Thứ bảy, 27/04/2024
Di tích lịch sử đình làng Hoàng Xá.
Hoàng Xá (thị trấn Vân Đình, Ứng Hòa, Hà Nội) là ngôi làng cổ với nhiều nét văn hóa độc đáo. Mặc dù nay đã mai một hoặc biến mất nhưng nhiều phong tục lạ ở đây được ‘người chép sử’ của làng dày công sưu tầm, ghi chép. Đó là nhà giáo Đặng Đình Thiêm (SN 1936 - TT Vân Đình, Ứng Hòa, Hà Nội).
Gặp ông Thiêm vào thời điểm đầu mùa cưới, ông chia sẻ, chuyện cưới hỏi là thứ hiện hữu, gắn liền với đời sống người dân nhất.
Cách đây hơn nửa thế kỷ, nhà nào có đám, rất khó mời người làng dự tiệc. Gia chủ muốn mời, bắt buộc phải thực hiện lệ ‘Tái thỉnh’.
'Tái thỉnh là tiếng Hán - Việt, có nghĩa là 'mời lại', thể hiện sự cung kính, trân trọng, mong mỏi khách đến', ông Thiêm giải thích.
Cách mời khách ở đây khá cầu kỳ, thường gia chủ phải đến nhà khách 3 lần. Lần một, chủ nhà mời đến chơi, ăn trầu uống nước. Lần hai cách đám cưới vài ngày, chủ nhà ân cần mời tiệc. Lần ba, người nhà đám cưới tái thỉnh trước giờ ăn khoảng 2 tiếng đồng hồ. Không có đủ 3 lần mời như vậy, thực khách sẽ coi như chủ nhà 'mời rơi' và đương nhiên không dự.
Việc ăn cỗ cưới ở đây còn đặc biệt ở chỗ, gia chủ chỉ khai tiệc vào 1 giờ nhất định. Do vậy, khi đi ăn cưới, bao giờ khách cũng mang theo một cây tăm.
Nếu đến đám, thấy gia chủ đã khai tiệc, họ giả vờ ngậm tăm rồi bước vào và xin kiếu với gia chủ vì trót tiếp khách ở nhà, sau đó lịch sự cáo lui.
Nhà giáo về hưu Đặng Đình Thiêm bên cuốn bản thảo viết về văn hóa, phong tục xưa của địa phương.
Về cỗ bàn, các cụ cao niên thường tự hào: ‘Cỗ làng ta vừa hậu hĩnh, vừa phong phú, cứ phải xếp hai tầng. Cỗ đơn giản cũng phải 8 đĩa - 4 bát; 10 đĩa - 4 bát hoặc 12 đĩa - 5 bát… Bao gồm: giò nem ninh mọc, bóng mực, vây yến, nem chạo… Nhà càng giàu, càng sang cỗ càng to.
Ngày xưa, một bàn cỗ chỉ dành cho 4 người. Khi dự tiệc, mọi người ăn uống từ tốn, tỏ ra thanh lịch, lấy sự nhấm nháp, thưởng thức là chính. Sau bữa cỗ, bao giờ chủ nhà cũng khéo léo chia phần, cử người đem kính tận nhà.
Sau cách mạng tháng 8, mọi thủ tục rườm rà được bãi bỏ, không nhà nào làm cỗ mời khách nữa. Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại, việc cỗ bàn đã quay lại, vẫn công thức 10 đĩa, 4 bát như trước nhưng lệ tái thỉnh xưa cũ thì không còn.
Ông Thiêm cho biết thêm, ngoài cầu kỳ về lời mời khách ăn cỗ, người làng Hoàng Xá còn rất kỹ tính trong việc pha nước mời khách đến dự đám cưới. Thông thường, chiều hôm trước diễn ra tiệc cưới, khách sẽ đến chơi nhà cô dâu, chú rể.
Gia chủ hãm ấm chè tươi, nước rót ra nguyên màu xanh tươi mới. Hết một lượt nước, chè ngả màu là bỏ, không dùng lại.
Cách hãm chè tươi ở Hoàng Xá cũng khá tinh tế. Người ta chọn loại lá chè ở gốc, dày và nhỏ, mang về rửa sạch, phơi khô rồi tráng qua nước sôi. Sau đó, mang lá chè vò dập bằng tay và cho vào một vỏ sành, đặt trong sọt tre, xung quanh ủ rơm.
Bước cuối cùng, lấy nước mưa, đun sôi lăn tăn, đổ vào, hãm 20 phút mới mang ra mời khách. Chén nước chè đảm bảo xanh, đặc và sánh là đạt yêu cầu.
Nhà có đám thường chọn người khéo léo đảm nhiệm việc này. Sau 7 giờ tối, gia chủ bỏ nước chè xanh, thay bằng chè mạn.
Ngày xưa chưa có phích, nhà có đám phải đắp lò, nhóm lửa liên tục để luôn có nước sôi.
Chè búp pha thật đặc làm nước cốt, khách tới nhà, người chuyên trách lấy nước sôi, pha với nước cốt mời khách. Dù chè xanh, chè tàu hay chè mạn đều phải đảm bảo 3 yếu tố: màu sắc, hương thơm và vị.
Đến nay, dân làng vẫn truyền tai nhau câu ca: ‘Cơm xong uống nước chè tươi/ Tối, trưa tiếp khách, thảnh thơi chè tàu’.
Người làng bên cho rằng làng Hoàng Xá cầu kỳ, khắt khe nhưng dân làng Hoàng Xá luôn tự hào về nếp sống hiếu khách đó. Lệ này tồn tại mãi đến những năm 80 của thế kỷ 20. Ngày nay, việc cỗ bàn, ăn uống ở Hoàng Xá đã giản tiện đi nhiều nhưng cách đối đãi với khách vẫn như xưa.
Trưởng thôn Hoàng Xá - Trần Hữu Nhuận.
Trao đổi với PV, ông Trần Hữu Nhuận (Trưởng thôn Hoàng Xá) cho biết: "Làng Hoàng Xá từ xưa có đặc trưng là khu vực nằm sát đường cái, thông thương, mua bán dễ dàng. Người dân ngoài trồng lúa, chăn nuôi thường có thêm nghề buôn bán, sản xuất. Do đó đời sống có phần sung túc hơn. Việc thông thương, đi buôn bán khắp nơi, lại gần khu vực giao thông nên nếp văn hóa ở đây mang hơi hướng thành thị. Những phong tục, tập quán kể trên được ông Thiêm ghi chép lại chính là một phần bản sắc văn hóa đầy giá trị của địa phương".
Xem thêm
Xem tử vi thứ 7 ngày 27/4/2024 của 12 con giáp các tuổi Tý, Sửu,...
Kiến thức - 15 giờ, 17 phút trước
Mỗi mùa hè, hầu hết các gia đình đều sử dụng quạt điện. Tuy nhiên, sau khi vệ sinh quạt điện, không lâu sau bạn sẽ cảm thấy không khí thổi ra ngoài ngày...
Kiến thức - 15 giờ, 18 phút trước
Cho mượn xe máy, ô tô, chủ xe có thể bị phạt nguội?, là thắc mắc được nhiều người quan tâm thời gian gần đây.
Kiến thức - 15 giờ, 19 phút trước
Mỗi khi nhìn thấy tảng vàng hàng chục nghìn tỷ này nằm chễm chệ ngay tại lối vào của công viên, nhiều người tự hỏi: Để kho báu giá trị hàng nghìn tỷ nằm...
Kiến thức - 16 giờ, 2 phút trước
Đây là thắc mắc của nhiều người khi phân khúc chung cư đang lên cơn sốt, dễ bán với giá cao ở thời điểm hiện tại.
Đời sống số - 17 giờ, 55 phút trước
Chúc mừng bạn đã có tên trong danh sách! 3 con giáp có ngôi sao tài lộc đang tỏa sáng rực rỡ, bạn sẽ nhận được rất nhiều tiền vào nhà, mọi việc sẽ...
Chuyện làng sao - 11 giờ, 48 phút trước
Vợ Phan Thành là Primmy Trương lần đầu nói về tin đồn cưới chạy bầu ảnh hưởng đến danh dự gia đinh.
Đời sống số - 12 giờ, 42 phút trước
Xem tử vi thứ 7 ngày 27/4/2024 của 12 con giáp các tuổi Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi về công việc, tài lộc, sức khỏe, tình duyên...
Làm đẹp+ - 13 giờ, 46 phút trước
Cắt mí mắt là phương pháp thẩm mỹ khắc phục toàn diện các khuyết điểm của đôi mắt, giúp khách hàng sở hữu đôi mắt to tròn và thu hút. Tuy nhiên, trước khi...
Chuyện làng sao - 15 giờ, 14 phút trước
Nhan sắc thật của Trường Giang, Kiều Minh Tuấn, Ngô Kiến Huy... đã lộ khi ngủ.
Kiến thức - 15 giờ, 17 phút trước
Mỗi mùa hè, hầu hết các gia đình đều sử dụng quạt điện. Tuy nhiên, sau khi vệ sinh quạt điện, không lâu sau bạn sẽ cảm thấy không khí thổi ra ngoài ngày...
Kiến thức - 15 giờ, 18 phút trước
Cho mượn xe máy, ô tô, chủ xe có thể bị phạt nguội?, là thắc mắc được nhiều người quan tâm thời gian gần đây.
Kiến thức - 15 giờ, 19 phút trước
Mỗi khi nhìn thấy tảng vàng hàng chục nghìn tỷ này nằm chễm chệ ngay tại lối vào của công viên, nhiều người tự hỏi: Để kho báu giá trị hàng nghìn tỷ nằm...
Chuyện làng sao - 15 giờ, 19 phút trước
Dân mạng cho rằng nữ diễn viên Son Ye Jin và ông xã Hyun Bin có thể chuẩn bị lên chức bố mẹ thêm một lần nữa.
Chăm sóc sức khỏe - 15 giờ, 19 phút trước
Các hạt melanin trong tóc hình thành nên tóc đen cần phải được cấu tạo từ protein chất lượng cao, nhiều khoáng chất và nhiều vitamin. Ngoài ra, trong y học cổ truyền, người...
Chuyện làng sao - 16 giờ trước
Hôm nay hãy cùng ngắm nhìn vẻ đẹp của các sao nữ Hoa ngữ khi họ ở tuổi 19 nhé!
Xài gì - 16 giờ trước
Một trong những phiền toái khi xem Youtube trên tivi thông minh là quảng cáo, nhưng có cách chặn vô cùng đơn giản.
Chuyện làng sao - 16 giờ trước
Hoa khôi Nam Em đã có những chia sẻ về thu nhập từ việc bán hàng online.
Kiến thức - 16 giờ, 2 phút trước
Đây là thắc mắc của nhiều người khi phân khúc chung cư đang lên cơn sốt, dễ bán với giá cao ở thời điểm hiện tại.
Đời sống số - 17 giờ, 55 phút trước
Chúc mừng bạn đã có tên trong danh sách! 3 con giáp có ngôi sao tài lộc đang tỏa sáng rực rỡ, bạn sẽ nhận được rất nhiều tiền vào nhà, mọi việc sẽ...
Chuyện làng sao - 17 giờ, 56 phút trước
Mới đây, Hương Tràm xác nhận đã về Việt Nam và chuẩn bị cho các dự án âm nhạc trong thời gian tới. Hiện, nhan sắc và cuộc sống của nữ ca sĩ xứ...
Kiến thức - 17 giờ, 56 phút trước
Trong vài năm qua, các học sinh của trường này đã trúng tuyển vào hàng loạt trường top đầu nước Mỹ và thế giới.
Chuyện làng sao - 17 giờ, 56 phút trước
Midu chuẩn bị làm lễ ăn hỏi với thiếu gia giàu có trước khi tổ chức đám cưới vào tháng 6.
Chuyện làng sao - 17 giờ, 56 phút trước
Vốn kín tiếng về đời tư nên có lẽ đây là lần đầu tiên MC Thảo Vân khoe ảnh bên mẹ ruột.
Làm đẹp+ - 17 giờ, 5 phút trước
Dự kiến sự kiện ra mắt các sản phẩm makeup mới từ hãng mỹ phẩm Liphip do GS Cosmetic phân phối độc quyền sẽ diễn ra vào ngày 04/05/2024, tại Hà Nội. Sự kiện...
Chuyện làng sao - 18 giờ, 44 phút trước
'Misumi là một lựa chọn tỉnh táo của Bảo Anh khi mang vào cuộc đời này… nhiều người sẽ thắc mắc sao Bảo Anh không tìm một đại gia để sanh con cho thoải...