Bài học sâu sắc từ trí tuệ Tăng Quốc Phiên giúp bạn thấu hiểu lòng người và tránh xa kẻ giả dối nhờ hai nguyên tắc quan trọng

Tăng Quốc Phiên, vị đại quan lỗi lạc của triều đại nhà Thanh, nổi danh không chỉ bởi tài thao lược quân sự và chính trị, mà còn bởi khả năng nhìn người, dùng người xuất sắc. Trong suốt hơn một thập kỷ giữ chức Tổng đốc Lưỡng Giang, ông đã quản lý toàn bộ hệ thống quan viên tại các tỉnh lỵ thuộc khu vực này. Với trách nhiệm to lớn, Tăng Quốc Phiên không ngừng nghiên cứu, quan sát để tìm ra những cách đánh giá và sử dụng nhân sự hiệu quả. Từ đó, ông đúc kết nhiều bài học sâu sắc về nghệ thuật nhìn người, đặc biệt qua hai nguyên tắc “chính tà nhìn ánh mắt” và “thật giả nhìn bờ môi”.

Chính tà nhìn ánh mắt

Tăng Quốc Phiên luôn khẳng định rằng đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, nơi phản ánh rõ ràng nhất bản chất thật sự của một con người. Theo ông, muốn đánh giá thiện ác, đoan chính hay mưu mô, chỉ cần quan sát ánh mắt của họ trong cả trạng thái động và tĩnh. Người đoan chính, lòng dạ ngay thẳng, thường có ánh mắt trong sáng, ổn định và không ngó nghiêng. Ngược lại, những người hẹp hòi, hay ghen tị hoặc có tâm địa bất chính thường thể hiện ánh mắt dao động, không tập trung, hoặc mơ hồ, thiếu sự sáng ngời.

Đặc biệt, Tăng Quốc Phiên cho rằng ánh mắt không thể che giấu cảm xúc thật. Một người có tâm thái hoảng hốt, bất an thì trong lòng chắc chắn đang ẩn giấu những điều khuất tất. Quan sát ánh mắt không chỉ giúp phân biệt trong đục, sáng tối, mà còn là cách hiệu quả nhất để nhận diện bản chất thật sự của một người.

Thật giả nhìn bờ môi

Ngoài ánh mắt, Tăng Quốc Phiên còn cho rằng bờ môi và cách nói chuyện của một người phản ánh rất nhiều điều về sự chân thật hay giả tạo. Câu nói “Ngựa hay ở đôi chân, người hay ở cửa miệng” được ông vận dụng để nhận diện cảm xúc thật của một người qua những gì họ thể hiện. Những người thường dùng lời nói hoa mỹ, ngọt ngào để lấy lòng hoặc làm hài lòng người khác thường không đáng tin cậy, bởi lời nói chỉ là vỏ bọc để che giấu ý đồ thực sự.

Ngược lại, những người ít nói, không biết nói những lời phô trương nhưng lại hành động nhanh chóng, hiệu quả, luôn mang đến cảm giác đáng tin cậy. Lời nói cẩn trọng, có suy xét không chỉ thể hiện sự điềm đạm, chắc chắn mà còn giúp người đó tránh được hậu quả từ những lời hứa suông hoặc sự tùy tiện trong cách giao tiếp.