Ai là Thạc sĩ Vật lý đầu tiên của Việt Nam?

Giáo sư Ngụy Như Kon Tum, sinh năm 1913, có quê gốc Huế nhưng được sinh ra và lớn lên tại Gia Lai, Kon Tum. Cha của ông là cụ Ngụy Như Bích, một chủ sự bưu điện kiêm thầy thuốc nổi tiếng, thường xuyên di chuyển cùng gia đình khắp Tây Nguyên và Lào. Ông đặt tên cho các con theo địa danh nơi họ được sinh ra, nên GS Ngụy Như Kon Tum có một người chị gái tên là Ngụy Như Ban Mê Thuột.

Lên 11 tuổi, Ngụy Như Kon Tum bắt đầu học lớp Nhì tại Trường Cao đẳng Tiểu học Huế, sau đó tiếp tục học tại Trường Thành Chung rồi đến Trường Quốc học. Năm 1932, ông đạt được thành tích xuất sắc trong học tập khi đồng thời nhận 3 bằng Tú tài: Tú tài Tây ban Toán, Tú tài Tây ban Triết, và Tú tài bản xứ. Đây là một sự kiện hiếm hoi tại trường Bưởi.

Chân dung Giáo sư Ngụy Như Kon Tum năm 1940

Với thành tích xuất sắc này, ông đã được trao học bổng để theo học tại Đại học Sorbonne, một trong những trường đại học danh tiếng và lâu đời nhất của Pháp. 3 năm học, 3 năm phấn đấu, Ngụy Như Kon Tum đã lấy bằng cử nhân khoa học, và 3 năm sau đó, ông tiếp tục đạt bằng Thạc sĩ Vật lý, trở thành thạc sĩ vật lý đầu tiên của Việt Nam. Đầu năm 1939, ông bắt đầu làm luận án Tiến sĩ Vật lý dưới sự hướng dẫn của nhà bác học nổi tiếng người Pháp, GS Joliot-Curie. Đây cũng là thời kỳ ông bắt đầu tiếp xúc với các tư tưởng yêu nước và tiến bộ.

GS Ngụy Như Kon Tum với ông Diệp Tư (phó hiệu trưởng Trường ĐH Tổng hợp) tại Bắc Thái

Năm 1954, ông trở về Hà Nội và tiếp tục giảng dạy môn Vật lý tại Trường Đại học Sư phạm Khoa học. Sau đó, vào năm 1956, khi Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội được thành lập, ông được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng đầu tiên và giữ chức vụ này suốt 26 năm. Đến khi ông bước sang tuổi 70 vào năm 1982, Nhà nước đã cho phép ông nghỉ hưu.