Tình yêu thiên nhiên và 'tánh không' trong tuyển tập thi - họa 'Rỗng'

16:26 30/06/2022

“Rỗng” là trạng thái trống không, phúc lạc…

Cũng bởi chữ “Duyên” đưa tới, tôi được xem qua Tuyển tập thi – họa “Rỗng” của tác giả Đoàn Quang Anh Khanh. Đây là một tác phẩm nghệ thuật hình thành từ sự phối triển giữa ngôn ngữ chắt lọc (thi ca) và sắc màu – đường nét (hội họa), nhằm diễn đạt những “cảm thức siêu nghiệm” tự thân của tác giả thông qua phương pháp thiền định. Với việc ấn hành tác phẩm “Rỗng”, hẳn Đoàn Quang Anh Khanh muốn chia sẻ cùng bạn đọc “hữu duyên” những trải nghiệm về dòng chảy miên viễn của tâm tưởng trong “một giai đoạn nhất định” hành thiền.

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Chân dung tác giả Đoàn Quang Anh Khanh

Tôi đã cảm nhận khá nhiều điều sâu sắc, thú vị khi tác giả kiến giải về “tánh không” (sunyata) trong bài thơ “Không”, trích khổ 3:

“… Móng vuốt sắc nhọn chẳng cào cấu được cái Không

Rỗng để chứa đựng, rỗng khởi sinh tuệ giác

Rỗng để yêu thương, rỗng quay về Phật tánh

Chốn an lành không màu, không vị, không hương…”.

Sẽ không là chủ quan khi tôi nhận xét ý nghĩa nội hàm của bài thơ này cũng là ý tứ chủ đạo của cả tuyển tập. Từ đây, Đoàn Quang Anh Khanh dẫn lối cho chúng ta vào xem khu “vườn thiền” mà anh đã dày công chăm sóc…

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Bìa tuyển tập thi họa Rỗng

• Xin hỏi tác giả Đoàn Quang Anh Khanh (ĐQAK) về bức tranh “Tỉnh giác” được xếp bên cạnh bài “Không”, phải chăng anh muốn diễn đạt một cách ước lệ về sự hòa nhập để đạt đến tánh không của cá nhân với đại thể vũ trụ, khi vẽ một con mắt nội tại có chấm đỏ và một vòng tròn (con mắt) thuần màu xanh ở ngoại giới?

ĐQAK: Phần đông con người chúng ta lớn lên với những giáo điều ngớ ngẩn nào đấy, càng lớn lên cái tôi con người càng to đùng khủng khiếp, tạo thành những ngọn lửa sân hận, lòng tham vô đối nó cứ che mất tầm nhìn hồn nhiên và Phật tánh trong mỗi chúng ta. Cho nên trong chính mỗi con người luôn có phần sáng và phần tối, cũng như thiên thần hay quỷ dữ cũng luôn tồn tại trong cùng một tâm trí. Vì thế, bức tranh “Tỉnh giác” đặt cạnh bài thơ “Không” cũng nhằm muốn chia sẻ ý niệm đó. Giữa thực và hư, phần ác và phần thiện, ánh sáng và sự che mờ… nó cứ vần vũ như hai mặt của đồng xu, nhưng nếu chúng ta biết tu tập, biết gạn bỏ những tạp niệm khổ đau mà sống trong tỉnh giác thì an nhiên và hạnh phúc sẽ lộ diện, cuộc sống bỗng trở nên thăng hoa.

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Bìa và trang hình tranh trong tuyển tập thi họa Rỗng

• Chọn lối sống gần như khép kín, hạn chế tiếp xúc với chốn phồn hoa để hòa mình với thiên nhiên trong những năm gần đây, Đoàn Quang Anh Khanh khiến tôi liên tưởng đến nhà văn Mỹ - Jerome David “JD” Salinger (1919 – 2010), nổi tiếng với tác phẩm “The Catcher in the Rye” (“Bắt Trẻ Đồng Xanh” – Phùng Khánh dịch). Liệu có sự đồng cảm ở chừng mực nào đó giữa anh với J.D. Salinger?

ĐQAK: Tôi không nắm chắc được suy nghĩ của Jerome David vì sao chọn đời sống ẩn dật sau khi phát hành rộng rãi “The Catcher in the Rye”. Còn tôi là sống ẩn dật, sống trong tĩnh lặng sau đó mới cho ra đời “Rỗng”. Nhưng tựu chung lại, chắc có lẽ chúng tôi cùng sở thích là không muốn tham gia vào những tác động va đập của xã hội, những nhiễu nhương đối với tôi nó như những lưỡi dao cứ cứa rách tâm hồn. Tôi yêu mọi thứ thuộc về thiên nhiên, nhưng không thoải mái cho lắm những vấn đề do đám đông tạo ra. Tôi yêu sự tĩnh lặng!

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Tác giả Đoàn Quang Anh Khanh

• Một trong những bài thơ mang ý nghĩa tự bạch khiến tôi xúc động là bài ​ “Trở về” với đoạn trích sau:

“… Xin một lần dụi đầu vào vai Mẹ

Rồi òa khóc mà không phải nghĩ suy

Mong cánh rừng thật thà còn nguyên vẹn

Chỉ để gió thu về xỏ nắng thầm thì

Ôm yêu thương qua từng ngõ nhỏ

Dệt kiếp đời giữa cõi si mê

Cho thật thà mưa về đất Mẹ

Mát lòng người chân đá phẳng lì…”

Từ hình ảnh người Mẹ là đấng sinh thành nuôi ta khôn lớn (ở khổ 3), phải chăng trong cảm thức của người con đã thăng hoa cảm xúc, liên tưởng đến hình tượng người Mẹ chung của thế gian như Mẹ Thiên Nhiên, Mẹ Trái Đất?

ĐQAK: Chính xác là như vậy! Nỗi đau mà thiên nhiên ngày càng bị băm nát, bị dày xéo khốc liệt cứ khiến tôi bị ám ảnh day dứt. Sự tàn nhẫn của con người đối với thiên nhiên chẳng khác nào đứa con nghịch tử. Chỉ biết ích kỷ ham muốn những dục thể của xác thân, chỉ biết chiếm hữu để nuôi dưỡng lòng tham. Chính tâm hồn què quặt của đứa con mà làm cho Mẹ Thiên Nhiên tàn tạ đó là nỗi đau to lớn cứ dàn trải xuyên suốt theo dòng chảy của nhân loại. Cho nên tôi mong lắm sự thật thà, hồn hậu như cơn mưa tỉnh thức về trên đất Mẹ - “Người Mẹ Thiên Nhiên”.

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Bức tranh “Tỉnh giác” của Đoàn Quang Anh Khanh.

• Sự sắp xếp về bố cục thơ và tranh xen kẽ hẳn đã được định hình từ trong tâm tưởng của anh như một diễn trình có chủ đích trước khi cho xuất bản tuyển tập thi - họa “Rỗng” đầu tay?

ĐQAK: Vâng! Hành trình diệt cái tôi, cái bản ngã nó cũng có những bước mà phải kiên định thì mới mong có một ngày tâm trí an yên được. Vì thế, cách dàn trải những bài thơ và đan xen giữa những bức tranh cũng dựa trên chuyến hành trình đó. Câu chuyện tỉnh giác bắt đầu từ “cái không” để trở về trong “cái rỗng” là hành trình của sự hồn nhiên rồi quay về với hồn nhiên đoạt lại. Sinh ra mọi tâm hồn đều có “Phật tánh” nhưng vì do bôn ba kiếp sống mà tâm hồn luôn bị héo úa, nhuộm tanh, khổ luỵ chốn trần gian… nên hành trình tìm lại sự hồn nhiên trong tâm, trở về với “Tánh không” thì phải biết tu tập, sống trong tỉnh thức thì mới mong tìm lại “Phật tánh” được.

• Cảm ơn tác giả Đoàn Quang Anh Khanh với những chia sẻ thật thi vị và triết lý!

Độc giả có thể đặt mua sách tại đây.

Ảnh: Nhân vật cung cấp

Minh Nghiệm (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)
Bộ Y tế siết chặt một việc, hàng triệu người dân được hưởng lợi lớn

Bộ Y tế siết chặt một việc, hàng triệu người dân được hưởng lợi lớn

Tin trong ngày - 1 ngày, 1 giờ trước

Việc ban hành Thông tư 26/2025/TT-BYT, Bộ Y tế đã thiết lập một hành lang pháp lý mới, chặt chẽ hơn cho việc kê đơn thuốc ngoại trú. Quy định này không chỉ giúp...

Năm học mới, Hà Nội sẽ chi hơn 3.000 tỷ đồng để hỗ trợ ăn bán trú cho học sinh tiểu học

Năm học mới, Hà Nội sẽ chi hơn 3.000 tỷ đồng để hỗ trợ ăn bán trú cho học sinh tiểu học...

Dòng sự kiện - 1 ngày, 1 giờ trước

Khoảng 763.000 học sinh tiểu học tại Hà Nội được hỗ trợ ăn bán trú trong năm học 2025-2026 với kinh phí dự kiến là hơn 3.000 tỷ đồng.

Thêm tính năng mới của ngân hàng Vietcombank, người dùng nắm rõ để phòng chống lừa đảo

Thêm tính năng mới của ngân hàng Vietcombank, người dùng nắm rõ để phòng chống lừa đảo

Đời sống số - 1 ngày, 1 giờ trước

Thông qua hệ thống cảnh báo này, khách hàng sẽ được thông báo về độ an toàn của tài khoản người nhận, từ đó quyết định liệu có tiếp tục giao dịch hay không....

Từ ngày 1/7, hành khách đi máy bay cần ghi nhớ kỹ điều này

Từ ngày 1/7, hành khách đi máy bay cần ghi nhớ kỹ điều này

Kiến thức - 1 ngày, 2 giờ trước

Từ ngày 1/7, việc sáp nhập địa giới hành chính trên cả nước chính thức có hiệu lực, kéo theo sự thay đổi về đơn vị quản lý của hàng loạt sân bay. Hành...

Kể từ 1/7, một đối tượng sẽ được hưởng mức lương lên tới 70 triệu đồng/tháng, là ai?

Kể từ 1/7, một đối tượng sẽ được hưởng mức lương lên tới 70 triệu đồng/tháng, là ai?

Tin trong ngày - 1 ngày, 2 giờ trước

Thông tư có hiệu lực từ 1/7/2025, quy định mức lương cao nhất lên tới 70 triệu đồng/tháng cho chuyên gia làm việc đủ 26 ngày/tháng. Mức lương được chia thành bốn bậc, dựa...

Đây là cách phụ nữ nên ăn mặc sau 40! Không khoa trương, không buồn tẻ, đơn giản và thoải mái

Đây là cách phụ nữ nên ăn mặc sau 40! Không khoa trương, không buồn tẻ, đơn giản và thoải mái

Thời trang + - 1 giờ, 23 phút trước

Trong số rất nhiều trang phục khác nhau, không phải mọi phong cách đều phù hợp với phụ nữ khoảng 40 tuổi. Bạn vẫn phải tìm một số trang phục phù hợp chính xác...

Nên kết bạn với 4 con giáp này, bạn sẽ kiếm được bộn tiền mà không mất gì

Nên kết bạn với 4 con giáp này, bạn sẽ kiếm được bộn tiền mà không mất gì

Đời sống số - 2 giờ, 38 phút trước

Trong cuộc sống, chỉ cần có một người bạn tri kỷ là đủ. Một người bạn tốt giống như ánh mặt trời trong cuộc sống, có thể xua tan sương mù cho chúng ta...

Tắt điều hòa ngay sau khi sử dụng là sai lầm! Người trong nghề tiết lộ: chỉ cần bấm 1 nút trước khi tắt, hơn 10 năm điều hòa không bao giờ bị mốc

Tắt điều hòa ngay sau khi sử dụng là sai lầm! Người trong nghề tiết lộ: chỉ cần bấm 1 nút trước...

Xài gì - 2 giờ, 48 phút trước

Tắt điều hòa ngay sau khi sử dụng là thói quen sai lầm khiến máy dễ bị ẩm mốc, phát sinh mùi hôi và gây hại cho sức khỏe.

Con bạn có EQ rất cao nếu nói câu này: Xin chúc mừng bé đang phát triển rất tốt!

Con bạn có EQ rất cao nếu nói câu này: Xin chúc mừng bé đang phát triển rất tốt!

Chăm con - 2 giờ, 49 phút trước

Thông thường một đứa trẻ có EQ cao là kết quả của quá trình quan sát, học hỏi và được nuôi dưỡng trong một môi trường mà cảm xúc được tôn trọng.

Từ 15/8, 2 nhóm lao động được nhận hỗ trợ thêm 5 triệu đồng/tháng bên cạnh tiền lương chính, là ai?

Từ 15/8, 2 nhóm lao động được nhận hỗ trợ thêm 5 triệu đồng/tháng bên cạnh tiền lương chính, là ai?

Tin trong ngày - 2 giờ, 49 phút trước

Chính phủ đã ban hành Nghị định 179/2025/NĐ-CP quy định 2 nhóm lao động được nhận hỗ trợ thêm 5 triệu đồng/tháng từ 15/8, bên cạnh tiền lương chính.

Đình Tú và vợ chụp ảnh cưới, nhan sắc cô dâu khiến dân tình xuýt xoa

Ngành học điểm chuẩn chỉ từ 22 điểm, ra trường là có việc mức lương có thể vượt 100 triệu đồng/tháng

Ngành học điểm chuẩn chỉ từ 22 điểm, ra trường là có việc mức lương có thể vượt 100 triệu đồng/tháng

Kiến thức - 2 giờ, 50 phút trước

Mức lương của kỹ sư ngành này hiện được đánh giá là vượt trội so với nhiều ngành kỹ thuật khác, dao động từ 15 - 45 triệu đồng/tháng. Với các vị trí có...

Quy định mới về tuyển dụng nhà giáo có sự thay đổi sau 5 tháng nữa, đó là?

Quy định mới về tuyển dụng nhà giáo có sự thay đổi sau 5 tháng nữa, đó là?

Kiến thức - 2 giờ, 50 phút trước

Từ ngày 1/1/2026, quy định trong tuyển dụng nhà giáo được thực hiện theo quy định mới cụ thể là gì?

Ngày Rằm có 4 loại hoa không đặt trên bàn thờ vì phật ý bề trên, biết để tránh mua nhầm

Ngày Rằm có 4 loại hoa không đặt trên bàn thờ vì phật ý bề trên, biết để tránh mua nhầm

Làm sao - 3 giờ, 59 phút trước

Đây là 4 loại hoa dù có được ưa chuộng đến đâu cũng không nên đặt trên bàn thờ, đặc biệt là vào những ngày đầu tháng hay Rằm, bởi chúng có thể mang...

'Lộc trời' xuất hiện khi trời mưa, xưa không ai dám ăn nay thành đặc sản ưa chuộng, giá 250.000 đồng/kg

'Lộc trời' xuất hiện khi trời mưa, xưa không ai dám ăn nay thành đặc sản ưa chuộng, giá 250.000 đồng/kg

Tin trong ngày - 3 giờ, 59 phút trước

Những năm gần đây, xu hướng tìm về với ẩm thực dân dã, độc lạ khiến không ít loại côn trùng trở thành món ăn "hot" được người thành phố săn lùng.

Loạt trường Y, Dược phía Bắc công bố học phí năm 2025: Cao nhất hơn 500 triệu đồng/năm

Loạt trường Y, Dược phía Bắc công bố học phí năm 2025: Cao nhất hơn 500 triệu đồng/năm

Tin trong ngày - 3 giờ, 60 phút trước

Trong năm học 2025 - 2026, Y khoa vẫn là ngành có học phí cao nhất tại nhiều trường. Tại nhiều trường Y, Dược phía Bắc có mức học phí dao động từ 17...

Nữ ca sĩ hải ngoại sở hữu 2 cơ ngơi chục tỷ, U50 hôn nhân viên mãn

Nữ ca sĩ hải ngoại sở hữu 2 cơ ngơi chục tỷ, U50 hôn nhân viên mãn

Chuyện làng sao - 3 giờ, 60 phút trước

Ở tuổi U50, nữ ca có cuộc sống mà nhiều người phải mơ ước khi có gia đình hạnh phúc, nhà đẹp, xe sang, sự nghiệp rực rỡ.

Lương hưu có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không? Dưới đây là câu trả lời chính thức

Lương hưu có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không? Dưới đây là câu trả lời chính thức

Kiến thức - 3 giờ trước

Nhiều người băn khoăn về việc liệu tiền lương hưu và các khoản trợ cấp BHXH nhận qua tài khoản ngân hàng có bị kê khai đóng thuế hay không.

Chọn thanh long, nhớ 5 cách, nhìn thoáng qua là biết ngọt, mua đúng loại

Chọn thanh long, nhớ 5 cách, nhìn thoáng qua là biết ngọt, mua đúng loại

Kiến thức - 3 giờ trước

Hôm nay tôi ở đây để chia sẻ với các bạn một số mẹo về nhiều loại trái cây trong cuộc sống. Loại trái cây mà tôi muốn chia sẻ với các bạn hôm...

Tin vui: Người dân TP.HCM tại các khu vực này từ nay xây nhà không cần xin giấy phép

Tin vui: Người dân TP.HCM tại các khu vực này từ nay xây nhà không cần xin giấy phép

Tin trong ngày - 4 giờ, 34 phút trước

Người dân tại 112 dự án không cần xin giấy phép xây dựng để xây dựng nhà ở riêng lẻ, theo danh mục vừa được Sở Xây dựng TP.HCM công bố.

34 tỉnh, thành phải làm gấp một việc quan trọng liên quan đến lĩnh vực đất đai sau sáp nhập

34 tỉnh, thành phải làm gấp một việc quan trọng liên quan đến lĩnh vực đất đai sau sáp nhập

Tin trong ngày - 4 giờ, 35 phút trước

Trước ngày 20/8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị UBND của 34 tỉnh, thành phố kiểm kê đất đai và nộp kết quả.

2 trường Đại học lớn tại Việt Nam chính thức đổi tên, đó là?

2 trường Đại học lớn tại Việt Nam chính thức đổi tên, đó là?

Kiến thức - 4 giờ, 35 phút trước

Hai trường đại học ở Hà Nội vừa được đổi tên theo các Quyết định do Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký.

Đình Tú và vợ chụp ảnh cưới, nhan sắc cô dâu khiến dân tình xuýt xoa

Đình Tú và vợ chụp ảnh cưới, nhan sắc cô dâu khiến dân tình xuýt xoa

VIDEO - 4 giờ, 35 phút trước

Trong clip, nữ diễn viên Ngọc Huyền diện váy cưới trắng tinh khôi, thiết kế đơn giản nhưng tinh tế, tôn lên vẻ đẹp trong trẻo, dịu dàng. Khoảnh khắc Ngọc Huyền và Đình...

Clip Lâm Vỹ Dạ và Hứa Minh Đạt kỷ niệm 15 năm ngày cưới 'gây bão' MXH

Clip Lâm Vỹ Dạ và Hứa Minh Đạt kỷ niệm 15 năm ngày cưới 'gây bão' MXH

VIDEO - 4 giờ, 35 phút trước

Vợ chồng Lâm Vỹ Dạ và Hứa Minh Đạt khiến mạng xã hội "dậy sóng" khi chia sẻ đoạn clip dài 16 giây ghi lại khoảnh khắc cả hai khoác lên mình trang phục...

Người phụ nữ có 3 'điểm' này thì tụ tài, vượng vận, là tướng phú quý, được ban phước cả đời!

Người phụ nữ có 3 'điểm' này thì tụ tài, vượng vận, là tướng phú quý, được ban phước cả đời!

Đời sống số - 4 giờ, 36 phút trước

Câu nói: "Người phụ nữ có 3 'điểm' này thì tụ tài, vượng vận, là tướng phú quý, được ban phước cả đời" thường ám chỉ những đặc điểm nhân tướng học được xem...

Sắp có công trình lễ hội pháo hoa hơn 10.000 tỷ tọa lạc tại thành phố đáng sống nhất cả nước

Sắp có công trình lễ hội pháo hoa hơn 10.000 tỷ tọa lạc tại thành phố đáng sống nhất cả nước

Kiến thức - 5 giờ, 33 phút trước

Dự án có tổng vốn đầu tư dự kiến gần 10.750 tỷ đồng, kỳ vọng trở thành điểm nhấn văn hóa - du lịch mới của thành phố.