Bố mẹ chồng sang tên sổ đỏ cho con trai, con dâu có được hưởng không?

Trong trường hợp bố mẹ cho chồng sở hữu một mảnh đất, thì có thể coi đó là tài sản chung của hai vợ chồng hay không?

Đơn đăng ký biến động quyền sử dụng đất;

Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất;

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;

Giấy tờ khác, như chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy chứng nhận đăng ký kết hôn / giấy xác nhận tình trạng hôn nhân;

Tờ khai lệ phí trước bạ, thu nhập cá nhân ...

+ Địa điểm nộp hồ sơ: Hồ sơ sang tên quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất được nộp tại Văn phòng đăng ký đất đai thuộc Sở tài nguyên và môi trường nơi có đất, tài sản gắn liền với đất.

Trường hợp bố mẹ chồng tặng cho đất cho cả hai vợ, chồng nhưng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ, Sổ hồng) chỉ đứng tên chồng:

Cần lưu ý trường hợp này, bởi vì khi vợ, chồng khi cùng được bố mẹ chồng tặng cho đất thì đây được xem là tài sản chung của hai vợ chồng, Đây là tài sản thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để đảm bảo nhu cầu gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng. Đồng thời, hai vợ, chồng sẽ bình đẳng với nhau trong việc sử dụng, chiếm hữu và định đoạt nhà, đất được bố mẹ chồng cho chung này. Do đó, về việc đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, nếu nhà, đất là tài sản chung của hai vợ chồng thì Giấy chứng nhận này phải được ghi tên của cả hai vợ chồng trừ trường hợp thỏa thuận khác. Nên, trong trường hợp khi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất chỉ đứng tên chồng, thì cần làm thủ tục cấp đổi Giấy chứng nhận.

Theo quy định của pháp luật, đối với tài sản chung của vợ chồng đã đăng ký và ghi tên một bên vợ hoặc chồng thì vợ, chồng có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cấp đổi giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng đất ghi tên của cả vợ và chồng. Căn cứ theo các quy định này, nếu miếng đất được bố mẹ chồng cho chung cả hai vợ chồng thì đây là tài sản chung vợ trong thời kỳ hôn nhân (nếu hai vợ chồng không có thỏa thuận khác hoặc phân chia tài sản chung vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân). Do đó, nếu do một sai sót nào đó hay một nguyên nhân nào đó mà sổ đỏ chỉ đứng tên mình chồng thì vợ hoàn toàn có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cấp đổi sổ đỏ để ghi tên cả vợ, chồng theo thủ tục sau đây:

- Chuẩn bị hồ sơ cấp đổi sổ đỏ, bao gồm:

Đơn đề nghị cấp đổi sổ đỏ theo mẫu quy định;

Bản gốc sổ đỏ đã cấp;

Ngoài ra còn cần có Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất với bên tặng cho là tên của cả hai vợ, chồng; hoặc Thỏa thuận trong đó nêu rõ nhà đất được tặng cho cả hai vợ chồng ...

Cần lưu ý rằng, người vợ trong trường hợp này phải chứng minh được miếng đất đó là tài sản do bố mẹ chồng cùng tặng cho hai vợ chồng để có căn cứ cấp đổi sổ đỏ. Do đó, khi nộp hồ sơ người vợ cần cung cấp một một số bằng chứng chứng minh việc mình có quyền sở hữu mảnh đất đó như hợp đồng tặng cho của bố mẹ chồng cho hai vợ chồng ,...

- Địa điểm nộp hồ sơ: Vợ, chồng muốn cấp đổi sổ đổ bổ sung thêm tên của vợ, chồng được thực hiện tại Văn phòng đăng ký đất đai; Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai. Hoặc cũng có thể nộp tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất, và trong vòng 03 ngày, ủy ban nhân dân cấp xã chuyển hồ sơ đến Văn phòng đăng ký đất đai, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai. Nếu những địa điểm này đã có bộ phận một cửa theo Quyết định của tỉnh thì vợ chồng sẽ nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa của cơ quan tương ứng nêu trên. Do đó, căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng địa phương, vợ chồng có thể lựa chọn nơi nộp hồ sơ theo nhu cầu.

(Ảnh minh họa)

Bố mẹ chồng cho đất cho riêng con trai

- Bố mẹ cho đất con trai trước thời kỳ hôn nhân được quy định như sau:

Bố mẹ cho đất con trai trước thời kỳ hôn nhân được xem là tài sản riêng của con trai.
Trường hợp nếu sau khi kết hôn, con trai hợp nhất miếng đất mà bố mẹ cho vào khối tài sản chung của vợ chồng thì con dâu vẫn được hưởng.

- Bố mẹ chồng cho đất con trai trong thời kỳ hôn nhân, được pháp luật quy định như sau:

Nếu trong thời kỳ hôn nhân, bố mẹ cho đất riêng con trai thì đây là tài sản riêng của người chồng. Do đó, nếu cha mẹ chồng tặng riêng đấy cho chồng thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất chỉ có tên một mình người chồng là đúng theo quy định.

Ngoài ra, đối với tài sản riêng này, người chồng có toàn quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt, quyết định nhập hoặc không nhập vào tài sản chung. Đồng nghĩa, người vợ sẽ không có quyền gì với nhà, đất này trừ trường hợp người chồng đồng ý và có thỏa thuận với người vợ về việc nhập tài sản riêng (nhà, đất được tặng cho riêng) vào khối tài sản chung vợ, chồng.

- Đất được bố mẹ cho riêng nhưng sáp nhập vào khối tài sản chung của vợ chồng:

Theo quy định của pháp luật, dù là trước hay trong thời kỳ hôn nhân, đất được bố mẹ cho riêng con trai nhưng hai vợ chồng thỏa thuận và thực hiện thủ tục sáp nhập tài sản đó vào khối tài sản chung của vợ chồng thì đây là tài sản chung của vợ chồng và vợ có quyền hưởng sau khi ly hôn.

Theo đó sẽ có hai trường hợp nhập tài sản riêng vào tài sản chung vợ chồng như sau:

Nhập trước khi kết hôn: Đối với trường hợp này được quy định là thỏa thuận xác lập chế độ tài sản vợ chồng. Cũng theo đó, thỏa thuận này phải được lập trước khi kết hôn và bằng văn bản có công chứng/ chứng thực.
Nhập sau khi kết hôn: Đây là hình thức thỏa thuận nhập tài sản riêng vào tài sản chung của vợ chồng. Với tài sản là đất đai, theo Luật đất đai chỉ quy định các loại hợp đồng phải công chứng, chứng thực là hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, thừa kế. Do đó, văn bản thỏa thuận nhập tài sản riêng là đất đai vào tài sản chung của vợ chồng không phải là một trong những loại văn bản phải công chứng, chứng thực.

Như vây, chỉ khi thỏa thuận xác lập chế độ tài sản vợ chồng trước khi kết hôn thì văn bản này phải công chứng, chứng thực; còn nếu sau khi kết hôn thì không bắt buộc phải công chứng, chứng thực.

- Một số điều cần lưu ý trong trường hợp bố mẹ chồng cho đất riêng cho con trai, cụ thể như sau:

+ Như đã trình bày ở trên, nếu bố mẹ tặng riêng đất cho con trai (người chồng) khi đã kết hôn nhưng có thực hiện đầy đủ các giấy tờ thưởng hưởng riêng cho một mình con trai thì mảnh đất này vợ không được thừa hưởng.

+ Tuy nhiên, đối với tài sản riêng của vợ hoặc chồng, người còn lại sẽ được hưởng nếu thuộc một trong những trường hợp sau đây:

Chồng/ vợ đồng ý gộp đất vào tài sản chung hoặc có các văn bản có giá trị pháp lý đồng ý việc vợ/chồng được thừa hưởng. Như là việc chồng/vợ - người đứng tên sở hữu tài sản hợp pháp là người trực tiếp xin Văn phòng quản lý đất đai làm thủ tục sổ đỏ cho hai người cùng đứng rên, thêm tên vợ/chồng vào sổ đỏ;

Trường hợp chồng/vợ chết không để lại di chúc, vợ/chồng sẽ được thừa kế tài sản của chồng theo hàng thừa kế thứ nhất. Theo quy định của Bộ luật dân sự, hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

Trường hợp chồng/vợ chết có để lại di chúc và chỉ định vợ/chồng được hưởng di sản (trường hợp này là mảnh đất được bố mẹ chồng cho) thì người còn sống có quyền được hưởng di sản theo di chúc.

Bố mẹ chồng cho đất cho riêng con dâu

Trước tiên, chúng ta xác định điều kiện tặng cho quyền sử dụng đất được quy định theo pháp luật hiện hành, bao gồm những điều kiện cụ thể như sau:

- Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:

Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất;
Đất không có tranh chấp;
Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
Trong thời hạn sử dụng đất.

- Người được nhận tặng cho quyền sử dụng đất có thể là Nhà nước, hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư, tổ chức, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Cần lưu ý, đối với trường hợp người nhận thừa kế mà tài sản là quyền sử dụng đất nhưng là người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài không thuộc đối tượng mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất thì không được cấp giấy chứng nhận nhưng được tặng cho quyền sử dụng đất.

Theo đó, bố mẹ chồng hoàn toàn có thể tặng cho đất cho con dâu. Cùng với đó, việc bố mẹ chồng tặng đất cho con dâu cũng không phải nộp các loại thuế và lệ phí theo quy định của pháp luật như: bố mẹ chồng tặng đất cho con dâu cũng thuộc trường hợp được miễn lệ phí trước bạ; miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp quy định miễn thuế sử dụng đất phi nông nghiệp trong trường hợp bố mẹ chồng tặng đất cho con dâu ... Tuy nhiên, vẫn cần nộp các loại chi phí liên quan đến việc sang tên, các loại chi phí cụ thể căn cứ vào Quyết định do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành về vấn đề này.

Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất cho con dâu phải được công chứng, chứng thực và thực hiện các thủ tục về tặng đất được trình bày ở trên. Cụ thể, bố mẹ chồng và con dâu cần chuẩn bị một số giấy tờ sau:

Hợp đồng tặng cho các bên soạn thảo và được công chứng, chứng thực đúng quy định pháp luật;
Bản sao giấy tờ tùy thân của các bên, như là: chứng minh nhân dân / căn cước công dân / hộ chiếu của các bên tham gia;

Sổ hộ khẩu bản sao công chứng chứng thực;

Bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;

Bản sao giấy tờ khác có liên quan đến hợp đồng tặng cho;

Những giấy tờ khác xác nhận tình trạng hôn nhân của các bên;

Văn bản cam kết của các bên giao dịch về đối tượng giao dịch là có thật.

Việc thực hiện thủ tục sang tên trên Giấy chứng nhận trong trường hợp này cũng được nộp tại Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai. Trường hợp đã đầy đủ hồ sơ, cơ quan cấp giấy biên nhận cho người thực hiện thủ tục; trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, thì trong thời hạn 03 ngày, cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người thực hiện thủ tục hoàn thiện hồ sơ.