Thứ sáu, 25/07/2025
Giải tán hậu cung, xóa bỏ chế độ phi tần được coi như một cải cách đáng ghi nhận của Vua Bảo Đại. Nhưng đi cùng với chính sách này, Bảo Đại cũng đã chống đối mẹ và triều đình trong việc cưới vợ. Mối tình của ông với Nam Phương hoàng hậu mãi còn là sự tò mò của hậu thế.
Sự sắp xếp, tính toán lâu dài của người Pháp
Tác giả Đỗ Mậu đã nghiêm khắc cho rằng cuộc hôn nhân này là một âm mưu chính trị và tôn giáo. Đỗ Mậu viết: “Hãy nhìn vào cuộc hôn nhân của ông Bảo Đại để thấy chính sách cai trị thâm độc và chặt chẽ của thực dân.
Trong những năm cuối cùng của Bảo Đại ở Pháp, họ cho một nữ sinh tên là Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan, con một nhà phú hộ theo Công giáo là ông Nguyễn Hữu Hào ở Nam Kỳ, đi Pháp du học. Tất nhiên cô Marie Thérèse phải là một tiểu thư dù không hoàn toàn sắc nước hương trời thì vẫn có được cái đẹp kiều diễm đài các để có thể làm rung động trái tim của một nhà vua trẻ đang đến tuổi rạo rực tình yêu đôi lứa.
Trong thời kỳ ông Bảo Đại còn bận học hành, họ chưa cho đôi trai tài gái sắc gặp nhau, mà đợi đến khi ông xuống tàu về nước chính thức cầm đầu triều đình, họ mới tổ chức cho Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan gặp ông Bảo Đại.
Tuy nhiên nhà nghiên cứu người Pháp Daniel Grandcléme và ngay trong hồi ký của Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương đều cho rằng vào tháng 9/1932, sau khi đậu tú tài toàn phần, Nguyễn Hữu Thị Lan về nước trên chiếc tàu d'Artagnan của hãng Messagerie Maritime. Bảo Đại cũng về nước trên chiếc tàu đó để lên ngôi vua, nhưng hai người không gặp nhau.
Nam Phương hoàng hậu, Bảo Đại và các con đi dạo ở vườn hoa Đà Lạt.
Dạ tiệc và những cuộc gặp ở thành phố tình yêu Đà Lạt
Đỗ Mậu tiếp tục đưa ra bằng chứng về âm mưu của Pháp: “Vua Bảo Đại về nước được một thời gian, việc triều chính tạm yên thì vợ chồng ông Charles, người giám hộ, bắt đầu lo chuyện thành hôn cho ông. Vào khoảng cuối năm 1933, ông bà Charles rủ vua Bảo Đại đi Đà Lạt, tại khách sạn Lang Biang huy hoàng tráng lệ, bà Charles dẫn tiểu thư Marie Thérèse chính thức giới thiệu với nhà vua trẻ tuổi trước sự chứng kiến của quan Toàn quyền Pierre Pasquier”.
Trong hồi ký Nam Phương Hoàng Hậu cũng ghi lại cuộc gặp đầu tiên này: “Hôm đó, ông Darle, thị trưởng Đà Lạt gởi giấy mời cậu Lê Phước An của tôi và tôi đến dự tiệc tại Hotel Palace. Tôi không muốn đi, nhưng cậu An năn nỉ và hứa chỉ đến tham dự và vái chào nhà Vua xong thì về, nên tôi phải đi một cách miễn cưỡng. Tôi chỉ trang điểm sơ sài và mặc chiếc áo bằng lụa đen mua từ bên Pháp.
Chúng tôi đến trễ. Bữa tiệc bắt đầu từ lâu. Cậu tôi kéo ghế định ngồi bên ngoài, thì ông Darle trông thấy, chạy đến kéo chúng tôi vào trong nhà. Ông nói: "Ông và cô phải đến bái yết Hoàng thượng mới được".
Khi cánh cửa phòng khách vừa mở, tôi thấy vua Bảo Đại ngồi trên chiếc ghế bành giữa nhà. Ông Darle bước đến bên cạnh nhà vua, nghiêng mình cúi chào, và kính cẩn nói: “Tâu Hoàng thượng, đây là ông Lê Phước An và cháu gái, cô Marie Thérèse”.
Nhờ các nữ tu ở trường Couvent des Oiseaux chỉ dạy, nên tôi biết phải làm thế nào để tỏ lòng tôn kính đối với một quân vương, vì thế, tôi không ngần ngại đến trước mặt hoàng đế, quỳ một gối và cúi đầu sát sàn nhà, cho đến khi bàn tay của cậu tôi kéo dậy. Nhà vua gật đầu chào tôi, thì vừa đúng lúc, tiếng nhạc trỗi lên theo nhịp Tango, ngài ngỏ lời mời và dìu tôi ra sàn nhảy.
Rồi chúng tôi bắt đầu trò chuyện.Về sau, khi đã thành vợ chồng, ngài cho biết là hôm đó, ngài rất chú ý đến cách phục sức đơn giản của tôi. Tôi nghĩ rằng, nhà vua chú ý đến tôi, một phần là, tôi là người Việt Nam duy nhất biết nói tiếng Pháp và hành lễ đúng cung cách lễ nghi đối với ngài".
Tiên đế đồng lòng?
Về tác động của buổi gặp này với cuộc tình duyên, Bảo Đại viết như sau: "Sau lần hội ngộ đầu tiên ấy, thỉnh thoảng chúng tôi gặp mặt nhau trao đổi tâm tình, Marie Thérèse thường nhắc đến những kỷ niệm ở trường Couvent des Oiseaux một cách thích thú. Cũng như tôi, nàng rất thích thể thao và âm nhạc. Nàng có vẻ đẹp dịu dàng của người miền Nam, pha một chút Tây phương, do vậy, tôi đã chọn hai chữ Nam Phương để đặt danh hiệu cho nàng.
Các vị Tiên Đế của tôi cũng thường hướng về người đàn bà miền Nam. Nếu tôi nhớ không sai thì trước Hoàng hậu Nam Phương, có đến bảy phụ nữ miền Nam đã từng là chủ nhân của Hoàng thành Huế. Khi chọn phụ nữ miền Nam làm vợ, hình như đức Tiên Đế và tôi đều nghĩ rằng trước kia đức Thế Tổ Cao Hoàng (tức vua Gia Long) đã được nhân dân miền Nam yểm trợ trong việc khôi phục giang sơn. Chính đó là sự ràng buộc tình cảm giữa Hoàng triều Huế với người dân miền Nam".
Đỗ Mậu phân tích hậu quả của cuộc hôn nhân chính trị này là lần đầu tiên trong lịch sử nước nhà, triều đình Việt Nam có một vị Hoàng Hậu theo Công giáo La Mã qua sự sắp đặt của các thế lực phương Tây. Sau 400 năm, công tác truyền giáo đạt đến cao điểm bằng sự có mặt của một nữ tín đồ trong chốn thâm cung của triều đình Việt Nam. Và cô Marie Thérèse từ nay được mang danh hiệu là Nam Phương Hoàng Hậu.
Nhưng với cái nhìn hết sức đơn giản, Bảo Đại biện bạch là ông chỉ làm theo gương các vị tiên vương: “Cô Lan có vẻ đẹp thùy mị của người con gái miền Nam, hiền lành và quyến rũ làm tôi say mê và tôi cũng nghĩ lại xưa kia đất Gò Công đã có người làm hoàng hậu là bà Từ Dũ, thì nay tôi chọn người con gái thứ hai cũng ở đất Gò Công là vợ chắc chẳng có gì trở ngại cả. Vì vậy tôi ngỏ ý xin cưới và cô đã đồng ý nhưng với điều kiện gia đình cho phép đã”.
Daniel Grandcléme bình luận về quyết định này: “Vị Hoàng đế tân học còn gây nên một cuộc đảo lộn, một cơn choáng váng sẽ làm hại ông trong suốt thời gian trị vì. Năm 1934 người dân An Nam rất sửng sốt khi được biết ông quyết định cưới làm vợ một cô gái theo đạo Thiên chúa ngoan đạo, khăng khăng đòi chấm dứt hẳn chế độ cung phi của các triều đại trước để lại.
Một chuyện tình đẹp đẽ không đi đôi với những tiền lệ. Vị Hoàng đế trẻ tuổi không phải là không biết tục lệ truyền thống nhưng ông tự dành cho mình quyền được cải tổ tập quán cũ và trong số những quyền lực hiếm hoi còn lại trong tay ông ta, có quyền định ra những nghi thức mới”.
Đây là một trong những dự án được hưởng lợi nhiều nhất khi đại Lộ...
Tin trong ngày - 49 phút trước
Theo dự báo thời tiết mới nhất, phía Bắc (Thanh Hóa và Nghệ An) nhiều mây, có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to; phía Nam (Hà Tĩnh...
Tin trong ngày - 50 phút trước
Tối 24/7, Đại học Quốc gia TP.HCM công bố bảng quy đổi tương đương giữa điểm thi đánh giá năng lực và điểm thi tốt nghiệp THPT ở 4 tổ hợp xét tuyển hệ...
Tin trong ngày - 50 phút trước
Ước tính hàng triệu xe máy chạy xăng sẽ không được hoạt động trong khu vực trung tâm thành phố Hà Nội bắt đầu từ 1/1/2026.
Kiến thức - 50 phút trước
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM) hạ điểm sàn xét tuyển đối với hai ngành là thiết kế vi mạch và công nghệ bán dẫn.
Làm sao - 50 phút trước
Hoa dâng lên bàn thờ không chỉ cần đẹp mà còn phải mang ý nghĩa tốt lành, thu hút may mắn cho gia chủ. Tuy nhiên, không phải loài hoa nào cũng phù hợp...
Làm sao - 50 phút trước
Hoa dâng lên bàn thờ không chỉ cần đẹp mà còn phải mang ý nghĩa tốt lành, thu hút may mắn cho gia chủ. Tuy nhiên, không phải loài hoa nào cũng phù hợp...
Tin trong ngày - 2 giờ, 34 phút trước
Vụ lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, với hàng chục người gặp nạn. Ngay sau khi vụ việc xảy ra, tỉnh Quảng Ninh đã...
Tin trong ngày - 2 giờ, 34 phút trước
Theo quan niệm dân gian, ngày mùng 1 đầu tháng mang ý nghĩa đặc biệt, là khởi đầu cho một chu kỳ mới. Mọi việc diễn ra trong ngày này đều sẽ ảnh hưởng...
Kiến thức - 2 giờ, 34 phút trước
Đề xuất đánh thuế đối với bất động sản thứ hai đang nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận, với kỳ vọng có thể kiềm chế đầu cơ, ổn định thị trường...
Đời sống trẻ - 2 giờ, 34 phút trước
Nhóm chat không chỉ soạn thảo tin nhắn mà còn có thể phản ánh được EQ của bạn. Một biểu tượng cảm xúc đơn giản có thể mang lại sự thoải mái cho cả...
Dòng sự kiện - 2 giờ, 34 phút trước
Luật Đất đai 2024 quy định những trường hợp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất sẽ bị thu hồi.
Kiến thức - 2 giờ, 34 phút trước
Câu nói: "Chuyển nhà ba thứ không được vứt, vứt rồi phúc khí tiêu tan" phản ánh một niềm tin sâu sắc trong văn hóa truyền thống rằng có những vật dụng tuy cũ...
Dòng sự kiện - 2 giờ, 34 phút trước
Khi không được hưởng Bảo hiểm y tế, người dân sẽ mất đi một số quyền lợi quan trọng.
Kiến thức - 2 giờ, 35 phút trước
Nghiên cứu chỉ ra nếu bố của đứa trẻ làm những công việc này thì nhiều khả năng thế hệ sau sẽ có chỉ số IQ vượt trội.
Tin trong ngày - 2 giờ, 4 phút trước
Luật Việc làm 2025 (Luật số 74/2025/QH15) chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Đáng chú ý, một trong những điểm thay đổi quan trọng nhất liên quan đến người lao động đang...
Kiến thức - 2 giờ, 4 phút trước
Người có EQ cao biết lựa lời khiến người khác thấy thoải mái, tôn trọng và dễ hợp tác. Ngược lại, người EQ thấp dù không cố ý lại thường để lộ sự thiếu...
Kiến thức - 2 giờ, 4 phút trước
Nơi đây nổi bật với vai trò là một trung tâm quốc gia về hội nghị, thể thao và công nghệ.
Tin trong ngày - 2 giờ, 5 phút trước
Mỗi hecta trồng loại cây này có thể đem lại 200 - 300 triệu đồng/năm, mức thu nhập cao hơn hẳn so với trồng ngô, sắn hay lúa nương.
Tin trong ngày - 2 giờ, 5 phút trước
'Các ngành có điểm chuẩn từ 26 đổ xuống sẽ giảm nhiều hơn, có thể giảm gấp đôi. Còn từ 25 điểm đổ xuống có thể giảm sâu hơn', Phó Hiệu trưởng Trường Đại...
Kiến thức - 2 giờ, 30 phút trước
Quy định này nhằm siết chặt quản lý đất đai, đặc biệt trong bối cảnh tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng đất trái phép diễn biến phức tạp.
Kiến thức - 3 giờ, 30 phút trước
Trong tử vi phương Đông, có những cô gái sinh ra đã sở hữu khí chất cuốn hút đặc biệt, dù không cần quá lộng lẫy vẫn khiến người đối diện phải ngoái nhìn....
Kiến thức - 3 giờ, 31 phút trước
Mua nhà đất mà thiếu sổ đỏ hoặc không đăng ký sang tên sẽ khiến người mua mất quyền sở hữu hợp pháp, chịu thiệt hại kinh tế nghiêm trọng và không được bảo...
Tin trong ngày - 3 giờ, 31 phút trước
Trường Đại học Xây dựng Hà Nội đã công bố điểm sàn xét tuyển năm 2025. Năm nay, điểm sàn của trường dao động từ 17 đến 22 điểm.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 31 phút trước
Tóc Tiên và Touliver gắn bó với nhau 1 thập kỷ, thời điểm gần đây cả hai liên tục vướng tin đồn rạn nứt.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 31 phút trước
Tin sao Việt 25/7/2025: Nhiều người phát hiện "tín vật định tình" của Tóc Tiên và Touliver đã không còn xuất hiện trong những lần cả hai lộ diện gần đây. Nhạc sĩ Nguyễn...