3 mặt hàng trên Shopee, TikTok Shop sắp bị đưa vào tầm ngắm từ năm 2025

Tại phiên thảo luận tổ sáng 23/5 về tình hình kinh tế - xã hội những tháng đầu năm, Đại biểu Quốc hội Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) đã bày tỏ lo ngại sâu sắc về vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan trên các nền tảng TMĐT. Tình trạng này đang gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhiều doanh nghiệp chân chính, xói mòn niềm tin người tiêu dùng và làm suy yếu nền tảng minh bạch của môi trường kinh doanh số.

"Doanh nghiệp đầu tư chất lượng, xây dựng thương hiệu thì bị làm giả trắng trợn. Người tiêu dùng thì mất niềm tin. Môi trường kinh doanh số thì bị xói mòn nền tảng minh bạch", ông Tuấn nhấn mạnh.

Ba nhóm mặt hàng gồm mỹ phẩm, thời trang và thực phẩm chức năng, dự kiến sẽ bị " sờ gáy" từ năm 2025 (Ảnh minh hoạ)

Vị đại biểu phân tích, TMĐT vốn là "bệ phóng" cho sáng tạo và cạnh tranh lành mạnh, với tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Nam Á. Nó đã mở ra cơ hội cho doanh nghiệp Việt tiếp cận người tiêu dùng một cách nhanh chóng, trực tiếp mà không tốn nhiều chi phí. Tuy nhiên, mặt trái của sự phát triển này là việc các sàn TMĐT đang dần trở thành "địa bàn" cho hàng giả, hàng nhái tung hoành, bị một bộ phận gian thương biến thành "chợ đen online" với vô vàn hàng giả đội lốt khuyến mãi.

Ông Tuấn cũng chỉ rõ tình trạng vi phạm ở mức báo động khi hàng loạt thương hiệu Việt bị đánh cắp trắng trợn ngay trên các sàn lớn. "Doanh nghiệp kêu cứu vì bị làm giả từ bao bì đến nhãn hiệu, giá bán thì bị phá thị trường bằng hàng nhái rẻ mạt. Nhiều nơi còn lợi dụng các chương trình khuyến mãi, flash sale để tuồn hàng kém chất lượng đi khắp cả nước", ông Tuấn phản ánh. Không chỉ hàng giả nội địa, hàng nhập khẩu giá rẻ không rõ xuất xứ cũng ồ ạt đổ bộ, đánh lừa người tiêu dùng bằng mẫu mã bắt mắt nhưng chất lượng tiềm ẩn rủi ro.

Đáng lo ngại hơn, vấn đề không chỉ nằm ở người bán mà còn ở lỗ hổng lớn trong khâu giám sát và xử lý vi phạm của các sàn TMĐT. Nhiều gian hàng sau khi bị tố cáo vẫn dễ dàng xuất hiện trở lại chỉ sau vài cú click đổi tên, đổi avatar.

Đề xuất "khóa van hàng giả" chỉ trong 24 giờ

(Ảnh minh hoạ)

Tình trạng hàng giả, hàng nhái trên TMĐT cũng đang tác động tiêu cực đến kênh phân phối truyền thống. Theo số liệu của Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin (Bộ Công Thương), năm 2024, lượng khách hàng mua trực tiếp tại các cửa hàng bán lẻ truyền thống giảm hơn 30% tại các đô thị lớn. Các chợ truyền thống như An Đông, Tân Bình (TP.HCM) cũng đối mặt với tình trạng ế ẩm.

Đại biểu Trần Quốc Tuấn cảnh báo rằng, khi người tiêu dùng mua phải hàng giả, hàng nhái nhưng không được bảo vệ quyền lợi đến nơi đến chốn, niềm tin vào TMĐT sẽ sụt giảm nghiêm trọng. "Nếu không siết chặt khâu kiểm soát, môi trường TMĐT sẽ dần đánh mất tính minh bạch và bền vững, kéo theo hệ lụy là sự suy yếu của toàn bộ ngành sản xuất nội địa", ông Tuấn nhấn mạnh.

Trước thực trạng này, đại biểu đoàn Trà Vinh kiến nghị Chính phủ ban hành những quy định mạnh tay và cụ thể hơn. Trong đó, ông Tuấn đề xuất:

- Xác thực danh tính người bán: Buộc các sàn TMĐT phải xác thực danh tính người bán bằng mã số thuế và căn cước công dân để minh bạch hóa thông tin đầu vào.

- Trách nhiệm liên đới của sàn TMĐT: Quy định trách nhiệm liên đới của sàn TMĐT nếu để hàng giả tồn tại quá 24 giờ sau khi có cảnh báo từ người tiêu dùng hoặc cơ quan chức năng. "Không thể có chuyện cảnh báo đã lên nhưng hàng giả vẫn ung dung tồn tại trên kệ số", ông nói.

(Ảnh minh hoạ)

- Xử phạt nặng sàn cố tình dung túng: Các sàn TMĐT cố tình dung túng hoặc lơ là quản lý với các gian hàng từng vi phạm cần bị xử phạt nặng, tránh để tình trạng "phạt cho tồn tại" tiếp diễn và chấm dứt hiện tượng "thay tên, đổi áo" của các gian hàng vi phạm.

Đáng chú ý, ông Tuấn kiến nghị Chính phủ triển khai thí điểm cơ chế kiểm soát hàng giả trực tuyến tại ba ngành hàng có nguy cơ cao nhất: mỹ phẩm, thời trang và thực phẩm chức năng. Đây là những điểm nóng về hàng nhái trên các nền tảng phổ biến như Tiki, Shopee và TikTok Shop.

Việc thí điểm này dự kiến sẽ được triển khai trong năm 2025, sau đó tổng kết, đánh giá và nhân rộng toàn quốc từ năm 2026 trở đi.

"Chúng ta không thể mãi chạy theo xử lý hậu quả. Đã đến lúc thiết lập hàng rào kỹ thuật mạnh mẽ để TMĐT không còn là mảnh đất màu mỡ cho hàng giả phát triển", đại biểu Trần Quốc Tuấn kết luận, thể hiện quyết tâm xây dựng một thị trường TMĐT lành mạnh và an toàn cho tất cả.