Công chức, viên chức không được thành lập, góp vốn, quản lý doanh nghiệp

Với 455 trên tổng số 457 đại biểu có mặt tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Luật. Động thái này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý về quản lý doanh nghiệp, đồng thời góp phần tăng cường tính minh bạch, chuyên nghiệp và hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

Một trong những nội dung nổi bật của Luật sửa đổi là việc quy định chặt chẽ hơn về "chủ sở hữu hưởng lợi" (CSHHL) của doanh nghiệp. Chính phủ đã tiếp thu và hoàn thiện các quy định liên quan đến trách nhiệm thu thập, lưu giữ và cung cấp thông tin về CSHHL của doanh nghiệp. Theo đó, Chính phủ sẽ ban hành các quy định chi tiết về tiêu chí xác định CSHHL, cũng như các chế tài xử lý vi phạm đối với các trường hợp không cung cấp thông tin theo quy định.

Đối tượng không được thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp bao gồm công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức (Ảnh minh hoạ)

Liên quan đến vấn đề bổ sung điều khoản chuyển tiếp, một số đại biểu đã đề nghị quy định rõ thời hạn cụ thể để các doanh nghiệp được thành lập trước thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành phải cập nhật thông tin về CSHHL. Tuy nhiên, Chính phủ đã tiếp thu theo hướng việc bổ sung thông tin về CSHHL của doanh nghiệp sẽ được thực hiện đồng thời với các thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp khác. Lý do cho quyết định này được Chính phủ đưa ra là nhằm tránh làm tăng thêm gánh nặng thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Điều này phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc cắt giảm thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Đồng thời, việc yêu cầu bổ sung thông tin riêng lẻ sẽ đi ngược lại nguyên tắc không hồi tố trong áp dụng pháp luật.

Điểm thay đổi lớn nhất mà Luật sửa đổi mang lại là việc chính thức quy định đối tượng không được thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp bao gồm cả viên chức, theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức. Quy định này được sửa đổi từ điểm b khoản 2 và điểm b khoản 3 Điều 17 của Luật Doanh nghiệp hiện hành. Tuy nhiên, để khuyến khích hoạt động nghiên cứu và phát triển, Luật vẫn mở ra một ngoại lệ: viên chức được phép tham gia thành lập, quản lý doanh nghiệp trong các lĩnh vực liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

(Ảnh minh hoạ)

Việc hạn chế công chức, viên chức tham gia kinh doanh được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp, trách nhiệm và đạo đức công vụ. Đồng thời, nó giúp phòng ngừa tình trạng lạm quyền, tham nhũng và đảm bảo sự công bằng trong môi trường kinh doanh. Quyết định này cũng phù hợp với xu hướng chung trên thế giới, nơi mà cán bộ, công chức thường được yêu cầu tách biệt hoàn toàn khỏi các hoạt động kinh doanh để đảm bảo tính khách quan và minh bạch trong công tác.

Một vấn đề khác được thảo luận sôi nổi trong quá trình xây dựng Luật là quy định về việc phát hành trái phiếu riêng lẻ của các công ty chưa đại chúng. Một số đại biểu Quốc hội đã đề nghị không quy định cụ thể các điều kiện phát hành trong dự thảo Luật mà giao Chính phủ quy định chi tiết, tương tự như Luật Chứng khoán. Tuy nhiên, Chính phủ đã giữ nguyên quy định này, nhấn mạnh sự cần thiết phải có các điều kiện chặt chẽ để phát hành trái phiếu riêng lẻ.

Cụ thể, theo Thông báo số 2001/TB-VPQH, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí bổ sung quy định về hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu là một trong các điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của các công ty không phải là công ty đại chúng. Quy định này nhằm mục đích tăng cường năng lực tài chính cho các doanh nghiệp phát hành, đồng thời hạn chế tối đa những rủi ro thanh toán trái phiếu, bảo vệ quyền lợi cho cả doanh nghiệp phát hành lẫn nhà đầu tư.