Tình hình hai bên bờ sông Hồng ra sao trước khi siêu dự án 7.800 ha, với tổng mức đầu tư dự kiến 300.000 tỷ đồng thành hiện thực?

Suốt nhiều năm, Hà Nội và giới chuyên gia quy hoạch không ngừng tìm lời giải về một thành phố hiện đại hướng ra sông Hồng. Nhiều nghiên cứu đã được khởi động bởi các tổ chức trong và ngoài nước nhưng dừng lại trước những bài toán khó: trị thủy, nguồn vốn, bảo vệ môi trường, quản trị vận hành. Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn 2050 (phê duyệt 2024) đã đặt lại “điểm tựa” khi xác định sông Hồng là trục xanh, trục cảnh quan trung tâm, không gian di sản - du lịch - dịch vụ, kết nối thủ đô với vùng đồng bằng sông Hồng. Vấn đề còn lại là chuyển định hướng dó thành những bước đi cụ thể.

Trong bối cảnh ấy, Liên danh Tập đoàn Đèo Cả - Văn Phú Invest đã được UBND thành phố Hà Nội chấp thuận tại văn bản số 8843/VP-ĐT ngày 13/6/2025. Sau hơn 2 tháng tiến hành nghiên cứu, đến ngày 20/8/2025, trên cơ sở tiếp thu ý kiến của các Sở, Ban, Ngành và lãnh đạo Thành phố, Liên danh đã báo cáo UBND thành phố Hà Nội về kết quả nghiên cứu sơ bộ.

Theo đó, với tổng mức đầu tư dự kiến 300.000 tỷ đồng, dự án bao gồm một đại lộ có tổng chiều dài lên tới 80 km, chạy dọc theo hai bên bờ sông từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở. Đại lộ này sẽ bao gồm 67 km cầu cạn hiện đại, 10 km hầm chui qua cầu với 6 làn xe. Cùng với đó là một tuyến đường sắt đô thị (monorail) tổng chiều dài khoảng 84 km với khoảng 82 km cầu cạn và 2 km hầm chui. Ngoài ra, dự án còn có đến 3.300 ha để phát triển không gian cây xanh, 8 công viên và các khu vực công cộng, biến khu vực ven sông thành một điểm nhấn cảnh quan độc đáo phục vụ dịch vụ - du lịch.

Cuối tháng 9, tại trụ sở UBND Thành phố Hà Nội, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch UBND Thành phố Dương Đức Tuấn, liên danh Công ty CP Phát triển Bất động sản Văn Phú và Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả đã trình bày báo cáo lần thứ hai về định hướng chiến lược tổng thể phát triển dự án “Trục cảnh quan sông Hồng”. Cuộc họp có sự tham dự của lãnh đạo các sở, ban, ngành và chính quyền địa phương. Theo kế hoạch, liên danh sẽ tiếp tục hoàn thiện hồ sơ đề xuất và báo cáo nghiên cứu khả thi để trình UBND Thành phố phê duyệt.

Đại dự án này được kỳ vọng sẽ mang tới diện mạo mới cho Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến, trở thành “kỳ tích sông Hồng” góp phần hiện thực hoá giấc mơ nhiều thế hệ về một thành phố ven sông hiện đại, là trung tâm kinh tế - văn hoá - xã hội của Việt Nam và vươn tầm khu vực.

Dù Hà Nội đã xây dựng đến 9 cây cầu nối đôi bờ sông Hồng nhưng hạ tầng hai bên không đồng đều. Kéo theo đó, giá nhà đất cũng chênh lệch rất lớn.

Quan sát từ ảnh vệ tinh Google Earth (2025) cho thấy, phía hữu ngạn sông Hồng gồm các quận trước đây như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Tây Hồ gần như phủ kín bởi mạng lưới đường phố, khu dân cư. Trong khi đó, tả ngạn như Long Biên, Đông Anh, Gia Lâm vẫn còn nhiều diện tích ruộng đồng, xen kẽ các khu dân cư thưa thớt. Điều này phản ánh rõ sự chênh lệch trong phát triển giữa 2 bờ sông.

Khoảng cách phát triển thể hiện khá rõ ở giá đất. Theo bảng giá đất Hà Nội năm 2025, mức cao nhất tại phố Hàng Ngang, Hàng Đào, Trần Hưng Đạo (Hoàn Kiếm cũ) là 695,3 triệu đồng/m².

Chỉ cách cầu Chương Dương vài trăm mét, giá đất cao nhất tại Long Biên theo bảng nhà nước có giá chỉ gần 126 triệu đồng/m2.

Tại phường Quán Thánh, đất phố Phan Đình Phùng có giá 450,8 triệu đồng/m², hay nhiều tuyến đường ven hồ Tây dao động 120 – 180 triệu đồng/m².

Tham khảo trên Batdongsan.com cho thấy, nhà phố Hoàn Kiếm giao dịch thực tế thường vượt 1 tỷ đồng/m², thậm chí có nơi gần 2 tỷ đồng/m² ở Hàng Ngang – Hàng Đào. Ngược lại, tại Long Biên, quanh Aeon Mall hoặc đường Cổ Linh, giá đất cao nhất được giao dịch chỉ ở mức hơn 400 triệu đồng.

Dù Hà Nội đã xây dựng loạt cây cầu nối đôi bờ sông nhưng hạ tầng hai bên không đồng đều. Bên tả ngạn tập trung các cơ quan hành chính, trung tâm thương mại, tài chính, trường đại học, bệnh viện lớn. Ngược lại, hữu ngạn thiếu vắng những cực hút dân cư, thiếu trung tâm dịch vụ quy mô. Do đó, cầu chỉ giải quyết giao thông, chưa tạo động lực phát triển đô thị.

Trên thế giới, nhiều thủ đô đã khai thác dòng sông trung tâm như trục phát triển. Paris với sông Seine, hai bờ là bảo tàng, công trình lịch sử và khu thương mại. Seoul phát triển đồng bộ hai bờ sông Hàn, trở thành “cột sống” của thành phố. Thượng Hải biến hai bờ sông Hoàng Phố thành trung tâm tài chính – du lịch, hút hàng triệu du khách mỗi năm. Điểm chung là hai bờ sông đều phát triển hài hòa, không bỏ trống một phía.

Hà Nội đang đứng trước cơ hội để thay đổi việc phát triển một bên sông với Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng được phê duyệt năm 2022. Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội Lưu Quang Huy cho biết trước đây mọi người nói "Hà Nội quay lưng vào sông Hồng", nhưng với quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng "Hà Nội sẽ quay mặt vào sông Hồng để phát triển".

Với quy mô vốn khổng lồ, Dự án Đại lộ - Cảnh quan sông Hồng nếu được phê duyệt sẽ trở thành dự án hạ tầng – đô thị lớn nhất Hà Nội từ trước đến nay. Các nhà đầu tư kỳ vọng nó sẽ tạo ra hiệu ứng dây chuyền, đất Đông Anh, Gia Lâm, Long Biên tăng giá, thu hút thêm vốn xã hội hóa, tạo cực tăng trưởng mới.

Nhìn lại, Hà Nội hiện có 9 cây cầu nối đôi bờ sông Hồng, nhưng phát triển đô thị vẫn lệch. Nếu siêu dự án ven sông thành hiện thực, Thủ đô có thể bước sang giai đoạn mới, nơi sông Hồng không còn là “ranh giới”, mà trở thành trục trung tâm của một đô thị hiện đại, cân bằng hai bờ. (Ảnh: AI ChatGPT).