AI đã giỏi ngang Tiến sĩ, người trẻ nên chọn ngành học nào để ra trường không lo thất nghiệp?

Trên một podcast gần đây, ông chia sẻ AI có thể đạt điểm cao trong những kỳ thi toán học khó nhất thế giới và xử lý các bài toán chuyên sâu tương tự như những gì tiến sĩ có thể làm.

Tổ chức như Amazon cũng đã thẳng thừng xác nhận rằng AI sẽ khiến họ phải giảm số lượng nhân sự văn phòng nhờ vào khả năng “tăng hiệu suất” trong nhiều bộ phận. CEO Andy Jassy nêu rõ công ty đang triển khai hơn 1.000 công cụ AI nội bộ nhằm tự động hóa các quy trình, dẫn đến giảm nhân sự theo thời gian.

Thậm chí Dario Amodei, CEO Anthropic - đối thủ của OpenAI, cảnh báo AI có thể “xóa sổ một nửa số công việc văn phòng cơ bản” trong 5 năm tới, với tỷ lệ thất nghiệp có thể chạm mức 10%-20%.

Tại Mỹ, tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm có bằng cử nhân hiện đã tăng từ 4,4% lên 6,1% trong tháng 5, theo FRED (Cục Dự trữ Liên bang St. Louis). Các ngành chịu tác động mạnh như thiết kế đồ họa, mỹ thuật và kỹ thuật máy tính hiện có tỷ lệ thất nghiệp trên 7%.

Từ năm 2022 tới 2024, thị trường công nghệ cũng chứng kiến khoảng 600.000 lao động mất việc, theo Layoffs.fyi, phản chiếu bức tranh đầy thách thức không chỉ với nhân viên hiện tại mà cả sinh viên mới ra trường.

Sam Altman nhận định AI giờ đã giỏi như tiến sĩ, nhiều công việc sẽ biến mất nhưng cũng có nhiều cơ hội mới mở ra. Ảnh minh họa

Trước triển vọng đáng lo ngại, các chuyên gia vẫn đưa ra những gợi ý tích cực. Art Zeile, CEO nền tảng nghề nghiệp Dice, nhận định đây là cơ hội để sinh viên và người lao động trẻ đầu tư vào kỹ năng kỹ thuật và chuyên môn AI sâu hơn, thay vì chờ đợi những vị trí truyền thống.

Tiffany Hsieh từ “Jobs for the Future” chia sẻ đây là thời điểm phù hợp để người trẻ linh hoạt chuyển đổi nghề nghiệp hoặc đào tạo lại. Hsieh cho rằng những ngành ít bị thay thế bởi AI chẳng hạn chăm sóc sức khỏe, giáo dục hoặc kỹ thuật dân dụng đang giữ vai trò then chốt và ổn định hơn.

Sam Altman nhấn mạnh: “Rất nhiều công việc sẽ biến mất, nhưng nhiều việc mới sẽ mở ra” và con người luôn có khả năng phát hiện cơ hội mới. Trong một podcast khác, ông so sánh công việc tương lai như “podcast bro” trở nên khôi hài khi nhìn lại từ góc độ nông nghiệp tự túc, nhưng điều này thể hiện sự tái tạo công việc qua từng thời kỳ.

AI agent - các công cụ tự động hóa thông minh mà AI điều khiển - đang trở thành kỹ năng then chốt, với cơ hội nghề nghiệp mở rộng cho những người biết thiết kế, quản lý và xây dựng hệ thống này.

Mặc dù Amodei hô vang cảnh báo “white-collar bloodbath”, không phải ai cũng đồng tình. Reid Hoffman, đồng sáng lập LinkedIn, lập luận AI sẽ thay đổi chứ không xóa sổ công việc: như Excel nâng cao hiệu quả kế toán, AI sẽ trở thành công cụ hỗ trợ con người.

CEO Nvidia Jensen Huang cũng chỉ ra rằng AI có tiềm năng tạo ra những công việc mới mà chúng ta chưa thể hình dung, trong khi việc đánh giá quá mức tác động tiêu cực có thể cản trở phát triển.