên. Sau đó, các sản phẩm được vận chuyển về Tử Cấm Thành tại Bắc Kinh để các nghệ nhân hoàn thiện phần trang trí và tiến hành lần nung thứ hai. Ngày nay, phần lớn các hiện vật từ thời kỳ này đang được lưu giữ tại các bảo tàng danh tiếng, chỉ một số rất ít còn thuộc sở hữu tư nhân.

Trên mặt đối diện của chiếc bát còn xuất hiện dòng thơ nổi tiếng thời Minh: "Ngọc tiễn xuyên hoa quá, nghê thường đới nguyệt quy". Ảnh: The Value

Chiếc bát từng được sưu tập bởi nhiều nhân vật có tiếng. Trong số đó có thuyền trưởng Charles Oswald Liddell, người từng định cư tại Trung Quốc vào năm 1877 để kinh doanh sau khi rời Anh, và đã sở hữu chiếc bát vào cuối triều đại nhà Thanh. Barbara Hutton, một trong những người thừa kế tập đoàn bán lẻ Woolworth, cũng từng giữ món cổ vật quý giá này trong gần ba mươi năm.

Từ năm 2006, tiến sĩ Alice Cheng - một nữ doanh nhân gốc Thượng Hải trở thành chủ sở hữu. Bà được biết đến là người đứng sau nhiều thành công trong lĩnh vực dầu khí, bất động sản, công nghệ thông tin và vận tải. Chiếc bát không chỉ là biểu tượng của nghệ thuật cổ mà còn là minh chứng cho hành trình xuyên suốt các thế kỷ, kết nối giữa những nền văn hóa và thời đại khác nhau.