Thứ ba, 08/07/2025
Cũng bởi chữ “Duyên” đưa tới, tôi được xem qua Tuyển tập thi – họa “Rỗng” của tác giả Đoàn Quang Anh Khanh. Đây là một tác phẩm nghệ thuật hình thành từ sự phối triển giữa ngôn ngữ chắt lọc (thi ca) và sắc màu – đường nét (hội họa), nhằm diễn đạt những “cảm thức siêu nghiệm” tự thân của tác giả thông qua phương pháp thiền định. Với việc ấn hành tác phẩm “Rỗng”, hẳn Đoàn Quang Anh Khanh muốn chia sẻ cùng bạn đọc “hữu duyên” những trải nghiệm về dòng chảy miên viễn của tâm tưởng trong “một giai đoạn nhất định” hành thiền.
Chân dung tác giả Đoàn Quang Anh Khanh
Tôi đã cảm nhận khá nhiều điều sâu sắc, thú vị khi tác giả kiến giải về “tánh không” (sunyata) trong bài thơ “Không”, trích khổ 3:
“… Móng vuốt sắc nhọn chẳng cào cấu được cái Không
Rỗng để chứa đựng, rỗng khởi sinh tuệ giác
Rỗng để yêu thương, rỗng quay về Phật tánh
Chốn an lành không màu, không vị, không hương…”.
Sẽ không là chủ quan khi tôi nhận xét ý nghĩa nội hàm của bài thơ này cũng là ý tứ chủ đạo của cả tuyển tập. Từ đây, Đoàn Quang Anh Khanh dẫn lối cho chúng ta vào xem khu “vườn thiền” mà anh đã dày công chăm sóc…
Bìa tuyển tập thi họa Rỗng
• Xin hỏi tác giả Đoàn Quang Anh Khanh (ĐQAK) về bức tranh “Tỉnh giác” được xếp bên cạnh bài “Không”, phải chăng anh muốn diễn đạt một cách ước lệ về sự hòa nhập để đạt đến tánh không của cá nhân với đại thể vũ trụ, khi vẽ một con mắt nội tại có chấm đỏ và một vòng tròn (con mắt) thuần màu xanh ở ngoại giới?
ĐQAK: Phần đông con người chúng ta lớn lên với những giáo điều ngớ ngẩn nào đấy, càng lớn lên cái tôi con người càng to đùng khủng khiếp, tạo thành những ngọn lửa sân hận, lòng tham vô đối nó cứ che mất tầm nhìn hồn nhiên và Phật tánh trong mỗi chúng ta. Cho nên trong chính mỗi con người luôn có phần sáng và phần tối, cũng như thiên thần hay quỷ dữ cũng luôn tồn tại trong cùng một tâm trí. Vì thế, bức tranh “Tỉnh giác” đặt cạnh bài thơ “Không” cũng nhằm muốn chia sẻ ý niệm đó. Giữa thực và hư, phần ác và phần thiện, ánh sáng và sự che mờ… nó cứ vần vũ như hai mặt của đồng xu, nhưng nếu chúng ta biết tu tập, biết gạn bỏ những tạp niệm khổ đau mà sống trong tỉnh giác thì an nhiên và hạnh phúc sẽ lộ diện, cuộc sống bỗng trở nên thăng hoa.
Bìa và trang hình tranh trong tuyển tập thi họa Rỗng
• Chọn lối sống gần như khép kín, hạn chế tiếp xúc với chốn phồn hoa để hòa mình với thiên nhiên trong những năm gần đây, Đoàn Quang Anh Khanh khiến tôi liên tưởng đến nhà văn Mỹ - Jerome David “JD” Salinger (1919 – 2010), nổi tiếng với tác phẩm “The Catcher in the Rye” (“Bắt Trẻ Đồng Xanh” – Phùng Khánh dịch). Liệu có sự đồng cảm ở chừng mực nào đó giữa anh với J.D. Salinger?
ĐQAK: Tôi không nắm chắc được suy nghĩ của Jerome David vì sao chọn đời sống ẩn dật sau khi phát hành rộng rãi “The Catcher in the Rye”. Còn tôi là sống ẩn dật, sống trong tĩnh lặng sau đó mới cho ra đời “Rỗng”. Nhưng tựu chung lại, chắc có lẽ chúng tôi cùng sở thích là không muốn tham gia vào những tác động va đập của xã hội, những nhiễu nhương đối với tôi nó như những lưỡi dao cứ cứa rách tâm hồn. Tôi yêu mọi thứ thuộc về thiên nhiên, nhưng không thoải mái cho lắm những vấn đề do đám đông tạo ra. Tôi yêu sự tĩnh lặng!
Tác giả Đoàn Quang Anh Khanh
• Một trong những bài thơ mang ý nghĩa tự bạch khiến tôi xúc động là bài “Trở về” với đoạn trích sau:
“… Xin một lần dụi đầu vào vai Mẹ
Rồi òa khóc mà không phải nghĩ suy
Mong cánh rừng thật thà còn nguyên vẹn
Chỉ để gió thu về xỏ nắng thầm thì
Ôm yêu thương qua từng ngõ nhỏ
Dệt kiếp đời giữa cõi si mê
Cho thật thà mưa về đất Mẹ
Mát lòng người chân đá phẳng lì…”
Từ hình ảnh người Mẹ là đấng sinh thành nuôi ta khôn lớn (ở khổ 3), phải chăng trong cảm thức của người con đã thăng hoa cảm xúc, liên tưởng đến hình tượng người Mẹ chung của thế gian như Mẹ Thiên Nhiên, Mẹ Trái Đất?
ĐQAK: Chính xác là như vậy! Nỗi đau mà thiên nhiên ngày càng bị băm nát, bị dày xéo khốc liệt cứ khiến tôi bị ám ảnh day dứt. Sự tàn nhẫn của con người đối với thiên nhiên chẳng khác nào đứa con nghịch tử. Chỉ biết ích kỷ ham muốn những dục thể của xác thân, chỉ biết chiếm hữu để nuôi dưỡng lòng tham. Chính tâm hồn què quặt của đứa con mà làm cho Mẹ Thiên Nhiên tàn tạ đó là nỗi đau to lớn cứ dàn trải xuyên suốt theo dòng chảy của nhân loại. Cho nên tôi mong lắm sự thật thà, hồn hậu như cơn mưa tỉnh thức về trên đất Mẹ - “Người Mẹ Thiên Nhiên”.
Bức tranh “Tỉnh giác” của Đoàn Quang Anh Khanh.
• Sự sắp xếp về bố cục thơ và tranh xen kẽ hẳn đã được định hình từ trong tâm tưởng của anh như một diễn trình có chủ đích trước khi cho xuất bản tuyển tập thi - họa “Rỗng” đầu tay?
ĐQAK: Vâng! Hành trình diệt cái tôi, cái bản ngã nó cũng có những bước mà phải kiên định thì mới mong có một ngày tâm trí an yên được. Vì thế, cách dàn trải những bài thơ và đan xen giữa những bức tranh cũng dựa trên chuyến hành trình đó. Câu chuyện tỉnh giác bắt đầu từ “cái không” để trở về trong “cái rỗng” là hành trình của sự hồn nhiên rồi quay về với hồn nhiên đoạt lại. Sinh ra mọi tâm hồn đều có “Phật tánh” nhưng vì do bôn ba kiếp sống mà tâm hồn luôn bị héo úa, nhuộm tanh, khổ luỵ chốn trần gian… nên hành trình tìm lại sự hồn nhiên trong tâm, trở về với “Tánh không” thì phải biết tu tập, sống trong tỉnh thức thì mới mong tìm lại “Phật tánh” được.
• Cảm ơn tác giả Đoàn Quang Anh Khanh với những chia sẻ thật thi vị và triết lý!
Độc giả có thể đặt mua sách tại đây.
Ảnh: Nhân vật cung cấp
Xem thêm
Trong lịch sử chiến tranh cổ đại, ngoài gió sương và giáo mác, những người...
Tin trong ngày - 1 ngày, 1 giờ trước
Việc ban hành Thông tư 26/2025/TT-BYT, Bộ Y tế đã thiết lập một hành lang pháp lý mới, chặt chẽ hơn cho việc kê đơn thuốc ngoại trú. Quy định này không chỉ giúp...
Dòng sự kiện - 1 ngày, 1 giờ trước
Khoảng 763.000 học sinh tiểu học tại Hà Nội được hỗ trợ ăn bán trú trong năm học 2025-2026 với kinh phí dự kiến là hơn 3.000 tỷ đồng.
Đời sống số - 1 ngày, 1 giờ trước
Thông qua hệ thống cảnh báo này, khách hàng sẽ được thông báo về độ an toàn của tài khoản người nhận, từ đó quyết định liệu có tiếp tục giao dịch hay không....
Kiến thức - 1 ngày, 2 giờ trước
Từ ngày 1/7, việc sáp nhập địa giới hành chính trên cả nước chính thức có hiệu lực, kéo theo sự thay đổi về đơn vị quản lý của hàng loạt sân bay. Hành...
Tin trong ngày - 1 ngày, 2 giờ trước
Thông tư có hiệu lực từ 1/7/2025, quy định mức lương cao nhất lên tới 70 triệu đồng/tháng cho chuyên gia làm việc đủ 26 ngày/tháng. Mức lương được chia thành bốn bậc, dựa...
Thời trang + - 1 giờ, 23 phút trước
Trong số rất nhiều trang phục khác nhau, không phải mọi phong cách đều phù hợp với phụ nữ khoảng 40 tuổi. Bạn vẫn phải tìm một số trang phục phù hợp chính xác...
Đời sống số - 2 giờ, 38 phút trước
Trong cuộc sống, chỉ cần có một người bạn tri kỷ là đủ. Một người bạn tốt giống như ánh mặt trời trong cuộc sống, có thể xua tan sương mù cho chúng ta...
Xài gì - 2 giờ, 48 phút trước
Tắt điều hòa ngay sau khi sử dụng là thói quen sai lầm khiến máy dễ bị ẩm mốc, phát sinh mùi hôi và gây hại cho sức khỏe.
Chăm con - 2 giờ, 49 phút trước
Thông thường một đứa trẻ có EQ cao là kết quả của quá trình quan sát, học hỏi và được nuôi dưỡng trong một môi trường mà cảm xúc được tôn trọng.
Tin trong ngày - 2 giờ, 49 phút trước
Chính phủ đã ban hành Nghị định 179/2025/NĐ-CP quy định 2 nhóm lao động được nhận hỗ trợ thêm 5 triệu đồng/tháng từ 15/8, bên cạnh tiền lương chính.
Kiến thức - 2 giờ, 50 phút trước
Mức lương của kỹ sư ngành này hiện được đánh giá là vượt trội so với nhiều ngành kỹ thuật khác, dao động từ 15 - 45 triệu đồng/tháng. Với các vị trí có...
Kiến thức - 2 giờ, 50 phút trước
Từ ngày 1/1/2026, quy định trong tuyển dụng nhà giáo được thực hiện theo quy định mới cụ thể là gì?
Làm sao - 3 giờ, 59 phút trước
Đây là 4 loại hoa dù có được ưa chuộng đến đâu cũng không nên đặt trên bàn thờ, đặc biệt là vào những ngày đầu tháng hay Rằm, bởi chúng có thể mang...
Tin trong ngày - 3 giờ, 59 phút trước
Những năm gần đây, xu hướng tìm về với ẩm thực dân dã, độc lạ khiến không ít loại côn trùng trở thành món ăn "hot" được người thành phố săn lùng.
Tin trong ngày - 3 giờ, 60 phút trước
Trong năm học 2025 - 2026, Y khoa vẫn là ngành có học phí cao nhất tại nhiều trường. Tại nhiều trường Y, Dược phía Bắc có mức học phí dao động từ 17...
Chuyện làng sao - 3 giờ, 60 phút trước
Ở tuổi U50, nữ ca có cuộc sống mà nhiều người phải mơ ước khi có gia đình hạnh phúc, nhà đẹp, xe sang, sự nghiệp rực rỡ.
Kiến thức - 3 giờ trước
Nhiều người băn khoăn về việc liệu tiền lương hưu và các khoản trợ cấp BHXH nhận qua tài khoản ngân hàng có bị kê khai đóng thuế hay không.
Kiến thức - 3 giờ trước
Hôm nay tôi ở đây để chia sẻ với các bạn một số mẹo về nhiều loại trái cây trong cuộc sống. Loại trái cây mà tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm...
Tin trong ngày - 4 giờ, 34 phút trước
Người dân tại 112 dự án không cần xin giấy phép xây dựng để xây dựng nhà ở riêng lẻ, theo danh mục vừa được Sở Xây dựng TP.HCM công bố.
Tin trong ngày - 4 giờ, 35 phút trước
Trước ngày 20/8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị UBND của 34 tỉnh, thành phố kiểm kê đất đai và nộp kết quả.
Kiến thức - 4 giờ, 35 phút trước
Hai trường đại học ở Hà Nội vừa được đổi tên theo các Quyết định do Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký.
VIDEO - 4 giờ, 35 phút trước
Trong clip, nữ diễn viên Ngọc Huyền diện váy cưới trắng tinh khôi, thiết kế đơn giản nhưng tinh tế, tôn lên vẻ đẹp trong trẻo, dịu dàng. Khoảnh khắc Ngọc Huyền và Đình...
VIDEO - 4 giờ, 35 phút trước
Vợ chồng Lâm Vỹ Dạ và Hứa Minh Đạt khiến mạng xã hội "dậy sóng" khi chia sẻ đoạn clip dài 16 giây ghi lại khoảnh khắc cả hai khoác lên mình trang phục...
Đời sống số - 4 giờ, 36 phút trước
Câu nói: "Người phụ nữ có 3 'điểm' này thì tụ tài, vượng vận, là tướng phú quý, được ban phước cả đời" thường ám chỉ những đặc điểm nhân tướng học được xem...
Kiến thức - 5 giờ, 33 phút trước
Dự án có tổng vốn đầu tư dự kiến gần 10.750 tỷ đồng, kỳ vọng trở thành điểm nhấn văn hóa - du lịch mới của thành phố.