Cá tháng Tư 2024 và những điều không phải ai cũng biết

1/4 Dương lịch hàng năm được gọi là ngày nói dối, ngày Cá tháng Tư. Ngày Cá tháng Tư trong tiếng Anh là April fools day, trong đó "April fools" là sự ngớ ngẩn tháng Tư. Trong tiếng Pháp, quê hương của ngày nói dối, ngày này được gọi là "poisson d’avril" nghĩa là Cá tháng Tư (poisson - cá).

Ngày Cá tháng Tư 2024 rơi vào thứ Hai, nhằm ngày 23/2/2024 Âm lịch.

Cá tháng Tư - ngày đầu tiên của tháng 4, được biết đến là ngày mọi người có thể mang lại tiếng cười sảng khoái cho nhau, có thể thỏa thích nói dối hay lừa mọi người theo kiểu trò đùa vô hại mà không bị chỉ trích, trách mắng.

Như một thói quen, cứ đến ngày 1/4, nhiều người vẫn thường nói dối, nói lừa để trêu chọc những người xung quanh mà không lo bị giận dỗi hay trách móc. Dù vậy, có rất nhiều người không biết được nguồn gốc thực sự của ngày này là từ đâu và vì sao lại có ngày nói dối như vậy trong năm.

Nói về nguồn gốc ngày “Cá tháng Tư”, có rất nhiều câu chuyện lý giải cho sự ra đời của ngày này. Nhưng có lẽ nguồn gốc thực sự và thuyết phục mọi người nhất là câu chuyện về lịch Julian (lấy tên từ Julius Caesar) được thay thế bởi lịch Gregorian ở nước Pháp.

Vào thế kỷ thứ 16, năm mới bắt đầu từ ngày 25/3 và kéo dài trong vòng 8 ngày đến 1/4. Năm 1562, Giáo hoàng Greogry đưa ra Công lịch và năm mới bắt đầu từ ngày 1/1 đến năm 1564, vua Henry IX đưa ra sắc lệnh thông qua lịch Greogry, theo đó năm mới bắt đầu từ ngày 1/1.

Tuy nhiên, do phương tiện liên lạc thời đó còn lạc hậu, người ta truyền tin chủ yếu bằng cách chạy bộ nên nhiều người nhận được tin đổi lịch chậm mất vài năm. Những người khác tuy biết vẫn không chấp nhận lịch mới và tiếp tục đón năm mới vào ngày 1/4. Một số người đã trêu họ bằng cách gửi những món quà nghịch ngợm, càng làm họ lầm tưởng 1/4 là ngày đón năm mới.

Cũng có người cho rằng, một vài người vẫn muốn ăn Tết lần thứ hai bằng cách lừa mọi người nhớ lại rằng 1/4 mới là ngày lễ kỷ niệm năm mới. Trong ngày đó, người đi lừa thường mời người bị lừa tới các bữa tiệc mừng năm mới không tồn tại trên thực tế.

Một giả thuyết khác lại cho rằng ngày 1/4 là ngày đánh dấu mùa xuân tới (ở phương Tây) trong khi giả thuyết khác cho rằng đây là ngày kết thúc Đại Hồng Thủy và kết thúc chuỗi ngày lênh đênh trên biển của Noah, người đã được Chúa chỉ bảo để đóng thuyền.

Ngày nay, ở Anh người ta gọi những người bị lừa trong dịp 1/4 là “April Fool”, ở Scotland thì được gọi là “gowk” cũng có nghĩa là fool - kẻ ngốc. Người Pháp thì gọi những người bị lừa là Poissons D’Avirl có nghĩa là “những con cá tháng Tư” và có lẽ do ảnh hưởng của người Pháp nên ở Việt Nam chúng ta cũng gọi ngày này là ngày Cá tháng Tư.

Ngày Cá tháng Tư chỉ là một ngày vui. Đó không phải là một lễ hội để công chức được nghỉ làm và trẻ em không phải đến trường. Chỉ là một ngày vui nho nhỏ, nhưng ai cũng cần “đề cao cảnh giác” kẻo lại trở thành “con cá ngớ ngẩn” của năm nay.