Tại sao Dương Quý Phi không được phong làm Hoàng hậu mặc dù được Đường Huyền Tông sủng ái hết mực?

Mối tình giữa Đường Huyền Tông và Dương Quý Phi (tên thật là Dương Ngọc Hoàn) đã trở thành huyền thoại được lưu truyền suốt nhiều thế kỷ. Khi gặp Dương Ngọc Hoàn, Đường Huyền Tông đã 55 tuổi, dù hậu cung có vô số mỹ nhân, nhưng ông chỉ chuyên sủng một mình Dương Ngọc Hoàn suốt 20 năm. Thế nhưng, tại sao bà chỉ được phong làm Quý Phi mà không bao giờ được lên ngôi Hoàng hậu, trở thành mẫu nghi thiên hạ?

Thực tế, Đường Huyền Tông say mê Dương Ngọc Hoàn đến mức không ngại cướp bà từ tay con trai mình là Thọ vương Lý Mạo. Ngoài nhan sắc tuyệt trần khiến vua say đắm ngay từ cái nhìn đầu tiên, nguyên nhân chính là do bản thân Đường Huyền Tông có tài năng nghệ thuật xuất chúng, đam mê âm nhạc và vũ đạo. Khi gặp Dương Ngọc Hoàn là một người tài hoa, giỏi ca múa, ông lập tức bị chinh phục. Dù cách nhau hơn 30 tuổi, hai người không chỉ là tình nhân mà còn là tri kỷ, tri âm.

Dương Quý Phi là mỹ nhân xinh đẹp thời nhà Đường

Mức độ sủng ái của Đường Huyền Tông dành cho Dương Quý Phi không chỉ thể hiện qua giai thoại "dâng quả vải tươi ngàn dặm" nổi tiếng, mà còn qua việc vua hai lần đuổi bà về nhà cha mẹ đẻ nhưng sau đó đều không đành lòng, phải đón về. Theo quy chế hoàng gia, phi tần làm trái ý vua chỉ có thể bị trừng phạt trong cung, "nặng thì xử tử, nhẹ thì giam lỏng hoặc đày vào lãnh cung", chưa từng có chuyện trả về nhà. Việc Đường Huyền Tông phá lệ này cho thấy ông coi Dương Quý Phi như vợ thường dân, để lại đường lui hòa giải như các cặp vợ chồng bình thường.

Rõ ràng, Đường Huyền Tông không xem Dương Quý Phi như một thú vui chốc lát, tình cảm của họ vượt qua quan hệ đế vương – phi tần. Nhưng dù yêu nhau say đắm, vua vẫn không lập bà làm Hoàng hậu. Một giả thuyết cho rằng đó là vì ông muốn tưởng nhớ nguyên phối Vương hoàng hậu.

Vương hoàng hậu là chính thất của Đường Huyền Tông khi ông còn là Lâm Tri vương, đã hỗ trợ ông trong cuộc chính biến lật đổ họ Vi. Sau khi lên ngôi, vua phong bà làm Hoàng hậu. Tuy nhiên, do không có con lại bị Võ Huệ phi hãm hại, bà bị phế truất và qua đời ba tháng sau đó. Đường Huyền Tông sau này luôn hối hận về việc này, nên dù Võ Huệ phi hay Dương Quý Phi được sủng ái đến đâu cũng không được phong hậu.

Một lý do khác là do Dương Ngọc Hoàn "không có con". Dù được sủng ái, bà không hề sinh nở. Mạnh Tử từng nói: "Không có người nối dõi là tội lớn nhất". Hoàng tộc lại càng coi trọng hậu duệ, nên việc không có con mà muốn lên ngôi Hoàng hậu là điều khó lòng thuyết phục được thiên hạ. Ngay cả một người được sủng ái như Dương Quý Phi cũng không thể thay đổi nguyên tắc này.

Nhưng lý do quan trọng nhất có lẽ nằm ở thân phận đầy tai tiếng của Dương Ngọc Hoàn. Bà vốn là vợ của Thọ vương Lý Mạo - con trai Đường Huyền Tông, sau bị vua cha để mắt tới. Để hợp thức hóa, bà buộc phải xuất gia rồi được vua thu nạp làm phi. Dù Đường triều phóng khoáng, nhưng việc một người lấy cả cha lẫn con vẫn bị xem là tai tiếng, ngay cả thời hiện đại. Thân phận "con dâu cũ" không thể xóa nhòa này khiến dư luận phản đối gay gắt nếu bà được lập làm Hoàng hậu.