Chủ hộ kinh doanh khi nào phải đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động?

Theo như chị Đinh Quỳnh Hoa (35 tuổi) cho biết: "Tôi là chủ tiệm tóc tại quận Đống Đa - Hà Nội, hiện đang có 2 thợ làm thuê, thu nhập trung bình là 25 triệu đồng/tháng. Khi được thông báo từ 1/7/2025 phải tham gia BHXH bắt buộc, tôi lo lắng: “Mỗi tháng đã phải đóng nhiều loại phí, giờ thêm BHXH không biết có gồng nổi không?".

Trả lời về những khó khăn, vướng mắc của độc giả, ông Nguyễn Hồng Cường - Phó Trưởng ban Quản lý Thu và Phát triển người tham gia, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, trong trường hợp chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh và thực hiện đóng thuế theo phương pháp kê khai là thuộc một trong những đối tượng mới tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7/2025.

Theo ông Cường, trong thời hạn 30 ngày, chủ hộ kinh doanh phải lập tờ khai gửi đến cơ quan BHXH để đăng ký tham gia BHXH bắt buộc. Tỉ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm: 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội vào quỹ ốm đau và thai sản; 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Chủ hộ kinh doanh phải có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động (Ảnh minh hoạ)

Về căn cứ đóng, theo điểm d khoản 1 điều 31 Luật BHXH 2024, chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Do đó, mức đóng của chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH hàng tháng là 25% tiền lương. Chủ hộ có thể lựa chọn phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu. Hiện nay, mức tối thiểu chị H phải đóng vào quỹ BHXH bắt buộc là 585.000 đồng/tháng.

Ngoài ra, đối với 2 thợ làm thuê là những người lao động, có ký hợp đồng lao động với chủ hộ kinh doanh từ 1 tháng trở lên, họ đã thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội năm 2006.

Trong trường hợp người lao động chưa ký hợp đồng lao động với chủ hộ kinh doanh, từ ngày 1/7/2025 tại điều 2 Luật BHXH năm 2024 quy định: "Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên" đều thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện.

(Ảnh minh hoạ)

Đứng trên cương vị của người sử dụng lao động, chủ hộ kinh doanh phải có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động. Trong trường hợp hộ kinh doanh đóng cùng bảo hiểm xã hội với hai người lao động, chủ hộ kinh doanh sẽ lập danh sách kê khai và nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

Chủ hộ kinh doanh sẽ có 2 phương thức đóng, người lao động chỉ có một phương thức đóng là thông qua chủ hộ kinh doanh.