2 năm vừa qua, Việt Nam đã tinh gọn bao nhiêu đơn vị cấp huyện, xã?

Tại Kết luận 126, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã giao cho Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Đảng ủy Quốc hội và các cấp ủy, tổ chức đảng liên quan nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện).

Song song đó, cần xây dựng phương án tiếp tục sắp xếp cấp xã theo mô hình tổ chức mới, đồng thời đề xuất cơ cấu bộ máy, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cấp xã.

Trong các giai đoạn vừa qua, Việt Nam đã nhiều lần tiến hành sáp nhập các đơn vị hành chính cấp huyện và xã.

Đặc biệt, giai đoạn 2023-2025 đã chứng kiến việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã tại 51 tỉnh, thành phố.

Ảnh minh họa

Theo Báo Tuổi Trẻ, dựa trên số liệu của Bộ Nội vụ và báo cáo từ các địa phương, toàn quốc có 25 đơn vị cấp huyện (thuộc 18 tỉnh/thành phố) được xác định thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025.

Trong đó, 13 đơn vị không được sắp xếp do có các yếu tố đặc thù theo quy định của Nghị quyết 35/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Bên cạnh đó, 5 địa phương đã đề nghị không thực hiện sắp xếp vì các yếu tố chủ quan và khách quan khiến việc sắp xếp trong năm 2024 chưa khả thi, trong khi 7 đơn vị đã tiến hành sắp xếp.

Thêm vào đó, 10 đơn vị cấp huyện liền kề, 14 đơn vị thuộc diện khuyến khích sắp xếp và 6 đơn vị được thành lập nguyên trạng cũng đã được sắp xếp.

Như vậy, tổng cộng có 37 đơn vị cấp huyện được sắp xếp hoặc thành lập mới trong giai đoạn 2023-2025.

Nhờ việc sắp xếp 37 đơn vị, số lượng đơn vị cấp huyện trên toàn quốc giảm từ 705 xuống còn 696, giảm 9 đơn vị.

Cụ thể, tỉnh Nam Định giảm 1/10 đơn vị; Bà Rịa - Vũng Tàu giảm 1/ 8; Lâm Đồng giảm 2/12; Nghệ An giảm 1/ 21; Quảng Nam giảm 1/18; Thanh Hóa giảm 1/27; Hà Tĩnh giảm 1/13 và Ninh Bình giảm 1/8 đơn vị.

Trong khi đó, các tỉnh thành như Quảng Ninh, Bắc Giang, Huế, Đà Nẵng, Hải Phòng, Hà Nam và Sơn La đã thực hiện điều chỉnh địa giới, thành lập mới, chia tách hoặc sáp nhập đơn vị cấp huyện nhưng không làm giảm tổng số đơn vị.

Về mặt cấp xã, theo số liệu của Bộ Nội vụ và báo cáo từ các địa phương, trên toàn quốc có 1.228 đơn vị cấp xã (thuộc 51 tỉnh/thành phố) được xác định thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025. Trong số này, 368 đơn vị cấp xã không được sắp xếp do các yếu tố đặc thù theo Nghị quyết 35/2023.

Thêm vào đó, 96 đơn vị do các địa phương đề nghị không thực hiện sắp xếp vì những yếu tố khách quan và chủ quan khiến việc sắp xếp trong năm 2024 chưa khả thi, còn 664 đơn vị đã tiến hành sắp xếp.

Bên cạnh đó, 298 đơn vị cấp xã liền kề và 134 đơn vị thuộc diện khuyến khích cũng đã được sắp xếp, đưa tổng số đơn vị cấp xã thực hiện sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025 lên 1.178 đơn vị.

Sau khi sắp xếp 1.178 đơn vị, tổng số đơn vị cấp xã trên cả nước giảm từ 10.598 xuống còn 10.035, giảm 563 đơn vị.

Đồng thời, 137 đơn vị đô thị mới đã được thành lập hoặc nâng cấp, góp phần thúc đẩy tốc độ đô thị hóa và tạo nên diện mạo mới cho hệ thống tổ chức đô thị.

Theo Bộ Nội vụ, mặc dù số lượng đơn vị cấp huyện giảm 9 và đơn vị cấp xã giảm 563 nhưng vẫn còn nhiều đơn vị sau sắp xếp chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cụ thể, đối với cấp huyện, trong số 29 đơn vị mới hình thành sau sắp xếp, có 2 đơn vị vẫn chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích và quy mô dân số, trong khi 5 đơn vị đạt chuẩn theo Nghị quyết 35/2023 nhưng chưa đáp ứng tiêu chuẩn của Nghị quyết 1211/2016.

Đối với cấp xã, trong số 615 đơn vị mới hình thành sau sắp xếp, 185 đơn vị chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích và quy mô dân số, và 203 đơn vị đạt chuẩn theo Nghị quyết 35/2023 nhưng chưa đáp ứng tiêu chuẩn của Nghị quyết 1211/2016.