Huyền thoại 'miền mỹ nữ' ở Việt Nam

16:29 17/11/2012

Ở thung lũng Mường So có một truyền thuyết kể rằng: Nàng Han, người con gái Thái đẹp nhất trời Tây Bắc, đã ban cho người dân nơi đây một dòng suối quý được “hóa thân” từ bộ váy áo của mình...

Để hàng nghìn năm sau, bất cứ thiếu nữ nào tắm gội, vẫy vùng trên dòng suối ấy đều trở lên xinh đẹp lạ thường…

Dòng suối “được sinh ra từ váy áo Nàng Han”

Theo những câu chuyện mà người già ở Mường So (Phong Thổ, Lai Châu) thường kể cho con cháu thì Nàng Han được sinh ra trên đất Mường So, lớn lên trong một gia đình người Thái ở Chiềng Sa (nay là Mường So). Trong tâm linh của khắp xứ Thái, xứ Mường Tây Bắc, Nàng Han là biểu tượng của người con gái tài giỏi và có vẻ đẹp vẹn toàn như hoa ban buổi sớm. Vẻ đẹp ấy đã được khắc họa rằng: Người đẹp ra suối tắm, cá tìm về xem chân; Người đẹp đi lên nương, dâu, lúa tìm về xem tay; Người đẹp đi lên rừng, hoa tìm về xem mặt; Người đẹp hát trong rừng, chim ngập ngừng lắng nghe; Người đẹp bước chân xòe, trai Mường So ngây ngất…

Không chỉ có nhan sắc rực rỡ, Nàng Han còn có đôi tay khéo léo, đặc biệt là trong việc kéo sợi, thêu thùa, dệt vải. Khi giặc ngoại xâm kéo đến xâm lược Mường So, Nàng Han đã anh dũng đứng lên kêu gọi trai tráng dựng cờ giết giặc. Thắng trận trở về, nàng được nhân dân trong vùng chào đón và suy tôn là “nữ tướng”. Một đêm sáng trăng, Nàng Han trút bỏ bộ áo cóm, một trang phục của thiếu nữ Thái, để bay về trời. Bộ váy áo đó đã biến thành dòng suối Mường So mà bất cứ người con gái nào tắm ở đó thì đều có làn da đẹp tựa ban trắng trên rừng, môi đỏ như quả bồ quân… Nhờ dòng suối quý, Mường So nổi tiếng là “Miền mỹ nữ ”!

Cũng từ đó, các vị vua, chúa đất ở khắp miền Tây Bắc đều cho người đi tìm những cô gái đẹp ở Mường So mang về dinh thự để xung vào đội múa xòe. Các cô được chọn phải có làn da thật trắng, mái tóc đen nhánh, đôi chân cao thẳng, eo thắt, ngực nở và nhất là gương mặt phải đậm đà, xinh tươi như đóa hoa rừng mới nở.

Riêng các bé gái ở lứa tuổi 12-14 cũng được tuyển chọn như người ta tuyển hoa hậu bây giờ. Nhiều gia đình thấy con em mình đẹp, có khiếu nhảy múa, họ tự tiến cử cho bản, bản tiến cử lên chúa đất để có quyết định cuối cùng. Khi được gia nhập đội xòe, các em sẽ được dạy thêm không chỉ về múa, hát, mà còn là cung cách nói chuyện, mời rượu, tiếp khách chả khác gì người ta dạy cung tần, mỹ nữ trong các triều đại phong kiến xa xưa.

Ngay cả đến những năm đầu thế kỷ 20, Mường So vẫn “vang danh bốn cõi” là “miền mỹ nữ”. Không chỉ những chúa đất vùng sơn cước mà quan ta, quan Tây miền xuôi cũng luôn khao khát được một lần diện kiến nét đẹp đến mê hồn của những cô gái với điệu xòe Thái quay cuồng làm nghiêng ngả núi rừng.

Chúa đất săn lùng mỹ nữ

Trong các chúa đất vùng Tây Bắc, Đèo Văn Ơn nổi tiếng mê múa xòe và mỹ nữ. “Ông vua núi rừng” này đã cử cả đoàn gia nhân lặn lội đi dọc các bờ sông Đà, sông Mã tìm gái đẹp đem về dinh thự lập đến 3 đội xòe có đến hàng trăm thiếu nữ. Và, truyền nhân của các “cô xòe” đó chính là những thiếu nữ Thái xinh đẹp hiện nay.
Mặc dù đã về với chúa đất, nhưng những “mỹ nhân núi rừng” ấy đi đến đâu cũng có hàng đoàn trai bản bám theo. Mỗi đêm trăng tròn, khi họ ra dòng suối Mường So tắm, chúa đất phải cho cả lính theo canh gác từ xa để ngăn những ánh mắt nhìn trộm của đám đàn ông liều mạng.

Các mỹ nữ múa xòe của chúa đất Đèo Văn Ơn ngày ấy vang danh đến tận Lào Cai, Hà Nội, Trung Quốc. Những quan ta lẫn quan Tây, quan Tàu đã tìm mọi cách mua chuộc chúa đất để được một lần đưa những tuyệt sắc giai nhân miền sơn cước về xuôi để chiêm ngưỡng.

Mỗi chuyến đi như thế, có khi phải mất hàng tháng trời ròng rã trên lưng ngựa. Bởi, đường vào Mường So phải xuyên qua dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ. Trước khi rời khỏi “miền mỹ nữ”, đoàn người còn phải làm lễ cúng tế trời đất để mong “thượng lộ bình an”. Các mỹ nữ được cưỡi trên lưng những con ngựa to nhất, khỏe nhất đã được lựa chọn kỹ càng. Không những thế, chúa đất còn cử rất nhiều gia nhân và lính tráng đi theo, vừa để phục vụ, vừa phải giữ an toàn cho các nhan sắc trước sự nhòm ngó, tranh giành của những “ông vua núi rừng” khác. Bởi, tuy Phong Thổ vốn là “vương quốc” của Đèo Văn Ơn nhưng lúc nào vị chúa đất này cũng canh cánh một nỗi lo về sự bành trướng của một vị “vua Đèo” khác: Đèo Văn Long.

Đèo Văn Ơn vốn người Bố Chánh, Lai Châu. Khi cha Ơn bị giết, Ơn chỉ mới 14-15 tuổi. Ơn được một người họ Lý ở Mường So đem về nuôi dưỡng. Họ Lý đó vốn gốc Hoa, sang Mường So buôn bán từ thuở xa xưa, đất lành chim đậu, nên ở luôn lập nghiệp, trở thành một trong những dòng họ lớn trong vùng.


Một mỹ nhân ở Mường So.

Ơn lớn lên theo Pháp, xưng vua người Thái Mường So, nhưng không quên được mình là đứa con lưu lạc sống nhờ người dân bản địa. Và, Ơn cũng không thể quên cái chết tức tưởi của cha trong cuộc tranh giành địa vị với Đèo Văn Long. Mối thù dai dẳng, truyền kiếp đó đã ám ảnh Ơn suốt mấy chục năm liền. Kể cả khi Đèo Văn Ơn và Đèo Văn Long đã trở thành 2 thế lực riêng biệt, hai “ông vua” của miền rừng Tây Bắc mà vẫn không thôi tranh giành tầm ảnh hưởng.
Người ta kể rằng, Vua Đèo Văn Ơn có tới 12 vợ, trong đó 11 người cưới hỏi đàng hoàng. Vợ Ân, người nào cũng nhan sắc vẹn toàn. Có cô được đưa về từ Lào Cai, Yên Bái, Sơn La. Ai cũng hát hay, múa giỏi, trong đó, bà vợ thứ 5 tên Mào Thị Núi là người xinh nhất, xào xẹ, múa xoè đẹp nhất.

Bà Núi sinh ở Mường So, vùng đất đã được người Thái hát truyền: “Gái Mường So cổ cao ba ngấn, không trang điểm cũng đẹp như ai”. Người ta kể chúa đất mê nàng Núi không chỉ vì “chân nàng múa xòe dẻo dai như con nai, con hoẵng. Giọng hát nàng vút cao tựa tiếng chim rừng”, mà còn bởi nhan sắc rạng rỡ của nàng.
Ngày đó, mỗi đêm Mường So mở hội, trai tráng cách xa mấy dãy núi, mấy cánh rừng chim bay mỏi cánh cũng cưỡi ngựa lắt lẻo, rẽ rừng đạp đất tìm đến, để một lần chiêm ngưỡng nhan sắc cũng như thưởng thức tài nghệ múa xòe của nàng Núi…

“Miền mỹ nữ” ngày càng phai nhạt

Từ đó, vùng đất Mường So, nơi biên cương phía Bắc của Tổ quốc luôn được mệnh danh là vùng đất mỹ nhân. Nhiều người già ở Mường So cũng không thể nào lý giải do đâu mà mảnh đất này sản sinh ra nhiều người con gái đẹp đến mê mẩn lòng người như thế. Rất nhiều thiếu nữ ở đây có nước da trắng, bắp chân thon thả, thắt đáy lưng ong, mái tóc đen tuyền.

Giờ đây, khi những con đường trải nhựa rộng lớn dẫn người ta đến Mường So từ nhiều phía: Nậm Xe, Ma Lu Thàng, Sìn Hồ, Tam Đường, Bình Lư… thì đã có không ít người đã tìm đến Mường So. Họ đến đây không chỉ buôn bán, làm ăn, du lịch…, mà còn một lý do nữa luôn thôi thúc họ, đó là muốn chiêm ngưỡng vẻ đẹp hút hồn của những mỹ nữ ở thung lũng mù sương.

Thế nhưng, thung lũng Mường So huyền thoại, nơi được cho là khai sinh ra điệu xòe Thái lừng danh đã không còn như trước. Những người đẹp xưa kia từng có mặt trong đội xòe của vua Đèo phần nhiều đã gối đầu về núi cùng với tổ tiên, người hiếm hoi còn sống cũng đang hút bóng rừng sâu. Dinh thự của “ông vua núi rừng Phong Thổ” cũng đã bị phá đi, nay ở đó mọc lên Trạm y tế xã.

Trung tâm của vùng chính là xã Mường So, dải đất bằng phẳng dưới chân núi Pu Nhọ Khọ, có dòng Mường So trong vắt, mềm như dải lụa trắng, luôn đầy ắp cá tôm đã không còn nguyên vẹn. Dòng nước mát Nàng Han ban cho giờ thưa vắng, các thiếu nữ Thái không còn hồn nhiên ra đây tắm gội vào mỗi đêm trăng. Đến món cá suối Mường So ngon nổi tiếng vì xương nhỏ, thịt thơm, nướng trên than hồng, uống rượu ngô Dào San say quên trời đất, hay những con tôm trong vắt, nhỏ người nhưng thịt dai và ngọt… những đặc sản mà chính vua Thái Đèo Văn Ơn ngày xưa đã từng rất mê, giờ cũng không còn nữa.

Theo guồng quay hối hả của thời gian, cùng sự phát triển đến chóng mặt của toàn xã hội, ký ức về “Miền mỹ nữ” ngày càng phai nhạt. Giờ đây, rất khó để tìm lại những tuyệt sắc giai nhân, những xào mỗ múa dẻo, hát hay với điệu xòe từng làm nghiêng ngả núi rừng. Thế cho nên, thoảng trên mỗi gương mặt của người già nơi thung lũng Mường So, người ta thấy phảng phất một nỗi buồn không lý giải…

báo mới
Điểm sàn 'lao dốc': Thí sinh cần tỉnh táo để tránh 'bẫy' trượt đại học

Điểm sàn 'lao dốc': Thí sinh cần tỉnh táo để tránh 'bẫy' trượt đại học

Tin trong ngày - 31 phút trước

Mùa tuyển sinh năm 2025, điểm sàn của nhiều trường đại học trên cả nước có xu hướng giảm mạnh, thậm chí ở mức thấp kỷ lục ở một số ngành. Tuy nhiên, các...

'Nhang gãy đầu' là gì? Bạn nên làm gì khi gặp phải 'nhang gãy đầu'? Nhiều người chưa biết đến điều 'đại kị' này

'Nhang gãy đầu' là gì? Bạn nên làm gì khi gặp phải 'nhang gãy đầu'? Nhiều người chưa biết đến điều 'đại...

Kiến thức - 48 phút trước

Trong văn hóa truyền thống, việc thắp hương là một nghi lễ tôn giáo phổ biến, thể hiện sự tôn kính và cầu nguyện của người dân đối với thần linh. Tuy nhiên, trong...

Ăn tiết canh vịt, dê có an toàn hơn tiết canh lợn?

Ăn tiết canh vịt, dê có an toàn hơn tiết canh lợn?

Kiến thức - 55 phút trước

Nhiều người cho rằng việc chuyển từ ăn tiết canh lợn sang tiết canh vịt, dê sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh liên cầu lợn. Tuy nhiên, quan niệm này là hoàn toàn...

Không phải Bắc Ninh hay Hưng Yên, đây mới là địa phương có đà đất nền tăng giá mạnh nhất, lên tới 200%

Không phải Bắc Ninh hay Hưng Yên, đây mới là địa phương có đà đất nền tăng giá mạnh nhất, lên tới...

Tin trong ngày - 1 giờ, 7 phút trước

Đất nền Hòa Bình nổi lên như một điểm sáng với mức tăng giá ấn tượng lên tới 200% kể từ đầu năm 2023 đến quý 2/2025. Điều này cho thấy xu hướng phân...

Tử vi ngày 25/7/2025 của 12 con giáp: Mùng 1 tháng 6 nhuận, tuổi nào may mắn nhất?

Tử vi ngày 25/7/2025 của 12 con giáp: Mùng 1 tháng 6 nhuận, tuổi nào may mắn nhất?

Đời sống số - 7 giờ, 28 phút trước

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 25/7/2025.

Không phải Bắc Ninh hay Hưng Yên, đây mới là địa phương có đà đất nền tăng giá mạnh nhất, lên tới 200%

Không phải Bắc Ninh hay Hưng Yên, đây mới là địa phương có đà đất nền tăng giá mạnh nhất, lên tới...

Tin trong ngày - 1 giờ, 7 phút trước

Đất nền Hòa Bình nổi lên như một điểm sáng với mức tăng giá ấn tượng lên tới 200% kể từ đầu năm 2023 đến quý 2/2025. Điều này cho thấy xu hướng phân...

Tử vi ngày 25/7/2025 của 12 con giáp: Mùng 1 tháng 6 nhuận, tuổi nào may mắn nhất?

Tử vi ngày 25/7/2025 của 12 con giáp: Mùng 1 tháng 6 nhuận, tuổi nào may mắn nhất?

Đời sống số - 7 giờ, 28 phút trước

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 25/7/2025.

Từ 1/7, hàng triệu người đến tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng mức lương hưu cao hơn nếu làm việc này

Từ 1/7, hàng triệu người đến tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng mức lương hưu cao hơn nếu làm việc này

Kiến thức - 8 giờ, 58 phút trước

Nhà nước tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và người lao động có thêm sự lựa chọn tham gia đóng góp để được hưởng mức lương hưu cao hơn.

Trước năm 2026, người sinh vào 3 năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ Căn cước mới

Trước năm 2026, người sinh vào 3 năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ Căn cước mới...

Kiến thức - 8 giờ, 28 phút trước

Trong Luật Căn cước (sửa đổi) quy định có 3 đối tượng sinh năm này sẽ được hưởng nhiều quyền lợi khi đi làm căn cước.

Hộ chiếu tăng 7 bậc, công dân Việt Nam có thể nhập cảnh 51 nước trên thế giới mà không cần xin visa

Hộ chiếu tăng 7 bậc, công dân Việt Nam có thể nhập cảnh 51 nước trên thế giới mà không cần xin...

Tin trong ngày - 9 giờ, 31 phút trước

Hộ chiếu của công dân Việt Nam tăng từ vị trí 91 lên 84 toàn thế giới.

Hoài Lâm lộ diện sau đám cưới của vợ cũ Cindy Lư và Đạt G, cười tươi...

Có 1 đối tượng duy nhất được cấp thẻ Căn cước công dân không thời hạn, là ai?

Có 1 đối tượng duy nhất được cấp thẻ Căn cước công dân không thời hạn, là ai?

Tin trong ngày - 9 giờ, 58 phút trước

Luật Căn cước hiện hành quy định: Thẻ căn cước sẽ có thời hạn sử dụng và phụ thuộc vào độ tuổi của người được cấp. Tuy nhiên cũng có trường hợp duy nhất...

Danh sách điểm sàn xét tuyển của hơn 200 trường đại học năm 2025

Danh sách điểm sàn xét tuyển của hơn 200 trường đại học năm 2025

Tin trong ngày - 9 giờ, 13 phút trước

Hiện đã có hơn 200 trường đại học công bố điểm sàn năm 2025 dựa vào kết quả thi tốt nghiệp THPT với mức cao nhất là 25, thấp nhất là 13.

Diễn viên Lan Phương ly thân chồng Tây

Diễn viên Lan Phương ly thân chồng Tây

Chuyện làng sao - 9 giờ, 24 phút trước

Thông tin ban đầu, diễn viên Lan Phương ly thân gây xôn xao dư luận. Thông tin hiện đang khiến người hâm mộ lo lắng về cuộc sống riêng tư của cô.

Công chức xã không bằng chính quy, có bị tinh giản biên chế sau sáp nhập đơn vị hành chính?

Công chức xã không bằng chính quy, có bị tinh giản biên chế sau sáp nhập đơn vị hành chính?

Tin trong ngày - 9 giờ, 28 phút trước

Việc sắp xếp đơn vị hành chính theo Nghị định 29/2023/NĐ-CP đang đặt ra không ít băn khoăn cho đội ngũ công chức cấp xã, đặc biệt là những người sở hữu bằng đại...

Từ nay, người dân được phép kết hợp nhiều mục đích sử dụng trên đất nông nghiệp mà không cần chuyển đổi

Từ nay, người dân được phép kết hợp nhiều mục đích sử dụng trên đất nông nghiệp mà không cần chuyển đổi...

Dòng sự kiện - 10 giờ, 58 phút trước

Người sử dụng đất được phép kết hợp nhiều mục đích sử dụng trên đất nông nghiệp mà không cần làm thủ tục chuyển mục đích, với điều kiện không làm thay đổi mục...

Màn đọ sắc bất phân thắng bại giữa Chi Pu và 'Mỹ nhân đẹp nhất Philippines'

Màn đọ sắc bất phân thắng bại giữa Chi Pu và 'Mỹ nhân đẹp nhất Philippines'

Chuyện làng sao - 10 giờ, 60 phút trước

Nữ ca sĩ Chi Pu có cơ hội chung khung hình với đàn chị Marian Rivera trong một sự kiện được tổ chức tại Singapore.

Trẻ sinh năm này bắt buộc phải làm một thủ tục trong tháng 8/2025 nếu không muốn bị chậm trễ khi vào lớp 1

Trẻ sinh năm này bắt buộc phải làm một thủ tục trong tháng 8/2025 nếu không muốn bị chậm trễ khi vào...

Tin trong ngày - 10 giờ, 28 phút trước

Việc này là thủ tục bắt buộc cho trẻ chuẩn bị vào lớp 1 từ tháng 8/2025.

Thắp hương ngày mùng 1 chú ý: Không được đặt bình hoa ở bên trái, vì sao?

Thắp hương ngày mùng 1 chú ý: Không được đặt bình hoa ở bên trái, vì sao?

Đời sống số - 11 giờ, 32 phút trước

Nhà giàu không đặt bình hoa ở bên trái bàn thờ khi thắp hương, nhất là vào mùng 1, ngày rằm. Điều họ làm là hoàn toàn có lý do riêng.

Nội dung buổi 'họp báo kể chuyện đời tư' của Jack bị Sở Văn hoá rà soát

Nội dung buổi 'họp báo kể chuyện đời tư' của Jack bị Sở Văn hoá rà soát

Chuyện làng sao - 11 giờ, 33 phút trước

Đại diện Sở Văn hóa - Thể thao TPHCM cho biết sẽ rà soát nội dung buổi họp báo của ca sĩ Jack. Trước đó, anh xin phép tổ chức họp báo ra mắt...

Loài cá duy nhất trên thế giới có thể sống 5 năm không cần nước, xuất hiện từ cách đây 390 triệu năm

Loài cá duy nhất trên thế giới có thể sống 5 năm không cần nước, xuất hiện từ cách đây 390 triệu...

Kiến thức - 11 giờ, 28 phút trước

Loài cá này có hệ thống hô hấp tiến hóa cao, lấy oxy thẳng từ không khí giống những động vật trên cạn.

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 25 tháng 7 là thứ Sáu, ngày mùng 1 tháng 6 nhuận âm lịch

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 25 tháng 7 là thứ Sáu, ngày mùng 1 tháng 6 nhuận âm lịch...

Đời sống số - 13 giờ, 8 phút trước

Sau Đại Nhiệt, nhiệt độ và độ ẩm sẽ hòa quyện, và đất sẽ trở thành trung tâm của sức mạnh. Thứ Sáu, ngày 25 tháng 7, là ngày đầu tiên của tháng sáu...

Tối ưu hóa doanh thu với phần mềm bán hàng đa kênh trong thời đại số

Tối ưu hóa doanh thu với phần mềm bán hàng đa kênh trong thời đại số

Doanh nghiệp - 13 giờ, 24 phút trước

Bán hàng đa kênh đang trở thành chiến lược cốt lõi của doanh nghiệp hiện đại. Việc ứng dụng phần mềm quản lý đồng bộ không đơn giản chỉ giúp tiết kiệm chi phí...

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn nhìn thấy gì đầu tiên? Hãy thử xem vận may của bạn nằm ở đâu?

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn nhìn thấy gì đầu tiên? Hãy thử xem vận may của bạn nằm ở đâu?

Đời sống số - 13 giờ, 28 phút trước

Đây là một dạng trắc nghiệm tâm lý trực quan thú vị thường dùng để khám phá tính cách tiềm ẩn hoặc dự đoán vận may trong cuộc sống – tùy thuộc vào thứ...

Phụ nữ có nên xem điện thoại của chồng không? Góc nhìn từ tâm lý học: Hai điều phụ nữ cần cân nhắc

Phụ nữ có nên xem điện thoại của chồng không? Góc nhìn từ tâm lý học: Hai điều phụ nữ cần cân...

Tâm sự - 14 giờ, 14 phút trước

Không ít phụ nữ từng âm thầm kiểm tra điện thoại của chồng vì cảm thấy "có gì đó không ổn". Nhưng hành động tưởng như đơn giản này lại có thể khơi mào...

5 trường hợp này nhận tiền vào tài khoản cá nhân phải chịu thuế: Người dân cần nắm rõ!

5 trường hợp này nhận tiền vào tài khoản cá nhân phải chịu thuế: Người dân cần nắm rõ!

Kiến thức - 14 giờ, 15 phút trước

Ngoài tiền lương, tiền công, những trường hợp nào khi nhận chuyển khoản sẽ phải nộp thuế theo quy định pháp luật?