Thứ năm, 21/08/2025
Bác sĩ thần kinh kỳ cựu nhìn bệnh nhân trẻ trong khoa, mới 32 tuổi nhưng đã bị liệt nửa người, không khỏi thở dài. Nếu những dấu hiệu cảnh báo đó có thể được nhận ra sớm hơn, có lẽ kết quả sẽ hoàn toàn khác.
Theo số liệu mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 15 triệu người bị đột quỵ, trong đó có khoảng 5 triệu người tử vong và 5 triệu người bị tàn tật vĩnh viễn.
Điều đáng lo ngại hơn nữa là trong những năm gần đây, đột quỵ có xu hướng trẻ hóa, tỷ lệ bệnh nhân dưới 40 tuổi tăng lên tới 15,3%. Đây không còn là “bệnh của tuổi già” nữa mà là “thanh gươm Damocles” treo lơ lửng trên đầu mọi người.
Đột quỵ giống như một cơn bão im lặng. Khúc dạo đầu của nó không phải lúc nào cũng là cơn đau đầu, mà là một loạt các thay đổi tinh tế bị hầu hết mọi người bỏ qua.
5 dấu hiệu cảnh báo đột quỵ mà bạn có thể bỏ qua:
1. Tê hoặc yếu chân tay tạm thời
Nhiều bệnh nhân bắt đầu bị tê hoặc yếu chân tay một bên từng đợt vài tuần trước khi bị đột quỵ, đặc biệt là ở cánh tay, ngón tay hoặc mặt. Các triệu chứng này có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ, sau đó tự biến mất, khiến mọi người lầm tưởng rằng "mọi thứ đều ổn".
Về mặt y khoa, nó được gọi là "cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA)", thường được gọi là đột quỵ nhỏ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng 40% bệnh nhân bị TIA sẽ bị đột quỵ thực sự trong vòng 3 tháng. Điều này giống như đèn cảnh báo trước khi động cơ ô tô quá nóng, không được bỏ qua!
Nhiều người lầm tưởng rằng nguyên nhân là do “áp lực do tư thế ngủ không đúng” hoặc “mệt mỏi”, nhưng họ không biết rằng nguyên nhân có thể là do tình trạng hẹp hoặc tắc mạch máu não bắt đầu xuất hiện.
2. Rối loạn ngôn ngữ hoặc khó hiểu
Đột nhiên nói không rõ ràng, gặp khó khăn khi sử dụng từ ngữ, thậm chí không thể hiểu người khác nói gì đều là dấu hiệu cho thấy trung tâm ngôn ngữ bị tổn thương.
Chức năng ngôn ngữ chủ yếu do bán cầu não trái điều khiển. Khi có vấn đề với các mạch máu cung cấp cho khu vực này, khả năng ngôn ngữ sẽ bị ảnh hưởng. Một số bệnh nhân sẽ cảm thấy "lưỡi bị trói" và một số sẽ đột nhiên nói những từ không liên quan mà không biết.
Tình trạng này thường bị nhầm là "quá mệt mỏi" hoặc "không suy nghĩ sáng suốt", đặc biệt là ở những người trẻ tuổi, dẫn đến việc trì hoãn việc tìm kiếm sự điều trị y tế.
3. Mất cân bằng đột ngột hoặc rối loạn phối hợp
Cảm giác chóng mặt đột ngột, loạng choạng vì say rượu hoặc không thể thực hiện các chuyển động tinh tế (như cài cúc áo) có thể là dấu hiệu của tình trạng lưu lượng máu đến tiểu não hoặc thân não không đủ.
Các chuyên gia giải thích: "Tiểu não kiểm soát sự cân bằng và phối hợp của chúng ta. Khi nguồn cung cấp máu cho tiểu não bị ảnh hưởng, các triệu chứng này sẽ xuất hiện. Nhiều bệnh nhân nhầm tưởng rằng đó là 'vấn đề về tai trong' hoặc 'chóng mặt' và bỏ lỡ cơ hội quan trọng để điều trị".
Một nghiên cứu liên quan đến 8.500 bệnh nhân đột quỵ cho thấy khoảng 23% bệnh nhân bị rối loạn thăng bằng trong vòng 1-2 tuần trước khi bệnh khởi phát, nhưng chưa đến 8% tìm kiếm sự điều trị y tế.
4. Suy giảm thị lực tạm thời
Nhìn mờ đột ngột, xuất hiện đốm đen hoặc mù tạm thời ở một bên mắt có thể là dấu hiệu của vấn đề ở võng mạc hoặc mạch máu trên đường dẫn thị giác.
"Nhiều bệnh nhân mô tả tình trạng này như 'một tấm vải đen đột nhiên kéo xuống trước mắt họ', kéo dài trong vài phút trước khi trở lại bình thường". Các chuyên gia chỉ ra rằng "tình trạng này thường là do các cục máu đông nhỏ tách ra khỏi động mạch cảnh trong hoặc động mạch não giữa, tạm thời chặn các mạch máu cung cấp cho hệ thống thị giác".
Một quan niệm sai lầm là nhiều người cho rằng tình trạng này là do mắt hoạt động quá mức hoặc cần phải thay kính, trong khi lại bỏ qua mức độ nghiêm trọng của nó.
5. Mệt mỏi nghiêm trọng không rõ nguyên nhân và thay đổi tính cách
Khoảng 65% bệnh nhân bị mệt mỏi bất thường 1-2 tuần trước khi đột quỵ, tình trạng này không thể cải thiện ngay cả khi nghỉ ngơi đầy đủ. Đồng thời, các thành viên trong gia đình có thể nhận thấy những thay đổi tinh tế về tính cách, chẳng hạn như cáu kỉnh đột ngột, thay đổi tâm trạng hoặc phản ứng chậm.
Nguyên nhân là do não đã bắt đầu rơi vào tình trạng thiếu máu cục bộ mãn tính, ảnh hưởng đến các trung tâm điều hòa cảm xúc và nhận thức. Nhiều người cho rằng tình trạng này là do áp lực công việc hoặc thiếu ngủ, nhưng thực tế có thể là não đang phát ra tín hiệu báo động.
Nghiên cứu phát hiện ra rằng khoảng 31% bệnh nhân có những thay đổi rõ rệt về tính cách trong vòng hai tuần trước khi bị đột quỵ, nhưng chỉ có 5% tìm kiếm sự trợ giúp y tế vì lý do này.
Theo truyền thống, đột quỵ được coi là căn bệnh chỉ ảnh hưởng đến người cao tuổi. Tuy nhiên, thực tế lâm sàng lại khá khác biệt. Hiện nay, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ dưới 40 tuổi đã vượt quá 15% và con số này đang tăng lên theo từng năm.
Những nguyên nhân chính gây ra "đột quỵ trẻ" bao gồm: lối sống không lành mạnh (thức khuya, làm việc áp lực cao, ngồi lâu), tăng homocysteine máu, bệnh tự miễn, phình động mạch cổ, bệnh tim bẩm sinh, v.v.
Chuyên gia này đã từng điều trị cho một lập trình viên 28 tuổi, người làm việc 14 giờ một ngày và thức trắng đêm. Cuối cùng, anh ta bị mất ngôn ngữ vĩnh viễn và liệt nửa người phải do nhồi máu não diện rộng. "Tuổi trẻ không phải là bùa hộ mệnh cho sức khỏe, nhưng thói quen sống tốt thì có".
Là một bác sĩ lâm sàng tuyến đầu, những gợi ý sau đây đáng được mọi người chú ý:
Bảo vệ sức khỏe huyết áp: Huyết áp là "phong vũ biểu" của sức khỏe mạch máu não. Theo dõi huyết áp thường xuyên và giữ huyết áp trong phạm vi bình thường (khoảng 120/80 mmHg). Bệnh nhân tăng huyết áp nên dùng thuốc thường xuyên và không bao giờ ngừng thuốc khi chưa được phép.
Học các kỹ năng tự cứu: Nắm vững phương pháp nhận dạng đột quỵ FAST (Mặt, Tay, Giọng nói, Thời gian) để xác định các triệu chứng ngay lập tức. Hãy nhớ rằng: đột quỵ là một trường hợp khẩn cấp cần được xử lý từng giây. Cứ mỗi phút chậm trễ, 1,9 triệu tế bào não sẽ chết.
Hãy vận động, nhưng phải khoa học: tập thể dục nhịp điệu cường độ vừa phải ít nhất 150 phút mỗi tuần có thể giảm nguy cơ đột quỵ tới 25%. Nhưng tránh tập thể dục quá sức, đặc biệt là đối với những người không tập thể dục thường xuyên, tập thể dục cường độ cao đột ngột có thể phản tác dụng.
Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào ở trên ở bản thân hoặc gia đình, vui lòng tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Đừng mạo hiểm "chờ đợi một thời gian". Điều trị đột quỵ là một cuộc chạy đua với thời gian và mỗi giây có thể quyết định chất lượng cuộc sống trong tương lai.
Cuộc sống mong manh và quý giá. Hy vọng mọi người có thể nhận ra những lời cảnh báo thầm lặng này và xây dựng một tuyến phòng thủ lành mạnh cho bản thân và gia đình.
Trong dòng đời phức tạp, thị phi và phiền não thường nảy sinh từ thói...
Kiến thức - 35 phút trước
Luật bảo hiểm y tế 2024 quy định chi tiết mức hưởng bảo hiểm y tế (BHYT) trong các trường hợp khám chữa bệnh đúng tuyến và trái tuyến.
Kiến thức - 44 phút trước
Các nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà tâm lý học Mỹ đã phát hiện ra rằng có năm điểm chung trong cách tư duy của những bậc phụ huynh có con cái...
Tin trong ngày - 52 phút trước
Bộ Tư pháp vừa công bố dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 23/2015/NĐ-CP, trong đó đề xuất nhiều quy định mới nhằm mở rộng thẩm quyền...
Kiến thức - 2 giờ, 11 phút trước
Theo quy định, những trường hợp dưới đây sẽ bị thu hồi và tạm khóa thẻ BHYT từ ngày 15/8/2025.
Dòng sự kiện - 2 giờ, 14 phút trước
Chủ tịch UBND TP Hà Nội yêu cầu chuẩn bị nước uống, lương khô, bánh ăn liền, chỗ che mưa nắng và xe buýt miễn phí phục vụ nhân dân, du khách về Thủ...
Chuyện làng sao - 54 phút trước
Hồ Ngọc Hà - Kim Lý diện phụ kiện tiền tỷ, khoe nét phu thê đẹp đôi bất chấp cam thường
Kiến thức - 2 giờ, 11 phút trước
Theo quy định, những trường hợp dưới đây sẽ bị thu hồi và tạm khóa thẻ BHYT từ ngày 15/8/2025.
Dòng sự kiện - 2 giờ, 14 phút trước
Chủ tịch UBND TP Hà Nội yêu cầu chuẩn bị nước uống, lương khô, bánh ăn liền, chỗ che mưa nắng và xe buýt miễn phí phục vụ nhân dân, du khách về Thủ...
Tâm sự - 2 giờ, 14 phút trước
Xã giao vốn để kết nối và sẻ chia, nhưng thực tế, nhiều mối quan hệ lại trở thành gánh nặng tiêu hao năng lượng. Đặc biệt với phụ nữ, họ thường bị ràng...
Đàn ông yêu - 2 giờ, 27 phút trước
Trong hành trình dài tương tác giữa con người, sự tôn trọng và thấu hiểu lẫn nhau giống như nền tảng vững chắc hỗ trợ cho việc xây dựng vững chắc một mối quan...
Tin trong ngày - 3 giờ, 19 phút trước
Theo Nghị định 168, vi phạm hành vi này có thể bị phạt tới hàng chục triệu đồng và trừ điểm giấy phép lái xe.
Làm sao - 3 giờ, 20 phút trước
Từ bây giờ, người dân đã có thể xin cấp Sổ đỏ lần đầu tại UBND cấp xã.
Tin trong ngày - 3 giờ, 21 phút trước
Theo quy định mới sẽ có thêm một trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất áp dụng từ ngày 1/10/2025. Đây là một nội dung quan trọng được bổ...
Xài gì - 3 giờ, 21 phút trước
Bạn muốn giữ thông tin cá nhân an toàn, chỉ chia sẻ với bạn bè, người thân và hạn chế nguy cơ rò rỉ dữ liệu khi sử dụng mạng xã hội? Hãy cùng...
Kiến thức - 3 giờ, 22 phút trước
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 222/2025/NĐ-CP ngày 8/8/2025 quy định việc dạy và học bằng tiếng nước ngoài trong cơ sở giáo dục, có hiệu lực thi hành kể từ ngày...
Đời sống số - 4 giờ, 33 phút trước
Nhiều người coi tướng số là thần số học và siêu hình học, nhưng sự tồn tại của nó là có cơ sở, và sự tồn tại hàng ngàn năm đã chứng minh nó...
Tin trong ngày - 4 giờ, 56 phút trước
Công an TP.Hà Nội cho biết, trong thời gian diễn ra Lễ kỷ niệm, thời gian tổ chức cấm, tạm cấm và hạn chế phương tiện lưu thông trên một số tuyến đường có...
Tâm sự - 4 giờ, 5 phút trước
Trong nhiều cuộc hôn nhân, không ít người rơi vào tình cảnh chung là làm hết mọi việc nhà, nhẫn nhịn, chiều chuộng… nhưng đáp lại không phải là sự biết ơn mà là...
Dòng sự kiện - 4 giờ, 5 phút trước
Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố có tuổi đời thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Phụ lục I, Phụ lục II ban hành kèm...
Tin trong ngày - 4 giờ, 6 phút trước
Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 sẽ diễn ra trọng thể tại Quảng trường Ba Đình và các tuyến phố trung tâm Hà Nội. Người dân và du...
Kiến thức - 4 giờ, 6 phút trước
Người đi xe đạp vẫn có thể bị thổi nồng độ cồn và bị xử phạt nếu vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông.
Tin trong ngày - 4 giờ, 6 phút trước
Lễ diễu binh, kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, thu hút sự chú ý của nhiều người. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng là cần thiết để có thể...
Kiến thức - 4 giờ, 6 phút trước
Đây được đánh giá là loài/phân loài đặc hữu của Việt Nam, có giá trị rất lớn.
Tin trong ngày - 4 giờ, 7 phút trước
Với đà tăng mạnh, vốn hóa VPBank hiện đạt hơn 289.985 tỷ đồng, tương đương gần 11 tỷ USD. Con số này đã giúp VPBank vượt qua VietinBank (271 nghìn tỷ đồng) và BIDV...
Chuyện làng sao - 5 giờ, 36 phút trước
Tin sao Việt 21/8/2025: Lý do vợ 'Cục trưởng' Xuân Bắc lên tiếng là bởi: 'Đây chính là bạo lực mạng và cần phải được nhìn nhận nghiêm túc'. Hoa hậu Đền Hùng Giáng...