Thứ sáu, 24/10/2025
Chấp nhận "tịnh thân" đổi lấy vinh dự cho dòng tộc
Vốn từ tiếng Việt nhắc tới những vị thái giám với vô số danh từ điển hình như quan hoạn, quan thị, quan giám. Trong những từ đó đã bao hàm cả những khiếm khuyết về thể năng không thể bù đắp của những thái giám. Không hiếm người làm thái giám bởi khi sinh ra họ đã phi nam phi nữ, không có bộ phận sinh dục của đàn ông hoặc đàn bà. Nhưng phần đông là những người tự nguyện “tịnh thân” đặng thiến bộ phận sinh dục để được vào hầu hạ trong cung. Bởi thân làm thái giám, họ đã có thể giúp cả họ, cả tổng được nhờ. Cái nhờ ấy lớn lao tới mức nhiều gia đình sẵn sằng hi song dòng giống nối dõi của gia tộc cho sự "cả làng còn nhờ", để đổi lấy vinh quang và sự tôn trọng của mọi người.Nhiệm vụ chính của các thái giám thường là tổ chức và quản lý chốn hậu cung, cùng một số chuyện tế nhị khác.
Thái giám trong lịch sử Việt Nam tồn tại dưới các đời Lý, Trần, Lê, Nguyễn. Do không có bộ phận sinh dục nên con người của thái giám tiếng nói cũng như tính cách rụt rè thiên về nữ nhiều hơn nam. Suốt đời họ phụng sự trong cung và lớn lên họ kết nghĩa với nhau, có thể cùng giới hoặc khác giới. Họ dùng sức đàn ông để phục vụ những việc nặng nề, sai bảo ở trong cung, nhưng trong cung toàn phụ nữ không chồng hoặc chỉ một ông chồng…Cũng bởi môi trường sống và tâm lý phức tạp nên không ít nghiên cứu về các thái giám còn được sử dụng trong nghiên cứu về đồng tính luyến ái ngày nay.
Song hành cùng lịch sử dẫu bị chối bỏ công lao
Cũng do có thuận lợi được sống gần “thiên tử”, được nhiều ân sủng và nắm được những “thâm cung bí sử” trong triều nên thường họ cùng liên kết với nhau để thực hiện âm mưu nào đó. Không ít triều đình rối ren, thậm chí bị đảo chính cũng là có phần góp sức không nhỏ của thái giám.
Rút kinh nghiệm từ những bậc tiền bối bị thái giám nổi loạn chuyên quyền, đến thời vua Minh Mạng (1820 – 1841) đã ban hẳn một chiếu chỉ riêng dành cho thái giám: “Cho họ người nào việc ấy để sai khiến hầu hạ nhưng mãi mãi không cho dự vào giai và phẩm hàm quan chức. Vì chức vụ của họ là để nội đình sai khiến và truyền lệnh mà thôi. Tất cả triều chính và việc ngoài đều không được tham dự, kẻ nào vi phạm phải trừng trị nặng, không khoan tha. Trẫm đã dặn dò, hết sức mưu tính sâu xa cho đời sau…”.
Sống quanh hiu, chết nương nhờ cửa Phật
Tại Huế, bên cạnh những lăng tẩm lỗng lấy, không mấy người không biết tới chùa Từ Hiếu. nơi nương mình lặng lẽ của những người hầu cận vốn chiếm vai trò khá quan trọng trong cung đình xưa, nhưng tên tuổi cũng như vị trí của họ chưa bao giờ được đề cao. Họ là những thái giám chốn hậu cung.
Khuôn viên chùa Từ Hiếu, nơi có nghĩa trang thái giám với 25 ngôi mộ
Ngôi chùa là nơi “cưu mang” các quan thái giám trong triều Nguyễn, vốn không có con nối dõi, họ bày tỏ nguyện vọng với nhà vua, sau khi nhắm mắt xuôi tay, họ được chôn trong ngôi chùa này đặng có người lo hương khói. Cảm thông với ước nguyện chính đáng này, vua Tự Đức đã xuống chỉ dụ chấp thuận. Họ đã đóng góp công đức vào ngôi chùa, để sau khi chết họ được mai táng, phục tự và cúng giỗ nơi này. Vì thế, ngoài tên Từ Hiếu, chùa còn được nhiều người quen gọi là chùa Thái giám.Hiện nay, trong vườn chùa Từ Hiếu có đến 25 ngôi mộ của Thái giám triều Nguyễn. Trước mỗi ngôi mộ đều có tấm bia ghi rõ tên họ và chức vụ của từng người.
Nhiều mảnh đời chung tâm nguyện nhỏ nhoi
Về cuối đời, các thái giám triều Nguyễn lúc bấy giờ phải cư trú ở một ngôi nhà phía Bắc hoàng thành gọi là Cung giám viện. Khi chết, số phận họ vô cùng bi thảm, không được chôn gần lăng tẩm hoặc những chốn linh thiêng và cũng chẳng được ai thờ cúng vì không có con cháu. Để tránh bát hương trở nên lạnh lẽo khi “về trời”, nhiều người đã chọn con nuôi để dạy dỗ và lo hậu sự về sau.
Nghĩa trang thái giám hiu quạnh trong chùa Từ Hiếu
Theo tục lệ, cứ đến rằm tháng 11 hàng năm, chùa Từ Hiếu lại tổ chức ngày giỗ chung để tưởng nhớ những người đã mất, trong đó có thái giám triều Nguyễn. Có lẽ, một phần nhờ sự lãng quên của người đời, mà mặc dù trải qua các giai đoạn chiến tranh ác liệt nhưng phần lớn những ngôi mộ này vẫn nguyên vẹn và đa phần đều đọc được rõ chữ.
Theo lời dịch lại của một sư cụ trong chùa, thì xúc động nhất là lời lẽ trên tấm bia trước cổng nghĩa trang khiến hậu thế không khỏi chạnh lòng: Bia đề: “Trong đời sống, chúng tôi tìm thấy ở đây sự yên bình. Khi ốm đau, chúng tôi lui về đây và sau khi chết, chúng tôi sẽ được chôn chung ở đây. Dù sống hay chết, chúng tôi vẫn tìm thấy được ở đây sự yên bình”.
Phận đời đưa đẩy đã khiến nhiều thái giám có một nỗi sợ mãnh liệt lớn hơn cả cái chết, chết ở đâu, chết lúc nào… theo họ giờ không quan trọng mà quan trọng nhất là được chết toàn thây, được chết cạnh cái mà mình đã cắt bỏ đi để khi về thế giới bên kia mình được chứng nhận là đã trải qua một kiếp con người. Đó cũng là cái kết “đáng buồn thay” cho cuộc đời của những con người “sinh ra chẳng được mấy ai chấp nhận”.
Theo quy định mới, cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) từ các cơ quan...
Kiến thức - 5 giờ, 12 phút trước
Theo số liệu tại Công văn 2896/BNV-CQĐP năm 2025, xã có diện tích lớn nhất Việt Nam sau sáp đơn vị hành chính là xã Buôn Đôn (tỉnh Đắk Lắk).
Tin trong ngày - 5 giờ, 13 phút trước
Tại tỉnh thành này, số tiền thưởng cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước tuổi 35 là 5 triệu đồng.
Kiến thức - 5 giờ, 14 phút trước
Bệnh nhân 21 năm sống với giới tính nữ bất ngờ phát hiện mình là nam giới về mặt di truyền sau khi đến Bệnh viện 108 khám vì không có kinh nguyệt.
Kiến thức - 6 giờ, 59 phút trước
Hiện tại có bao nhiêu dòng sông lớn nhỏ chảy qua địa phận Hà Nội?
Tin trong ngày - 6 giờ, 1 phút trước
Nhóm nhân tài không chỉ hưởng lương thỏa thuận không giới hạn trần mà còn được thưởng cao cùng với nhiều ưu đãi cho người thân.
Tin trong ngày - 6 giờ, 1 phút trước
Nhóm nhân tài không chỉ hưởng lương thỏa thuận không giới hạn trần mà còn được thưởng cao cùng với nhiều ưu đãi cho người thân.
Kiến thức - 6 giờ, 1 phút trước
Hiện nay, Đảng viên nhận Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng sẽ hưởng mức tiền thưởng là bao nhiêu và công thức tính tiền thưởng của Đảng viên sẽ như thế nào?
Dòng sự kiện - 6 giờ, 4 phút trước
Chiều 23/10, Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an TP Hà Nội cho biết trong 2 ngày 25-26/10, thành phố sẽ tổ chức lễ mở ký Công ước của Liên Hợp Quốc về...
Tin trong ngày - 6 giờ, 8 phút trước
Một người đàn ông có hành động lạ thường tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An, khi được các nhân viên y tế can ngăn đã dùng dao tấn công, khiến 7 người bị...
Kiến thức - 7 giờ, 54 phút trước
Đây là loại gỗ nổi tiếng quý hiếm với trữ lượng không lớn trên thế giới.
Chăm sóc sức khỏe - 7 giờ, 55 phút trước
Loãng xương được ví như việc "rút tiền" khỏi ngân hàng xương của cơ thể, một quá trình diễn ra âm thầm mỗi ngày. Mặc dù bệnh tiến triển một cách thầm lặng, hậu...
Đời sống trẻ - 7 giờ, 55 phút trước
Cộng đồng mạng đã lan truyền câu chuyện thú vị về một gia đình có 4 người con được đặt tên lần lượt là Thích - Thật - Thà - Thôi. Đằng sau những...
Tin trong ngày - 7 giờ, 55 phút trước
UBND TP. Hà Nội vừa ban hành hàng loạt quyết định giao đất để xây dựng các khu nhà ở trên địa bàn thành phố.
Kiến thức - 7 giờ, 55 phút trước
Việc lựa chọn giữa mua nhà đất hay căn hộ chung cư luôn là một bài toán khó, vì mỗi loại hình đều có những ưu và nhược điểm riêng.
Chuyện làng sao - 7 giờ, 21 phút trước
Lương Bằng Quang chính thức bị bắt vì liên quan đến vụ án của Ngân 98.
Đời sống trẻ - 8 giờ, 58 phút trước
Suốt cả năm miệt mài với deadline, đã đến lúc người trẻ tự thưởng cho mình một “cú xả” thật đã để nạp lại năng lượng trước mùa bận rộn cuối năm. WATERBOMB TP....
Đời sống số - 10 giờ, 36 phút trước
Ngày 24 tháng 10, tức thứ Sáu, mùng 4 tháng 9 âm lịch, tượng trưng cho năm Tỵ, tháng Bính Tuất và ngày Bính Dần. Trong trường hợp này, con giáp nào cần đặc...
Đời sống số - 10 giờ, 55 phút trước
Hãy tưởng tượng trước mặt bạn là 4 loại bánh tuyệt đẹp, mỗi chiếc bánh mang một “năng lượng tài vận” khác nhau. Chọn chiếc khiến bạn muốn ăn ngay từ cái nhìn đầu...
Kiến thức - 10 giờ, 20 phút trước
Nếu rơi vào trường hợp người quen, bạn bè mượn xe rồi mang đi cầm cố trái phép, chủ xe phải làm gì để đòi lại tài sản.
Đời sống trẻ - 11 giờ, 47 phút trước
Từng dừng chân sớm tại Olympia, 10 năm sau, nam sinh Vương Thiện Huy khiến nhiều người bất ngờ.
VIDEO - 11 giờ, 56 phút trước
Sở hữu gương mặt khả ái và nụ cười rạng rỡ, Đỗ Phương Anh nhanh chóng nhận được sự chú ý từ dân mạng. Đặc biệt hơn, Phương Anh chính là cô bạn thân...
VIDEO - 11 giờ, 5 phút trước
Đoạn clip ghi lại khoảnh khắc Đỗ Thị Hà xuất hiện trên thảm đỏ một sự kiện cách đây gần 5 năm. Khi nam diễn viên Hứa Vĩ Văn ngỏ ý đặt tay ôm...
Kiến thức - 11 giờ, 22 phút trước
Có lẽ đây là một trong những người đàn ông sở hữu 'của quý' khủng bậc nhất trên thế giới.
Kiến thức - 11 giờ, 22 phút trước
Táo, loại trái cây phổ biến nhất trong cuộc sống, là thứ mà ai cũng mua và ăn! Chúng ta thường nghe thế hệ trước nói: "Mỗi ngày một quả táo, tránh xa bác...
Kiến thức - 11 giờ, 23 phút trước
Từng trải qua tuổi trẻ đầy gian khó, thậm chí khiến cha mẹ phải bán hai căn nhà để nuôi giấc mơ lập nghiệp, “vua cà phê” Đặng Lê Nguyên Vũ giờ đây không...