Bà giúp việc ứa nước mắt hồi tưởng về “địa ngục trần gian”

11:16 17/01/2012

Giấc mơ gom góp khoản tiền vài triệu đồng là công “phục dịch” chủ nhà gần nửa năm trời về cho mẹ ăn Tết cuối cùng tan vỡ, Tết này bà Phạm Thị Phương phải đón xuân trong bệnh viện với những vết thương nhức nhối.

Những ngày đầu năm 2012, cả triệu người Việt Nam như không tin vào mắt mình khi biết chuyện đối tượng Trần Thị Tuyết Minh (SN 1964, quê Hà Giang, thường trú tại thôn Nhật Tảo, xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội) đã tra tấn người giúp việc của mình, còn cướp những đồng tiền công của người phụ nữ không chồng nghèo khổ.

Một ngày đầu năm 2012, bà Phương dặt dẹo như một cái xác không hồn tìm về quê, cánh tay tróc từng mảng da vì vết bỏng, vết sẹo đánh đập; gần như toàn bộ phần lưng và mông tróc da đỏ hỏn. Người nhà hoảng hồn gặng hỏi mới biết bà bị chủ nhà tra tấn cả tháng trời nay.

Và đến lúc đó, khi nhận được đơn khẩn cầu kêu cứu của người nhà nạn nhân, công an phường Kim Mã (quận Ba Đình, Hà Nội) mới biết địa bàn phường mình có vụ việc phạm tội nghiêm trọng đến thế.


Nạn nhân nhăn nhó kêu đau trên giường bệnh

Ký ức kinh hoàng

Theo đơn thư tố cáo của nạn nhân, vào giữa tháng 9/2011 bà có đến giúp việc cho nhà bà Trần Thị Tuyết Minh (thuê nhà ở số 16, ngõ 95, phố Kim Mã). Do tuổi già chậm chạp nên bà thường bị chủ nhà chửi bới, không cho ăn, đánh đập. Đầu tháng 1/2012, chủ nhà nghi bà ăn trộm số tiền 5 triệu đồng nên bắt bà ăn ớt, uống nước sôi, lột quần áo xối nước nóng vào vùng kín gây bỏng nặng.

Tại Bệnh viện đa khoa Vân Đình (huyện Ứng Hòa, Hà Nội), người phụ nữ đáng thương vẫn còn quấn đầy băng trắng, vẻ mặt nhăn nhó vì những cơn đau hành hạ. Nạn nhân kể lại, sau khi “mời” mình về giúp việc nhà được nửa tháng đầu thì Minh vẫn còn “lễ phép” xưng “tôi” và gọi người giúp việc bằng “bà”.

Nhưng sau nửa tháng, bà chủ thay bằng “tao” - “mày”. Không thể ngờ được rằng sau bề ngoài nhã nhặn, xinh đẹp của bà chủ nhà thì ngôn ngữ lại bị “cắt xén văn hóa” một cách thô bạo như vậy.

Bên cạnh những cách hành hạ người giúp việc như dọn bỉm bằng… miệng, ăn vã ớt, uống nước sôi sùng sục, xối nước nóng vào người, đánh đập tàn nhẫn… Minh còn tàn ác hơn khi bắt nạn nhân phải nằm đất, không được mặc quần áo.

“Sau khi tôi bị bỏng, chị ta sợ chị tôi ngủ trên giường thì sẽ làm bẩn giường do nước từ các vết bỏng chảy ra. Chị ấy bắt tôi ngủ trên nền đất và bật quạt xả vào người”, nạn nhân kể.

Trời Hà Nội những ngày đầu năm nhiệt độ có lúc chỉ xuống 7 độ C, chăn trùm kín người mà còn rét như cắt da cắt thịt nên phải trần truồng nằm đất, nạn nhân lạnh đến tím tái người. Thấy người làm không chịu được cái lạnh thấu xương và kêu lên, chủ nhà độc ác còn dọa dẫm: “Mày còn kêu, tao sẽ bật quạt to hơn”.

Nhà có máy giặt nhưng Minh bắt bà Phương phải giặt bằng tay dù khi ấy cánh tay của nạn nhân bị bỏng nặng. Bỏng tay phải thì phải giặt bằng một tay trái. Người đến thăm nạn nhân trong bệnh viện, nhìn cánh tay bị bỏng của bà giúp việc cô đơn giơ lên bong tróc từng mảng thịt thâm đen mà không ai cầm lòng được.

Theo lời nạn nhân thì những trò tra tấn còn chưa hết, chủ nhà còn vác máy sấy tóc đập bôm bốp vào đầu bà Phương, giật tóc của người giúp việc đến xơ xác. Nạn nhân chỉ cho tôi khoảng trắng trên đỉnh đầu: “Có lần chị ta giật mạnh đến nỗi tróc da đầu, ứa máu. Tóc không mọc lại ở khoảng đó được nữa”.

Hơn 3 tháng làm thuê cho Minh là từng đó thời gian nạn nhân khổ sở như nô lệ thời trung cổ, “bị hành hạ quá súc vật” như lời bà tự nhận và tù túng như trong nhà giam. Có lẽ đề phòng chuyện sẽ bại lộ nên chủ nhà không cho nạn nhân ra ngoài, không cho tiếp xúc với ai. Khi được hỏi “sao bà không trốn đi khi có cơ hội như lúc đi đổ rác?”, nạn nhân rầu rĩ: “Trốn làm sao được. Mỗi lần tôi đi đổ rác chị ta cũng đi theo giám sát”.

“Thân tàn ma dại”

Trước khi đến nhà Minh làm người giúp việc, bà Phương từng làm việc cho một gia đình khác. “Đổi chủ” được ít ngày, toàn bộ số tiền tích cóp trước đó của bà đều bị chủ nhà tham lam cướp trắng trợn. Không những vậy, Minh còn ép bà Phương viết giấy xác nhận là đã lấy trộm 5 triệu đồng của chị ta.

Người phụ nữ tội nghiệp ứa nước mắt nhớ lại: “Khi rời nhà chủ cũ, tôi được họ trả cho 1,9 triệu đồng. Sau đó đến nhà chị Minh thì một lần được con rể chị ấy cho 100 ngàn, một lần 50 ngàn, vậy là tôi có tổng cộng hai triệu 50 ngàn đồng. Định bụng số tiền này đến Tết sẽ đem về biếu mẹ, mua quà cho các cahsu, nào ngờ chị ấy cũng lấy mất của tôi”.

Sau nhiều ngày nạn nhân đau đớn trong nhà với những vết thương hành hạ, Minh quyết định cho bà giúp việc về quê. Trước khi cho người làm rời khỏi cửa, Minh còn bắt bà Phương bỏ toàn bộ quần áo ra lục soát, xem người giúp việc có ăn trộm đồ đạc gì không. Sau đó Minh “thưởng” cho bà Phương một triệu đồng để về quê, còn tiền công bà Phương đã làm bốn tháng thì chị ta "ăn quỵt".

Người phụ nữ thôn quê rời Hà Thành phồn hoa với tiếc nuối bị mất trộm số tiền hai triệu, với ấm ức bị quỵt tiền công, với những vết thương đau đớn hành hạ từng giây phút, với mảnh giấy xác nhận việc mình ăn trộm 5 triệu đồng của bà chủ... Vậy nhưng người phụ nữ này vẫn nhớ chuyện mua quà cho các cháu, người nhà khi gặp bà đã rơi nước mắt thốt lên: “Khổ quá chị ơi, đã thân tàn ma dại như vậy, phải lo thân mình trước đã chứ”. Lúc về đến nhà, bà còn 800 ngàn đồng trong túi.

Đường từ “địa ngục trần gian” về nhà bà chỉ có vài chục cây số nhưng với người phụ nữ khi đó tiều tụy, thương tật này thì đó là một cuộc hành xác. Bà bắt xe ôm ra bến xe, trên người chỉ có hai manh áo mỏng trong cái rét căm căm dưới 10 độ C.

Nhìn thấy bà sắp chết cóng, mọi người thương tình dìu bà vào phòng có điều hòa của bến xe, một người phụ nữ mua cho hộp sữa nhưng bà chỉ uống được một ít vì mồm đau bởi di chứng của những lần phải ăn vã ớt và uống nước sôi 100 độ C. Về đến cách nhà 500m, hai chân bà đau đến nỗi quật bà ngã xuống đường, may mà người đi ngang nhìn thấy nên dìu về.

Sự việc bà Phương bị hành hạ từng được các con của chủ nhà chứng kiến. Con gái của chủ nhà lấy chồng trên phố Hàng Than từng phát giác sự việc và can thiệp nhưng người mẹ độc ác bỏ qua lời can ngăn.

Cô này thỉnh thoảng có đến thăm mẹ nên đã phát hiện việc mẹ hành hạ bà giúp việc. Can ngăn “Mẹ ơi người ta già cả, chậm chạp không làm được thì mẹ cho về rồi thuê người khác chứ đánh đập người ta làm gì”, thì Minh trả lời: “Không làm được thì tao đánh cho chết, có sống thì cũng thần kinh”. Người con rể của Minh có lẽ thấy thương hại quá nên đã hai lần cho bà số tiền 150 ngàn đồng như đã nói ở trên.

Khi được hỏi về chồng của chủ nhà, nạn nhân cho biết: “Chú ấy đi công tác suốt, việc tôi bị hành hạ chú ấy hoàn toàn không biết”. Vậy nên khi biết chuyện vợ mình ác như “đao phủ”, người đàn ông này cũng lắc đầu ngỡ ngàng.

Sau khi sự việc xảy ra, ngày 9/1 người chồng của Minh dẫn hai đứa cháu đến bệnh viện để thăm và tặng quà cho bà Phương. Khi nhìn thấy những vết thương, đến chồng của Minh cũng phải thốt lên: “Không hiểu sao bà ấy lại nổi điên dại lên mà hành hạ người khác ra nông nỗi như thế” và tuyên bố “ai làm người đó sẽ chịu”.

Bà Phương chỉ tay về phía hộp sữa bột và bịch sữa tươi rồi nói: “Quà của ông ấy tôi vẫn để ở kia, tôi không muốn dùng bất kỳ đồ gì của nhà đó”.

Hoàn cảnh gia đình nạn nhân rất khó khăn, thuộc diện hộ nghèo của thôn Kim Giang (xã Đại Cường, huyện Ứng Hòa). Bà Phương không lấy chồng mà ở vậy kiếm tiền nuôi mẹ già năm nay đã 95 tuổi là mẹ liệt sĩ. Căn nhà 5 gian cũ kĩ được chia làm hai, 3 gian cho gia đình người em, còn hai gian bà Phương cùng mẹ già sinh sống. Em dâu nạn nhân cho biết thêm: “Hoàn cảnh đã khó khăn nên rồi đây cuộc sống sẽ khó khăn hơn trước vì tiền viện phí, tiền chăm sóc người bệnh biết kiếm ở đâu ra?”.

So với những ngày đầu nhập viện, sức khỏe nạn nhân đã khá hơn nhưng vẫn kêu đau từ các vết thương. Người phụ nữ đáng thương ăn uống rất khó, mỗi bữa chỉ được vài thìa cháo. Khi được hỏi: “Khi nào khỏi bệnh bà có đi giúp việc tiếp không?”, bà ôm mặt khóc khiến người nghe không khỏi chạnh lòng: “Thôi ạ, già rồi giờ ở nhà rau cháo nuôi nhau, chứ đi mà bị người ta hành hạ liệu có sống được nữa không”, bờ vai bà rung lên từng hồi.

Pháp Luật Việt Nam
Thêm nhiều hình thức khen thưởng mới cho học sinh, bỏ các danh hiệu cụ thể và bảng danh dự

Thêm nhiều hình thức khen thưởng mới cho học sinh, bỏ các danh hiệu cụ thể và bảng danh dự

Tin trong ngày - 57 phút trước

Theo Thông tư 19/2025/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo, học sinh sẽ có 5 hình thức khen thưởng, trong đó bổ sung hình thức mới là thư khen nhằm khuyến khích kịp...

Tư thế ngủ tiết lộ tương lai của bạn! Hãy thay đổi tư thế ngủ này ngay lập tức

Tư thế ngủ tiết lộ tương lai của bạn! Hãy thay đổi tư thế ngủ này ngay lập tức

Đời sống số - 1 giờ, 18 phút trước

Người xưa thường nói: "Đứng như tùng, ngồi như chuông, nằm như cung, đi như gió". Ngồi, nằm, đi không chỉ liên quan đến tinh thần của một người mà còn âm thầm ảnh...

Luật bảo hiểm xã hội mới giúp nhiều người sớm được nhận lương hưu, cụ thể là những ai?

Luật bảo hiểm xã hội mới giúp nhiều người sớm được nhận lương hưu, cụ thể là những ai?

Tin trong ngày - 2 giờ, 54 phút trước

Luật BHXH 2024 cùng các văn bản hướng dẫn có hiệu lực từ 1/7/2025 đã bổ sung thêm trường hợp sớm được nhận lương hưu.

Việt Nam sở hữu công trình thủy điện dưới lòng đất: Lớn nhất cả nước, như 'cung điện' ngầm ẩn sâu 600m trong lòng núi

Việt Nam sở hữu công trình thủy điện dưới lòng đất: Lớn nhất cả nước, như 'cung điện' ngầm ẩn sâu 600m...

Kiến thức - 2 giờ, 24 phút trước

Công trình này được khởi công vào ngày 4/11/1993, hòa lưới quốc gia tổ máy đầu tiên vào ngày 12/5/2000, khánh thành nhà máy ngày 27/4/2002 và đến tháng 6/2021 được khởi công mở...

Bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025, quy trình gồm những bước nào?

Bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025, quy trình gồm những bước nào?

Tin trong ngày - 3 giờ, 55 phút trước

Khi mô hình chính quyền 2 cấp đã được triển khai, nhiều quy định về nhân sự cũng thay đổi. Vậy, quy trình bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025...

Khánh Phương xin lỗi vụ quảng cáo web cá độ trong MV với Ưng Hoàng Phúc

Khánh Phương xin lỗi vụ quảng cáo web cá độ trong MV với Ưng Hoàng Phúc

Chuyện làng sao - 2 giờ, 4 phút trước

Khánh Phương - một thành viên trong Ngũ Hổ Tướng đã lên tiếng xin lỗi về ồn ào quảng cáo web cá độ trong MV mới.

Việt Nam sở hữu công trình thủy điện dưới lòng đất: Lớn nhất cả nước, như 'cung điện' ngầm ẩn sâu 600m trong lòng núi

Việt Nam sở hữu công trình thủy điện dưới lòng đất: Lớn nhất cả nước, như 'cung điện' ngầm ẩn sâu 600m...

Kiến thức - 2 giờ, 24 phút trước

Công trình này được khởi công vào ngày 4/11/1993, hòa lưới quốc gia tổ máy đầu tiên vào ngày 12/5/2000, khánh thành nhà máy ngày 27/4/2002 và đến tháng 6/2021 được khởi công mở...

Bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025, quy trình gồm những bước nào?

Bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025, quy trình gồm những bước nào?

Tin trong ngày - 3 giờ, 55 phút trước

Khi mô hình chính quyền 2 cấp đã được triển khai, nhiều quy định về nhân sự cũng thay đổi. Vậy, quy trình bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025...

Phụ nữ hiện đại: Dám chủ động, dám yêu, dám tỏa sáng

Phụ nữ hiện đại: Dám chủ động, dám yêu, dám tỏa sáng

Đi gì - 3 giờ, 58 phút trước

Phụ nữ hôm nay không chỉ chờ đợi tình yêu, mà dám chủ động nắm bắt hạnh phúc, khẳng định bản lĩnh và phong cách sống tự tin giữa nhịp sống hiện đại.

Siêu bão Ragasa có vào Hà Nội không, ngày nào có mưa lớn do bão?

Siêu bão Ragasa có vào Hà Nội không, ngày nào có mưa lớn do bão?

Tin trong ngày - 3 giờ, 18 phút trước

Cơ quan khí tượng cảnh báo, siêu bão Ragasa mạnh nhất năm 2025, gây thời tiết cực đoan, dông lốc cực nguy hiểm. Dự báo Ragasa sắp trở thành cơn bão số 9 trên...

'Đồng bào chú ý, máy bay địch cách Hà Nội 70km'... bài thi giúp Phan Hiển giành...

Sao Việt 23/9: Lê Dương Bảo Lâm lên tiếng thông tin đang điều trị ung thư; Midu lại lộ dấu hiệu mang thai con đầu lòng

Sao Việt 23/9: Lê Dương Bảo Lâm lên tiếng thông tin đang điều trị ung thư; Midu lại lộ dấu hiệu mang...

Chuyện làng sao - 3 giờ, 20 phút trước

Tin sao Việt 23/9/2025: Lê Dương Bảo Lâm nhanh chóng đưa ra phản hồi trước những thông tin gây hoang mang dư luận. Cư dân mạng liên tục đặt nghi vấn phải chăng nàng...

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Tư ngày 24 tháng 9, tức ngày 3 tháng 8 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Tư ngày 24 tháng 9, tức ngày 3 tháng 8 âm lịch?

Đời sống số - 5 giờ, 34 phút trước

Thứ Tư, ngày 24 tháng 9, ngày mùng 3 tháng 8 âm lịch, tương ứng với Năm Tỵ, Tháng Ất Dậu và Ngày Bính Thân. Trong môi trường này, con giáp nào nên thận...

Đại lộ 300.000 tỷ đồng tại Hà Nội dự kiến khởi công trong năm 2026 có gì đặc biệt mà khiến thị trường bất động sản nóng lên từng ngày?

Đại lộ 300.000 tỷ đồng tại Hà Nội dự kiến khởi công trong năm 2026 có gì đặc biệt mà khiến thị...

Tin trong ngày - 5 giờ, 38 phút trước

Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 300.000 tỷ đồng có tuyến đại lộ dài 80km dọc hai bờ sông, từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở, trong đó 67km cầu cạn,...

Người giàu nhất lịch sử nhân loại: Nắm trong tay một nửa số vàng thế giới, tiêu một lần hết hơn 12 tấn vàng, tài sản 415 tỉ USD

Người giàu nhất lịch sử nhân loại: Nắm trong tay một nửa số vàng thế giới, tiêu một lần hết hơn 12...

Kiến thức - 5 giờ, 38 phút trước

Cùng tìm hiểu xem nhân vật này là ai mà sở hữu khối tài sản 'khủng khiếp' đến như vậy nhé!

Hàng triệu lao động sắp được hưởng loạt quyền lợi bảo hiểm thất nghiệp có hiệu lực từ 1/1/2026, đó là?

Hàng triệu lao động sắp được hưởng loạt quyền lợi bảo hiểm thất nghiệp có hiệu lực từ 1/1/2026, đó là?

Dòng sự kiện - 5 giờ, 39 phút trước

Theo quy định mới sắp có hiệu lực, trường hợp người sử dụng lao động không đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động thì phải trả khoản tiền tương ứng với...

Sông Tô Lịch hồi sinh, chuyên gia kỳ vọng đây sẽ là 'mỏ vàng' kiếm tiền cho Hà Nội

Sông Tô Lịch hồi sinh, chuyên gia kỳ vọng đây sẽ là 'mỏ vàng' kiếm tiền cho Hà Nội

Tin trong ngày - 5 giờ, 43 phút trước

Từng là “điểm đen” ô nhiễm gây bức xúc, sông Tô Lịch đang có những tín hiệu hồi sinh rõ rệt. Với sự thay đổi này, nhiều chuyên gia và đơn vị lữ hành...

Chỉ vài ngày nữa, một thứ này sẽ chính thức bị 'khai tử' tại tất cả các bệnh viện trên cả nước

Chỉ vài ngày nữa, một thứ này sẽ chính thức bị 'khai tử' tại tất cả các bệnh viện trên cả nước...

Tin trong ngày - 5 giờ, 43 phút trước

Các bệnh viện trên cả nước phải 'khai tử' bệnh án giấy và hoàn tất bệnh án điện tử trước 30/9 theo yêu cầu của Bộ Y tế. Người dân sẽ dùng sổ sức...

Người duy nhất được nhận cộng gộp 2 tháng lương hưu, trợ cấp BHXH, là ai?

Người duy nhất được nhận cộng gộp 2 tháng lương hưu, trợ cấp BHXH, là ai?

Kiến thức - 5 giờ, 52 phút trước

Nghị định 233/2025 của Chính phủ về cơ chế tài chính trong BHXH, BHYT và BHTN vừa ban hành đã nêu rõ một số trường hợp đặc biệt. Theo đó, người thụ hưởng có...

Việt Nam có một ngôi làng nằm trong top 20 đẹp nhất thế giới, không đi quá tiếc

Việt Nam có một ngôi làng nằm trong top 20 đẹp nhất thế giới, không đi quá tiếc

Du lịch Việt - 5 giờ, 52 phút trước

Trong danh sách những ngôi làng đẹp nhất thế giới năm 2025 vừa được công bố, có một địa điểm ở Việt Nam.

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy thử vận ​​may của bạn với hoa! Chọn một bông hoa để xem bạn có phải người may mắn không nhé

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy thử vận ​​may của bạn với hoa! Chọn một bông hoa để xem bạn có phải người...

Đời sống số - 5 giờ, 54 phút trước

Hãy tưởng tượng trước mặt bạn có 4 bông hoa may mắn. Chọn nhanh 1 bông hoa mà bạn bị thu hút nhất – rồi xem thông điệp của vận may dành cho bạn...

Thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học sắp có thay đổi lớn: Học sinh, phụ huynh cần chuẩn bị gì?

Thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học sắp có thay đổi lớn: Học sinh, phụ huynh cần chuẩn bị gì?...

Tin trong ngày - 6 giờ, 44 phút trước

Những điều chỉnh trong chính sách thi và tuyển sinh sắp tới không chỉ là vấn đề của ngành giáo dục, mà là câu chuyện của từng gia đình.

Từ sau 1/7/2025: Người dân không đổi CCCD sang Căn cước mẫu mới sẽ bị phạt 5.000.000 đồng, đúng không?

Từ sau 1/7/2025: Người dân không đổi CCCD sang Căn cước mẫu mới sẽ bị phạt 5.000.000 đồng, đúng không?

Kiến thức - 6 giờ, 45 phút trước

Nhiều trường hợp phải đổi CCCD sang căn cước mới, nếu không sẽ bị xử phạt theo quy định.

Chuyện gì sẽ xảy ra với những người cứ nhất quyết không ăn tối? Có 4 hậu quả đang chờ bạn

Chuyện gì sẽ xảy ra với những người cứ nhất quyết không ăn tối? Có 4 hậu quả đang chờ bạn

Chăm sóc sức khỏe - 6 giờ, 45 phút trước

Nhịn ăn tối tưởng chừng là cách giảm cân nhanh chóng và đơn giản, nhưng thực chất lại là con dao hai lưỡi hủy hoại sức khỏe một cách thầm lặng.

Việc chủ tịch xã uỷ quyền cho phó chủ tịch xã ký sổ đỏ, Bộ Nội vụ nói gì?

Việc chủ tịch xã uỷ quyền cho phó chủ tịch xã ký sổ đỏ, Bộ Nội vụ nói gì?

Tin trong ngày - 6 giờ, 45 phút trước

Vừa qua, Bộ Nội vụ đã có trả lời chính thức về thắc mắc của người dân liên quan đến thẩm quyền ký giấy tờ, văn bản, bao gồm cả sổ đỏ, khi Chủ...

Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng lợn, nay bán 2 cây gỗ này đủ tiền mua cả chục căn chung cư

Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng lợn, nay bán 2 cây gỗ này đủ tiền mua cả chục căn chung...

Kiến thức - 6 giờ, 46 phút trước

Loại cây này đã trở thành một biểu tượng của giới thượng lưu và nhà sưu tầm gỗ quý tại châu Á.