Ngôi nhà gần 300 tuổi làm bằng gỗ quý tại thành phố đáng sống nhất nước, được UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa Thế giới

Những ngày qua, lượng mưa lớn ở Đà Nẵng gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng. Đặc biệt là ở khu vực phố cổ Hội An, nhiều ngôi nhà và công trình cổ chìm trong biển nước, trong đó có nhà cổ Tấn Ký.

Mặc dù đã trải qua nhiều trận lũ trong quá khứ, song, trước sự tàn phá ngày càng lớn của thiên nhiên, nhiều người dân và du khách cũng bày tỏ sự lo lắng cho di tích này khi đang đối mặt với nguy cơ hư hại.

Ngôi nhà cổ được UNESCO vinh danh.

Nhà cổ Tấn Ký tọa lạc tại số 101 Nguyễn Thái Học (phố cổ Hội An). Theo các tư liệu lịch sử, ngôi nhà được xây dựng từ cuối thế kỷ XVIII bởi một thương nhân người Hoa thời bấy giờ tên Lê Công.

Tính đến nay, ngôi nhà đã có tới 7 thế hệ sinh sống. Ban đầu, nhà không được đặt tên rõ ràng, đến đời thứ 2, các cụ lấy tên hiệu là Tấn Ký để kinh doanh, buôn bán nông sản. Từ đó, cái tên Tấn Ký gắn liền với bề dày lịch sử của ngôi nhà gần 300 năm nay.

Mặt tiền nhà cổ Tấn Ký. Ảnh: Internet.

Đặc biệt, năm 1990, nhà cổ Tấn Ký vinh dự được cấp bằng Di tích Lịch sử Văn hóa Quốc gia và đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới.

Không chỉ là biểu tượng của kiến trúc cổ Hội An, Tấn Ký còn là địa điểm duy nhất tại phố cổ từng vinh dự đón tiếp nhiều nguyên thủ quốc gia và khách quốc tế đến tham quan. Với vẻ đẹp cổ kính và giá trị lịch sử đặc sắc, ngôi nhà cũng từng là bối cảnh cho nhiều bộ phim và tác phẩm nghệ thuật.

Kiến trúc độc đáo của ngôi nhà không dùng đinh

Ngôi nhà được xây dựng chủ yếu bằng gỗ, đá và gạch lát. Đá được đem về từ Thanh Hóa, chính loại đá ấy giúp cho những cột gỗ không bị mục. Gạch lát nền là loại gạch Bát Tràng, giúp mùa hè mát, mùa đông ấm, mang lại cảm giác dễ chịu cho người ở.

Điều đặc biệt khiến du khách không khỏi ngạc nhiên là căn nhà được xây dựng mà không dùng đến một chiếc đinh. Toàn bộ những tấm gỗ được ghép với nhau bằng mộng nhưng vẫn trụ vững và an toàn xuyên suốt chiều dài lịch sử.

Kiến trúc nhà cổ được xây dựng hài hòa giữa 3 nền văn hóa Việt Nam, Nhật Bản và Trung Quốc.

Nhà cổ Tấn Ký là căn nhà cổ được thiết kế theo nhà 3 gian đúng theo kiểu thức truyền thống của người Việt, trần nhà lợp ngói âm dương. Điểm nhấn của ngôi nhà là hàng loạt vi kèo, xuyên, trính được chạm trổ tinh xảo với những hình thù như đầu cá, đuôi rồng, trái bí đỏ... Ngoài ra còn có những kiến trúc chạm khắc quả đào (trường thọ), con dơi (hạnh phúc)… biểu trưng cho khát vọng trường tồn.

Bên trong nhà cổ Tấn Ký. Ảnh: Internet.

Một điểm đáng chú ý nữa là các đồ trang trí trong ngôi nhà cổ này. Hòm thư tượng trưng cho sự thăng tiến trong học hành, đỗ đạt được lưu lại biểu tượng cho tài lộc cho con cháu. Đó là cách người xưa tìm thấy giá trị tinh thần trong mỗi chi tiết. Họ mong muốn có được nhiều may mắn, sung túc, tài lộc cho cuộc sống của mình và cho những đời sau.

Văn hóa Trung Quốc trên nhà cổ thể hiện rõ rệt ở kiến trúc có hình ống, nhiều phòng riêng. Điểm đặc biệt là toàn bộ ngôi nhà cổ không có cửa sổ, thế nhưng lại rất thoáng mát không hề ngột ngạt, đây là lối kiến trúc hoàn hảo của những người xứ Trung. Ở giữa có thiết kế giếng trời. Vừa để tận dụng ánh sáng tự nhiên vừa để hút gió tạo nên sự thoáng mát cho các gian phòng.

Khu vực giếng trời của nhà cổ. Ảnh: Internet.

Theo thuyết minh về ngôi nhà, kiến trúc cổ của Nhật Bản được đưa vào xây dựng phòng khách theo phong thủy 5 mệnh ngũ hành, kết hợp với ngói âm dương để tạo sự ấm cúng trong mùa đông lại mát mẻ vào mùa hè.

Kho báu cổ vật giữa lòng Hội An

Nơi đây không chỉ mang đậm nét kiến trúc của Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản mà còn là nơi lưu giữ nhiều cổ vật đắt giá.

Trong gian đầu tiên của ngôi nhà trưng bày rất nhiều thuyền buồm và các cổ vật liên quan tới thương cảng Hội An - thương cảng quốc tế đã từng sầm uất hơn 400 năm về trước.

Tiến sâu vào bên trong, du khách sẽ bắt gặp bản dịch từ văn bia mộ của ông Lê Tấn Ký - người đầu tiên gây dựng nên thương hiệu buôn bán Tấn Ký trứ danh một thời. Những dòng văn bia kể lại hành trình phi thường của một cậu bé mồ côi, vượt qua khó khăn để trở thành một thương nhân giàu có, thành đạt giữa lòng phố cổ. Dẫu đạt được vinh hoa, ông vẫn giữ tấm lòng nhân hậu, luôn giúp đỡ người nghèo và sống chan hòa với mọi người.

Nhà cổ còn lưu giữ nhiều cổ vật giá trị. Ảnh: Internet.

Ngoài ra, nhà cổ Tấn Ký vẫn lưu giữ được nhiều hoành phi và liễn đối cổ có giá trị nghệ thuật và tinh thần sâu sắc. Trong đó nổi bật là bức “Tích đức lưu tôn” ngụ ý lời răn dạy con cháu phải giữ gìn đạo đức, tích đức cho đời sau. Bức “Tâm thường thái” nhắc nhở con người luôn giữ tâm hồn thanh tịnh, an nhiên giữa cuộc sống.

Đặc biệt, ngôi nhà còn sở hữu bộ liễn đối “Bách Điểu” vô cùng độc đáo, mỗi nét chữ trong đó được tạo hình như một cánh chim đang bay, tượng trưng cho sự tự do và thịnh vượng.

Những đường nét chạm trổ tinh xảo. Ảnh: Internet.

Quý giá nhất có lẽ phải kể đến chiếc “Chén Khổng Tử” với khoảng 550 đến 600 năm niên đại. Chiếc chén gắn với tích Khổng Tử vô cùng quý hiếm và ở Việt Nam chỉ có 1 chiếc duy nhất.

Chén Khổng Tử độc nhất vô nhị ở Việt Nam. Ảnh: Internet.

Ở hai góc nhỏ của ngôi nhà, gia chủ cũng trưng bày rất nhiều món quà lưu niệm nho nhỏ. Khách tham quan có thể mua về giữ làm kỷ niệm hay tặng bạn bè, người thân.

Hàng trăm năm qua, nhà cổ Tấn Ký vẫn bền bỉ gìn giữ những nét xưa của phố cổ Hội An. Đến với ngôi nhà cổ kính này, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng một di sản vô giá, mà còn được chạm vào dòng chảy ký ức và tâm hồn của người Việt Nam xưa.