Chủ nhật, 27/07/2025
Được nghỉ lại biệt thự của đại điền chủ Trần Trinh Trạch tháng 5/1975, chúng tôi được cho biết, nội thất nhà đại điền chủ Trạch có vô số đồ gỗ, sứ, đồng cổ và quý hiếm nhưng từ lâu, những bảo vật đó không còn, chỉ có hai món là chiếc giường ngủ nạm vàng và bộ bàn trà khảm xà cừ được giữ nguyên vẹn ở chùa Chén Kiểu (Sóc Trăng), do Trần Trinh Huy tặng. Ngôi biệt thự thì được xây dựng năm 1919, do một kỹ sư người Pháp thiết kế, phần lớn vật liệu xây dựng đều mua từ Pháp. Nằm trong khuôn viên rộng lớn toàn cây cảnh quý, với mặt tiền là sông Bạc Liêu, ngôi nhà được dân địa phương gọi là nhà Công tử Bạc Liêu hoặc nhà Lớn.
Trần Trinh Huy (Ba Huy, sinh năm 1900) là con của đại điền chủ Trạch và được ông cho du học Pháp với kỳ vọng mở mang kiến thức để khuếch trương tài sản gia tộc Trần Trinh. Nhưng ba năm ở Pháp, Huy chỉ mang về cho gia tộc khả năng ăn chơi, lái xe, lái máy bay và kinh nghiệm bồ bịch. Là người cha hết lòng yêu thương Huy, nhưng đại điền chủ Trạch đã chọn nhầm kẻ thừa kế mình. Chính vì thế mà gia sản của Trần gia, dưới tay Ba Huy lần lượt “ra đi”, đến mức trước tháng 5/1975 chỉ còn mảnh đất hương hỏa có mấy phần mộ ở Cái Dầy, ngoại vi thị xã Bạc Liêu!
Công tử Bạc Liêu Trần Trinh Huy và ngôi biệt thự
trở thành khách sạn Công tử Bạc Liêu hiện tại
Được cha giao trông coi điền sản, Ba Huy đi kiểm tra sở điền bằng xe Ford Vedette hoặc ca nô. Ba Huy còn sắm xe Peugeot Sport, lúc đó ở Việt Nam chỉ có hai chiếc, chiếc kia là của vua Bảo Đại. Ba Huy cũng là người Việt đầu tiên sở hữu máy bay, đó là chiếc Morane tối tân nhất trong dòng máy bay nhỏ của Pháp thời bấy giờ, và sân bay riêng, dù chỉ là những sở điền được san phẳng. Chiếc Morane này cũng là chiếc thứ hai và duy nhất ở Việt Nam sau chiếc đầu tiên của triều đình Huế.
Bạc Liêu những năm đầu thế kỷ XX có khoảng 2% điền chủ nhưng chiếm đến 95% ruộng đất nhờ chính sách điền địa bất công của thực dân Pháp. Không riêng Ba Huy, con cái của những điền chủ này, như Dù Hột, Hai Lũy, Ba Cân, Hai Đình... thừa mứa tiền của không phải do mình làm ra nên đua nhau ăn chơi cho sướng thân và khuếch trương thanh thế không những ở miền Tây mà còn ở Sài Gòn.
Theo nhà văn Phan Trung Nghĩa, trong số đó, Ba Huy là số 1. Vì thế mà câu chuyện có thật sau đây được gắn cho Ba Huy: Chuyện rằng, Dù Hột là con của đại điền chủ Chá, một lần từ khách sạn Majestic Saigon bước ra, một đám xe kéo tay giành chở vì nhiều lần anh ta trả tiền chẵn không cần thối lại, thấy khó xử, Dù Hột bảo “đi hết”. Thế là xe chở người, xe chở nón, xe chở áo vest, xe chở cù ngoéo (can)... chạy lòng vòng Sài Gòn, dân chúng bu đen coi ngó.Đám xe kéo hớn hở cho biết đang chở công tử Bạc Liêu! Và cũng từ câu chuyện này mà có thành ngữ “Công tử Bạc Liêu” để chỉ lối sống giàu sang, phóng túng.
Công tử nghĩa đen là con quan, nhưng với Ba Huy, từ này còn mang ý nghĩa khác, nặng về chơi trội, chơi ngông, không ai đủ sức xài tiền như Ba Huy, vì thế, về sau, thành ngữ này chỉ dùng để chỉ công tử Trần Trinh Huy. Từ đó “Công tử Bạc Liêu” trở thành danh xưng riêng của Ba Huy, không ai có thể tranh chấp. Vì thế mà nhân vật “ngon nhất” Nam bộ này có nhiều chuyện thực hư, hư thực lẫn lộn, trở thành những giai thoại. Ba Huy không những nổi tiếng xài lớn, như những lần cùng người đẹp vào Đại Thế Giới, vứt ra những xấp tiền 30.000 đồng (lúc đó lúa 1,7 đồng/giạ, lương thống đốc Nam Kỳ chưa tới 3.000 đồng/tháng) không để ăn thua mà để giựt le với mỹ nữ.
Nhưng có hai chuyện mà chính Ba Huy lúc cuối đời xác nhận là do thiên hạ bày đặt rồi gán cho mình. Đó là chuyện đốt tiền tìm tiền và đốt tiền thi nấu đậu xanh. Số là trong đám công tử lục tỉnh có một nhân vật mà so với Ba Huy thì kẻ tám lạng người nửa cân, đó là Phước Georges, hay còn gọi là Bạch Công tử (vì da trắng, để phân biệt với Hắc Công tử, tức Ba Huy, vì da hơi ngăm đen), quê Mỹ Tho. Phước và Huy đều mê người đẹp có tên Ba Trà. Một hôm, cả ba vào rạp Modern (đường Lê Thánh Tôn, TP.HCM bây giờ) xem phim Tarzan, cô Ba làm rơi tờ tiền Con Công (5 đồng), trong khi Ba Huy đang tìm hộp quẹt thì Phước đã châm tờ bạc Con Đầm (20 đồng) cho mỹ nhân tìm. Chuyện có vậy mà thiên hạ đồn Ba Huy đốt tờ tiền Bộ Lư (100 đồng) cho người đẹp tìm tờ 5 đồng!
Một chuyện khác là do tranh giành Bảy Hột Điều bất phân thắng bại mà hai công tử thách nhau đốt tiền nấu một cân đậu xanh chia hai, giai nhân ấy sẽ thuộc về ai có nồi đậu chín trước. Lần ấy Hắc Công tử thua. Một ký giả Sài Gòn thuật lại chuyện gặp Ba Huy năm 1972, khi hỏi chuyện nấu đậu bằng tiền giấy, Ba Huy nói: “Tụi tui là người có chữ nghĩa, biết chơi ngông tới đâu thì dừng, ngu gì đem tiền ra đốt khơi khơi vậy!”.
Nhà Lớn của Trần gia đã bị chính quyền Sài Gòn sung công từ năm 1973 (có lẽ gần như bỏ hoang, chỉ có một cháu ngoại của gia tộc họ Trần ở, lại không có di chúc thừa kế), chứ không phải do chính quyền cách mạng tịch thu như một số dư luận. Trải qua bao biến cố, những năm gần đây, nhà Lớn trở thành khách sạn Công tử Bạc Liêu với 7 phòng ngủ, nhưng khuôn viên thì rất đông khách uống cà phê.
Bao người tò mò muốn biết công tử Bạc Liêu đích thực là ai, giai thoại về vị công tử này hư thực đến đâu, vì thế nó ngày càng nổi tiếng và trở thành một thương hiệu du lịch. Tiếc rằng, cho đến bây giờ, chỉ có căn nhà của Trần gia được khai thác làm khách sạn, nhưng cơ quan sử dụng nó không thuộc ngành du lịch nên kinh doanh không chuyên nghiệp, ngay cả căn phòng ngày xưa công tử Bạc Liêu ở cũng không có bảng tên để thu hút du khách, chưa nói đến việc không tổ chức giới thiệu được về Trần Trinh Huy và gia tộc, mà qua đó du khách hiểu thêm một giai đoạn lịch sử đầy biến động của đất phương Nam.
Tôi vừa gặp con trai công tử Bạc Liêu, Trần Trinh Đức, tại nhà Lớn sau bao năm lưu lạc trở về. Ông Đức cho biết, chính quyền tỉnh Bạc Liêu có ý định cấp cho ông một thửa đất để xây nhà thờ Trần gia và mời ông thuyết trình cho du khách nghe về gia tộc Trần Trinh và công tử Bạc Liêu, khi mà khách sạn Công tử Bạc Liêu được Saigontourist đầu tư sửa sang, nâng cấp trang thiết bị. “Ý định” ấy là quá tốt để ngành du lịch phát huy thương hiệu Công tử Bạc Liêu, nhưng phải làm sớm, vì nhân chứng sống duy nhất là ông Đức đã ngoài 60 tuổi!
Đây là một bài trắc nghiệm vui giúp bạn khám phá xem tuần tới bạn...
Kiến thức - 4 giờ, 6 phút trước
Đây chính là câu hỏi được người dân quan tâm lúc này, để biết thêm chi tiết mời bạn đọc tham khảo trong bài viết dưới đây.
Tin trong ngày - 4 giờ, 7 phút trước
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là một lựa chọn linh hoạt cho phép người dân tự quyết định mức đóng và phương thức đóng, mang đến sự chủ động trong việc xây dựng...
Tin trong ngày - 4 giờ, 13 phút trước
Chính phủ ban hành Nghị định 116/2024/NĐ-CP, mang đến những thay đổi quan trọng về chế độ tiền lương cho công chức và quy trình thi tuyển công chức.
Tin trong ngày - 5 giờ, 32 phút trước
Thí sinh chọn ngành học dưới đây có cơ hội việc làm lớn trong tương lai. Nhất là khi Việt Nam đang thiếu đến 700.000 nhân lực chuyên trách trong lĩnh vực này.
Kiến thức - 5 giờ, 2 phút trước
Trường hợp người điều khiển xe dừng ngay vạch đèn tín hiệu giao thông khi đèn xanh còn 2 giây vì nhiều lý do. Trường hợp này có vi phạm Luật Trật tự, an...
Tin trong ngày - 4 giờ, 13 phút trước
Chính phủ ban hành Nghị định 116/2024/NĐ-CP, mang đến những thay đổi quan trọng về chế độ tiền lương cho công chức và quy trình thi tuyển công chức.
Nội thất - Ngoại thất - 4 giờ, 16 phút trước
Không chỉ có tác dụng làm sạch không khí trong nhà, loại cây này còn là một vị thuốc.
Tin trong ngày - 5 giờ, 32 phút trước
Thí sinh chọn ngành học dưới đây có cơ hội việc làm lớn trong tương lai. Nhất là khi Việt Nam đang thiếu đến 700.000 nhân lực chuyên trách trong lĩnh vực này.
Kiến thức - 5 giờ, 2 phút trước
Trường hợp người điều khiển xe dừng ngay vạch đèn tín hiệu giao thông khi đèn xanh còn 2 giây vì nhiều lý do. Trường hợp này có vi phạm Luật Trật tự, an...
Phong thủy - 5 giờ, 4 phút trước
Nhiều người mua nhà đất vẫn giữ quan niệm đất thóp hậu (còn gọi đất tóp, đất khuyết hậu) mang lại điềm xui xẻo, không tốt cho gia chủ về lâu dài. Liệu điều...
Tóc đẹp - 5 giờ, 7 phút trước
Trong chu kỳ và sự đổi mới của thời trang, kiểu tóc luôn chiếm vị trí cốt lõi trong việc định hình phong cách cá nhân. Đó là sự mở rộng của khuôn mặt,...
Đàn ông yêu - 5 giờ, 7 phút trước
Hôn nhân giống như một tòa lâu đài được xây dựng tỉ mỉ, chứa đựng khát vọng yêu thương và hạnh phúc vô bờ bến của con người. Nó nên là bến đỗ ấm...
Tin trong ngày - 5 giờ, 8 phút trước
Từ ngày 01/7/2025, người cao tuổi ở Việt Nam chưa có lương hưu từ 70 tuổi trở lên sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội.
Kiến thức - 5 giờ, 9 phút trước
Ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô đang nổi lên như một lựa chọn hấp dẫn, phá vỡ định kiến giới truyền thống khi nữ giới cũng theo học và được đánh giá cao...
Tin trong ngày - 5 giờ, 9 phút trước
Trường hợp nhận trợ cấp 5 tháng tiền lương hiện hưởng đối với 15 năm đầu công tác được thực hiện theo Nghị định 177/2024/NĐ-CP.
Dòng sự kiện - 5 giờ, 25 phút trước
Mặc dù đã mua đầy đủ Bảo hiểm xe máy bắt buộc, nhiều người vẫn có thể bị Cảnh sát giao thông (CSGT) xử phạt nếu không thực hiện một số thao tác đơn...
Kiến thức - 5 giờ, 29 phút trước
Người dân cần nắm rõ những quy định về sang tên đổi chủ đất để tránh mất tiền oan.
Chuyện làng sao - 6 giờ, 35 phút trước
Mẹ ruột "chim công làng múa" Linh Nga chính là NSND Vương Linh, một mỹ nhân của làng múa trong thập niên 90.
Chăm sóc sức khỏe - 6 giờ, 38 phút trước
Uống nước quá nóng ngay sau khi đun sôi, nước ngọt... là hai trong số nhiều kiểu uống nước sai mà không ít người đang mắc phải.
Kiến thức - 6 giờ, 41 phút trước
Khoa học máy tính luôn là ngành học "hot", có điểm chuẩn nằm trong top cao và là mơ ước của nhiều bạn trẻ đam mê công nghệ. Với mức lương hấp dẫn, nhu...
Đời sống số - 6 giờ, 54 phút trước
Ngày 28 tháng 7, thứ Hai, ngày 4 tháng 6 âm lịch, là sự kết hợp của thiên can và địa chi của năm Tỵ, tháng Quý Mùi và ngày Ngũ Hư. Dưới sự...
Kiến thức - 6 giờ, 58 phút trước
Nhiều phụ huynh trước đây còn lo con mình học xong sẽ "thất nghiệp ngồi nhà ôm laptop".
Kiến thức - 6 giờ, 5 phút trước
Khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực nhiều trường hợp hộ gia đình, cá nhân sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) mà không phải nộp tiền...
Tin trong ngày - 6 giờ, 6 phút trước
Cả nước có hơn 1 triệu giáo viên sẽ tiếp tục đón nhận tin vui trong năm 2025 khi chính sách phụ cấp thâm niên cho nhà giáo vẫn được duy trì. Khoản này...
Yêu - 6 giờ, 13 phút trước
Một trong những ngộ nhận phổ biến về hôn nhân là chỉ cần đủ tiền, gia đình sẽ hạnh phúc. Thế nhưng, thực tế lại cho thấy điều ngược lại. Nhiều cặp đôi dù...