Bố mẹ đã sang tên sổ đỏ cho con có đòi lại được không?

Trước hết, cần hiểu sang tên sổ đỏ là gì?

Sang tên sổ đỏ là thủ tục đăng ký biến động quyền sử dụng đất khi có sự chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất, hoặc quyền sử dụng đất cùng với tài sản khác gắn liền với đất như nhà ở hoặc các công trình xây dựng. Việc sang tên sổ đỏ không chỉ có ý nghĩa pháp lý quan trọng mà còn giúp đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan trong quá trình chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Bố mẹ sang tên sổ đỏ cho con có lấy lại được không?

Theo quy định tại Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, tặng cho bất động sản phải tuân thủ các thủ tục pháp lý nghiêm ngặt để đảm bảo tính hợp pháp của giao dịch. Cụ thể, khi thực hiện tặng cho bất động sản, hợp đồng tặng cho phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực, hoặc nếu bất động sản đó thuộc loại phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của pháp luật, thì phải tiến hành đăng ký quyền sở hữu tại cơ quan có thẩm quyền. Điều này nhằm đảm bảo rằng việc chuyển nhượng quyền sở hữu bất động sản giữa các bên là hợp pháp và được pháp luật bảo vệ.

Khi bố mẹ đã thực hiện sang tên sổ đỏ cho con thì có thể lấy lại hay không? (Ảnh minh họa)

Hợp đồng tặng cho bất động sản sẽ có hiệu lực từ thời điểm đăng ký quyền sở hữu tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Điều này có nghĩa là, kể từ khi bất động sản được đăng ký trong sổ địa chính và các cơ quan chức năng hoàn tất thủ tục đăng ký, người được tặng cho sẽ chính thức trở thành chủ sở hữu hợp pháp của bất động sản đó. Trường hợp bất động sản không cần đăng ký quyền sở hữu, hợp đồng tặng cho có hiệu lực ngay khi tài sản được chuyển giao giữa các bên, tức là khi người nhận tặng cho đã nhận bất động sản và thực hiện các thủ tục cần thiết theo quy định.

Điều này có ý nghĩa quan trọng, vì kể từ thời điểm hợp đồng tặng cho có hiệu lực, người được tặng cho sẽ được xác lập quyền sở hữu hợp pháp đối với bất động sản. Quyền sở hữu này sẽ được bảo vệ theo quy định của pháp luật và người nhận tặng cho sẽ có quyền sử dụng, chuyển nhượng hoặc thực hiện các quyền khác liên quan đến bất động sản mà mình đã nhận. Do đó, để đảm bảo tính minh bạch và quyền lợi của các bên, các thủ tục liên quan đến tặng cho bất động sản cần được thực hiện đầy đủ và đúng quy trình theo pháp luật.

Theo quy định tại Điều 462 Bộ luật Dân sự 2015, việc tặng cho tài sản có thể kèm theo điều kiện mà bên tặng cho yêu cầu bên nhận tặng cho phải thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ nhất định, và điều kiện này phải hợp pháp, không vi phạm các quy định cấm của pháp luật, cũng như không trái đạo đức xã hội. Điều này có nghĩa là bên tặng cho có quyền đặt ra các yêu cầu cụ thể đối với bên nhận tặng cho, nhưng những yêu cầu này phải tuân thủ đúng các nguyên tắc pháp lý và đạo đức.

Trong trường hợp hợp đồng tặng cho có điều kiện, nếu nghĩa vụ mà bên được tặng cho phải thực hiện trước khi tài sản được chuyển giao, thì nếu bên nhận tặng cho đã hoàn thành nghĩa vụ của mình nhưng bên tặng cho không giao tài sản như cam kết, thì bên tặng cho phải có trách nhiệm thanh toán hoặc bồi thường cho bên nhận tặng cho về nghĩa vụ đã hoàn thành. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi của bên nhận tặng cho trong trường hợp bên tặng cho không thực hiện đúng cam kết của mình.

Ngược lại, nếu nghĩa vụ mà bên nhận tặng cho phải thực hiện sau khi tài sản đã được chuyển giao, mà bên nhận tặng cho không thực hiện nghĩa vụ như đã cam kết, thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản đã tặng cho và yêu cầu bên nhận tặng cho bồi thường thiệt hại. Điều này giúp đảm bảo rằng tài sản được tặng cho chỉ thực sự thuộc về bên nhận tặng cho khi họ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đã cam kết trong hợp đồng.

Do đó, trong trường hợp hợp đồng tặng cho đất không có điều kiện, thì kể từ khi hợp đồng tặng cho có hiệu lực và tài sản đã được chuyển giao, bên tặng cho không có quyền đòi lại đất đã tặng cho. Tuy nhiên, nếu hợp đồng tặng cho có điều kiện, và bên nhận tặng cho không thực hiện nghĩa vụ của mình theo như cam kết trong hợp đồng, thì dù tài sản đã được chuyển giao, bên tặng cho vẫn có quyền đòi lại đất và yêu cầu bồi thường thiệt hại. Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của bên tặng cho trong trường hợp bên nhận tặng cho không tuân thủ các điều kiện đã thỏa thuận trong hợp đồng.

Điều kiện để sang tên sổ đỏ

Sang tên sổ đỏ là thủ tục đăng ký biến động quyền sử dụng đất khi có sự chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất, hoặc quyền sử dụng đất cùng với tài sản khác gắn liền với đất như nhà ở hoặc các công trình xây dựng. Việc sang tên sổ đỏ không chỉ có ý nghĩa pháp lý quan trọng mà còn giúp đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan trong quá trình chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 133 của Luật Đất đai 2024, khi thực hiện thủ tục sang tên sổ đỏ, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành xác nhận trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho người nhận chuyển nhượng, tặng cho. Trong trường hợp người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất cần cấp mới Giấy chứng nhận, họ sẽ được cấp một sổ mới đứng tên mình, tuy nhiên, người nhận cần phải thanh toán thêm chi phí để làm phôi Sổ mới.

Ngược lại, trong trường hợp cơ quan có thẩm quyền chỉ cần xác nhận việc chuyển nhượng, tặng cho trên Giấy chứng nhận đã cấp, toàn bộ thông tin về giao dịch sẽ được ghi nhận trên trang 3 và trang 4 của sổ đỏ. Người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong trường hợp này không phải trả thêm chi phí để cấp mới Sổ đỏ, nhưng vẫn được đảm bảo quyền lợi đầy đủ trong các giao dịch pháp lý liên quan đến quyền sử dụng đất của mình.

Việc sang tên sổ đỏ là một bước quan trọng, giúp người dân thực hiện quyền sở hữu và chuyển nhượng tài sản liên quan đến đất đai một cách hợp pháp, đồng thời cũng giúp các cơ quan nhà nước quản lý và theo dõi các biến động trong sở hữu đất đai hiệu quả hơn.

Khi thực hiện thủ tục sang tên Sổ đỏ, các bên liên quan cần phải đảm bảo đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật, bao gồm điều kiện đối với bên chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho, cũng như điều kiện đối với bên nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế hoặc nhận tặng cho quyền sử dụng đất.

(Ảnh minh họa)

Điều kiện đối với bên chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho

Theo quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật Đất đai 2024, người chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất phải đáp ứng một số yêu cầu cơ bản, cụ thể là:

Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp lệ, tức là phải có Sổ đỏ đã được cấp cho người chuyển nhượng, tặng cho.

Đất không có tranh chấp, hoặc nếu có tranh chấp thì phải đã được giải quyết dứt điểm bởi cơ quan có thẩm quyền, kèm theo bản án, quyết định của Tòa án hoặc Trọng tài đã có hiệu lực pháp luật.

Đất không bị kê biên hoặc áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án. Điều này đảm bảo rằng quyền sử dụng đất không bị hạn chế do các quyết định hành chính hoặc xét xử của cơ quan có thẩm quyền.

Đất vẫn còn thời hạn sử dụng. Việc sang tên chỉ thực hiện được nếu quyền sử dụng đất chưa hết hạn, hoặc người sử dụng đất có quyền gia hạn hợp pháp.

Không có biện pháp khẩn cấp tạm thời áp dụng đối với quyền sử dụng đất. Điều này có nghĩa là quyền sử dụng đất không bị phong tỏa hay bị các biện pháp hành chính khác tác động trong thời gian giao dịch.

Thông thường, các điều kiện trên đã đủ để thực hiện thủ tục sang tên Sổ đỏ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, có thể yêu cầu thêm các điều kiện khác tùy vào tính chất cụ thể của giao dịch.

Điều kiện đối với bên mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế

Đối với người nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho hoặc nhận thừa kế quyền sử dụng đất, căn cứ theo khoản 8 Điều 45 Luật Đất đai 2024, người nhận phải đáp ứng một số điều kiện nhất định, trong đó có một số trường hợp hạn chế:

Tổ chức kinh tế không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất rừng đặc hộ, rừng đặc dụng của các cá nhân, trừ khi có sự chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy hoạch đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Cá nhân không sống tại khu vực rừng phòng hộ, rừng đặc dụng sẽ không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho đất ở hoặc các loại đất khác trong khu vực rừng phòng hộ, đặc biệt là trong các phân khu đang được bảo vệ nghiêm ngặt hoặc phục hồi hệ sinh thái rừng đặc dụng.

Tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo hoặc tổ chức tôn giáo trực thuộc, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài không được phép nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trong các trường hợp pháp luật không cho phép.

Ngoài các quy định chung này, theo khoản 4 Điều 45 Luật Đất đai 2024, trong trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất, bên nhận thừa kế phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hoặc nếu chưa có Giấy chứng nhận, thì phải có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Như vậy, việc sang tên Sổ đỏ không chỉ phụ thuộc vào các điều kiện của bên chuyển nhượng mà còn phải đảm bảo người nhận chuyển nhượng, tặng cho hoặc thừa kế quyền sử dụng đất không thuộc các trường hợp bị pháp luật cấm hoặc hạn chế. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia giao dịch và đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp trong quản lý đất đai.