Khang Hy không chịu quỳ khi đến viếng mộ Khổng Tử, nhưng khi một chữ trên bia mộ được che đi, Khang Hy lập tức quỳ xuống

Trong lịch sử Trung Hoa, Khang Hy được coi là một trong 4 vị hoàng đế vĩ đại, sánh ngang với Tần Thủy Hoàng, Hán Vũ Đế và Đường Thái Tông. Ông không chỉ nổi tiếng với tài trị quốc mà còn bởi sự tôn sùng văn hóa Hán, đặc biệt là tư tưởng Nho giáo của Khổng Tử. Chính vì vậy, việc Khang Hy đến viếng mộ Khổng Tử là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, theo sử liệu ghi chép, trong một lần đến viếng mộ vị thánh nhân này, Khang Hy bất ngờ từ chối quỳ lạy. Điều gì đã khiến vị hoàng đế kiên quyết như vậy?

Mộ Khổng Tử nằm tại Khổng Lâm, phía bắc thành phố Khúc Phụ, tỉnh Sơn Đông. Đây là nơi an táng Khổng Tử và hậu duệ của ông. Khi Khang Hy đến viếng, mọi nghi thức cúng tế đều đã được chuẩn bị chu đáo. Nến hương tỏa khói, thảm lụa trải sẵn, tất cả đều sẵn sàng để hoàng đế hành lễ. Thế nhưng, ngay khi nhìn thấy bia mộ của Khổng Tử, Khang Hy đột ngột đứng sững và từ chối quỳ lạy.

Hoàng đế Khang Hy nhất định không chịu quỳ xuống khi viếng mộ Khổng Tử chỉ vì 1 dòng chữ trên bia (Ảnh minh họa)

Trên tấm bia khắc chữ: "Đại Thành Chí Thánh Văn Tuyên Vương". Việc gọi Khổng Tử là "Vương" (tức "Vua") vốn xuất phát từ đời Đường Huyền Tông, khi ông được phong làm "Văn Tuyên Vương", và về sau được các triều đại tiếp tục tôn phong. Nhưng chính ba chữ "Văn Tuyên Vương" đã khiến Khang Hy không thể quỳ xuống.

Đứng trước sự bối rối của triều thần, một người trong dòng dõi Khổng Tử, Khổng Thượng Nhận - tác giả của vở kịch nổi tiếng Đào Hoa Phiến nhanh chóng tìm ra cách giải quyết. Ông cho người lấy một tấm vải vàng che đi chữ " Vương". Khi quay lại nhìn bia mộ đã bị che đi, Khang Hy ngay lập tức quỳ xuống hành lễ. Lý do rất đơn giản: Hoàng đế là bậc chí tôn, không thể quỳ lạy trước một chữ "Vương".

Sau sự kiện này, để tránh tình huống tương tự trong tương lai, người ta đã quyết định chỉnh sửa bia mộ của Khổng Tử. Thay vì thay đổi nội dung hoàn toàn, họ đã chôn bia sâu hơn xuống đất, chỉ để lộ chữ: "Đại Thành Chí Thánh Văn Tuyên干", trong đó chữ "干" chính là phần trên của chữ "Vương" (王), khiến nó không còn mang ý nghĩa là "Vương" nữa. Từ đó, các hoàng đế đời sau có thể yên tâm quỳ lạy khi đến viếng mộ Khổng Tử.

Bia mộ của Khổng Tử

Việc hậu thế sửa đổi tấm bia mộ của Khổng Tử có thể xem là một sự linh hoạt để phù hợp với nghi lễ hoàng gia. Tuy nhiên, nếu Khổng Tử có thể biết được điều này, liệu ông có hài lòng hay không? Đây vẫn là một câu hỏi gây tranh luận. Dù vậy, sự kiện này một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của Nho giáo trong hệ thống chính trị phong kiến Trung Hoa, khi ngay cả hoàng đế cũng phải tôn kính bậc thầy vĩ đại của mình.