Thứ hai, 07/07/2025
Cũng bởi chữ “Duyên” đưa tới, tôi được xem qua Tuyển tập thi – họa “Rỗng” của tác giả Đoàn Quang Anh Khanh. Đây là một tác phẩm nghệ thuật hình thành từ sự phối triển giữa ngôn ngữ chắt lọc (thi ca) và sắc màu – đường nét (hội họa), nhằm diễn đạt những “cảm thức siêu nghiệm” tự thân của tác giả thông qua phương pháp thiền định. Với việc ấn hành tác phẩm “Rỗng”, hẳn Đoàn Quang Anh Khanh muốn chia sẻ cùng bạn đọc “hữu duyên” những trải nghiệm về dòng chảy miên viễn của tâm tưởng trong “một giai đoạn nhất định” hành thiền.
Chân dung tác giả Đoàn Quang Anh Khanh
Tôi đã cảm nhận khá nhiều điều sâu sắc, thú vị khi tác giả kiến giải về “tánh không” (sunyata) trong bài thơ “Không”, trích khổ 3:
“… Móng vuốt sắc nhọn chẳng cào cấu được cái Không
Rỗng để chứa đựng, rỗng khởi sinh tuệ giác
Rỗng để yêu thương, rỗng quay về Phật tánh
Chốn an lành không màu, không vị, không hương…”.
Sẽ không là chủ quan khi tôi nhận xét ý nghĩa nội hàm của bài thơ này cũng là ý tứ chủ đạo của cả tuyển tập. Từ đây, Đoàn Quang Anh Khanh dẫn lối cho chúng ta vào xem khu “vườn thiền” mà anh đã dày công chăm sóc…
Bìa tuyển tập thi họa Rỗng
• Xin hỏi tác giả Đoàn Quang Anh Khanh (ĐQAK) về bức tranh “Tỉnh giác” được xếp bên cạnh bài “Không”, phải chăng anh muốn diễn đạt một cách ước lệ về sự hòa nhập để đạt đến tánh không của cá nhân với đại thể vũ trụ, khi vẽ một con mắt nội tại có chấm đỏ và một vòng tròn (con mắt) thuần màu xanh ở ngoại giới?
ĐQAK: Phần đông con người chúng ta lớn lên với những giáo điều ngớ ngẩn nào đấy, càng lớn lên cái tôi con người càng to đùng khủng khiếp, tạo thành những ngọn lửa sân hận, lòng tham vô đối nó cứ che mất tầm nhìn hồn nhiên và Phật tánh trong mỗi chúng ta. Cho nên trong chính mỗi con người luôn có phần sáng và phần tối, cũng như thiên thần hay quỷ dữ cũng luôn tồn tại trong cùng một tâm trí. Vì thế, bức tranh “Tỉnh giác” đặt cạnh bài thơ “Không” cũng nhằm muốn chia sẻ ý niệm đó. Giữa thực và hư, phần ác và phần thiện, ánh sáng và sự che mờ… nó cứ vần vũ như hai mặt của đồng xu, nhưng nếu chúng ta biết tu tập, biết gạn bỏ những tạp niệm khổ đau mà sống trong tỉnh giác thì an nhiên và hạnh phúc sẽ lộ diện, cuộc sống bỗng trở nên thăng hoa.
Bìa và trang hình tranh trong tuyển tập thi họa Rỗng
• Chọn lối sống gần như khép kín, hạn chế tiếp xúc với chốn phồn hoa để hòa mình với thiên nhiên trong những năm gần đây, Đoàn Quang Anh Khanh khiến tôi liên tưởng đến nhà văn Mỹ - Jerome David “JD” Salinger (1919 – 2010), nổi tiếng với tác phẩm “The Catcher in the Rye” (“Bắt Trẻ Đồng Xanh” – Phùng Khánh dịch). Liệu có sự đồng cảm ở chừng mực nào đó giữa anh với J.D. Salinger?
ĐQAK: Tôi không nắm chắc được suy nghĩ của Jerome David vì sao chọn đời sống ẩn dật sau khi phát hành rộng rãi “The Catcher in the Rye”. Còn tôi là sống ẩn dật, sống trong tĩnh lặng sau đó mới cho ra đời “Rỗng”. Nhưng tựu chung lại, chắc có lẽ chúng tôi cùng sở thích là không muốn tham gia vào những tác động va đập của xã hội, những nhiễu nhương đối với tôi nó như những lưỡi dao cứ cứa rách tâm hồn. Tôi yêu mọi thứ thuộc về thiên nhiên, nhưng không thoải mái cho lắm những vấn đề do đám đông tạo ra. Tôi yêu sự tĩnh lặng!
Tác giả Đoàn Quang Anh Khanh
• Một trong những bài thơ mang ý nghĩa tự bạch khiến tôi xúc động là bài “Trở về” với đoạn trích sau:
“… Xin một lần dụi đầu vào vai Mẹ
Rồi òa khóc mà không phải nghĩ suy
Mong cánh rừng thật thà còn nguyên vẹn
Chỉ để gió thu về xỏ nắng thầm thì
Ôm yêu thương qua từng ngõ nhỏ
Dệt kiếp đời giữa cõi si mê
Cho thật thà mưa về đất Mẹ
Mát lòng người chân đá phẳng lì…”
Từ hình ảnh người Mẹ là đấng sinh thành nuôi ta khôn lớn (ở khổ 3), phải chăng trong cảm thức của người con đã thăng hoa cảm xúc, liên tưởng đến hình tượng người Mẹ chung của thế gian như Mẹ Thiên Nhiên, Mẹ Trái Đất?
ĐQAK: Chính xác là như vậy! Nỗi đau mà thiên nhiên ngày càng bị băm nát, bị dày xéo khốc liệt cứ khiến tôi bị ám ảnh day dứt. Sự tàn nhẫn của con người đối với thiên nhiên chẳng khác nào đứa con nghịch tử. Chỉ biết ích kỷ ham muốn những dục thể của xác thân, chỉ biết chiếm hữu để nuôi dưỡng lòng tham. Chính tâm hồn què quặt của đứa con mà làm cho Mẹ Thiên Nhiên tàn tạ đó là nỗi đau to lớn cứ dàn trải xuyên suốt theo dòng chảy của nhân loại. Cho nên tôi mong lắm sự thật thà, hồn hậu như cơn mưa tỉnh thức về trên đất Mẹ - “Người Mẹ Thiên Nhiên”.
Bức tranh “Tỉnh giác” của Đoàn Quang Anh Khanh.
• Sự sắp xếp về bố cục thơ và tranh xen kẽ hẳn đã được định hình từ trong tâm tưởng của anh như một diễn trình có chủ đích trước khi cho xuất bản tuyển tập thi - họa “Rỗng” đầu tay?
ĐQAK: Vâng! Hành trình diệt cái tôi, cái bản ngã nó cũng có những bước mà phải kiên định thì mới mong có một ngày tâm trí an yên được. Vì thế, cách dàn trải những bài thơ và đan xen giữa những bức tranh cũng dựa trên chuyến hành trình đó. Câu chuyện tỉnh giác bắt đầu từ “cái không” để trở về trong “cái rỗng” là hành trình của sự hồn nhiên rồi quay về với hồn nhiên đoạt lại. Sinh ra mọi tâm hồn đều có “Phật tánh” nhưng vì do bôn ba kiếp sống mà tâm hồn luôn bị héo úa, nhuộm tanh, khổ luỵ chốn trần gian… nên hành trình tìm lại sự hồn nhiên trong tâm, trở về với “Tánh không” thì phải biết tu tập, sống trong tỉnh thức thì mới mong tìm lại “Phật tánh” được.
• Cảm ơn tác giả Đoàn Quang Anh Khanh với những chia sẻ thật thi vị và triết lý!
Độc giả có thể đặt mua sách tại đây.
Ảnh: Nhân vật cung cấp
Xem thêm
Trong lịch sử chiến tranh cổ đại, ngoài gió sương và giáo mác, những người...
Tin trong ngày - 19 phút trước
Việc ban hành Thông tư 26/2025/TT-BYT, Bộ Y tế đã thiết lập một hành lang pháp lý mới, chặt chẽ hơn cho việc kê đơn thuốc ngoại trú. Quy định này không chỉ giúp...
Dòng sự kiện - 20 phút trước
Khoảng 763.000 học sinh tiểu học tại Hà Nội được hỗ trợ ăn bán trú trong năm học 2025-2026 với kinh phí dự kiến là hơn 3.000 tỷ đồng.
Đời sống số - 20 phút trước
Thông qua hệ thống cảnh báo này, khách hàng sẽ được thông báo về độ an toàn của tài khoản người nhận, từ đó quyết định liệu có tiếp tục giao dịch hay không....
Kiến thức - 1 giờ, 28 phút trước
Từ ngày 1/7, việc sáp nhập địa giới hành chính trên cả nước chính thức có hiệu lực, kéo theo sự thay đổi về đơn vị quản lý của hàng loạt sân bay. Hành...
Tin trong ngày - 1 giờ, 28 phút trước
Thông tư có hiệu lực từ 1/7/2025, quy định mức lương cao nhất lên tới 70 triệu đồng/tháng cho chuyên gia làm việc đủ 26 ngày/tháng. Mức lương được chia thành bốn bậc, dựa...
Chăm con - 1 giờ, 28 phút trước
Trong quá trình nuôi dạy con, cha mẹ từng đối mặt với câu hỏi: “Vì sao người ta được chơi điện thoại còn con thì không?”. Câu hỏi này kéo theo những tranh luận...
Phong thủy - 1 giờ, 28 phút trước
Trồng cây ăn quả trong sân nhà không chỉ giúp làm mát không gian, tạo điểm nhấn xanh mướt mà còn mang lại nhiều giá trị thiết thực. Một số loại cây mang ý...
Kiến thức - 1 giờ, 28 phút trước
Từ ngày 1/7, việc sáp nhập địa giới hành chính trên cả nước chính thức có hiệu lực, kéo theo sự thay đổi về đơn vị quản lý của hàng loạt sân bay. Hành...
Tin trong ngày - 1 giờ, 28 phút trước
Thông tư có hiệu lực từ 1/7/2025, quy định mức lương cao nhất lên tới 70 triệu đồng/tháng cho chuyên gia làm việc đủ 26 ngày/tháng. Mức lương được chia thành bốn bậc, dựa...
Kiến thức - 1 giờ, 29 phút trước
Hãy cùng tìm hiểu một đối tượng sẽ được tăn lương hơn 9 triệu đồng năm 2025.
Kiến thức - 1 giờ, 29 phút trước
Trong thời đại AI bùng nổ, nhiều nghề đứng trước nguy cơ bị thay thế, nhưng vẫn có những công việc được xem là "vùng an toàn". Đó là những nghề nào?
Kiến thức - 1 giờ, 29 phút trước
EVN đã có chỉ đạo kịp thời nhằm giải đáp thắc mắc của người dân.
Chuyện làng sao - 1 giờ, 29 phút trước
Mới vừa ra tù không lâu, Châu Việt Cường lại lộ ảnh gây hoang mang dư luận.
Chuyện làng sao - 1 giờ, 29 phút trước
Kai Đinh và Hà Đức Hạnh tổ chức đám cưới lãng mạn tại Khánh Hòa có sự tham dự của Đức Phúc, Erik.
Đời sống số - 3 giờ, 45 phút trước
Vận may của bốn con giáp Dần, Mão, Dậu, Tý sẽ chuyển biến tốt sau năm Tiểu Nhiệt, có cơ hội làm giàu và đầy ví.
Kiến thức - 3 giờ, 55 phút trước
Sau khi luật sửa đổi có hiệu lực từ 1/7, trong Bộ luật Hình sự có 10 tội danh còn hình phạt cao nhất là tử hình.
Địa chỉ ăn ngon - 3 giờ, 55 phút trước
Huế có 2 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vừa được công nhận là Lễ hội mừng lúa mới của đồng bào Cơ Tu và Tri thức dân gian về Bún...
Tin trong ngày - 3 giờ, 56 phút trước
Theo Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, thị trường lao động Thủ đô trong quý II/2025 dự kiến có nhu cầu tuyển dụng từ 100.000 đến 120.000 lao động. Trong đó, 5...
Kiến thức - 3 giờ, 56 phút trước
Trải qua hàng chục năm hình thành và phát triển, Trường THPT Kim Liên được mệnh danh là “lò đào tạo” nên nhiều nhân tài cho đất nước, nổi bật nhất phải kể đến...
Tin trong ngày - 3 giờ, 56 phút trước
Nghị định 152/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) quy định rõ mức tiền thưởng danh hiệu thi đua đối với cá nhân.
Kiến thức - 3 giờ, 56 phút trước
Người dân nên nắm được thủ tục hành chính liên quan đến việc đăng ký chuyển mục đích sử dụng đất không phải xin phép theo quy định mới.
Tin trong ngày - 4 giờ, 55 phút trước
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 diễn ra trong 1,5 ngày từ 25 dến 26/6 với hơn 1,16 triệu thí sinh đăng ký dự thi (nhiều hơn năm 2024 gần 100.000 em).
Phong thủy - 4 giờ, 56 phút trước
Đây toàn là những loại cây quen thuộc nhưng có giá trị về cả vật chất lẫn tinh thần.
Tin trong ngày - 4 giờ, 56 phút trước
Theo công bố, khoảng gần 30.000 học sinh không có suất vào công lập, mở ra lựa chọn tại các trường tư thục và trung tâm giáo dục nghề nghiệp, trong đó nhiều trường...
Tin trong ngày - 4 giờ, 56 phút trước
Thông tin từ Cục Đào tạo, Bộ Công an, kỳ thi đánh giá của Bộ Công an năm nay có hơn 23.000 thí sinh tham dự (tăng gần 5.000 thí sinh so với năm...