Bạn có biết có 1 bể than lớn nhất trong lòng đất, nằm ngay cạnh thủ đô Hà Nội

Theo các tài liệu địa chất hiện có, mật độ chứa than của bể than Đồng bằng sông Hồng (ÐBSH) tương đối lớn. Cụ thể như sau: Miền võng Hà Nội với diện tích 2.500 km2, chứa 210 tỷ tấn. Riêng dải nâng Khoái Châu - Tiền Hải với diện tích 1.500 km2, chứa 100 tỷ tấn, bình quân 63 tấn/m2. Trong đó, diện tích có triển vọng là 1.200 km2, chứa 65-75 tỷ tấn, bình quân 62 tấn/m2. Các đề án thăm dò địa chất vùng than ÐBSH được triển khai trên một địa bàn tương đối thuận lợi. Tuy có tổng kinh phí khá lớn (khoảng gần 47 nghìn tỷ đồng) tương đương 2,8 tỷ USD, nhưng hiệu quả tương đối cao. Giá thành thăm dò (nếu chỉ tính 30 tỷ tấn) bình quân cho một tấn trữ lượng than khoảng 0,9 USD/tấn, chỉ bằng một nửa giá thành thăm dò than tại bể than Quảng Ninh và bằng một phần ba giá thành thăm dò than của thế giới.

Việc xem xét, phê duyệt quy hoạch thăm dò khai thác bể than đồng bằng sông Hồng đã được "rục rịch" từ năm 2010

Căn cứ vào các khối kiến tạo địa chất và điều kiện tự nhiên, toàn bộ bể than ÐBSH dự kiến được chia thành tám khoáng sàng than. Trong đó, tỉnh Hưng Yên có ba khoáng sàng, Thái Bình có bốn và Nam Ðịnh có một khoáng sàng. Các khoáng sàng nói trên sẽ được phân chia thành các ruộng mỏ để xây dựng các mỏ (độc lập về mặt kỹ thuật) có công suất từ 3 đến 10 triệu tấn/năm, có trữ lượng đủ lớn để thời gian hoạt động của mỗi mỏ ít nhất là 50 đến 100 năm.

Tiềm năng của bể than ÐBSH tương đối lớn, nhưng trong thời điểm hiện nay chỉ có thể dự tính trữ lượng có khả năng khai thác khoảng 65 tỷ tấn, phần lớn tập trung khoảng 1.200 km2. Trong đó, trữ lượng than dự kiến nêu trên được phân bố chủ yếu và tập trung trên địa bàn tỉnh Thái Bình (chiếm gần 90%), tỉnh Hưng Yên 8,5% và Nam Ðịnh chiếm 1,5%. Vì vậy, dự kiến trọng tâm phát triển bể than ÐBSH sẽ thuộc các khoáng sàng than trên địa bàn tỉnh Thái Bình. Trong đó, khoáng sàng Kiến Xương - Tiền Hải là lớn nhất và có triển vọng cao nhất, chiếm 35% trữ lượng bể than ÐBSH.

Bể than đồng bằng sông Hồng có diện tích trên 3.500km2, trữ lượng khoảng 210 tỷ tấn (Ảnh: Bộ TN-MT)

Tại một hội thảo trước đây, đại diện Tổng hội Địa chất Việt Nam thông tin, các đề án nghiên cứu đều cho thấy bể than sông Hồng có tiềm năng tài nguyên than rất cao. Nếu tính đến độ sâu -3.500m thì tổng tài nguyên than đạt 210 tỷ tấn, gấp 20 lần bể than Quảng Ninh. Tuy nhiên, tiềm năng tài nguyên và trữ lượng có khả năng khai thác thực tế hoàn toàn khác nhau.

Bể than sông Hồng có điều kiện địa chất hết sức phức tạp cho việc khai thác, lại nằm trong vùng nhạy cảm về môi trường, xã hội và có nhiều tài nguyên thiên nhiên, văn hóa, nhất là tài nguyên nước và đất nông nghiệp. Trên phạm vi bể than có các đứt gãy kiến tạo cỡ khu vực chạy qua và đa số là các đứt gãy đang hoạt động, đứt gãy sinh chấn, gồm đứt gãy sông Hồng, sông Chảy, sông Lô, Vĩnh Ninh.

Chiến lược phát triển ngành than đưa ra mục tiêu tích cực tìm kiếm đối tác trong và ngoài nước nghiên cứu đầu tư lựa chọn công nghệ, phương pháp thích hợp để thăm dò bể than sông Hồng giai đoạn đến năm 2030. Phấn đấu hoàn thành thăm dò một phần diện tích và điều tra, đánh giá xong tài nguyên bể than sông Hồng giai đoạn 2031-2045; phấn đấu đưa vào vận hành khai thác thử nghiệm trước năm 2040 để tiến tới khai thác quy mô công nghiệp trước năm 2050 nếu thử nghiệm thành công.

Bể than sông Hồng phần đất liền rộng khoảng 2.765 km2, nằm ở các tỉnh, thành: Hưng Yên, Hà Nam, Thái Bình, Nam Định, Hải Dương, Hải Phòng, Hà Nội. Đây là vùng chứa nhiều khoáng sản quan trọng và cần thiết để phát triển kinh tế, đáng kể nhất là than nâu. Các công trình nghiên cứu về đặc điểm địa chất, tìm kiếm, thăm dò than phần đất liền bể sông Hồng đã được tiến hành từ năm 1954.

Theo quy hoạch của ngành điện và than, thì than ÐBSH sẽ được sử dụng chủ yếu cho nhu cầu phát điện. Vì vậy, công nghệ chế biến than ÐBSH chủ yếu theo hướng khí hóa, bao gồm khí hóa dưới lòng đất đối với công nghệ khai thác UCG và khí hóa trên mặt đất (sau khi khai thác, đối với công nghệ hầm lò). Theo đánh giá của các chuyên gia, than ÐBSH có đặc tính công nghệ và chất lượng rất phù hợp cho phát điện (than mềm, chất bốc cao, nhiệt năng cao; lưu huỳnh và độ ẩm thấp).