Thứ sáu, 25/07/2025
Được nghỉ lại biệt thự của đại điền chủ Trần Trinh Trạch tháng 5/1975, chúng tôi được cho biết, nội thất nhà đại điền chủ Trạch có vô số đồ gỗ, sứ, đồng cổ và quý hiếm nhưng từ lâu, những bảo vật đó không còn, chỉ có hai món là chiếc giường ngủ nạm vàng và bộ bàn trà khảm xà cừ được giữ nguyên vẹn ở chùa Chén Kiểu (Sóc Trăng), do Trần Trinh Huy tặng. Ngôi biệt thự thì được xây dựng năm 1919, do một kỹ sư người Pháp thiết kế, phần lớn vật liệu xây dựng đều mua từ Pháp. Nằm trong khuôn viên rộng lớn toàn cây cảnh quý, với mặt tiền là sông Bạc Liêu, ngôi nhà được dân địa phương gọi là nhà Công tử Bạc Liêu hoặc nhà Lớn.
Trần Trinh Huy (Ba Huy, sinh năm 1900) là con của đại điền chủ Trạch và được ông cho du học Pháp với kỳ vọng mở mang kiến thức để khuếch trương tài sản gia tộc Trần Trinh. Nhưng ba năm ở Pháp, Huy chỉ mang về cho gia tộc khả năng ăn chơi, lái xe, lái máy bay và kinh nghiệm bồ bịch. Là người cha hết lòng yêu thương Huy, nhưng đại điền chủ Trạch đã chọn nhầm kẻ thừa kế mình. Chính vì thế mà gia sản của Trần gia, dưới tay Ba Huy lần lượt “ra đi”, đến mức trước tháng 5/1975 chỉ còn mảnh đất hương hỏa có mấy phần mộ ở Cái Dầy, ngoại vi thị xã Bạc Liêu!
Công tử Bạc Liêu Trần Trinh Huy và ngôi biệt thự
trở thành khách sạn Công tử Bạc Liêu hiện tại
Được cha giao trông coi điền sản, Ba Huy đi kiểm tra sở điền bằng xe Ford Vedette hoặc ca nô. Ba Huy còn sắm xe Peugeot Sport, lúc đó ở Việt Nam chỉ có hai chiếc, chiếc kia là của vua Bảo Đại. Ba Huy cũng là người Việt đầu tiên sở hữu máy bay, đó là chiếc Morane tối tân nhất trong dòng máy bay nhỏ của Pháp thời bấy giờ, và sân bay riêng, dù chỉ là những sở điền được san phẳng. Chiếc Morane này cũng là chiếc thứ hai và duy nhất ở Việt Nam sau chiếc đầu tiên của triều đình Huế.
Bạc Liêu những năm đầu thế kỷ XX có khoảng 2% điền chủ nhưng chiếm đến 95% ruộng đất nhờ chính sách điền địa bất công của thực dân Pháp. Không riêng Ba Huy, con cái của những điền chủ này, như Dù Hột, Hai Lũy, Ba Cân, Hai Đình... thừa mứa tiền của không phải do mình làm ra nên đua nhau ăn chơi cho sướng thân và khuếch trương thanh thế không những ở miền Tây mà còn ở Sài Gòn.
Theo nhà văn Phan Trung Nghĩa, trong số đó, Ba Huy là số 1. Vì thế mà câu chuyện có thật sau đây được gắn cho Ba Huy: Chuyện rằng, Dù Hột là con của đại điền chủ Chá, một lần từ khách sạn Majestic Saigon bước ra, một đám xe kéo tay giành chở vì nhiều lần anh ta trả tiền chẵn không cần thối lại, thấy khó xử, Dù Hột bảo “đi hết”. Thế là xe chở người, xe chở nón, xe chở áo vest, xe chở cù ngoéo (can)... chạy lòng vòng Sài Gòn, dân chúng bu đen coi ngó.Đám xe kéo hớn hở cho biết đang chở công tử Bạc Liêu! Và cũng từ câu chuyện này mà có thành ngữ “Công tử Bạc Liêu” để chỉ lối sống giàu sang, phóng túng.
Công tử nghĩa đen là con quan, nhưng với Ba Huy, từ này còn mang ý nghĩa khác, nặng về chơi trội, chơi ngông, không ai đủ sức xài tiền như Ba Huy, vì thế, về sau, thành ngữ này chỉ dùng để chỉ công tử Trần Trinh Huy. Từ đó “Công tử Bạc Liêu” trở thành danh xưng riêng của Ba Huy, không ai có thể tranh chấp. Vì thế mà nhân vật “ngon nhất” Nam bộ này có nhiều chuyện thực hư, hư thực lẫn lộn, trở thành những giai thoại. Ba Huy không những nổi tiếng xài lớn, như những lần cùng người đẹp vào Đại Thế Giới, vứt ra những xấp tiền 30.000 đồng (lúc đó lúa 1,7 đồng/giạ, lương thống đốc Nam Kỳ chưa tới 3.000 đồng/tháng) không để ăn thua mà để giựt le với mỹ nữ.
Nhưng có hai chuyện mà chính Ba Huy lúc cuối đời xác nhận là do thiên hạ bày đặt rồi gán cho mình. Đó là chuyện đốt tiền tìm tiền và đốt tiền thi nấu đậu xanh. Số là trong đám công tử lục tỉnh có một nhân vật mà so với Ba Huy thì kẻ tám lạng người nửa cân, đó là Phước Georges, hay còn gọi là Bạch Công tử (vì da trắng, để phân biệt với Hắc Công tử, tức Ba Huy, vì da hơi ngăm đen), quê Mỹ Tho. Phước và Huy đều mê người đẹp có tên Ba Trà. Một hôm, cả ba vào rạp Modern (đường Lê Thánh Tôn, TP.HCM bây giờ) xem phim Tarzan, cô Ba làm rơi tờ tiền Con Công (5 đồng), trong khi Ba Huy đang tìm hộp quẹt thì Phước đã châm tờ bạc Con Đầm (20 đồng) cho mỹ nhân tìm. Chuyện có vậy mà thiên hạ đồn Ba Huy đốt tờ tiền Bộ Lư (100 đồng) cho người đẹp tìm tờ 5 đồng!
Một chuyện khác là do tranh giành Bảy Hột Điều bất phân thắng bại mà hai công tử thách nhau đốt tiền nấu một cân đậu xanh chia hai, giai nhân ấy sẽ thuộc về ai có nồi đậu chín trước. Lần ấy Hắc Công tử thua. Một ký giả Sài Gòn thuật lại chuyện gặp Ba Huy năm 1972, khi hỏi chuyện nấu đậu bằng tiền giấy, Ba Huy nói: “Tụi tui là người có chữ nghĩa, biết chơi ngông tới đâu thì dừng, ngu gì đem tiền ra đốt khơi khơi vậy!”.
Nhà Lớn của Trần gia đã bị chính quyền Sài Gòn sung công từ năm 1973 (có lẽ gần như bỏ hoang, chỉ có một cháu ngoại của gia tộc họ Trần ở, lại không có di chúc thừa kế), chứ không phải do chính quyền cách mạng tịch thu như một số dư luận. Trải qua bao biến cố, những năm gần đây, nhà Lớn trở thành khách sạn Công tử Bạc Liêu với 7 phòng ngủ, nhưng khuôn viên thì rất đông khách uống cà phê.
Bao người tò mò muốn biết công tử Bạc Liêu đích thực là ai, giai thoại về vị công tử này hư thực đến đâu, vì thế nó ngày càng nổi tiếng và trở thành một thương hiệu du lịch. Tiếc rằng, cho đến bây giờ, chỉ có căn nhà của Trần gia được khai thác làm khách sạn, nhưng cơ quan sử dụng nó không thuộc ngành du lịch nên kinh doanh không chuyên nghiệp, ngay cả căn phòng ngày xưa công tử Bạc Liêu ở cũng không có bảng tên để thu hút du khách, chưa nói đến việc không tổ chức giới thiệu được về Trần Trinh Huy và gia tộc, mà qua đó du khách hiểu thêm một giai đoạn lịch sử đầy biến động của đất phương Nam.
Tôi vừa gặp con trai công tử Bạc Liêu, Trần Trinh Đức, tại nhà Lớn sau bao năm lưu lạc trở về. Ông Đức cho biết, chính quyền tỉnh Bạc Liêu có ý định cấp cho ông một thửa đất để xây nhà thờ Trần gia và mời ông thuyết trình cho du khách nghe về gia tộc Trần Trinh và công tử Bạc Liêu, khi mà khách sạn Công tử Bạc Liêu được Saigontourist đầu tư sửa sang, nâng cấp trang thiết bị. “Ý định” ấy là quá tốt để ngành du lịch phát huy thương hiệu Công tử Bạc Liêu, nhưng phải làm sớm, vì nhân chứng sống duy nhất là ông Đức đã ngoài 60 tuổi!
Nhà nước tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và người lao động...
Kiến thức - 13 giờ, 56 phút trước
Trong Luật Căn cước (sửa đổi) quy định có 3 đối tượng sinh năm này sẽ được hưởng nhiều quyền lợi khi đi làm căn cước.
Tin trong ngày - 13 giờ, 58 phút trước
Hộ chiếu của công dân Việt Nam tăng từ vị trí 91 lên 84 toàn thế giới.
Tin trong ngày - 13 giờ, 26 phút trước
Luật Căn cước hiện hành quy định: Thẻ căn cước sẽ có thời hạn sử dụng và phụ thuộc vào độ tuổi của người được cấp. Tuy nhiên cũng có trường hợp duy nhất...
Tin trong ngày - 14 giờ, 41 phút trước
Hiện đã có hơn 200 trường đại học công bố điểm sàn năm 2025 dựa vào kết quả thi tốt nghiệp THPT với mức cao nhất là 25, thấp nhất là 13.
Tin trong ngày - 14 giờ, 56 phút trước
Việc sắp xếp đơn vị hành chính theo Nghị định 29/2023/NĐ-CP đang đặt ra không ít băn khoăn cho đội ngũ công chức cấp xã, đặc biệt là những người sở hữu bằng đại...
Làm sao - 49 phút trước
Hoa dâng lên bàn thờ không chỉ cần đẹp mà còn phải mang ý nghĩa tốt lành, thu hút may mắn cho gia chủ. Tuy nhiên, không phải loài hoa nào cũng phù hợp...
Tin trong ngày - 2 giờ, 33 phút trước
Vụ lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, với hàng chục người gặp nạn. Ngay sau khi vụ việc xảy ra, tỉnh Quảng Ninh đã...
Tin trong ngày - 2 giờ, 33 phút trước
Theo quan niệm dân gian, ngày mùng 1 đầu tháng mang ý nghĩa đặc biệt, là khởi đầu cho một chu kỳ mới. Mọi việc diễn ra trong ngày này đều sẽ ảnh hưởng...
Kiến thức - 2 giờ, 33 phút trước
Đề xuất đánh thuế đối với bất động sản thứ hai đang nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận, với kỳ vọng có thể kiềm chế đầu cơ, ổn định thị trường...
Đời sống trẻ - 2 giờ, 33 phút trước
Nhóm chat không chỉ soạn thảo tin nhắn mà còn có thể phản ánh được EQ của bạn. Một biểu tượng cảm xúc đơn giản có thể mang lại sự thoải mái cho cả...
Dòng sự kiện - 2 giờ, 33 phút trước
Luật Đất đai 2024 quy định những trường hợp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất sẽ bị thu hồi.
Kiến thức - 2 giờ, 33 phút trước
Câu nói: "Chuyển nhà ba thứ không được vứt, vứt rồi phúc khí tiêu tan" phản ánh một niềm tin sâu sắc trong văn hóa truyền thống rằng có những vật dụng tuy cũ...
Dòng sự kiện - 2 giờ, 33 phút trước
Khi không được hưởng Bảo hiểm y tế, người dân sẽ mất đi một số quyền lợi quan trọng.
Kiến thức - 2 giờ, 34 phút trước
Nghiên cứu chỉ ra nếu bố của đứa trẻ làm những công việc này thì nhiều khả năng thế hệ sau sẽ có chỉ số IQ vượt trội.
Tin trong ngày - 2 giờ, 3 phút trước
Luật Việc làm 2025 (Luật số 74/2025/QH15) chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Đáng chú ý, một trong những điểm thay đổi quan trọng nhất liên quan đến người lao động đang...
Kiến thức - 2 giờ, 3 phút trước
Người có EQ cao biết lựa lời khiến người khác thấy thoải mái, tôn trọng và dễ hợp tác. Ngược lại, người EQ thấp dù không cố ý lại thường để lộ sự thiếu...
Kiến thức - 2 giờ, 3 phút trước
Nơi đây nổi bật với vai trò là một trung tâm quốc gia về hội nghị, thể thao và công nghệ.
Tin trong ngày - 2 giờ, 4 phút trước
Mỗi hecta trồng loại cây này có thể đem lại 200 - 300 triệu đồng/năm, mức thu nhập cao hơn hẳn so với trồng ngô, sắn hay lúa nương.
Tin trong ngày - 2 giờ, 4 phút trước
'Các ngành có điểm chuẩn từ 26 đổ xuống sẽ giảm nhiều hơn, có thể giảm gấp đôi. Còn từ 25 điểm đổ xuống có thể giảm sâu hơn', Phó Hiệu trưởng Trường Đại...
Kiến thức - 2 giờ, 29 phút trước
Quy định này nhằm siết chặt quản lý đất đai, đặc biệt trong bối cảnh tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng đất trái phép diễn biến phức tạp.
Kiến thức - 2 giờ, 29 phút trước
Trong tử vi phương Đông, có những cô gái sinh ra đã sở hữu khí chất cuốn hút đặc biệt, dù không cần quá lộng lẫy vẫn khiến người đối diện phải ngoái nhìn....
Kiến thức - 2 giờ, 30 phút trước
Mua nhà đất mà thiếu sổ đỏ hoặc không đăng ký sang tên sẽ khiến người mua mất quyền sở hữu hợp pháp, chịu thiệt hại kinh tế nghiêm trọng và không được bảo...
Tin trong ngày - 2 giờ, 30 phút trước
Trường Đại học Xây dựng Hà Nội đã công bố điểm sàn xét tuyển năm 2025. Năm nay, điểm sàn của trường dao động từ 17 đến 22 điểm.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 30 phút trước
Tóc Tiên và Touliver gắn bó với nhau 1 thập kỷ, thời điểm gần đây cả hai liên tục vướng tin đồn rạn nứt.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 30 phút trước
Tin sao Việt 25/7/2025: Nhiều người phát hiện "tín vật định tình" của Tóc Tiên và Touliver đã không còn xuất hiện trong những lần cả hai lộ diện gần đây. Nhạc sĩ Nguyễn...