Thứ tư, 08/10/2025
"Lại thế nữa! Lúc nào cũng cãi nhau chỉ vì những chuyện nhỏ nhặt!".
Giọng nói nghẹn ngào trong tin nhắn thoại của cô bạn Tiểu Quyên vang lên giữa đêm khuya. Nguyên nhân cuộc cãi vã lần này thật quen thuộc. Cô tăng ca đến bảy giờ tối, vội vã chạy về chuẩn bị cơm tối, nhưng chồng lại vì buổi tiệc tiếp khách không suôn sẻ mà nổi giận khi thấy bếp vẫn nguội lạnh.
"Tớ mệt đến mức kiệt sức, vậy mà anh ta chẳng hỏi han lấy một câu, chỉ biết trưng ra bộ mặt khó chịu!".
"Thế còn cậu? Cậu có phản ứng lại không?".
“Đương nhiên là có! Tớ nói anh ấy chẳng hề thấu hiểu nỗi vất vả của tớ...".
Những lời đối đáp ấy, hẳn không chỉ diễn ra trong một mái nhà, mà là trong hàng vạn gia đình quanh ta.
Hiệu ứng đá mèo: Chuỗi lây lan cảm xúc đáng sợ
Trong tâm lý học, "hiệu ứng đá mèo" là một ví dụ kinh điển về cách cảm xúc tiêu cực lan truyền. Ông chủ mắng nhân viên Tiểu Vương, Tiểu Vương về nhà trút giận lên vợ, vợ lại mắng con, con tức giận đá vào con mèo.
Cảm xúc xấu cứ thế truyền từ người mạnh sang người yếu, cuối cùng đổ xuống kẻ nhỏ bé nhất.
Trong hôn nhân, chuỗi lây lan này thường thể hiện dưới dạng: áp lực công việc → mâu thuẫn vợ chồng → căng thẳng cha mẹ - con cái. Và chính mối quan hệ vợ chồng là mắt xích trung tâm, cũng là khâu dễ đứt gãy nhất.
Vì sao ta luôn để lộ mặt xấu nhất trước người mình yêu nhất?
Cảm giác an toàn khiến ta buông lỏng phòng bị
Ở nơi làm việc, ta phải giữ vẻ chuyên nghiệp; với bạn bè, ta duy trì hình ảnh tốt đẹp. Chỉ khi về nhà, không gian duy nhất để thả lỏng, ta mới tháo bỏ lớp mặt nạ, và cùng lúc, cũng bỏ luôn sự kiểm soát cảm xúc.
Kỳ vọng càng cao, thất vọng càng lớn
Trong tiềm thức, ta luôn mong người bạn đời thấu hiểu mình. Khi đối phương không làm được, nỗi thất vọng ấy càng khiến ta phản ứng gay gắt hơn.
Sự thân quen trở thành "vũ khí sát thương"
Vì hiểu rõ nhau, nên mỗi lần cãi vã, lời nói dễ chạm đúng "điểm yếu", gây tổn thương sâu sắc hơn bất cứ ai khác.
Câu chuyện thật: Từ tổn thương đến thấu hiểu
Vợ chồng anh Lâm từng là hình mẫu điển hình của "hiệu ứng đá mèo". Anh đem áp lực dự án về nhà, vợ lại trút căng thẳng chăm con lên chồng. Mâu thuẫn leo thang, bầu không khí trong gia đình luôn căng như dây đàn.
Một hôm, sau trận cãi vã kịch liệt, con gái 3 tuổi của họ vẽ một bức tranh hai người lớn đang há miệng hét vào nhau, bên cạnh là dòng chữ nguệch ngoạc "Bố mẹ đang cãi nhau".
Bức vẽ như tấm gương phản chiếu sự thật đau lòng ngôi nhà ấy đã bị bao phủ bởi cảm xúc tiêu cực.
Từ đó, họ quyết tâm thiết lập một "cơ chế quản lý cảm xúc gia đình":
Thiết lập "vùng đệm cảm xúc"
Hai vợ chồng thống nhất dành 15 phút sau khi tan làm cho thời gian im lặng, không bàn chuyện nặng nề. Anh Lâm đi dạo quanh khu, còn vợ nghe nhạc thư giãn. Khoảng nghỉ ngắn này giúp họ chuyển đổi tâm thế từ công việc sang gia đình.
Tạo "hệ thống tín hiệu cảm xúc"
Khi cảm thấy tâm trạng xấu, họ sẽ báo trước bằng mật mã: "Hôm nay trời âm u". Nghe thấy tín hiệu, người kia tự động điều chỉnh thái độ, bớt đòi hỏi, thêm thấu hiểu.
Đổi cách biểu đạt cảm xúc
Học nói "Hôm nay em thấy rất áp lực" thay vì "Anh chẳng bao giờ hiểu em".
Ba chiến lược thực tế giúp cắt đứt chuỗi cảm xúc tiêu cực
1. Truy tìm nguồn gốc cảm xúc
Khi cơn giận bùng lên, hãy tự hỏi: "Cảm xúc này thực sự đến từ hành động của người kia, hay do những ấm ức trong công việc?". Việc nhận diện đúng nguồn gốc sẽ tránh được những phát đạn lạc.
2. Thiết lập "điểm dừng cảm xúc"
Khi cuộc tranh cãi bắt đầu vượt tầm kiểm soát, một trong hai người có thể nói "Chúng ta tạm dừng nhé". Mỗi bên lùi lại 15 phút để hạ nhiệt rồi mới tiếp tục nói chuyện.
3. Xây dựng "ngân hàng cảm xúc tích cực"
Mỗi ngày gửi vào một khoản yêu thương như một cái ôm, một lời cảm ơn, một khoảnh khắc quan tâm. Khi "tài khoản cảm xúc" đủ đầy, những lần bất đồng sẽ không làm rạn nứt mối quan hệ.
Từ đối đầu sang đồng hành: Tái cấu trúc cách quản lý cảm xúc trong hôn nhân
Ba tháng sau, Tiểu Quyên vui vẻ chia sẻ: "Giờ tụi mình coi ‘quản lý cảm xúc’ như một dự án chung. Tuần trước, tớ căng thẳng vì dự án, liền gửi cho anh ấy tín hiệu ‘báo động đỏ’. Anh đặt đồ ăn, còn đón con giúp tớ. Đến cuối tuần, khi tâm trạng tớ tốt hơn, tớ lại chủ động sắp xếp buổi dã ngoại như lời cảm ơn anh ấy".
Họ không còn là "thùng rác cảm xúc" của nhau, mà trở thành đồng minh trong việc quản lý cảm xúc.
Điều bất ngờ là sự thay đổi ấy lan tỏa sang con gái họ. Bé bắt đầu biết nói: "Mẹ ơi, hôm nay con buồn một chút", thay vì giận dỗi hay khóc lóc.
Cách bày tỏ cảm xúc lành mạnh đang dần trở thành truyền thống mới của gia đình.
Tối nay, khi trở về nhà, hãy thử ôm người bạn đời thật chặt và nói một câu đơn giản: "Hôm nay vất vả rồi".
Bởi hôn nhân đẹp nhất, là khi ta học được cách từ "đá mèo" chuyển thành"ôm nhau", từ kẻ tấn công cảm xúc, trở thành người giữ gìn cảm xúc cho người mình yêu.
Từ xưa, người ta luôn coi việc lấy vợ là chuyện đại sự của đời...
Tâm sự - 2 ngày, 6 giờ trước
Câu chuyện giản dị nhưng chứa đựng mối quan hệ đáng suy ngẫm của gia đình ba người: bố chồng, con trai và con dâu.
Tâm sự - 2 ngày, 7 giờ trước
Là anh em ruột mà như thuộc 2 giai cấp khác nhau, trong khi vợ chồng tôi hưởng cuộc sống thượng lưu sang chảnh, còn em trai thì phải thuê ở phòng trọ lụp...
Tâm sự - 5 ngày, 7 giờ trước
"Hôn nhân là một canh bạc lớn, thắng thì hạnh phúc cả đời, thua thì đau khổ trăm bề". Khi con cái bước vào chuyện hôn nhân, cha mẹ dù có ngại ngùng, giữ...
Tâm sự - 6 ngày, 13 giờ trước
Bốn năm trước, khi con trai tôi học lớp 7, con vốn là một cậu bé hiền lành, ngoan ngoãn, học giỏi. Có lẽ vì hiền quá, và “nhạt nhẽo” trong mắt vài bạn...
Tâm sự - 6 ngày, 2 giờ trước
Trong nhiều gia đình, mâu thuẫn thường bắt nguồn từ câu nói quen thuộc: "Tôi đối xử công bằng với con rể và con dâu". Thực tế, công bằng tuyệt đối khó tồn tại,...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 7 phút trước
Sau nhiều năm, mạng xã hội xôn xao trước sự thay đổi của Hoài Lâm.
Kiến thức - 2 giờ, 9 phút trước
Đêm đến, nhiều người quen đóng kín hoặc mở cửa phòng ngủ mà không hề biết thói quen này ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, giấc ngủ và cả sự an toàn. Tưởng đơn...
Tin trong ngày - 2 giờ, 11 phút trước
Tầm nhìn đến 2045, Hưng Yên đặt ra mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân 10 - 11%/năm, tỉ trọng công nghiệp trên 46%.
Kiến thức - 5 giờ, 54 phút trước
Từ thời xa xưa, tư tưởng "lập con trai trưởng thông qua vợ cả" đã phổ biến trong xã hội Trung Hoa. Điều này không chỉ thể hiện nghi thức phong kiến mà còn...
Chuyện làng sao - 5 giờ, 10 phút trước
Không riêng Trấn Thành, Đức Phúc mà còn có rất nhiều sao Việt ủng hộ đồng bào vùng lũ Thái Nguyên.
Kiến thức - 5 giờ, 15 phút trước
Từ 2025, hàng nghìn người được hưởng thêm 3-4 triệu đồng/tháng, bên cạnh đó thêm quyền lợi lớn cho người không có lương hưu.
Tin trong ngày - 5 giờ, 15 phút trước
Bộ Xây dựng đang dự thảo Nghị quyết về cơ chế kiểm soát, kiềm chế giá bất động sản và đang lấy ý kiến các bộ, ngành.
Tin trong ngày - 5 giờ, 18 phút trước
Trong 9 tháng đầu năm 2025, đây là tỉnh có có tổng vốn FDI đăng ký mới và vốn đăng ký điều chỉnh cao nhất cả nước.
Tin trong ngày - 5 giờ, 18 phút trước
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, bước sang tháng 10, các đợt không khí lạnh bắt đầu hoạt động mạnh hơn, liên tục tràn xuống nước ta.
Kiến thức - 5 giờ, 19 phút trước
Trong phim kinh điển "Tây Du Ký" có tập phim nói về Vương quốc Phụ Nữ thường được nhắc đến. Quốc gia này, nơi chỉ toàn phụ nữ sinh sống, và câu chuyện về...
Đời sống số - 5 giờ, 20 phút trước
Ngày 9 tháng 10, thứ Năm, ngày 18 tháng 8 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Tân Hợi. Nên rộng lượng và khiêm tốn, cảnh giác với những...
Đời sống số - 6 giờ, 41 phút trước
Hãy chọn ngay bông hoa mà bạn cảm thấy quyến rũ nhất, không cần suy nghĩ quá nhiều – và xem đích đến cuối cùng trong cuộc đời bạn là gì nhé!
Doanh nghiệp - 6 giờ, 10 phút trước
Phan Thiết luôn là điểm đến hấp dẫn với biển xanh, cát trắng, nắng vàng, thu hút du khách từ khắp nơi. Để hành trình thêm thoải mái và an toàn, dịch vụ thuê...
Tin trong ngày - 6 giờ, 22 phút trước
Trong cuộc sống, chỉ số EQ (trí tuệ cảm xúc) được ví như "bản lề" của mọi mối quan hệ. Một người có EQ thấp thường lúng túng trong giao tiếp, dễ gây hiểu...
Doanh nghiệp - 6 giờ, 23 phút trước
Liên đoàn Lao động TP.HCM vừa đề xuất điều chỉnh một số xã, phường và đặc khu từ vùng III lên vùng II để thu hẹp bất hợp lý về mức lương giữa các...
Kiến thức - 6 giờ, 23 phút trước
Nếu có sự yêu thích, sự cố gắng thì chỉ sau vài tháng học nghề, bạn đã có thể kiếm việc làm với mức thu nhập đáng mơ ước.
Chăm sóc sức khỏe - 6 giờ, 23 phút trước
Mọc tự nhiên ở vùng núi hay nơi khe nước, bờ suối, rau dớn được ví như đặc sản “trời ban” ở miền Bắc, có thể chế biến thành nhiều món ăn giải ngấy,...
Tin trong ngày - 6 giờ, 23 phút trước
Do mưa lũ nước dâng cao 25 người dân phải chen chúc, nằm vạ vật ở bất cứ chỗ nào có thể, không ai chợp mắt được vì lo lắng và bất an.
Kiến thức - 7 giờ, 1 phút trước
Những người lớn tuổi có kỹ năng trong nghề này thường không thiếu việc, thậm chí lương cao hơn nhiều dân văn phòng.
Kiến thức - 7 giờ, 2 phút trước
Người Huế ví loại nấm này như "lộc trời" vì không cần trồng cũng có hàng để bán, làm nên món đặc sản vừa lạ vừa ngon.