Chuyện Chúa Trịnh sợ vợ ép duyên con gái

10:28 21/01/2012

Đến thời nay, tai tiếng của Đặng Mậu Lân, em ruột Tuyên phi Đặng Thị Huệ, là một con “quỷ râu xanh”, làm nhiều chuyện đại gian ác dưới thời Lê Trung Hưng vẫn còn đó. Thế nhưng, vì sợ phật ý vợ, Chúa Trịnh Sâm đành phải nhận lời gả con gái yêu.

Và mọi bi kịch trong cung cấm cũng bắt đầu từ đây. Để rồi, mãi sau này, nhiều người còn bảo, dù chúa Trịnh Sâm có anh minh đến mấy thì cũng vì đàn bà mà khổ sở, chuốc ưu phiền vào thân.


Công chúa Ngọc Lan. Ảnh minh họa

Quá tự phụ với những chiến công

Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm, (1739 - 1782) là vị chúa Trịnh thứ 9 thời Lê Trung Hưng trong lịch sử phong kiến Việt Nam, ông cai trị từ năm 1767 đến 1782. Ông người làng Sóc Sơn, huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hoá. Ông là con trưởng của Minh Đô Vương Trịnh Doanh. Năm Ất Sửu (1745), ông được lập làm Thế tử. Trịnh Doanh tỏ ra cẩn trọng việc nuôi dạy con, bổ dụng 2 tiến sĩ là Dương Công Chú và Nguyễn Hoàn làm tư giảng cho Trịnh Sâm. Tháng 10 năm Mậu Dần (1758), Trịnh Doanh phong cho ông làm Tiết chế thuỷ bộ chủ quân, Thái uý Tĩnh Quốc Công mở phủ Lượng Quốc và hết thảy công việc triều chính được giao cho Trịnh Sâm làm.

Mùa xuân năm Đinh Hợi (1767), Trịnh Doanh qua đời, Trịnh Sâm lên nối ngôi, tiến phong là Nguyên Soái Tổng Quốc Chính Tĩnh Đô Vương. Trịnh Sâm là người cứng rắn, thông minh, quyết đoán. Từ nhỏ, ông đã học được đến nơi đến chốn: có đủ tài văn võ, đã xem khắp kinh sử và biết làm thơ. Lên ngôi chúa, từ kỷ cương triều nội đến chính sự cả nước, Trịnh Sâm cho sửa đổi lại vì cho rằng phép tắt triều trước là nhỏ hẹp, nay Trịnh Sâm muốn làm to rộng hơn, nên nhiều phần tự quyết đoán, không theo lệ cũ.

Tại triều, ngay năm đầu lên ngôi, em ông là Trịnh Lệ mưu giết ông để thoán đoạt. Trịnh Lệ cũng là người sáng suốt có cơ mưu và trí dũng. Gặp lúc cha chết, Trịnh Lệ mật hẹn với Dương Trọng Khiêm và Nguyễn Huy Bá làm gia khách định ngày giết Trịnh Sâm. Việc bị lộ, Phạm Huy Cơ và đồng đảng bị giết, Trịnh Lệ bị tống giam.

Ngay sau khi lên ngôi chúa, Trịnh Sâm đã tìm cớ sát hại thái tử Lê Duy Vĩ - con vua Lê Hiến Tông - là người có ý khôi phục quyền bính cho họ Lê. Năm Kỷ Sửu (1769), vì ghen ghét tài năng đức độ của Duy Vĩ, Trịnh Sâm đã vu tội cho thái tử, sai người bắt giữ, truất ngôi và tống giam khiến Lê Duy Vĩ phải chết trong ngục.

Năm 1769, ông sai Đoàn Nguyễn Phục đánh bại quân khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài của con Hoàng Công Chất (vừa qua đời) là Hoàng Công Toản tại vùng núi phía Tây Bắc. Năm sau, (1770), ông lại dẹp được cánh quân khởi nghĩa cát cứ vùng Trấn Ninh suốt 30 năm của hoàng thân Lê Duy Mật, buộc Lê Duy Mật tự tử. Từ đó Trịnh Sâm kiêu mãn, cho mình có công lớn, bốn cõi yên ổn hơn mọi đời chúa trước, nên tự tiên phong là Đại Nguyên Soái Tổng Quốc Chính, Thượng Sư Thượng Phụ, Duệ Đoán Văn Công Võ Đức Tĩnh Vương.

Năm Giáp Ngọ (1774), nhân Đàng Trong có biến do Tây Sơn nổi dậy, ông sai Hoàng Ngũ Phúc làm thống tướng đem quân vào Nam đánh chúa Nguyễn. Để tăng thêm thanh thế cho binh sĩ Nam chinh, tháng 10 năm đó, ông đích thân cầm quân kéo vào Nghệ An. Quân Trịnh chiếm được Thuận Hoá và đặt quan cai trị đất Thuận Quảng. Trong số những người tham gia trấn trị có Lê Quý Đôn, tác giả sách Phủ biên tạp lục và Đại việt thông sử.

Sau khi chiếm được Thuận Hoá, Trịnh Sâm có phần thỏa mãn với công trạng đạt được. Việc bố phòng ở phương nam không được chú trọng. Trong cung, ông sủng ái Tuyên phi Đặng Thị Huệ, yêu con thứ của Tuyên phi là Trịnh Cán. Nhân vụ án năm Canh Tý (1780) - con trưởng là Trịnh Tông định chiêu binh làm loạn, ông truất ngôi thế tử của Trịnh Tông và lập Trịnh Cán lúc đó mới 3 tuổi làm thế tử.

Việc vì quá cưng chiều Đặng Thị Huệ không những xảy ra việc tranh quyền đoạt lợi, mà còn để lại mối họa sâu lớn cho Trinh Sâm mà mãi sau này lịch sử coi như bài học lớn. Đó là việc chúa Trịnh Sâm có hai người con gái do Chánh phi sinh ra. Trưởng quận chúa đã yên bề gia thất. Thứ nữ Trịnh Thị Thuyên phong tư, nhan sắc thanh tú, còn êm đềm trướng rũ, màn che. Chúa rất mực yêu quý, đặt hiệu là Ngọc Lan, cho ở trong cung Thủy tinh, cho ngồi cùng mỗi khi vào chầu.

Chúa sợ vợ ép duyên con?

Sách Hoàng Lê Nhất thống chí chép: "Con gái của Trịnh Sâm tên là Trịnh Thị Ngọc Lan rất yếu đuối, từ nhỏ vẫn được Chúa Trịnh Sâm cho ở trong cung Thủy tinh, luôn phải kiêng nắng gió. Nơi Ngọc Lan ở, Chúa bắt thị tỳ phải đi nhẹ, nói khẽ, không được làm cho nàng giật mình. Khi Ngọc Lan đã lớn, mỗi lần vào thăm, Chúa đều cho ngồi cạnh như thuở còn bé. Bất cứ điều gì Ngọc Lan cầu xin, Chúa cũng chiều theo. Bấy giờ, công thần quý tộc từng tới cầu hôn nhưng Chúa chưa ưng gả cho ai. Có lần, Chúa xuống lệnh cho các quan văn võ vào phủ để Ngọc Lan tự ý kén chọn, nhưng nàng chẳng bằng lòng ai. Đến đây, Đặng Thị Huệ cầu hôn Ngọc Lan cho em trai mình, Chúa sợ mất lòng nên bất đắc dĩ gượng nhận lời.

Lại nói, Đặng Mậu Lân vốn là một tên hung bạo. Từ khi Đặng Thị Huệ được Chúa yêu dấu, Lân lại càng ỷ vào thế chị để làm những việc càn rỡ. Hết thảy áo quần, xe kiệu của y, nhất nhất đều rập kiểu theo đúng như của vua chúa. Thường ngày, Lân vẫn đem theo vài chục tên tay sai, cầm gươm vác giáo đi nghênh ngang khắp kinh ấp. Hễ gặp xe kiệu, bất kỳ là của đám quan quân nào, Lân cũng đều cà khịa đánh nhau làm cho họ nhục nhã, rồi lấy thế làm thích thú.

Gặp đàn bà con gái giữa đường, hễ người nào trông vừa mắt, tức thì Lân sai tay chân quây màn trướng ngay tại chỗ, rồi lôi người ấy vào hiếp liền. Ai không chịu, Lân xẻo luôn đầu vú. Chồng hoặc cha kẻ bị nạn, nếu dám hé răng kêu ca, lập tức Lân sai quân vặn gãy răng, hoặc cũng có người bị đánh đến chết. Người thiên hạ sợ Lân hơn sợ beo sói.

Một số tài liệu cho biết, Ngọc Lan chỉ mới nhìn thấy Đặng Lân một lần từ xa, nhưng chuyện về y thì người hầu vẫn kể cho công chúa nghe. Từ khi Chúa đồng ý gả cho Lân, buổi đầu, Ngọc Lan thấy Chúa thật đáng trách, nhưng sau đó vì lòng hiếu thảo, công chúa buộc phải nghe lời. Song, nỗi lo sợ Đặng Mậu Lần ngày càng lớn.

Vì rõ bản tánh mất nết của Đặng Lân, Chúa Trịnh Sâm rất xót con, bèn lấy cớ rằng Ngọc Lan còn bệnh đậu mùa chưa khỏi hẳn, để không cho phép Đặng Lân hợp cẩn. Vậy nên, Đặng Lân cứ mỗi lần vào với công chúa thì lại bị nội giám Sử Trung (người được chúa cho đi theo để bảo vệ công chúa) ngăn cản. Lúc đó, Lân tức giận bảo: "Chúa bảo con gái là tiên dưới trần, nhưng ta coi ra, thật không bằng con bé ở xách giày nhà ta, có quý hoá gì? Đây ta không phải ham gì nhan sắc của nó; nhưng tốn kém mất bao nhiêu tiền của mới lấy được một con vợ, nếu không ra hồn thì cũng phải vần một trận cho nẫu nhừ ra như bùn, để đền đắp lại sự phí tổn, rồi bấy giờ sẽ tống cổ nó đi. Còn mày, mày muốn sống muốn tốt thì hãy tìm đường kiếm nẻo mà bước đi. Kẻo nữa lại kêu ta không bảo trước".

Đặng Lân quát và bắt nội giám Sử Trung đi chỗ khác, nhưng ông khăng khăng không chịu vì đã nhận lệnh chúa. Một lần không thể kiềm chế, Lân tuốt gươm chém chết Sử Trung... và nói: "Chúa là cái quái gì? Mày thử về hỏi Chúa mày xem, nếu ở hoàn cảnh như ta thì liệu Chúa mày có chịu nổi không?. Thậm chí, không những không sợ hãi, Lân còn tuốt gươm đứng chắn ở cửa quát: "Đứa nào dám vào đây thì chết ngay". Ngọc Lan nghe chuyện, sợ quá, lập tức bảo một thị nữ chui qua một lỗ hở nhỏ chạy về phủ Chúa báo tin. Chúa phải sai Quận Huy đem quân bao vây, tróc nã mới bắt được Lân. Chúa lập tức giao xuống cho đình thần nghị án. Triều thần bèn tâu: "Giết sứ giả nhà Chúa, tội đáng chém bêu đầu".

Tuyên phi Đặng Thị Huệ nghe tin, gào khóc với Chúa xin chết thay em. Cuối cùng, Chúa không thể xử theo luật, đành theo tình riêng, giảm tội chết xuống thành tội đi đày ở châu xa. Theo sách Tang thương ngẫu lục, sau khi Tuyên phi và Cung Quốc công (Trịnh Cán) bị phế, Đặng Lân bị bắt bỏ ngục rồi nhịn ăn mà chết, vào khoảng năm 1782. Sự mền lòng của chúa Trịnh sâm khiến nội cung bất ổn, triều chính bấn loạn mấy phen xem như là bài học cho thế hệ mai sau.

Người đưa tin
Trong năm học mới, học đại học ngành nào sẽ được miễn học phí?

Trong năm học mới, học đại học ngành nào sẽ được miễn học phí?

Tin trong ngày - 10 phút trước

Người học các ngành chuyên môn đặc thù, sinh viên thuộc diện chính sách và một số ngành học cụ thể sẽ không phải đóng học phí. Riêng sinh viên sư phạm sẽ tiếp...

Loại cây lấy hoa quý hiếm trên thế giới trồng nhiều ở Việt Nam được Trung Quốc 'lùng mua'

Loại cây lấy hoa quý hiếm trên thế giới trồng nhiều ở Việt Nam được Trung Quốc 'lùng mua'

Kiến thức - 11 phút trước

Trung Quốc, Ấn Độ là hai trong số rất nhiều quốc gia yêu thích và nhập khẩu loại hoa quý hiếm này của Việt Nam.

Những quyền lợi đột phá mà đội ngũ giáo viên được hưởng từ 1/1/2026

Những quyền lợi đột phá mà đội ngũ giáo viên được hưởng từ 1/1/2026

Tin trong ngày - 24 phút trước

Luật Nhà giáo mới được Quốc hội thông qua (ngày 16/6/2025). Luật có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, với nhiều quy định ưu đãi về lương, phụ cấp, nhà ở và trao quyền chủ...

Từ giờ đến 31/12/2025: Mức tiền thưởng đối với người đủ 30 năm tuổi Đảng là bao nhiêu?

Từ giờ đến 31/12/2025: Mức tiền thưởng đối với người đủ 30 năm tuổi Đảng là bao nhiêu?

Kiến thức - 36 phút trước

Theo Kết luận số 83-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, từ ngày 1/7/2024, lương cơ sở sẽ được điều chỉnh tăng từ 1,8 triệu đồng lên...

'Năm Tỵ 2025 nhuận hai tháng 6 âm lịch', đây là cách hóa giải vận xui ai cũng có thể làm được

'Năm Tỵ 2025 nhuận hai tháng 6 âm lịch', đây là cách hóa giải vận xui ai cũng có thể làm được...

Đời sống số - 36 phút trước

Tổ Tiên dạy bảo: Tháng 6 âm năm Tỵ là tháng đáng sợ. Nếu mọi sự không suôn sẻ thì đây cũng là thời điểm cần tăng cường sự tỉnh thức và chủ động...

Từ giờ đến 31/12/2025: Mức tiền thưởng đối với người đủ 30 năm tuổi Đảng là bao nhiêu?

Từ giờ đến 31/12/2025: Mức tiền thưởng đối với người đủ 30 năm tuổi Đảng là bao nhiêu?

Kiến thức - 36 phút trước

Theo Kết luận số 83-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, từ ngày 1/7/2024, lương cơ sở sẽ được điều chỉnh tăng từ 1,8 triệu đồng lên...

'Năm Tỵ 2025 nhuận hai tháng 6 âm lịch', đây là cách hóa giải vận xui ai cũng có thể làm được

'Năm Tỵ 2025 nhuận hai tháng 6 âm lịch', đây là cách hóa giải vận xui ai cũng có thể làm được...

Đời sống số - 36 phút trước

Tổ Tiên dạy bảo: Tháng 6 âm năm Tỵ là tháng đáng sợ. Nếu mọi sự không suôn sẻ thì đây cũng là thời điểm cần tăng cường sự tỉnh thức và chủ động...

9 triệu người dân Hà Nội cần chú ý một thông tin quan trọng liên quan đến Căn cước công dân

9 triệu người dân Hà Nội cần chú ý một thông tin quan trọng liên quan đến Căn cước công dân

Kiến thức - 36 phút trước

Nhằm đáp ứng nhu cầu của nhân dân Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội đã bố trí 54 điểm cấp Căn cước phục vụ nhân dân trên địa bàn Hà Nội, trong...

Tập đoàn điện lực Việt Nam báo động chiêu lừa đảo mới lợi dụng việc sáp nhập tỉnh thành, người dân cần đặc biệt chú ý

Tập đoàn điện lực Việt Nam báo động chiêu lừa đảo mới lợi dụng việc sáp nhập tỉnh thành, người dân cần...

Kiến thức - 37 phút trước

Nếu nhận được tin nhắn hoặc cuộc gọi nghi ngờ, khách hàng hãy liên hệ ngay Trung tâm Chăm sóc Khách hàng của các Tổng Công ty Điện lực (theo khu vực) hoặc báo...

Hơn 250 bệnh được kê đơn thuốc ngoại trú từ 1 - 3 tháng sau 1/7/2025

Hơn 250 bệnh được kê đơn thuốc ngoại trú từ 1 - 3 tháng sau 1/7/2025

Tin trong ngày - 37 phút trước

Từ 1/7/2025, người bệnh mắc hơn 250 bệnh mạn tính sẽ được kê đơn thuốc điều trị ngoại trú với thời gian dài hơn, tối đa lên đến 90 ngày. Quy định mới này...

Hòa Minzy ghi điểm với hành động tinh tế tại quê nhà Bắc Ninh

Quốc hội ‘chốt’ kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp

Quốc hội ‘chốt’ kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp

Tin trong ngày - 39 phút trước

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành Nghị quyết số 216/2025/QH15 của Quốc hội về việc kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp.

Sao Việt 6/7: MC Minh Trang xin lỗi vụ ở trại hè Làng Háo Hức; Đình Tú đưa Ngọc Huyền đi thử đồ cưới

Sao Việt 6/7: MC Minh Trang xin lỗi vụ ở trại hè Làng Háo Hức; Đình Tú đưa Ngọc Huyền đi thử...

Chuyện làng sao - 55 phút trước

Tin sao Việt 6/7/2025: Về những lùm xùm gần đây xoay quanh vụ Làng Háo Hức, MC Minh Trang gửi lời xin lỗi. Dân tình đang rất ngóng đến ngày cưới của Đình Tú...

Năm 2025, xe ô tô dừng đèn đỏ nếu vi phạm điều này có thể bị xử phạt đến 22.000.000 đồng?

Năm 2025, xe ô tô dừng đèn đỏ nếu vi phạm điều này có thể bị xử phạt đến 22.000.000 đồng?

Tin trong ngày - 55 phút trước

Nhiều người vô tư đè vạch khi dừng đèn đỏ mà không biết đây cũng là lỗi vi phạm giao thông sẽ bị xử phạt.

 Loại hạt bán đầy chợ Việt chỉ 30 nghìn đồng/kg, giàu protein gấp 2 lần hạt chia, tốt cho tim mạch và xương khớp

Loại hạt bán đầy chợ Việt chỉ 30 nghìn đồng/kg, giàu protein gấp 2 lần hạt chia, tốt cho tim mạch và...

Chăm sóc sức khỏe - 55 phút trước

Theo một báo cáo được công bố trên tạp chí Journal of Nutrition, đã chỉ ra protein trong loại hạt này làm giảm lipoprotein mật độ thấp, được gọi là cholesterol xấu, từ 3...

Mới nhất hiện nay: Chi tiết mức lương tối thiểu của TP.HCM và Hà Nội

Mới nhất hiện nay: Chi tiết mức lương tối thiểu của TP.HCM và Hà Nội

Kiến thức - 58 phút trước

Từ 1/7/2025, nhiều xã, phường mới ở TP.HCM và Hà Nội sẽ thay đổi tiền lương tối thiểu vùng theo nghị định của Chính phủ.

Hòa Minzy ghi điểm với hành động tinh tế tại quê nhà Bắc Ninh

Hòa Minzy ghi điểm với hành động tinh tế tại quê nhà Bắc Ninh

VIDEO - 59 phút trước

Dù đã thấm mệt sau phần trình diễn, Hòa Minzy vẫn chủ động hạ kính xe, nở nụ cười thân thiện và nắm tay từng khán giả. Hình ảnh ấy không chỉ cho thấy...

Giáo viên đón tin vui, có thể được nhận mức thưởng 10.530.000 đồng từ 1/7, cụ thể là những ai?

Giáo viên đón tin vui, có thể được nhận mức thưởng 10.530.000 đồng từ 1/7, cụ thể là những ai?

Tin trong ngày - 59 phút trước

Kể từ ngày 1/7/2025, giáo viên đón tin vui lớn khi đạt được những danh hiệu trong quá trình dạy học này có thể được thưởng lên tới hơn 10 triệu đồng.

Thái độ của vợ cũ với Minh Nhựa được thể hiện qua một chi tiết

Thái độ của vợ cũ với Minh Nhựa được thể hiện qua một chi tiết

Chuyện làng sao - 59 phút trước

Chia sẻ mới đây của Minh Nhựa khi khoe ảnh đại gia đình lập tức gây bão MXH.

Nữ diễn viên Việt duy nhất lọt top 100 gương mặt đẹp nhất thế giới, nhan sắc kinh diễm 'áp đảo' hung thần Getty

Nữ diễn viên Việt duy nhất lọt top 100 gương mặt đẹp nhất thế giới, nhan sắc kinh diễm 'áp đảo' hung...

Chuyện làng sao - 1 giờ, 1 phút trước

Trương Tri Trúc Diễm đã khẳng định vị thế nhan sắc vượt trội khi trở thành nữ diễn viên Việt duy nhất lọt vào danh sách Top 100 Gương mặt đẹp nhất thế giới...

Sau sáp nhập, đây là thành phố có hệ thống y tế lớn nhất Việt Nam: Số lượng bệnh viện gấp 5 lần Singapore

Sau sáp nhập, đây là thành phố có hệ thống y tế lớn nhất Việt Nam: Số lượng bệnh viện gấp 5...

Tin trong ngày - 1 giờ, 25 phút trước

Kể từ ngày 1/7, TP. Hồ Chí Minh chính thức vận hành hệ thống y tế mới với quy mô và cấu trúc được đánh giá là lớn nhất cả nước, sau khi hoàn...

5 loại đất không giấy tờ vẫn được cấp sổ đỏ theo quy định, là trường hợp nào?

5 loại đất không giấy tờ vẫn được cấp sổ đỏ theo quy định, là trường hợp nào?

Tin trong ngày - 2 giờ, 55 phút trước

Cấp sổ đỏ cho đất không giấy tờ có thể thực hiện khi đáp ứng các điều kiện về xác nhận không có tranh chấp và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất....

Ngành Y này được miễn 100% học phí, còn nhận thêm trợ cấp mỗi tháng: Tốt nghiệp là có ngay việc làm

Ngành Y này được miễn 100% học phí, còn nhận thêm trợ cấp mỗi tháng: Tốt nghiệp là có ngay việc làm...

Kiến thức - 2 giờ, 25 phút trước

Năm 2025, hàng loạt ngành học đặc thù và khan hiếm nhân lực sẽ được miễn 100% học phí, thậm chí có ngành còn được hỗ trợ chi phí sinh hoạt. Thí sinh cần...

Năm 2025, loạt trường tăng học phí ngành Khoa học máy tính, cao nhất 90 triệu đồng/năm

Năm 2025, loạt trường tăng học phí ngành Khoa học máy tính, cao nhất 90 triệu đồng/năm

Tin trong ngày - 3 giờ, 55 phút trước

Nhiều trường đại học ở Hà Nội và trên cả nước đã công bố tăng học phí cho ngành Khoa học máy tính năm học 2025-2026. Các mức tăng dao động tùy theo trường...

Từ nay, 'osin' có phải đóng BHXH bắt buộc không?

Từ nay, 'osin' có phải đóng BHXH bắt buộc không?

Kiến thức - 3 giờ, 25 phút trước

Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, quy định rõ việc người giúp việc gia đình (osin) có phải tham gia BHXH bắt buộc hay không?...

Đây là xã lớn nhất nước, diện tích tương đương gần một nửa diện tích tỉnh Hưng Yên mới sau sáp nhập

Đây là xã lớn nhất nước, diện tích tương đương gần một nửa diện tích tỉnh Hưng Yên mới sau sáp nhập...

Tin trong ngày - 4 giờ, 41 phút trước

Với quy mô lên tới 1.113,79km2, diện tích của xã tương đương gần một nửa diện tích tỉnh Hưng Yên (mới) - địa phương có diện tích nhỏ nhất cả nước sau sáp nhập,...