Thứ ba, 01/07/2025
Từ TP.Lai Châu, vòng vèo về hướng tây chừng 100km nữa là đến trung tâm xã biên giới Nậm Ban, huyện Nậm Nhùn. Bản "nát" nằm ở đó. Nghèo đói. Xác xơ. Chênh vênh giữa đỉnh trời...
Bản "nát" là cách người ta vẫn gọi vui một bản nghèo xa xôi của xã Nậm Ban. Nhưng vui đâu chưa thấy, chỉ thấy bệ rạc, cay nhức.
Ở đó, dưới những nếp nhà gỗ chực chờ đổ ụp, đàn ông uống rượu thay cơm, thâu đêm suốt sáng, đàn bà sụt sùi khóc vì bất lực còn trẻ con thì nheo nhóc, tồng ngồng.
Những người đàn ông ở bản “nát” đang bù khú bên bàn nhậu trước ánh mắt trẻ thơ.
Theo thống kê nhân khẩu, cả bản "nát" có hơn 1.000 hộ dân sinh sống, chủ yếu là người đồng bào dân tộc Mảng - 1 trong 9 tộc người thiểu số là đối tượng được đưa vào chương trình cần bảo tồn, khai sáng và duy trì của Chính phủ.
Thấy chúng tôi, một người địa phương là anh Lý Á Cản mau mắn kéo vào nhà tiếp rượu. Dòng dịch lỏng trong vắt được anh chắt ra từ một túi nilông xuống 4 chiếc chén cọc cạch và lỡ cỡ. Cả chiếc bàn gỗ ghép xộc xệch tuyệt nhiên không có nổi một món ăn. Chỉ có rượu.
Phần đa các bữa nhậu của người Mảng chỉ có rượu suông với thuốc lào.
Sáng ra tầm 6h đã uống rượu rồi. Không uống là không chịu được, cứ nôn. Nói chung là một ngày phải hết 2 lít. Uống thay cơm luôn mà, không ăn cơm đấy” - anh Cản thực thà kể.
Rồi anh xòe bàn tay thô ráp khoe bên trong có một nắm lá sao khô như lá chè, cho biết, với nắm lá này, anh có thể uống rượu thoải mái mà không say. Tuy nhiên khi uống được khoảng chục chén, anh lập tức bước đi lảo đảo rồi lăn quay ra giữa nhà, miệng lảm nhảm nói những câu vô nghĩa.
Nắm lá khô không cứu nổi anh Cản khỏi cơn say bổ ngửa.
Ở bản "nát", không chỉ có mình anh Cản uống rượu thay cơm, mà phần đa đàn ông đều vậy. Cả bản nghèo dường như chìm trong hơi men. Quẩn quanh chỉ là những ánh mắt đờ đẫn vì rượu.
Rượu nhiều, rượu vô tội vạ đã khiến vẻ bề ngoài của những người đàn ông sức dài vai rộng nơi đây, tuy đang độ tuổi lao động, nhưng hết sức nhàu nhĩ, chán nản.
Những thân hình tàn tạ vì rượu.
Ngay cả cán bộ văn hóa xã Nậm Ban là anh Lò Văn Nhoán khi xuống tuyên truyền về những tác hại của rượu cũng phải bắt đầu buổi nói chuyện bằng vài chén rượu.
Anh Nhoán nói, không ngồi xuống mâm rượu thì tuyên truyền họ cũng chẳng nghe. Thà uống mà được nói dăm ba câu còn hơn không được tí nào.
"Phải uống một chén thì họ mới cảm động là mình quan tâm" - anh Nhoán chia sẻ.
Điều đáng nói, rượu tại đây mua rất rẻ. Chỉ từ 15.000 - 20.000 đồng/lít. Cũng không cần cầu kỳ đựng vào chai lọ. Chỉ cần túi ni lông hoặc bát nhựa.
Người Mảng sẵn sàng đổi mọi thứ trong nhà như gà, lợn, củi... thành rượu để uống. Khi không còn gì để đổi, họ mua nợ hoặc bán củi non, lúa non...
Lạm dụng quá nhiều rượu nên những hệ lụy để lại cho người Mảng là rất nặng nề. Đói nghèo, bệnh tật, đánh nhau, cãi nhau hoặc ngã xuống vực chết.
Việc mua rượu tại bản "nát" rất dễ dàng.
Được biết, tộc người Mảng chỉ còn khoảng trên 5.000 người, sống chủ yếu tại Lai Châu và rất nghèo đói vì chỉ biết trông mong vào nương rẫy. Tuy nhiên với việc cánh đàn ông uống rượu tràn lan như hiện nay, bỏ bê hết cả gia đình, công việc, tương lai của người dân ở đây là đáng lo ngại.
Mặc dù căn bệnh "nát" tại bản Nậm Ban theo ghi nhận từ thực tế vẫn còn rất trầm kha nhưng theo ông Phạm Đức Minh - Chủ tịch UBND huyện Nậm Nhùn - thì là đã giảm nhiều trong mấy năm qua.
Cận cảnh một pha "vồ ếch" vì rượu.
Ông Minh cho biết, do đặc thù địa lý quá xa xôi nên ngày trước, người Mảng chưa nhận được quan tâm đúng mực. Tuy nhiên kể từ ngày tách huyện (năm 2012), mọi việc đã có nhiều thay đổi.
"Chúng tôi cũng phải tăng cường người xuống, bám nắm cơ sở rồi tuyên truyền, vận động tác hại của uống rượu, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, tuổi thọ, kết quả làm ăn kinh tế. Người Mảng giờ biết khai hoang ruộng đất, trồng lúa nước, chăn nuôi, bảo vệ rừng, rồi có những bản sắc văn hóa, rồi giữ gìn an ninh biên giới" - ông Minh thông tin.
Dưới đây là một số khung hình đầy ám ảnh PV ghi lại được tại bản "nát":
Những cá nhân chưa hoàn tất việc cập nhật thông tin Căn cước công dân...
Kiến thức - 6 phút trước
Từ ngày 1/7/2025, người có mức lương 15 triệu đồng/tháng sẽ phải trích lại 1.575.000 đồng/tháng để đóng bảo hiểm bắt buộc.
Kiến thức - 60 phút trước
Theo quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, vẫn có trường hợp được nghỉ hưu sớm mà không bị giảm lương.
Kiến thức - 60 phút trước
Có phải từ 1/7/2025, người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận tiền trợ cấp hàng tháng lên tới 3 triệu đồng, đúng không?
Làm sao - 1 giờ trước
Dù công việc toàn thời gian mang lại sự ổn định, nhưng việc phụ thuộc hoàn toàn vào nó có thể khiến bạn trở nên dễ bị tổn thương trước những biến động kinh...
Kiến thức - 1 giờ trước
Nghị định 151 có quy định mới thời gian thực hiện một số thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Chuyện làng sao - 56 phút trước
Tin sao Việt 1/7/2025: Ê-kíp phim "Làm giàu với ma 2" xác nhận tình trạng sức khỏe, tinh thần của NSƯT Hoài Linh. Á hậu Kiều Loan lộ rõ sự hoang mang khi đưa...
Kiến thức - 60 phút trước
Theo quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, vẫn có trường hợp được nghỉ hưu sớm mà không bị giảm lương.
Kiến thức - 60 phút trước
Có phải từ 1/7/2025, người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận tiền trợ cấp hàng tháng lên tới 3 triệu đồng, đúng không?
Làm sao - 1 giờ trước
Dù công việc toàn thời gian mang lại sự ổn định, nhưng việc phụ thuộc hoàn toàn vào nó có thể khiến bạn trở nên dễ bị tổn thương trước những biến động kinh...
Kiến thức - 1 giờ trước
Nghị định 151 có quy định mới thời gian thực hiện một số thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Tin trong ngày - 3 giờ, 42 phút trước
Nhiều báo ngoại và chuyên gia khẳng định FTZ tại Đà Nẵng sẽ 'thúc đẩy tăng trưởng khu vực và hội nhập toàn cầu', thể hiện rõ kỳ vọng của Việt Nam trong việc...
Tin trong ngày - 3 giờ, 53 phút trước
Nhiều năm qua, công viên Cầu Giấy từng là lá phổi xanh, phục vụ phần lớn nhu cầu vui chơi, tập thể dục của người dân Hà Nội. Nhưng sau thời gian sử dụng...
Đời sống số - 3 giờ, 56 phút trước
Tôi không biết bạn có để ý rằng mỗi lần bạn đến quầy ngân hàng để rút một số tiền mặt lớn, nhân viên sẽ hỏi bạn: Bạn rút tiền để làm gì?
Kiến thức - 3 giờ, 57 phút trước
Trong mắt nhiều người, hoa chỉ là những thứ nhỏ để trang trí cuộc sống, chúng được nuôi để giải trí. Nhưng những người thực sự hiểu về hoa đều biết rằng những chậu...
Kiến thức - 3 giờ, 4 phút trước
Theo quy định, những trường hợp này bị thu hồi đăng ký và biển số xe.
Kiến thức - 3 giờ, 24 phút trước
Thông tin việc tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được nhận tiền trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng, thực hư ra sao?
Kiến thức - 4 giờ, 39 phút trước
Nhiều người trong công ty chú ý đến xu hướng và hướng phát triển trong tương lai. Họ đều muốn đạt được thành tựu trong công việc và đạt được cả danh tiếng và...
Đời sống số - 4 giờ, 41 phút trước
Vào tháng 7, vận may của các con giáp sẽ rất thịnh vượng và sự nghiệp của họ sẽ rất suôn sẻ và tuyệt vời.
Đời sống số - 11 giờ, 17 phút trước
Trên bầu trời đầy sao bao la, số phận của mỗi người dường như được dẫn dắt bởi một thế lực bí ẩn nào đó. Trong trí tuệ cổ xưa của phương Đông, ngày...
Kiến thức - 11 giờ, 26 phút trước
Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 sẽ mở rộng quyền lợi cho người tham gia BHXH tự nguyện, với việc bổ sung chế độ trợ cấp...
Kiến thức - 11 giờ, 27 phút trước
So với luật hiện hành chỉ có 6 nhóm được hưởng mức chi trả 100%, thì Luật BHYT năm 2024 đã tăng thêm 5 nhóm chính thức có hiệu lực từ ngày mai 1/7/2025....
Tin trong ngày - 11 giờ, 27 phút trước
Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, cá nhân muốn đăng ký hộ kinh doanh thì phải nộp hồ sơ tại đơn vị này.
Chuyện làng sao - 11 giờ, 27 phút trước
Cộng đồng mạng liên tục réo tên Tiểu Vy khi Quốc Anh bị nhắc nhở chuyện lập gia đình.
Đời sống số - 12 giờ, 23 phút trước
Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 1/7/2025.
Đời sống số - 12 giờ, 23 phút trước
Cây sống đời làm đẹp không gian và thu hút tài lộc và cải thiện phong thủy ngôi nhà. Nhưng nên đặt ở vị trí nào thì không phải ai cũng biết.