Một loại vỏ quả tại Việt Nam từng bị xem là rác, nay hóa “mỏ vàng” giúp doanh nghiệp thu tiền tỷ mỗi năm

Vỏ xoài đổi đời

Trong sản xuất xoài, phần phụ phẩm có thể chiếm tới 30 - 50% trọng lượng quả, chủ yếu là vỏ và hạt. Trước đây, chúng thường bị bỏ đi hoặc xử lý tốn kém, gây ô nhiễm môi trường. Nhưng một nhóm nghiên cứu tại Đồng Tháp đã tìm ra hướng đi mới: tận dụng vi sinh vật bản địa như nấm Trichoderma, vi khuẩn cố định đạm và enzym sinh học để phân giải nhanh chất hữu cơ trong phụ phẩm xoài.

Kết quả là chỉ sau thời gian ngắn, những đống vỏ xoài từng nồng nặc mùi hôi đã biến thành phân hữu cơ sinh học giàu dinh dưỡng, cải tạo đất và thúc đẩy cây trồng phát triển bền vững. Công nghệ này ngay lập tức được Công ty TNHH Nhiên liệu - Nông nghiệp Đồng Tháp tiếp nhận và đưa vào sản xuất thực tế.

Nhờ công nghệ, công ty có thể sản xuất 30 tấn phân hữu cơ mỗi ngày, tương đương 9.000 tấn/năm, vừa xử lý lượng phế phẩm khổng lồ, vừa mang lại nguồn phân chất lượng cho nông dân. Doanh thu hàng năm ước tính lên đến vài chục tỷ đồng, tạo thêm việc làm tại địa phương và góp phần giảm phụ thuộc vào phân bón hóa học nhập khẩu.

Vỏ xoài sẽ được tận dụng để ủ phân (ảnh minh họa)

“Nhặt vàng” từ rác thải chế biến

Không chỉ Đồng Tháp, tại Nhà máy chế biến nông sản Cát Tường (TP Mỹ Tho, Tiền Giang cũ), hàng chục tấn vỏ xoài, vỏ sầu riêng, thanh long hỏng từng là nỗi lo xử lý. Nhưng từ khi áp dụng quy trình ủ phân hữu cơ sinh học do Viện Cây ăn quả miền Nam chuyển giao, doanh nghiệp ví von như “nhặt được vàng”.

Nhà máy đã áp dụng quy trình ủ phân được chuyên giao, hơn 100 tấn vỏ xoài đã được xử lý thành công thành phân hữu cơ sinh học, sử dụng trực tiếp cho hơn 100 ha thanh long và rau quả thủy canh của công ty. Ban đầu, quy trình ủ có mùi hôi khiến bà con xung quanh e ngại, nhưng sau khi được giải thích và chứng kiến hiệu quả, mọi người đã đồng thuận.

Việc tái sinh phụ phẩm xoài không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, tăng lợi nhuận mà còn tạo ra lợi ích kép cho môi trường. Thay vì bị đốt bỏ hoặc chôn lấp, phụ phẩm nay trở thành nguồn phân hữu cơ thay thế một phần phân bón hóa học, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ nguồn nước, đất đai.

Đây là mô hình điển hình của nông nghiệp tuần hoàn, nơi mọi phụ phẩm đều được tận dụng tối đa để quay trở lại chu trình sản xuất. Không chỉ xoài, nhiều loại phế phẩm khác như vỏ sầu riêng, rơm rạ, lục bình… cũng đang được các địa phương nghiên cứu và triển khai với kỳ vọng tạo ra chuỗi giá trị mới.

Trong bối cảnh giá phân bón hóa học biến động mạnh và áp lực bảo vệ môi trường ngày càng lớn, giải pháp tận dụng phế phẩm nông nghiệp đang mở ra một hướng đi bền vững. Nếu được nhân rộng, công nghệ này sẽ không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp, mà còn giúp nông dân nâng cao thu nhập, đồng thời góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải của Việt Nam.

Câu chuyện từ Đồng Tháp cho thấy rõ tiềm năng của phụ phẩm nông nghiệp. Với sự hỗ trợ của khoa học công nghệ, những thứ từng bị bỏ đi đã trở thành sản phẩm thương mại có giá trị, đem lại doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm.

Quan trọng hơn, chúng góp phần định hình một nền nông nghiệp xanh - sạch - tuần hoàn - bền vững, nơi mà không có gì bị lãng phí. Đây chính là chìa khóa để nông nghiệp Việt Nam không chỉ tăng trưởng về sản lượng, mà còn phát triển bền vững, hài hòa với môi trường trong những năm tới.