Chuyện Vua Trần Thái Tông gả vợ cũ cho trung thần

09:19 27/01/2012

Để ghi công xứng đáng cho vị tướng tài Lê Tần, người có công đầu trong việc phò vua, cứu nước trong cuộc chống giặc Mông Thát lần thứ nhất, vị Hoàng đế đầu triều Trần đã có một hành động “vô tiền khoáng hậu”.

Đó là ban gả người vợ thuở nhỏ của mình, vị nữ vương duy nhất, cuối cùng của triều Lý, lúc bấy giờ đã trở lại là Chiêu Thánh Công chúa, cho tướng Lê Tần.

Đây là một quyết định vô cùng khó khăn và đầy ý nghĩa nhân văn của Trần Thái Tông: tái sinh hạnh phúc cho nàng và cũng là để thể hiện mối tình sâu kín của nhà vua với người vợ dấu yêu suốt đời.

Về đời nhà Trần, ngày 5.2.1258 dương lịch, chính là ngày Mồng Một tháng Giêng Tết Mậu Ngọ. Đúng vào ngày đầu năm ấy, có lệnh của vua Trần Thái Tông cho thiết Đại Triều ở Tòa Chính điện Thiên An, giữa Hoàng Thành Thăng Long, vừa được gấp gáp khôi phục sau những năm bị quân xâm lược Mông Thát (quân Nguyên- Mông) tàn phá.


Công chúa Chiêu Thánh được tái hiện

Trăm quan văn võ hồ hởi xúng xính trong những bộ lễ phục đẹp nhất, từ sáng sớm đã tề tựu đông chật cả chín gian đại điện. Vì đây vừa là buổi chầu đầu năm mới, vừa là ngày lễ ăn mừng đại thắng đánh đuổi quân Mông Thát. Ngày này cũng chính là ngày mừng thọ vua Trần vừa qua tuổi Tứ tuần đại khánh Vua Trần Thái Tông ung dung tự tại ngự trên ngai vàng, nhìn một lượt khắp quần thần và cố ý để các quan thấy ngài ngự đang nóng lòng tìm quan Ngự sử Trung tướng Lê Tần, người đã sát cánh xả thân giúp rập hoàng đế và lập công đầu trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên –Mông lần thứ nhất.

Quả nhiên, trong buổi đại triều đầu xuân 1258 ấy, Lê Tần đã được thưởng công hậu hĩ: thăng chức lên bậc Ngự sử đại phu, thêm tước Bảo Văn Hầu quí hiển. Và đặc biệt là được nhận những lời truyền chỉ vàng ngọc của Hoàng đế Đại Việt:

- Trẫm mà không có khanh thì đâu có ngày nay? Khanh hãy cố gắng, để cùng được trọn vẹn về sau!

Vị sử quan có mặt trong buổi Đại triều hôm ấy đã cẩn thận ghi lại từng lời của vua Trần Thái Tông, lưu vào kho Quốc sử viện. Thật ra, đó là hai câu, nói hai lần. Nhưng hơn 200 năm sau, sử thần Ngô Sỹ Liên đời Lê, khi làm bộ “Đại Việt sử ký toàn thư” đã chép gộp thành một câu.

Bởi vì sau câu thứ nhất vua nói lời khen tặng chí lý và trước khi nói những lời ủy thác chí tình, ở câu thứ hai, đã có một hành động “vô tiền khoáng hậu” của vị hoàng đế đầu triều nhà Trần, không chỉ khiến quần thần có mặt ở buổi Đại triều đầu xuân ấy trầm trồ mà còn làm cả nhiều đời sau bàng hoàng, kinh ngạc. Ấy là vua ra lệnh chỉ đem Công chúa Chiêu Thánh ban gả cho Ngự sử Lê Tần!

Ngay đến Công chúa Chiêu Thánh, húy là Phật Kim, khi ấy cũng hết sức bàng hoàng. Nàng vốn là con gái út yêu quí của vua Lý Huệ Tông, đã được vua cha truyền ngôi vào năm 1224, sau khi lên ngôi lấy hiệu là Lý Chiêu Hoàng, vị vua cuối cùng của Vương Triều nhà Lý, cũng là vị vua nữ duy nhất trong lịch sử 900 năm triều đại phong kiến Việt Nam.

Nhưng chưa đầy hai năm sau khi đăng quang, lúc mới lên 7 tuổi (tính cả tuổi “mụ”), vào đầu năm 1226, do sự dàn xếp của Thái sư Trần Thủ Độ và Thái hậu Trần Thị, Lý Chiêu Hoàng đã cưới quan Chi hậu Trần Cảnh chỉ hơn mình 3 tháng tuổi - rồi nhường luôn ngôi cho chồng, trở thành hoàng hậu đầu tiên triều đại nhà Trần, vợ của hoàng đế Trần Thái Tông.

Đôi vợ chồng hoàng đế - hoàng hậu cùng mới 9 tuổi này chung sống với nhau cho đến năm 1233 thì được sử quan ghi vào sách vàng của hoàng tộc một câu mơ hồ, ngụ ý đã sinh hạ hoàng tử, đặt tên húy là Trịnh, nhưng mới lọt lòng đã yểu mệnh ngay! Cũng dễ hiểu, vì bấy giờ, kể cả tuổi mụ, họ cũng chỉ vừa 16 tuổi.

Tuy nhiên, vẫn theo lời ghi chép của sử cũ, thì đến năm 1237, khi vị hoàng hậu của họ Lý đã 20 tuổi mà vẫn không có con, theo sự quyết định của Thái sư Trần Thủ Độ và phu nhân Trần Thị (lúc này Thái hậu Trần Thị, mẹ của Lý Chiêu Hoàng, vợ góa của vua Lý Huệ Tông, sau khi bị (hay được) giáng làm Công chúa Thiên Cực, đã được gả cho Trần Thủ Độ, làm phu nhân của Thái sư nhà Trần từ năm 1226) - vua trẻ Trần Thái Tông buộc phải phế truất người vợ từ thuở nhỏ của mình, giáng nàng trở lại làm Công chúa Chiêu Thánh, và lấy chị ruột của nàng là công chúa Thuận Thiên, lúc này đã là vợ của Trần Liễu, anh ruột của Trần Cảnh.

Công chúa Thuận Thiên, lúc đó đang mang thai đứa con của Trần Liễu được ba tháng, được lập lên làm Hoàng hậu mới. Cả hai anh em Trần Thái Tông đều phản ứng dữ dội. Người thì bỏ cả ngai vàng và kinh đô, đi tu ở trên núi Yên Tử. Người thì dấy quân nổi loạn nhưng họ đã không thể xoay chuyển được tình hình. Thế là sau khi bị (hay được) rước từ Yên Tử trở lại Thăng Long, tiếp tục làm vua và cứu được anh ruột Trần Liễu khỏi bị giết vì tội nổi loạn, Trần Thái Tông đã có 12 năm chung sống với Hoàng hậu Thuận Thiên, trước khi bà được trưng tôn là Hiển từ Hoàng thái hậu vì qua đời vào năm 1248 (thọ 33 tuổi).

Hoàng hậu Thuận Thiên đã sinh hạ được những người con trai về sau sẽ là những trụ cột triều Trần vừa tài giỏi trong công cuộc vệ quốc, trị quốc, an dân, vừa là những nghệ sỹ tài hoa, văn chương lỗi lạc mà bút tích để lại nhiều đời sau còn truyền tụng. Đó là Tĩnh quốc Đại vương Trần Quốc Khang, Hoàng đế Trần Thánh Tông; Thượng tướng - Thái sư Trần Quang Khải…

Tuy nhiên, chắc chắn là trong suốt 12 năm kể từ khi phế truất Hoàng hậu đầu tiên và cả 10 năm sau khi Hoàng hậu Thuận Thiên thác, cho đến mùa xuân năm 1258, dù vô cùng bận bịu, lo lắng gánh vác các quốc gia đại sự, vị vua anh hùng đã dần trưởng thành, trí tuệ uyên bác mẫn tiệp, lòng dạ rất đỗi nhân từ khoan dung, không lúc nào thôi canh cánh trong tim những nỗi niềm về Công chúa Chiêu Thánh. Nàng không thể cứ phải chịu mãi phần nghiệt oan hiu hắt, chỉ vì trót sinh vào ngôi công chúa, làm vua và lấy chồng là Hoàng đế nhà Trần…

Thì đây, đầu năm 1258 đã đến! Đúng dịp trời đất và lòng người rộng mở, lại đúng lúc muôn nhà tưng bừng ăn mừng chiến thắng, và nhất là vua đã tìm ra được người xứng đáng để theo đúng cổ lệ thưởng công cho công thần, mà đổi đời cho người vợ từ thời còn thanh mai trúc mã.

Vua Trần Thái Tông đã có ngay một quyết định khó khăn nhưng đã được cân nhắc từ lâu, đúng với lòng mình. Vợ chồng một ngày cũng nên nghĩa, huống hồ đây là người vợ đầu tiên, người đã nhường ngôi cho chính Trần Thái Tông và hai người cũng đã có 10 năm chung sống. Gả chồng cho vợ cũ, có lẽ đây là một trong những quyết định khó khăn nhất của ông vua khai quốc triều Trần.

Đúng như kỳ vọng thâm trầm mà dậy sóng ấy của vua Trần Thái Tông, Công chúa Chiêu Thánh từ khi được về với Ngự sử đại phu Lê Tần, ở tuổi 41 đã tươi hồng lại sức sống mà sinh hạ được hai người con quí giá.

Một chính là Bảo Nghĩa hầu (cũng có tước hiệu mang chữ “Bảo” ở đầu, như tước Bảo Văn hầu của người cha lúc đang còn là quan Ngự sử Lê Tần), sau được tôn phong là Bảo Nghĩa Vương Trần Bình Trọng- chính là vị tướng quân anh hùng có câu mắng giặc nổi tiếng: “thà làm quỉ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc” vào năm 1285 trong cuộc chống xâm lược Mông- Thát lần thứ II. Một người con khác của cuộc hôn nhân kỳ lạ này là công chúa Ứng Thụy, người vợ hiền của Thượng tướng - Thái sư Trần Quang Khải…

Cũng là “cùng được trọn vẹn về sau”, khi đã đến tuổi 61, vào tháng Tư năm 1278, công chúa Chiêu Thánh mãn nguyện với cuộc đời mà về cõi vĩnh hằng. Còn vua Trần Thái Tông thì – xê xích tí chút - vào tháng 5 năm 1277, cũng thanh thản mà lìa đời, về yên nghỉ tại tòa lăng mộ, cũng có chữ “Chiêu” ở đầu, tên gọi là Chiêu Lăng.

Phụ Nữ Thủ Đô
Từ 1/7 số định danh cá nhân chính thức thay thế mã số thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính

Từ 1/7 số định danh cá nhân chính thức thay thế mã số thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính

Tin trong ngày - 6 giờ, 41 phút trước

Từ ngày 1/7 tới, một thay đổi quan trọng trong hệ thống thuế Việt Nam sẽ chính thức có hiệu lực: số định danh cá nhân (CMND/CCCD) sẽ được sử dụng thay thế cho...

“Trong nhà có 3 người thì may mắn sẽ vào nhà”, 3 người này là ai mà nhà sẽ ngày càng thịnh vượng

“Trong nhà có 3 người thì may mắn sẽ vào nhà”, 3 người này là ai mà nhà sẽ ngày càng thịnh...

Đời sống số - 6 giờ, 48 phút trước

Mong muốn lớn nhất của con người trong cuộc sống là có một gia đình giàu có và những người thân trong gia đình khỏe mạnh. Gia đình là ngôi nhà của tâm hồn...

Từ tháng 5/2025: Nếu vi phạm lỗi này khi đi xe khách người dân có thể bị phạt tới 3 triệu đồng

Từ tháng 5/2025: Nếu vi phạm lỗi này khi đi xe khách người dân có thể bị phạt tới 3 triệu đồng...

Kiến thức - 6 giờ, 56 phút trước

Bắt đầu từ tháng 5/2025, hành khách đi xe khách cần đặc biệt lưu ý, bởi theo quy định mới tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP, một số hành vi trên xe có thể khiến bạn...

Từ 1/7/2025, sử dụng điện thoại tại nơi này có thể bị phạt đến 7 triệu đồng, nhiều người rất dễ vi phạm

Từ 1/7/2025, sử dụng điện thoại tại nơi này có thể bị phạt đến 7 triệu đồng, nhiều người rất dễ vi...

Tin trong ngày - 6 giờ, 10 phút trước

Theo dự thảo Nghị định mới do Bộ Công an đề xuất, mức xử phạt đối với hành vi sử dụng điện thoại tại cây xăng đang được đề xuất tăng mạnh. Nếu được...

2 khoản tiền cao nhất bắt buộc phải nộp khi làm Sổ đỏ trong năm 2025, đó là?

2 khoản tiền cao nhất bắt buộc phải nộp khi làm Sổ đỏ trong năm 2025, đó là?

Kiến thức - 6 giờ, 26 phút trước

Trong đó, có 2 khoản tiền chiếm tỷ trọng cao nhất và ảnh hưởng trực tiếp đến tổng chi phí làm Sổ đỏ năm 2025.

Từ 1/7/2025, sử dụng điện thoại tại nơi này có thể bị phạt đến 7 triệu đồng, nhiều người rất dễ vi phạm

Từ 1/7/2025, sử dụng điện thoại tại nơi này có thể bị phạt đến 7 triệu đồng, nhiều người rất dễ vi...

Tin trong ngày - 6 giờ, 10 phút trước

Theo dự thảo Nghị định mới do Bộ Công an đề xuất, mức xử phạt đối với hành vi sử dụng điện thoại tại cây xăng đang được đề xuất tăng mạnh. Nếu được...

2 khoản tiền cao nhất bắt buộc phải nộp khi làm Sổ đỏ trong năm 2025, đó là?

2 khoản tiền cao nhất bắt buộc phải nộp khi làm Sổ đỏ trong năm 2025, đó là?

Kiến thức - 6 giờ, 26 phút trước

Trong đó, có 2 khoản tiền chiếm tỷ trọng cao nhất và ảnh hưởng trực tiếp đến tổng chi phí làm Sổ đỏ năm 2025.

Quy định mới nhất về mức tiền thưởng cho cán bộ, công chức từ ngày 1/7/2025

Quy định mới nhất về mức tiền thưởng cho cán bộ, công chức từ ngày 1/7/2025

Kiến thức - 7 giờ, 40 phút trước

Nguyên tắc tính tiền thưởng cho cán bộ, công chức từ ngày 1/7/2025 căn cứ theo Nghị định 152/2025/NĐ-CP.

Hương Liên đúng chuẩn 'vợ đảm dâu hiền' hậu đám hỏi với chồng thiếu gia, còn được nửa kia tặng hoa hồng đầy lãng mạn

Hương Liên đúng chuẩn 'vợ đảm dâu hiền' hậu đám hỏi với chồng thiếu gia, còn được nửa kia tặng hoa hồng...

Chuyện làng sao - 7 giờ, 46 phút trước

Món quà ấm áp tặng vợ của ông xã Hương Liên (The Face) khiến nhiều người ghen tị.

Bị mỉa mai chuyện con trai giống Đình Tú, diễn viên Hương Giang đáp trả cực gắt

Bị mỉa mai chuyện con trai giống Đình Tú, diễn viên Hương Giang đáp trả cực gắt

Chuyện làng sao - 7 giờ, 47 phút trước

Hương Giang phản ứng căng khi bị mỉa mai con trai có nét giống Đình Tú.

Fan cuồng bất ngờ lao lên sân khấu lúc đang biểu diễn, G-Dragon phản ứng thế nào?...

Từ 1/7/2025: Có 20 nhóm được ngân sách Nhà nước đóng BHYT, ai cũng nên nắm rõ để đảm bảo quyền lợi

Từ 1/7/2025: Có 20 nhóm được ngân sách Nhà nước đóng BHYT, ai cũng nên nắm rõ để đảm bảo quyền lợi...

Kiến thức - 7 giờ, 11 phút trước

Theo đó, từ 1/7/2025, sẽ có thêm nhiều nhóm đối tượng được ngân sách Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHYT.

Tin vui: Nhóm khách hàng này sẽ được tăng tối đa mức vay dù không có tài sản bảo đảm, từ 1/7/2025

Tin vui: Nhóm khách hàng này sẽ được tăng tối đa mức vay dù không có tài sản bảo đảm, từ 1/7/2025...

Kiến thức - 7 giờ, 25 phút trước

Chính phủ đã ban hành Nghị định 156/2025/NĐ-CP Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn đã được...

Hàng triệu người lao động chú ý: Cần làm ngay điều này trên VssID trước 1/7 kẻo mất quyền lợi

Hàng triệu người lao động chú ý: Cần làm ngay điều này trên VssID trước 1/7 kẻo mất quyền lợi

Kiến thức - 8 giờ, 41 phút trước

Cập nhật thông tin trên VssID không chỉ là thao tác kỹ thuật, mà là điều kiện bắt buộc để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động trong giai đoạn Luật...

Vài ngày nữa, mua hàng dưới 20 triệu thanh toán tiền mặt sẽ không được khấu trừ thuế GTGT

Vài ngày nữa, mua hàng dưới 20 triệu thanh toán tiền mặt sẽ không được khấu trừ thuế GTGT

Kiến thức - 8 giờ, 11 phút trước

Từ ngày 1/7/2025, theo Luật Thuế Giá trị gia tăng 2024, mọi khoản chi mua hàng hóa, dịch vụ – dù dưới 20 triệu đồng – nếu thanh toán bằng tiền mặt sẽ không...

Từ 1/7: Người đóng BHXH chưa đủ 20 năm có được rút một lần không?

Từ 1/7: Người đóng BHXH chưa đủ 20 năm có được rút một lần không?

Kiến thức - 8 giờ, 28 phút trước

Người lao động chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), nếu sau 12 tháng không tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện, có thể được rút BHXH một...

Từ năm 2027, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ được thí điểm tổ chức trên máy tính

Từ năm 2027, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ được thí điểm tổ chức trên máy tính

Dòng sự kiện - 9 giờ, 41 phút trước

Lộ trình áp dụng thi trên máy tính sẽ được đánh giá sau khi hoàn thành giai đoạn thí điểm. Trên cơ sở đó, Bộ GD&ĐT sẽ đề xuất mở rộng phạm vi áp...

Người dân có phải đổi giấy tờ, sổ đỏ mới sau khi sáp nhập tỉnh thành?

Người dân có phải đổi giấy tờ, sổ đỏ mới sau khi sáp nhập tỉnh thành?

Dòng sự kiện - 9 giờ, 11 phút trước

Đây là thông tin được rất nhiều người dân quan tâm, thắc mắc sau khi sáp nhập tỉnh thành. Đặc biệt là những giấy tờ quan trọng như sổ đỏ, căn cước công dân...

Từ 1/7/2025, hành vi này bị coi là trốn đóng BHXH, BHYT và có thể sẽ bị xử lý hình sự

Từ 1/7/2025, hành vi này bị coi là trốn đóng BHXH, BHYT và có thể sẽ bị xử lý hình sự

Kiến thức - 10 giờ, 41 phút trước

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi 2024 cùng Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Đây là lần đầu tiên luật quy định cụ...

Á Hậu Ánh Quyên – Những Bước Đi Đầu Tiên Trên Hành Trình Thử Sức Với Vai Trò Nhà Thiết Kế

Á Hậu Ánh Quyên – Những Bước Đi Đầu Tiên Trên Hành Trình Thử Sức Với Vai Trò Nhà Thiết Kế

Làm sao - 10 giờ, 41 phút trước

Vietnam Future Fashion Show 3 vừa khép lại vào ngày 8/6 tại Sales Gallery Phú Mỹ Hưng, Quận 7, TP.HCM đã để lại những dư âm mạnh mẽ trong lòng giới mộ điệu thời...

Bắt đầu từ 1/7/2025: Người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận 3 triệu đồng trợ cấp hàng tháng?

Bắt đầu từ 1/7/2025: Người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận 3 triệu đồng trợ cấp hàng tháng?...

Kiến thức - 10 giờ, 11 phút trước

Có phải từ 1/7/2025, người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận tiền trợ cấp hàng tháng lên tới 3 triệu đồng, đúng không?

Từ nay tới 31/12/2025: Người dân có bảo hiểm xe máy nhưng không làm điều này vẫn bị CSGT phạt tới 600 nghìn?

Từ nay tới 31/12/2025: Người dân có bảo hiểm xe máy nhưng không làm điều này vẫn bị CSGT phạt tới 600...

Kiến thức - 11 giờ, 40 phút trước

Người dân khi tham gia bảo hiểm xe máy bắt buộc nhưng không thực hiện đúng thì vẫn bị xử phạt.

Những con giáp nào cần thận trọng và điều chỉnh vào thứ Hai ngày 23/6, tức ngày 28 tháng 5 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng và điều chỉnh vào thứ Hai ngày 23/6, tức ngày 28 tháng 5 âm lịch?...

Đời sống số - 11 giờ, 51 phút trước

Ngày 23 tháng 6, thứ Hai, ngày 28 tháng 5 âm lịch, là sự kết hợp của thiên can và địa chi của năm Tỵ, tháng Nhâm Ngọ và ngày Quý Hải. Trong một...

Trắc nghiệm tâm lý: Chọn loài hoa bạn yêu thích và kiểm tra xem gần đây có điều gì tốt đẹp xảy đến với bạn không?

Trắc nghiệm tâm lý: Chọn loài hoa bạn yêu thích và kiểm tra xem gần đây có điều gì tốt đẹp xảy...

Đời sống số - 11 giờ, 10 phút trước

Đây là một dạng bài trắc nghiệm trực giác rất dễ thương — kết nối giữa biểu tượng của loài hoa và những điều tích cực có thể đang hoặc sắp xảy ra với...

Từ năm 2025: Người dân chậm sang tên Sổ đỏ bị phạt tới 6 triệu đồng, đúng không?

Từ năm 2025: Người dân chậm sang tên Sổ đỏ bị phạt tới 6 triệu đồng, đúng không?

Kiến thức - 12 giờ, 32 phút trước

Theo Luật đất đai năm 2024, người dân chậm sang tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ bị xử phạt lên tới 6 triệu đồng.

Ăn mỗi tuần một lần, não bộ lão hóa nhanh hơn: 6 loại thực phẩm làm 'tăng tốc' teo não và mọi người vẫn ăn chúng mỗi ngày

Ăn mỗi tuần một lần, não bộ lão hóa nhanh hơn: 6 loại thực phẩm làm 'tăng tốc' teo não và mọi...

Chăm sóc sức khỏe - 12 giờ, 39 phút trước

Càng lớn tuổi, nhiều người bắt đầu nhận thấy trí nhớ của mình không còn nhạy bén như trước. Những việc đơn giản từng dễ nhớ, giờ lại trở nên mơ hồ. Thậm chí,...