Thứ hai, 28/07/2025
Giải tán hậu cung, xóa bỏ chế độ phi tần được coi như một cải cách đáng ghi nhận của Vua Bảo Đại. Nhưng đi cùng với chính sách này, Bảo Đại cũng đã chống đối mẹ và triều đình trong việc cưới vợ. Mối tình của ông với Nam Phương hoàng hậu mãi còn là sự tò mò của hậu thế.
Sự sắp xếp, tính toán lâu dài của người Pháp
Tác giả Đỗ Mậu đã nghiêm khắc cho rằng cuộc hôn nhân này là một âm mưu chính trị và tôn giáo. Đỗ Mậu viết: “Hãy nhìn vào cuộc hôn nhân của ông Bảo Đại để thấy chính sách cai trị thâm độc và chặt chẽ của thực dân.
Trong những năm cuối cùng của Bảo Đại ở Pháp, họ cho một nữ sinh tên là Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan, con một nhà phú hộ theo Công giáo là ông Nguyễn Hữu Hào ở Nam Kỳ, đi Pháp du học. Tất nhiên cô Marie Thérèse phải là một tiểu thư dù không hoàn toàn sắc nước hương trời thì vẫn có được cái đẹp kiều diễm đài các để có thể làm rung động trái tim của một nhà vua trẻ đang đến tuổi rạo rực tình yêu đôi lứa.
Trong thời kỳ ông Bảo Đại còn bận học hành, họ chưa cho đôi trai tài gái sắc gặp nhau, mà đợi đến khi ông xuống tàu về nước chính thức cầm đầu triều đình, họ mới tổ chức cho Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan gặp ông Bảo Đại.
Tuy nhiên nhà nghiên cứu người Pháp Daniel Grandcléme và ngay trong hồi ký của Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương đều cho rằng vào tháng 9/1932, sau khi đậu tú tài toàn phần, Nguyễn Hữu Thị Lan về nước trên chiếc tàu d'Artagnan của hãng Messagerie Maritime. Bảo Đại cũng về nước trên chiếc tàu đó để lên ngôi vua, nhưng hai người không gặp nhau.
Nam Phương hoàng hậu, Bảo Đại và các con đi dạo ở vườn hoa Đà Lạt.
Dạ tiệc và những cuộc gặp ở thành phố tình yêu Đà Lạt
Đỗ Mậu tiếp tục đưa ra bằng chứng về âm mưu của Pháp: “Vua Bảo Đại về nước được một thời gian, việc triều chính tạm yên thì vợ chồng ông Charles, người giám hộ, bắt đầu lo chuyện thành hôn cho ông. Vào khoảng cuối năm 1933, ông bà Charles rủ vua Bảo Đại đi Đà Lạt, tại khách sạn Lang Biang huy hoàng tráng lệ, bà Charles dẫn tiểu thư Marie Thérèse chính thức giới thiệu với nhà vua trẻ tuổi trước sự chứng kiến của quan Toàn quyền Pierre Pasquier”.
Trong hồi ký Nam Phương Hoàng Hậu cũng ghi lại cuộc gặp đầu tiên này: “Hôm đó, ông Darle, thị trưởng Đà Lạt gởi giấy mời cậu Lê Phước An của tôi và tôi đến dự tiệc tại Hotel Palace. Tôi không muốn đi, nhưng cậu An năn nỉ và hứa chỉ đến tham dự và vái chào nhà Vua xong thì về, nên tôi phải đi một cách miễn cưỡng. Tôi chỉ trang điểm sơ sài và mặc chiếc áo bằng lụa đen mua từ bên Pháp.
Chúng tôi đến trễ. Bữa tiệc bắt đầu từ lâu. Cậu tôi kéo ghế định ngồi bên ngoài, thì ông Darle trông thấy, chạy đến kéo chúng tôi vào trong nhà. Ông nói: "Ông và cô phải đến bái yết Hoàng thượng mới được".
Khi cánh cửa phòng khách vừa mở, tôi thấy vua Bảo Đại ngồi trên chiếc ghế bành giữa nhà. Ông Darle bước đến bên cạnh nhà vua, nghiêng mình cúi chào, và kính cẩn nói: “Tâu Hoàng thượng, đây là ông Lê Phước An và cháu gái, cô Marie Thérèse”.
Nhờ các nữ tu ở trường Couvent des Oiseaux chỉ dạy, nên tôi biết phải làm thế nào để tỏ lòng tôn kính đối với một quân vương, vì thế, tôi không ngần ngại đến trước mặt hoàng đế, quỳ một gối và cúi đầu sát sàn nhà, cho đến khi bàn tay của cậu tôi kéo dậy. Nhà vua gật đầu chào tôi, thì vừa đúng lúc, tiếng nhạc trỗi lên theo nhịp Tango, ngài ngỏ lời mời và dìu tôi ra sàn nhảy.
Rồi chúng tôi bắt đầu trò chuyện.Về sau, khi đã thành vợ chồng, ngài cho biết là hôm đó, ngài rất chú ý đến cách phục sức đơn giản của tôi. Tôi nghĩ rằng, nhà vua chú ý đến tôi, một phần là, tôi là người Việt Nam duy nhất biết nói tiếng Pháp và hành lễ đúng cung cách lễ nghi đối với ngài".
Tiên đế đồng lòng?
Về tác động của buổi gặp này với cuộc tình duyên, Bảo Đại viết như sau: "Sau lần hội ngộ đầu tiên ấy, thỉnh thoảng chúng tôi gặp mặt nhau trao đổi tâm tình, Marie Thérèse thường nhắc đến những kỷ niệm ở trường Couvent des Oiseaux một cách thích thú. Cũng như tôi, nàng rất thích thể thao và âm nhạc. Nàng có vẻ đẹp dịu dàng của người miền Nam, pha một chút Tây phương, do vậy, tôi đã chọn hai chữ Nam Phương để đặt danh hiệu cho nàng.
Các vị Tiên Đế của tôi cũng thường hướng về người đàn bà miền Nam. Nếu tôi nhớ không sai thì trước Hoàng hậu Nam Phương, có đến bảy phụ nữ miền Nam đã từng là chủ nhân của Hoàng thành Huế. Khi chọn phụ nữ miền Nam làm vợ, hình như đức Tiên Đế và tôi đều nghĩ rằng trước kia đức Thế Tổ Cao Hoàng (tức vua Gia Long) đã được nhân dân miền Nam yểm trợ trong việc khôi phục giang sơn. Chính đó là sự ràng buộc tình cảm giữa Hoàng triều Huế với người dân miền Nam".
Đỗ Mậu phân tích hậu quả của cuộc hôn nhân chính trị này là lần đầu tiên trong lịch sử nước nhà, triều đình Việt Nam có một vị Hoàng Hậu theo Công giáo La Mã qua sự sắp đặt của các thế lực phương Tây. Sau 400 năm, công tác truyền giáo đạt đến cao điểm bằng sự có mặt của một nữ tín đồ trong chốn thâm cung của triều đình Việt Nam. Và cô Marie Thérèse từ nay được mang danh hiệu là Nam Phương Hoàng Hậu.
Nhưng với cái nhìn hết sức đơn giản, Bảo Đại biện bạch là ông chỉ làm theo gương các vị tiên vương: “Cô Lan có vẻ đẹp thùy mị của người con gái miền Nam, hiền lành và quyến rũ làm tôi say mê và tôi cũng nghĩ lại xưa kia đất Gò Công đã có người làm hoàng hậu là bà Từ Dũ, thì nay tôi chọn người con gái thứ hai cũng ở đất Gò Công là vợ chắc chẳng có gì trở ngại cả. Vì vậy tôi ngỏ ý xin cưới và cô đã đồng ý nhưng với điều kiện gia đình cho phép đã”.
Daniel Grandcléme bình luận về quyết định này: “Vị Hoàng đế tân học còn gây nên một cuộc đảo lộn, một cơn choáng váng sẽ làm hại ông trong suốt thời gian trị vì. Năm 1934 người dân An Nam rất sửng sốt khi được biết ông quyết định cưới làm vợ một cô gái theo đạo Thiên chúa ngoan đạo, khăng khăng đòi chấm dứt hẳn chế độ cung phi của các triều đại trước để lại.
Một chuyện tình đẹp đẽ không đi đôi với những tiền lệ. Vị Hoàng đế trẻ tuổi không phải là không biết tục lệ truyền thống nhưng ông tự dành cho mình quyền được cải tổ tập quán cũ và trong số những quyền lực hiếm hoi còn lại trong tay ông ta, có quyền định ra những nghi thức mới”.
Bắt đầu từ 1/8, TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng sẽ thí điểm bán xăng E10...
Làm sao - 30 phút trước
Mọi người có thể áp dụng một số cách sau để nhanh chóng kiểm tra xem số máy vừa gọi đến là ai, có phải cuộc gọi rác hay thậm chí là lừa đảo...
Tin trong ngày - 31 phút trước
Tuy học phí thấp nhưng đây lại là ngành 'hot' năm 2024 khi lần đầu tiên được tuyển sinh tại trường nhưng đạt điểm chuẩn cao nhất ở tổ hợp C00 với 28,83 điểm....
Tin trong ngày - 1 giờ, 7 phút trước
Hiện Hàn Quốc đang là thị trường tiêu thụ "kho báu ngầm" lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch đạt hơn 122 triệu USD trong 6 tháng đầu năm, chiếm 36% tổng giá...
Tin trong ngày - 1 giờ, 8 phút trước
Tài sản của người giàu nhất Việt Nam - ông Phạm Nhật Vượng sụt giảm mạnh trong tuần qua. Bảng xếp hạng các tỷ phú chứng khoán chứng kiến sự bứt phá ngoạn mục...
Hồ sơ tư liệu - 1 giờ, 8 phút trước
Trong thời loạn thế Tam Quốc, anh hùng xuất hiện như sao sa, nhưng Tào Tháo vẫn là một trong những nhân vật kiệt xuất nhất. Dù thường bị đánh giá là xảo quyệt,...
Chăm sóc sức khỏe - 31 phút trước
Tình hình dịch sốt xuất huyết Dengue đang diễn biến phức tạp trên cả nước, đặc biệt tại các tỉnh phía Nam. Số ca mắc tăng đột biến, nhiều trường hợp nhập viện muộn...
Tin trong ngày - 1 giờ, 7 phút trước
Hiện Hàn Quốc đang là thị trường tiêu thụ "kho báu ngầm" lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch đạt hơn 122 triệu USD trong 6 tháng đầu năm, chiếm 36% tổng giá...
Tin trong ngày - 1 giờ, 8 phút trước
Tài sản của người giàu nhất Việt Nam - ông Phạm Nhật Vượng sụt giảm mạnh trong tuần qua. Bảng xếp hạng các tỷ phú chứng khoán chứng kiến sự bứt phá ngoạn mục...
Hồ sơ tư liệu - 1 giờ, 8 phút trước
Trong thời loạn thế Tam Quốc, anh hùng xuất hiện như sao sa, nhưng Tào Tháo vẫn là một trong những nhân vật kiệt xuất nhất. Dù thường bị đánh giá là xảo quyệt,...
Tin trong ngày - 1 giờ, 8 phút trước
Tin tưởng vào những lời mời gọi "vay siêu tốc, không cần chứng minh thu nhập" trên mạng xã hội, nhiều người đã sập bẫy các ứng dụng vay tiền, để rồi gánh những...
Truyền hình - 1 giờ, 9 phút trước
Hành động của Em Xinh này đã khiến cộng đồng mạng nổ tranh cãi.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 37 phút trước
Màn gọi "vợ" đầy ngọt ngào của Nam Vlog với người được cho là Miu Lê đang gây sốt.
Đời sống số - 2 giờ, 54 phút trước
Tiền không phải là tất cả, nhưng không có tiền, bạn chẳng làm được gì cả. Trong xã hội vật chất này, khả năng tích lũy của cải thường quyết định chất lượng cuộc...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 56 phút trước
Đằng sau danh hiệu và ánh hào quang, cuộc đời của người đẹp Nguyễn Ngân Hà - Top 100 gương mặt đẹp nhất thế giới do Global Beauties vinh danh năm 2003 trải qua...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 56 phút trước
Tin sao Việt 28/7/2025: Diễn viên Lan Phương nói về hành trình hoàn tất thủ tục ly hôn chồng Tây. NSƯT Kim Tử Long cầu xin một số tài khoản mạng xã hội ngừng...
Kiến thức - 2 giờ, 28 phút trước
Trong quá trình trưởng thành, bạn bè đóng vai trò không nhỏ tới sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, không phải bạn nào cũng mang lại ảnh hưởng tích cực. Có những “bạn...
Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 29 phút trước
Không nhiều người biết rằng, ngoài việc tăng hương vị, bạn có thể kích hoạt hệ miễn dịch của mình bằng cách thêm một nắm rau này vào nồi canh.
Tin trong ngày - 2 giờ, 29 phút trước
Theo công bố của các trường đại học, mức học phí cao nhất năm nay thuộc về các ngành y khoa.
Tin trong ngày - 2 giờ, 29 phút trước
Thông thường, cha mẹ sẽ để lại tài sản cho con cháu. Tuy nhiên, có một số trường hợp con cái không được hưởng thừa kế nhà, đất từ cha mẹ theo quy định...
Thời trang + - 2 giờ, 29 phút trước
Mùa hè nắng nóng, nhiều người tin rằng mặc đồ trắng hoặc sáng màu sẽ giúp mát hơn. Nhưng khoa học chứng minh, màu sắc trang phục chỉ là một phần của câu chuyện....
Kiến thức - 3 giờ, 55 phút trước
Từ ngày 1/1/2026, chi phí làm sổ đỏ tăng đáng kể khi bảng giá đất tại các tỉnh, thành sẽ được cập nhật mới.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 55 phút trước
Diễn viên Trọng Nhân xác nhận thông tin luật sư đại diện của anh đang làm hồ sơ khởi kiện chủ quán bánh bò từng tố anh bom hàng.
Kiến thức - 3 giờ, 21 phút trước
Khi mua nhà hay lựa chọn nơi ở, ngoài việc cân nhắc đến vị trí, cách bố trí và sự thuận tiện giao thông, bạn có bao giờ nghĩ rằng những con đường xung...
Yêu - 4 giờ, 35 phút trước
Không lâu trước đây, một cuộc phỏng vấn của tờ Đô thị Kinh báo với 100 cặp vợ chồng trẻ đã ly hôn và kết quả khiến nhiều người không khỏi sửng sốt. Từ...
Tin trong ngày - 4 giờ, 35 phút trước
Từ chối chi tiêu cho bản thân, tính toán từng đồng dù không thiếu thốn, đây không đơn giản là tiết kiệm, mà có thể là dấu hiệu của vấn đề tâm lý. Các...