'Báu vật' cực hiếm trên thế giới nhưng lại có nhiều tại Việt Nam: Vừa là gia vị vừa là dược liệu quý, khiến người Trung Quốc mê mẩn

Điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đặc thù của vùng Đông Bắc, đặc biệt tại Lạng Sơn và Cao Bằng, đã tạo ra môi trường lý tưởng cho cây hồi sinh trưởng. Chính yếu tố độc nhất này đã giúp hoa hồi Việt Nam khẳng định vị thế trên trường quốc tế, trở thành mặt hàng được nhiều thị trường săn đón.

Hoa hồi

Theo thống kê, lũy kế trong cả năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 14.004 tấn hoa hồi, đạt kim ngạch hơn 63,7 triệu USD (hơn 1,6 nghìn tỷ đồng), dù giảm 5,7% về lượng và 16,2% về kim ngạch so với cùng kỳ. Dù vậy, đây vẫn là một trong những loại nông sản có giá trị cao, được ưa chuộng tại các thị trường lớn như Ấn Độ, Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc)... Ngành hồi đã và đang mang lại nguồn thu ổn định cho hàng nghìn hộ dân, góp phần thúc đẩy kinh tế vùng cao một cách bền vững.

Không chỉ là gia vị, mà còn là dược liệu quý

Hoa hồi, còn được biết đến với cái tên mỹ miều “cánh hoa nghìn tỷ”, là loài cây gỗ nhỡ cao 2–6 mét, thân thẳng và xanh quanh năm. Cây bắt đầu cho thu hoạch sau bốn năm trồng, với hai vụ chính là vụ tứ quý (tháng 6) và vụ hồi mùa (tháng 8,9). Năng suất cây tăng dần theo độ tuổi, từ 0,5–1 kg quả ban đầu có thể lên tới 40–50 kg mỗi cây sau 20 năm, biến nó thành một “của để dành” quý giá của nông nghiệp Việt.

Trong ẩm thực, mùi thơm đặc trưng của hồi đã trở thành linh hồn của nhiều món ăn truyền thống như phở, thịt hầm, nước sốt. Khi phơi khô, quả hồi có hình ngôi sao đặc trưng, thường được nghiền thành bột để phối trộn ngũ vị hương, loại gia vị không thể thiếu trong bếp Á và ngày càng phổ biến trong ẩm thực phương Tây.

Không chỉ dừng lại ở giá trị ẩm thực, hoa hồi còn là một dược liệu quý. Tinh dầu hồi được chiết xuất để làm thuốc xoa bóp, chế phẩm tiêu hóa và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Trong y học cổ truyền, hồi được dùng để kích thích tiêu hóa, giảm đau bụng và chữa các bệnh đường ruột. Nhận thấy tiềm năng này, từ đầu thế kỷ 20, người Pháp đã xây dựng nhà máy tinh dầu hồi tại Lạng Sơn. Ngày nay, tinh dầu hồi Việt Nam không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn xuất khẩu, gia tăng giá trị thương mại cho sản phẩm.

Nhận thấy giá trị đặc biệt của loài cây này, từ năm 2007, hoa hồi đã được Cục Sở hữu Trí tuệ Việt Nam cấp chỉ dẫn địa lý. Đây là bước đi quan trọng nhằm bảo vệ nguồn gen quý hiếm và khẳng định thương hiệu quốc gia. Hiện nay, giá hoa hồi khô trên thị trường trong nước dao động từ 150.000 - 200.000 đồng/kg, tiếp tục chứng minh sức hút lâu dài của một “báu vật” đa dụng.