Thứ tư, 01/05/2024
Từ TP.Lai Châu, vòng vèo về hướng tây chừng 100km nữa là đến trung tâm xã biên giới Nậm Ban, huyện Nậm Nhùn. Bản "nát" nằm ở đó. Nghèo đói. Xác xơ. Chênh vênh giữa đỉnh trời...
Bản "nát" là cách người ta vẫn gọi vui một bản nghèo xa xôi của xã Nậm Ban. Nhưng vui đâu chưa thấy, chỉ thấy bệ rạc, cay nhức.
Ở đó, dưới những nếp nhà gỗ chực chờ đổ ụp, đàn ông uống rượu thay cơm, thâu đêm suốt sáng, đàn bà sụt sùi khóc vì bất lực còn trẻ con thì nheo nhóc, tồng ngồng.
Những người đàn ông ở bản “nát” đang bù khú bên bàn nhậu trước ánh mắt trẻ thơ.
Theo thống kê nhân khẩu, cả bản "nát" có hơn 1.000 hộ dân sinh sống, chủ yếu là người đồng bào dân tộc Mảng - 1 trong 9 tộc người thiểu số là đối tượng được đưa vào chương trình cần bảo tồn, khai sáng và duy trì của Chính phủ.
Thấy chúng tôi, một người địa phương là anh Lý Á Cản mau mắn kéo vào nhà tiếp rượu. Dòng dịch lỏng trong vắt được anh chắt ra từ một túi nilông xuống 4 chiếc chén cọc cạch và lỡ cỡ. Cả chiếc bàn gỗ ghép xộc xệch tuyệt nhiên không có nổi một món ăn. Chỉ có rượu.
Phần đa các bữa nhậu của người Mảng chỉ có rượu suông với thuốc lào.
Sáng ra tầm 6h đã uống rượu rồi. Không uống là không chịu được, cứ nôn. Nói chung là một ngày phải hết 2 lít. Uống thay cơm luôn mà, không ăn cơm đấy” - anh Cản thực thà kể.
Rồi anh xòe bàn tay thô ráp khoe bên trong có một nắm lá sao khô như lá chè, cho biết, với nắm lá này, anh có thể uống rượu thoải mái mà không say. Tuy nhiên khi uống được khoảng chục chén, anh lập tức bước đi lảo đảo rồi lăn quay ra giữa nhà, miệng lảm nhảm nói những câu vô nghĩa.
Nắm lá khô không cứu nổi anh Cản khỏi cơn say bổ ngửa.
Ở bản "nát", không chỉ có mình anh Cản uống rượu thay cơm, mà phần đa đàn ông đều vậy. Cả bản nghèo dường như chìm trong hơi men. Quẩn quanh chỉ là những ánh mắt đờ đẫn vì rượu.
Rượu nhiều, rượu vô tội vạ đã khiến vẻ bề ngoài của những người đàn ông sức dài vai rộng nơi đây, tuy đang độ tuổi lao động, nhưng hết sức nhàu nhĩ, chán nản.
Những thân hình tàn tạ vì rượu.
Ngay cả cán bộ văn hóa xã Nậm Ban là anh Lò Văn Nhoán khi xuống tuyên truyền về những tác hại của rượu cũng phải bắt đầu buổi nói chuyện bằng vài chén rượu.
Anh Nhoán nói, không ngồi xuống mâm rượu thì tuyên truyền họ cũng chẳng nghe. Thà uống mà được nói dăm ba câu còn hơn không được tí nào.
"Phải uống một chén thì họ mới cảm động là mình quan tâm" - anh Nhoán chia sẻ.
Điều đáng nói, rượu tại đây mua rất rẻ. Chỉ từ 15.000 - 20.000 đồng/lít. Cũng không cần cầu kỳ đựng vào chai lọ. Chỉ cần túi ni lông hoặc bát nhựa.
Người Mảng sẵn sàng đổi mọi thứ trong nhà như gà, lợn, củi... thành rượu để uống. Khi không còn gì để đổi, họ mua nợ hoặc bán củi non, lúa non...
Lạm dụng quá nhiều rượu nên những hệ lụy để lại cho người Mảng là rất nặng nề. Đói nghèo, bệnh tật, đánh nhau, cãi nhau hoặc ngã xuống vực chết.
Việc mua rượu tại bản "nát" rất dễ dàng.
Được biết, tộc người Mảng chỉ còn khoảng trên 5.000 người, sống chủ yếu tại Lai Châu và rất nghèo đói vì chỉ biết trông mong vào nương rẫy. Tuy nhiên với việc cánh đàn ông uống rượu tràn lan như hiện nay, bỏ bê hết cả gia đình, công việc, tương lai của người dân ở đây là đáng lo ngại.
Mặc dù căn bệnh "nát" tại bản Nậm Ban theo ghi nhận từ thực tế vẫn còn rất trầm kha nhưng theo ông Phạm Đức Minh - Chủ tịch UBND huyện Nậm Nhùn - thì là đã giảm nhiều trong mấy năm qua.
Cận cảnh một pha "vồ ếch" vì rượu.
Ông Minh cho biết, do đặc thù địa lý quá xa xôi nên ngày trước, người Mảng chưa nhận được quan tâm đúng mực. Tuy nhiên kể từ ngày tách huyện (năm 2012), mọi việc đã có nhiều thay đổi.
"Chúng tôi cũng phải tăng cường người xuống, bám nắm cơ sở rồi tuyên truyền, vận động tác hại của uống rượu, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, tuổi thọ, kết quả làm ăn kinh tế. Người Mảng giờ biết khai hoang ruộng đất, trồng lúa nước, chăn nuôi, bảo vệ rừng, rồi có những bản sắc văn hóa, rồi giữ gìn an ninh biên giới" - ông Minh thông tin.
Dưới đây là một số khung hình đầy ám ảnh PV ghi lại được tại bản "nát":
Xem tử vi thứ 4 ngày 1/5/2024 của 12 con giáp các tuổi Tý, Sửu,...
Kiến thức - 19 giờ, 35 phút trước
Việc thu thập những đĩa này kịp thời thực sự của nhân viên nhà hàng hoàn toàn có lý do mà nhiều người không biết.
Tin trong ngày - 22 giờ, 29 phút trước
Mai Võ là nữ Việt kiều Mỹ hiện tại đang kinh doanh trong lĩnh vực chăm sóc sắc đẹp. Dù thành đạt ở xứ sở cờ hoa nhưng chị luôn một lòng hướng về...
Kiến thức - 1 ngày, 1 giờ trước
Trong cuộc sống hàng ngày, mỗi người đều có vài đôi giày. Tuy nhiên, trên thị trường có rất nhiều kiểu dáng giày khác nhau và chất lượng cũng không đồng đều. Bất kể...
Kiến thức - 1 ngày, 2 giờ trước
Đào Triết Hiên (Terence Tao) - người từng được mệnh danh là thần đồng của Trung Quốc, đã thể hiện trí thông minh phi thường với điểm số 760 trong kỳ thi SAT khi...
Đời sống số - 1 ngày, 4 giờ trước
Hãy cùng nhìn vào 4 bức ảnh dưới đây và lựa chọn một chiếc kẹp tóc mà bạn thấy đẹp nhất. Đáp án sẽ nói cho bạn biết câu trả lời.
Kiến thức - 2 giờ, 5 phút trước
Việc chuyển khoản nhầm cho người khác không còn là chuyện hiếm. Khi gặp phải tình huống này, bạn hãy làm ngay cách dưới đây để lấy lại nhanh nhất có thể.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 14 phút trước
Hội bạn thân của Tăng Thanh Hà đã hội ngộ và tổ chức sinh nhật cho Thân Thúy Hà.
Chuyện làng sao - 2 giờ, 15 phút trước
Siêu mẫu Hà Anh gây sốt khi hé lộ bộ ảnh mới trong những ngày cận kề thời điểm sinh nở.
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 33 phút trước
Thịt gà có thể bị hỏng rất nhanh. Muốn biết thịt gà có ăn được hay không, bạn hãy xem có những dấu hiệu dưới đây không nhé!
Làm sao - 3 giờ, 34 phút trước
Bạn có thể tự trồng mướp đắng tại nhà chỉ với vài dụng cụ đơn giản, quá trình chăm sóc cây cũng không hề phức tạp.
Kiến thức - 3 giờ, 37 phút trước
Nếu thuộc một trong hai trường hợp dưới đây nên đi cấp đổi lại sổ đỏ nếu không dễ bị ảnh hưởng tới quyền lợi về sau.
Kiến thức - 4 giờ trước
Ở một số vùng nông thôn, phong tục địa phương rất khác nhau. Trong sản xuất và đời sống của mình, người xưa đã đúc kết một số câu nói hấp dẫn, được truyền...
Đi gì - 5 giờ, 37 phút trước
Trải nghiệm lái của các tài xế sẽ ra sao khi đổi từ xăng A92 sang A95?
Địa chỉ ăn ngon - 5 giờ, 40 phút trước
Thịt kho tàu là món ăn có vị bùi của trứng cút quyện trong vị béo ngậy, dẻo thơm của thịt lợn. Tuy nhiên, việc cho đường trắng hay đường phèn vào món thịt...
Đời sống số - 5 giờ, 40 phút trước
Khi gặp giấc mơ liên quan đến vàng không phải toàn điềm tốt. Bởi nó còn tùy thuộc vào cụ thể bối cảnh giấc mơ của bạn là gì thì mới có thể giải...
Làm sao - 5 giờ, 42 phút trước
Nếu luộc rau, nấu canh rau không đúng cách sẽ làm mất hết vitamin trong rau, chỉ còn lại chất xơ.
Kiến thức - 5 giờ, 42 phút trước
Luật Căn cước có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, thẻ Căn cước công dân sẽ đổi tên thành thẻ Căn cước. Điều này đồng nghĩa, từ 1/7/2024 có thể sẽ có 4 loại giấy...
Kiến thức - 5 giờ, 52 phút trước
Bạn có bao giờ để ý rằng khi chúng ta sử dụng bếp gas tại nhà, đôi khi tiêu tốn rất nhiều gas, đôi khi công suất nấu không mạnh lắm. Nếu xảy ra...
Chuyện làng sao - 5 giờ, 57 phút trước
Hoa hậu Diễm Hương không ngại đăng ảnh bóp chân cho chồng và mong mọi người không "đánh số" gọi anh là chồng thứ ba của mình để tránh gây tổn thương.
Chuyện làng sao - 5 giờ, 2 phút trước
Con gái đầu lòng của Kim Tử Long đã có chia sẻ về mối quan hệ với 2 người vợ sau của ba mình.
Chuyện làng sao - 5 giờ, 4 phút trước
Những hình ảnh trẻ trung của vợ cũ Bằng Kiều được nhiều người khen ngợi.
Chuyện làng sao - 5 giờ, 27 phút trước
Sơn Tùng, Lê Dương Bảo Lâm lần lượt góp mặt trong BXH lần này.
Chuyện làng sao - 6 giờ, 41 phút trước
Khung ảnh của Midu bên gia đình đang nhận được nhiều sự quan tâm.
Chuyện làng sao - 6 giờ, 48 phút trước
Vợ trẻ của Lý Hải đã có những chia sẻ về chuyện sinh nhiều con và chuyện kết hôn với nam ca sĩ lớn hơn mình nhiều tuổi.
Chuyện làng sao - 6 giờ, 49 phút trước
Việt Hương hiếm hoi khoe vẻ đẹp hình thể ở ngưỡng U50 với đồ tắm.