Đóng BHXH 20 năm nhưng chưa đủ tuổi hưu, người lao động có quyền chọn chế độ nào?

Ông Nguyễn Anh X., là viên chức nhà nước, đã công tác và tham gia đóng BHXH được 20 năm. Trong suốt quá trình làm việc, ông luôn chấp hành đầy đủ nghĩa vụ đóng BHXH theo quy định, coi đây là khoản tích lũy để bảo đảm cuộc sống khi về già.

Tuy nhiên, do một số lý do cá nhân, ông X. dự định nghỉ việc trước khi đủ tuổi nghỉ hưu theo luật định. Vấn đề khiến ông băn khoăn là: với 20 năm đã đóng BHXH, liệu ông có thể hưởng ngay lương hưu hằng tháng hay phải chờ đến tuổi quy định mới được giải quyết chế độ? Nếu chưa thể nhận lương hưu, ông có thể làm thủ tục hưởng trợ cấp BHXH một lần trên cơ sở số năm đã đóng hay không?

Khi chưa đủ tuổi nghỉ hưu, người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) 20 năm băn khoăn: Liệu có được nhận lương hưu sớm hay làm thủ tục hưởng trợ cấp một lần? (Ảnh minh hoạ)

Trả lời trường hợp này, BHXH Việt Nam dẫn quy định tại Luật BHXH 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025). Theo đó, người lao động được hưởng lương hưu khi có từ đủ 15 năm đóng BHXH trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo Bộ luật Lao động. Một số trường hợp đặc thù được nghỉ hưu sớm như làm nghề nặng nhọc, độc hại; làm việc ở vùng đặc biệt khó khăn; suy giảm khả năng lao động…

Ngoài ra, người lao động có từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên nhưng chưa đến tuổi hưu trí có thể hưởng lương hưu sớm với mức thấp hơn nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên hoặc thuộc diện làm công việc đặc biệt nặng nhọc.

Trường hợp người lao động chấm dứt đóng BHXH nhưng chưa đủ điều kiện nghỉ hưu, Luật cũng quy định quyền lựa chọn hưởng BHXH một lần, áp dụng cho các trường hợp ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo, suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc khuyết tật đặc biệt nặng.

Ngoài ra, Khoản 6 Điều 70 Luật BHXH năm 2024 quy định: Trường hợp người lao động vừa đủ điều kiện hưởng lương hưu vừa đủ điều kiện hưởng BHXH một lần, người lao động được lựa chọn hưởng lương hưu hằng tháng hoặc hưởng BHXH một lần.

Ông X. nên đối chiếu quy định pháp luật với tình trạng thực tế của bản thân (về tuổi đời, sức khỏe, đặc thù nghề nghiệp...). Đồng thời, ông nên liên hệ cơ quan BHXH nơi đang tham gia để được hướng dẫn cụ thể, tránh thiệt thòi quyền lợi.