Gò Đống Đa- Nấm mộ khổng lồ nhất thế giới?

10:03 12/10/2012

Hàng vạn quân Thanh chết trận được chôn thành 12 nấm mộ khổng lồ chôn xung quanh gò Đống Đa (Hà Nội) - một di tích lịch sử quan trọng giữa lòng thủ đô Hà Nội gắn liền với tên tuổi của đại anh hùng áo vải Quang Trung, được khẳng định là sự thật.

Kỳ 1: Xương trắng thành gò?

Gò Đống Đa cũng được nhiều nhà khoa học, sử học nhận định là một nấm mồ khác chôn xác quân Thanh. Nếu quả như vậy thì với diện tích 6.000m2, chiều cao gần chục m sẽ là ngôi mộ lớn nhất thế giới. 

Sự thật từ lịch sử

Các cụ cao niên ở làng Thịnh Liệt thì nơi tọa ngự của Gò Đống Đa ngày nay xưa kia thuộc đất làng Khương Thượng, huyện Quảng Đức, phủ Thuận Thiên. Đây cũng là một trong các chiến trường trong trận Hoàng đế Quang Trung đại phá 29 vạn quân Thanh vào mùa xuân năm Kỷ Dậu (1789). 

Sau chiến thắng như vũ bão, quân Tây Sơn giải phóng kinh thành Thăng Long, khu vực Đống Đa xác giặc chết ngổn ngang khắp nơi. Vua Quang Trung cho thu nhặt lại, xếp thành 12 gò, sau gọi là “Kình nghê quán” (gò chôn xác giặc dữ như cá kình, cá nghê ngoài biển).     


Ảnh Gò Đống Đa nhiếp ảnh gia Võ An Ninh chụp năm 1941 cho thấy
trước kia xung quanh di tích Gò Đống Đa là ao đầm trũng nước

Nhiều tư liệu lịch sử sau này cũng ghi lại: “Sau cuộc chiến, Quang Trung ra lệnh thu nạp và nuôi dưỡng hàng vạn tù binh Mãn ThanhÔng sai thu nhặt xương cốt quân Thanh tử trận, chôn thành những gò đống, lập đàn cúng tế và sai Vũ Huy Tấn soạn văn tế, biểu thị sự thương xót với những quân, dân Trung Quốc chết xa nhà”. Bài văn có đoạn:

“Nay ta: Sai thu nhặt xương cốt chôn vùi/Bảo lập đàn bên sông cúng tế/Lòng ta thương chẳng kể người phương Bắc/Xuất của kho mà đắp điếm đống xương khô/Hồn các ngươi không vơ vẩn ở trời Nam, hãy lên đường mà quay về nơi hương chí/Nên kính ngưỡng ta đây là chủ, chan chứa lòng thành/Nhưng mong sao đáp lại đạo trời, dạt dào lẽ sống”…                  

12 gò xưa nằm rải rác từ làng Thịnh Quang đến làng Nam Đồng và ở trong khu vực có tên là “xứ Đống Đa”. Vì trên các gò có nhiều cây đa mọc lên um tùm nên dân gian quen gọi tên là Gò Đống Đa. Điều này còn được ghi lại khá rõ trong bài thơ “Loa Sơn điếu cổ” (Viếng núi Ốc) của thi sĩ đương thời Ngô Ngọc Du: “Thành Nam thập nhị kình nghê quán/Chiếu điện anh hùng đại võ công. (Tạm dịch: Mười hai gò xác phía nam thành - Ngời sáng chiến công bậc anh hùng)

Đến năm 1851, do mở đường, mở chợ, quá trình đào xẻ thấy có nhiều hài cốt giặc, người dân đã thu nhặt chôn vào một hố to, sau đó đắp cao lên thành gò cạnh núi Ốc (Loa Sơn). Dần dần, ngôi gò mới này được đắp rộng và cao thêm, dính liền vào núi Ốc và cũng được gọi là Gò Đống Đa. Sau khi chiếm thành Hà Nội, thực dân Pháp đã bạt đi tất cả 12 chiếc gò, chỉ còn lại gò ở núi Ốc. Do đó, Gò Đống Đa hiện nay thực chất là chiếc gò thứ 13 còn sót lại.


Cổng vào gò Đống Đa hiện tại. Ảnh: Đình Tú

Đống Đa - gò xương thứ 13?

Trong nhiều bài viết lúc còn sống, nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc đã từng cho rằng, dưới thời Vua Minh Mạng, ông Đặng Văn Hòa - Tổng đốc Hà Nội xưa, khi mở mang vùng Nam Đồng, Thịnh Quang đã đào được rất nhiều hài cốt. Ông cho quân lính khiêng những hài cốt đào được đắp lên một gò cũ đã tàn. “Nguyên sơ ở vùng đó có 12 gò và gò còn lại là gò thứ 13. Đó là gò duy nhất may mắn giữ được cho đến ngày nay. 

Ông Hòa từng cho xây dựng một ngôi chùa bên phía đông của gò, gọi là chùa Đồng Quang. Sở dĩ có tên là Đồng Quang vì xây trên địa phận đất chung của hai làng Nam Đồng - Thịnh Quang. Cạnh ngôi chùa này trước kia còn có một nghĩa địa chung, trong nghĩa địa có một bàn thờ gọi là “nghĩa chủng” - nơi thờ cúng các cô hồn vất vưởng, không nơi bám víu.

Ông Đặng Minh, một hậu duệ của đô đốc Đặng Tiến Đông tướng của vua Quang Trung xưa vẫn lưu giữ được nhiều thư tịch cổ của dòng họ Đặng cũng khẳng định: “Gần khu vực gò Đống Đa có một ngôi chùa cổ mang tên “Sùng Phúc tự” hay có tên gọi dân gian là Chùa Bộc với với hàm ý quy y cho những vong hồn bị tử trận, tử thi bị bộc lộ ra bên ngoài đồng sau trận đánh chớp nhoáng của đội quân Tây Sơn Quang Trung - Nguyễn Huệ. 

Chiếc hồ nằm ở phía trước sân chùa có tên là “Hồ tắm tượng” gắn liền với câu chuyện về đội voi của nghĩa quân Tây Sơn sau khi hạ đồn Khương Thượng đã đến tắm tại đây. Trong chùa cũng có bức tượng Đức Ông phía sau có dòng chữ khắc sau bệ ngồi của tượng “Bính Ngọ tạo Quang Trung tượng”. 

Người dân tin rằng đó là cách mà dân làng Khương Thượng thể hiện lòng thành kính và thờ vị vua Quang Trung - Nguyễn Huệ dưới hình tượng Đức Ông trong thời kỳ Nguyễn Ánh tìm cách trả thù nhưng người thuộc triều đại Tây Sơn. Như vậy việc gò Đống Đa là nơi chôn xác giặc Thanh là có cơ sở hay nói cách khác đó chính là ngôi mộ khổng lồ từ xác người”.

Cụ Lê Hữu Đáp (86 tuổi) nhà ở phố Nguyễn Lương Bằng cho biết, khi còn nhỏ cụ thấy Gò Đống Đa cũng chỉ còn lại một gò. Tuy nhiên ông, bà của cụ vẫn kể lại rằng ngôi gò còn sót lại là gò chôn xác giặc Thanh. “Thậm chí, sát dưới chân Gò Đống Đa có một rãnh nước lớn, nhiều người nghĩ đó là do máu giặc bị chém rồi tạo thành”-  cụ Đáp nói.

Còn nữa...

Đất Việt
Từ nay, sạc xe máy điện tại nhà có thể bị phạt đến 50 triệu đồng nếu không đáp ứng điều này, ai cũng cần nắm rõ

Từ nay, sạc xe máy điện tại nhà có thể bị phạt đến 50 triệu đồng nếu không đáp ứng điều này,...

Tin trong ngày - 18 phút trước

Nhiều người có ý định mua xe máy điện để đi lại cho đỡ tốn nhiên liệu. Tuy nhiên, không ít người đang băn khoăn về khâu sạc pin cho xe điện, không biết...

Chỉ số IQ cao, năng lực mạnh mẽ, bốn con giáp này thông minh hơn người và giỏi mọi mặt trong cuộc sống

Chỉ số IQ cao, năng lực mạnh mẽ, bốn con giáp này thông minh hơn người và giỏi mọi mặt trong cuộc...

Đời sống số - 19 phút trước

Trong cuộc sống, luôn có những người thành công rực rỡ nhờ trí thông minh và năng lực phi thường. Họ thường được coi là "người khôn ngoan". Tuy nhiên, trong văn hóa, một...

Loại nợ này là khoản nợ đắt đỏ nhất thế giới! Đừng bao giờ mắc nợ, cái giá phải trả sẽ vượt quá sức tưởng tượng của bạn!

Loại nợ này là khoản nợ đắt đỏ nhất thế giới! Đừng bao giờ mắc nợ, cái giá phải trả sẽ vượt...

Kiến thức - 21 phút trước

Trong bối cảnh xã hội của người lớn, có một quy tắc bất thành văn mà hầu hết mọi người đều bỏ qua: tất cả những món quà tưởng chừng như "miễn phí" đều...

Những điều kiêng kỵ cần lưu ý khi ở khách sạn là gì?

Những điều kiêng kỵ cần lưu ý khi ở khách sạn là gì?

Kiến thức - 34 phút trước

Có rất nhiều điều bạn cần chú ý khi ở khách sạn, nếu không chú ý đến những điều này, rất có thể bạn sẽ bị nhiễm một số bệnh về da, thậm chí...

Từ sau 1/7/2025: Đi xe máy không lắp đủ 2 gương chiếu hậu sẽ bị CSGT xử phạt 600.000 đồng, đúng không?

Từ sau 1/7/2025: Đi xe máy không lắp đủ 2 gương chiếu hậu sẽ bị CSGT xử phạt 600.000 đồng, đúng không?...

Kiến thức - 34 phút trước

Người dân khi điều khiển xe máy cần chú ý gương đảm bảo quan sát được phía sau và đúng tiêu chuẩn quy định, tránh bị xử phạt.

Những điều kiêng kỵ cần lưu ý khi ở khách sạn là gì?

Những điều kiêng kỵ cần lưu ý khi ở khách sạn là gì?

Kiến thức - 34 phút trước

Có rất nhiều điều bạn cần chú ý khi ở khách sạn, nếu không chú ý đến những điều này, rất có thể bạn sẽ bị nhiễm một số bệnh về da, thậm chí...

Từ sau 1/7/2025: Đi xe máy không lắp đủ 2 gương chiếu hậu sẽ bị CSGT xử phạt 600.000 đồng, đúng không?

Từ sau 1/7/2025: Đi xe máy không lắp đủ 2 gương chiếu hậu sẽ bị CSGT xử phạt 600.000 đồng, đúng không?...

Kiến thức - 34 phút trước

Người dân khi điều khiển xe máy cần chú ý gương đảm bảo quan sát được phía sau và đúng tiêu chuẩn quy định, tránh bị xử phạt.

Tử vi ngày 8/8/2025 của 12 con giáp: Tuổi Hợi tài lộc vượng tiến, Thân vướng phải chuyện thị phi

Tử vi ngày 8/8/2025 của 12 con giáp: Tuổi Hợi tài lộc vượng tiến, Thân vướng phải chuyện thị phi

Đời sống số - 7 giờ, 18 phút trước

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 8/8/2025.

2 triệu người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng chú ý: Đây là thời điểm được chi trả hàng tháng

2 triệu người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng chú ý: Đây là thời điểm được chi trả...

Kiến thức - 8 giờ, 49 phút trước

Cả nước có khoảng 2,06 triệu người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng. Đối tượng này nên nắm rõ quy định về thời điểm chi trả để nhận đủ quyền...

Từ nay đến hết năm 2025, CSGT toàn quốc sẽ tập trung xử lý những lỗi vi phạm giao thông này: Người dân cần đặc biệt chú ý!

Từ nay đến hết năm 2025, CSGT toàn quốc sẽ tập trung xử lý những lỗi vi phạm giao thông này: Người...

Kiến thức - 8 giờ, 19 phút trước

Vi phạm giao thông năm 2025 sẽ bị xử lý nghiêm khắc hơn so với trước đây, người dân chú ý chấp hành để bảo vệ an toàn cho mình và cho mọi người....

Clip 19 giây bóc trần nhan sắc thật trong quá khứ của Quỳnh Kool

Người mẹ Hà Nội từng ở tầng 28 suốt 8 năm, đến khi chuyển xuống tầng 6 mới biết cuộc sống thật sự thoải mái là thế nào!

Người mẹ Hà Nội từng ở tầng 28 suốt 8 năm, đến khi chuyển xuống tầng 6 mới biết cuộc sống thật...

Mẫu nhà đẹp - 9 giờ, 46 phút trước

Sở hữu một căn hộ tầng cao với tầm nhìn triệu đô, đón nắng và gió trời là mơ ước của nhiều người khi mua chung cư. Tuy nhiên, qua trải nghiệm thực tế,...

Chính thức từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận ít nhất 2.000.000 đồng từ khoản trợ cấp mới

Chính thức từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận ít nhất 2.000.000 đồng từ khoản trợ cấp mới...

Kiến thức - 9 giờ, 19 phút trước

Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện.

Xuân Lan nói một câu gây chú ý giữa drama của Thanh Hằng tại Vietnam's Next Top Model 2025

Xuân Lan nói một câu gây chú ý giữa drama của Thanh Hằng tại Vietnam's Next Top Model 2025

Chuyện làng sao - 10 giờ, 13 phút trước

Xuân Lan cho biết bản thân phải đóng vai ác khi làm giám khảo, và sau những drama được lên sóng là những câu chuyện rất khác biệt.

Tuyển sinh năm 2025: Ngành, trường nào dự đoán điểm chuẩn từ 25 trở lên?

Tuyển sinh năm 2025: Ngành, trường nào dự đoán điểm chuẩn từ 25 trở lên?

Tin trong ngày - 10 giờ, 19 phút trước

Dù nhìn mặt bằng chung điểm chuẩn sẽ giảm nhưng có những ngành học thuộc những trường đại học top đầu thì thí sinh phải từ 25 điểm trở lên mới có cơ hội...

Lê Dương Bảo Lâm làm đám cưới lần 2, một chi tiết độc lạ gây chú ý

Lê Dương Bảo Lâm làm đám cưới lần 2, một chi tiết độc lạ gây chú ý

Chuyện làng sao - 11 giờ, 32 phút trước

Hình ảnh đám cưới mới đây của Lê Dương Bảo Lâm và bà xã nhận được nhiều sự chú ý từ phía cộng đồng mạng.

Nữ ca sĩ Vbiz phải bới thùng rác tìm vàng, nhìn sang con heo tiết kiệm mà choáng

Nữ ca sĩ Vbiz phải bới thùng rác tìm vàng, nhìn sang con heo tiết kiệm mà choáng

Chuyện làng sao - 11 giờ, 53 phút trước

Ca sĩ Phương Linh lỡ tay đánh rơi chiếc nhẫn vàng vào sọt rác, khi đang ngắm nghía thành quả tích sản của chính mình.

Những con giáp nào cần thận trọng ngày Thứ Sáu, mùng 8 tháng 8, tức ngày 15 tháng 6 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng ngày Thứ Sáu, mùng 8 tháng 8, tức ngày 15 tháng 6 âm lịch?

Đời sống số - 13 giờ, 59 phút trước

Thứ sáu, ngày 8 tháng 8, ngày 15 tháng 6 nhuận âm lịch, rơi vào năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Kỷ Sửu. Trong môi trường này, con giáp nào nên thận trọng...

Trắc nghiệm tâm lý: Ngón chân của bạn thuộc nhóm máu A hay B? Bạn có thể biết mình là người hướng ngoại hay hướng nội không?

Trắc nghiệm tâm lý: Ngón chân của bạn thuộc nhóm máu A hay B? Bạn có thể biết mình là người hướng...

Đời sống số - 13 giờ, 19 phút trước

Hãy cùng làm một trắc nghiệm nhẹ nhàng dựa vào hình dáng ngón chân để xem bạn có thiên hướng hướng nội hay hướng ngoại.

Hóa đơn tiền điện tăng vọt? Điểm mặt 3 'quái vật ngốn điện' trong nhà và cách 'xử đẹp' chúng

Hóa đơn tiền điện tăng vọt? Điểm mặt 3 'quái vật ngốn điện' trong nhà và cách 'xử đẹp' chúng

Xài gì - 14 giờ, 34 phút trước

Có những thiết bị quen thuộc, nếu sử dụng sai cách, sẽ trở thành "thủ phạm" tiêu tốn một lượng điện năng khổng lồ mỗi ngày. Dưới đây là 3 thiết bị tiêu tốn...

Năm 2025, 3 nhóm xe này bắt buộc phải có gương chiếu hậu cả 2 bên

Năm 2025, 3 nhóm xe này bắt buộc phải có gương chiếu hậu cả 2 bên

Tin trong ngày - 14 giờ, 40 phút trước

Đây là 3 nhóm xe bắt buộc phải có gương chiếu hậu cả 2 bên theo quy định, người dân cần biết để không bị phạt.

Loại gỗ đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, quý hơn 'vàng 9999' chỉ cần một tấm mua được căn chung cư

Loại gỗ đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, quý hơn 'vàng 9999' chỉ cần một tấm mua được căn chung cư

Kiến thức - 14 giờ, 42 phút trước

Đây là một trong những loại gỗ đắt đỏ nhất hành tinh. Một miếng gỗ này thậm chí có thể mua được một căn hộ hạng sang.

Tin vui chính thức từ 1/7/2025: Lương hưu tăng lần 3 sau đợt tăng 15%, ai là người được hưởng lợi lớn?

Tin vui chính thức từ 1/7/2025: Lương hưu tăng lần 3 sau đợt tăng 15%, ai là người được hưởng lợi lớn?...

Kiến thức - 14 giờ, 46 phút trước

Sau khi được điều chỉnh tăng lương hưu 2 lần từ 1-7-2024, nhiều người sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lương hưu lần thứ 3 từ ngày 1-7-2025.

Doanh nhân 'tay trắng dựng nên cơ đồ' chi 36 tỷ đồng xây biệt thự 600m2 to nhất làng báo hiếu bố mẹ nhưng bị chê

Doanh nhân 'tay trắng dựng nên cơ đồ' chi 36 tỷ đồng xây biệt thự 600m2 to nhất làng báo hiếu bố...

Tin trong ngày - 14 giờ, 19 phút trước

Khi bị chê tổng thể ngôi nhà bị lộn xộn, nam doanh nhân khẳng định ông chỉ quan tâm đến việc làm bố mẹ hài lòng, không chú ý đến những ý kiến trái...

Tổ chức Triển lãm '80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc' từ 28/8/2025 đến 05/9/2025

Tổ chức Triển lãm '80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc' từ 28/8/2025 đến 05/9/2025

Tin trong ngày - 14 giờ, 21 phút trước

"80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc" sẽ là triển lãm lớn nhất từ trước tới nay về thành tựu và quá trình phát triển trong 80 năm của...

Trong quý 2/2025, giá thổ cư nội đô Hà Nội tiếp tục tăng, chạm ngưỡng 250 triệu đồng/m2

Trong quý 2/2025, giá thổ cư nội đô Hà Nội tiếp tục tăng, chạm ngưỡng 250 triệu đồng/m2

Tin trong ngày - 14 giờ, 22 phút trước

Báo cáo trung tâm Nghiên cứu thị trường & Am hiểu khách hàng One Mount Group cho biết, sau khi chạm đáy trong quý 1, giao dịch thổ cư tăng mạnh trở lại tại...