Thứ ba, 30/04/2024
Để hàng nghìn năm sau, bất cứ thiếu nữ nào tắm gội, vẫy vùng trên dòng suối ấy đều trở lên xinh đẹp lạ thường…
Dòng suối “được sinh ra từ váy áo Nàng Han”
Theo những câu chuyện mà người già ở Mường So (Phong Thổ, Lai Châu) thường kể cho con cháu thì Nàng Han được sinh ra trên đất Mường So, lớn lên trong một gia đình người Thái ở Chiềng Sa (nay là Mường So). Trong tâm linh của khắp xứ Thái, xứ Mường Tây Bắc, Nàng Han là biểu tượng của người con gái tài giỏi và có vẻ đẹp vẹn toàn như hoa ban buổi sớm. Vẻ đẹp ấy đã được khắc họa rằng: Người đẹp ra suối tắm, cá tìm về xem chân; Người đẹp đi lên nương, dâu, lúa tìm về xem tay; Người đẹp đi lên rừng, hoa tìm về xem mặt; Người đẹp hát trong rừng, chim ngập ngừng lắng nghe; Người đẹp bước chân xòe, trai Mường So ngây ngất…
Không chỉ có nhan sắc rực rỡ, Nàng Han còn có đôi tay khéo léo, đặc biệt là trong việc kéo sợi, thêu thùa, dệt vải. Khi giặc ngoại xâm kéo đến xâm lược Mường So, Nàng Han đã anh dũng đứng lên kêu gọi trai tráng dựng cờ giết giặc. Thắng trận trở về, nàng được nhân dân trong vùng chào đón và suy tôn là “nữ tướng”. Một đêm sáng trăng, Nàng Han trút bỏ bộ áo cóm, một trang phục của thiếu nữ Thái, để bay về trời. Bộ váy áo đó đã biến thành dòng suối Mường So mà bất cứ người con gái nào tắm ở đó thì đều có làn da đẹp tựa ban trắng trên rừng, môi đỏ như quả bồ quân… Nhờ dòng suối quý, Mường So nổi tiếng là “Miền mỹ nữ ”!
Cũng từ đó, các vị vua, chúa đất ở khắp miền Tây Bắc đều cho người đi tìm những cô gái đẹp ở Mường So mang về dinh thự để xung vào đội múa xòe. Các cô được chọn phải có làn da thật trắng, mái tóc đen nhánh, đôi chân cao thẳng, eo thắt, ngực nở và nhất là gương mặt phải đậm đà, xinh tươi như đóa hoa rừng mới nở.
Riêng các bé gái ở lứa tuổi 12-14 cũng được tuyển chọn như người ta tuyển hoa hậu bây giờ. Nhiều gia đình thấy con em mình đẹp, có khiếu nhảy múa, họ tự tiến cử cho bản, bản tiến cử lên chúa đất để có quyết định cuối cùng. Khi được gia nhập đội xòe, các em sẽ được dạy thêm không chỉ về múa, hát, mà còn là cung cách nói chuyện, mời rượu, tiếp khách chả khác gì người ta dạy cung tần, mỹ nữ trong các triều đại phong kiến xa xưa.
Ngay cả đến những năm đầu thế kỷ 20, Mường So vẫn “vang danh bốn cõi” là “miền mỹ nữ”. Không chỉ những chúa đất vùng sơn cước mà quan ta, quan Tây miền xuôi cũng luôn khao khát được một lần diện kiến nét đẹp đến mê hồn của những cô gái với điệu xòe Thái quay cuồng làm nghiêng ngả núi rừng.
Chúa đất săn lùng mỹ nữ
Trong các chúa đất vùng Tây Bắc, Đèo Văn Ơn nổi tiếng mê múa xòe và mỹ nữ. “Ông vua núi rừng” này đã cử cả đoàn gia nhân lặn lội đi dọc các bờ sông Đà, sông Mã tìm gái đẹp đem về dinh thự lập đến 3 đội xòe có đến hàng trăm thiếu nữ. Và, truyền nhân của các “cô xòe” đó chính là những thiếu nữ Thái xinh đẹp hiện nay.
Mặc dù đã về với chúa đất, nhưng những “mỹ nhân núi rừng” ấy đi đến đâu cũng có hàng đoàn trai bản bám theo. Mỗi đêm trăng tròn, khi họ ra dòng suối Mường So tắm, chúa đất phải cho cả lính theo canh gác từ xa để ngăn những ánh mắt nhìn trộm của đám đàn ông liều mạng.
Các mỹ nữ múa xòe của chúa đất Đèo Văn Ơn ngày ấy vang danh đến tận Lào Cai, Hà Nội, Trung Quốc. Những quan ta lẫn quan Tây, quan Tàu đã tìm mọi cách mua chuộc chúa đất để được một lần đưa những tuyệt sắc giai nhân miền sơn cước về xuôi để chiêm ngưỡng.
Mỗi chuyến đi như thế, có khi phải mất hàng tháng trời ròng rã trên lưng ngựa. Bởi, đường vào Mường So phải xuyên qua dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ. Trước khi rời khỏi “miền mỹ nữ”, đoàn người còn phải làm lễ cúng tế trời đất để mong “thượng lộ bình an”. Các mỹ nữ được cưỡi trên lưng những con ngựa to nhất, khỏe nhất đã được lựa chọn kỹ càng. Không những thế, chúa đất còn cử rất nhiều gia nhân và lính tráng đi theo, vừa để phục vụ, vừa phải giữ an toàn cho các nhan sắc trước sự nhòm ngó, tranh giành của những “ông vua núi rừng” khác. Bởi, tuy Phong Thổ vốn là “vương quốc” của Đèo Văn Ơn nhưng lúc nào vị chúa đất này cũng canh cánh một nỗi lo về sự bành trướng của một vị “vua Đèo” khác: Đèo Văn Long.
Đèo Văn Ơn vốn người Bố Chánh, Lai Châu. Khi cha Ơn bị giết, Ơn chỉ mới 14-15 tuổi. Ơn được một người họ Lý ở Mường So đem về nuôi dưỡng. Họ Lý đó vốn gốc Hoa, sang Mường So buôn bán từ thuở xa xưa, đất lành chim đậu, nên ở luôn lập nghiệp, trở thành một trong những dòng họ lớn trong vùng.
Một mỹ nhân ở Mường So.
Ơn lớn lên theo Pháp, xưng vua người Thái Mường So, nhưng không quên được mình là đứa con lưu lạc sống nhờ người dân bản địa. Và, Ơn cũng không thể quên cái chết tức tưởi của cha trong cuộc tranh giành địa vị với Đèo Văn Long. Mối thù dai dẳng, truyền kiếp đó đã ám ảnh Ơn suốt mấy chục năm liền. Kể cả khi Đèo Văn Ơn và Đèo Văn Long đã trở thành 2 thế lực riêng biệt, hai “ông vua” của miền rừng Tây Bắc mà vẫn không thôi tranh giành tầm ảnh hưởng.
Người ta kể rằng, Vua Đèo Văn Ơn có tới 12 vợ, trong đó 11 người cưới hỏi đàng hoàng. Vợ Ân, người nào cũng nhan sắc vẹn toàn. Có cô được đưa về từ Lào Cai, Yên Bái, Sơn La. Ai cũng hát hay, múa giỏi, trong đó, bà vợ thứ 5 tên Mào Thị Núi là người xinh nhất, xào xẹ, múa xoè đẹp nhất.
Bà Núi sinh ở Mường So, vùng đất đã được người Thái hát truyền: “Gái Mường So cổ cao ba ngấn, không trang điểm cũng đẹp như ai”. Người ta kể chúa đất mê nàng Núi không chỉ vì “chân nàng múa xòe dẻo dai như con nai, con hoẵng. Giọng hát nàng vút cao tựa tiếng chim rừng”, mà còn bởi nhan sắc rạng rỡ của nàng.
Ngày đó, mỗi đêm Mường So mở hội, trai tráng cách xa mấy dãy núi, mấy cánh rừng chim bay mỏi cánh cũng cưỡi ngựa lắt lẻo, rẽ rừng đạp đất tìm đến, để một lần chiêm ngưỡng nhan sắc cũng như thưởng thức tài nghệ múa xòe của nàng Núi…
“Miền mỹ nữ” ngày càng phai nhạt
Từ đó, vùng đất Mường So, nơi biên cương phía Bắc của Tổ quốc luôn được mệnh danh là vùng đất mỹ nhân. Nhiều người già ở Mường So cũng không thể nào lý giải do đâu mà mảnh đất này sản sinh ra nhiều người con gái đẹp đến mê mẩn lòng người như thế. Rất nhiều thiếu nữ ở đây có nước da trắng, bắp chân thon thả, thắt đáy lưng ong, mái tóc đen tuyền.
Giờ đây, khi những con đường trải nhựa rộng lớn dẫn người ta đến Mường So từ nhiều phía: Nậm Xe, Ma Lu Thàng, Sìn Hồ, Tam Đường, Bình Lư… thì đã có không ít người đã tìm đến Mường So. Họ đến đây không chỉ buôn bán, làm ăn, du lịch…, mà còn một lý do nữa luôn thôi thúc họ, đó là muốn chiêm ngưỡng vẻ đẹp hút hồn của những mỹ nữ ở thung lũng mù sương.
Thế nhưng, thung lũng Mường So huyền thoại, nơi được cho là khai sinh ra điệu xòe Thái lừng danh đã không còn như trước. Những người đẹp xưa kia từng có mặt trong đội xòe của vua Đèo phần nhiều đã gối đầu về núi cùng với tổ tiên, người hiếm hoi còn sống cũng đang hút bóng rừng sâu. Dinh thự của “ông vua núi rừng Phong Thổ” cũng đã bị phá đi, nay ở đó mọc lên Trạm y tế xã.
Trung tâm của vùng chính là xã Mường So, dải đất bằng phẳng dưới chân núi Pu Nhọ Khọ, có dòng Mường So trong vắt, mềm như dải lụa trắng, luôn đầy ắp cá tôm đã không còn nguyên vẹn. Dòng nước mát Nàng Han ban cho giờ thưa vắng, các thiếu nữ Thái không còn hồn nhiên ra đây tắm gội vào mỗi đêm trăng. Đến món cá suối Mường So ngon nổi tiếng vì xương nhỏ, thịt thơm, nướng trên than hồng, uống rượu ngô Dào San say quên trời đất, hay những con tôm trong vắt, nhỏ người nhưng thịt dai và ngọt… những đặc sản mà chính vua Thái Đèo Văn Ơn ngày xưa đã từng rất mê, giờ cũng không còn nữa.
Theo guồng quay hối hả của thời gian, cùng sự phát triển đến chóng mặt của toàn xã hội, ký ức về “Miền mỹ nữ” ngày càng phai nhạt. Giờ đây, rất khó để tìm lại những tuyệt sắc giai nhân, những xào mỗ múa dẻo, hát hay với điệu xòe từng làm nghiêng ngả núi rừng. Thế cho nên, thoảng trên mỗi gương mặt của người già nơi thung lũng Mường So, người ta thấy phảng phất một nỗi buồn không lý giải…
Nhiều người khi đến bệnh viện nội soi sẽ phát hiện polyp ruột, tuy nhiên...
Kiến thức - 4 giờ, 50 phút trước
Các nhà thiên văn học đã phát hiện ra một ngôi sao từ tính hiếm có trong Thiên hà Xì gà. Đây là sơ đồ của một nghệ sĩ. (Cơ quan Vũ trụ Châu...
Đời sống số - 5 giờ, 42 phút trước
Ngày sinh của mẹ, theo một số quan niệm truyền thống, được coi là có liên quan mật thiết đến số phận của những đứa con. Hãy cùng nói về một chủ đề thú...
Tin trong ngày - 5 giờ, 45 phút trước
Ở thời kỳ đỉnh cao, Thuyết "buôn vua" là một thương nhân giàu có nổi tiếng ở Hà Nội thập niên 1990 và tiêu tiền như nước.
Đời sống số - 7 giờ, 18 phút trước
Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, cuộc sống, tình duyên... của 12 con giáp trong ngày 30/4/2024.
Làm sao - 7 giờ, 20 phút trước
Bạn có tin rằng, không cần đá mài, con dao làm bếp đã cũ của bạn sẽ sắc như mới chỉ bằng kem đánh răng không? Nếu không tin, hãy làm theo cách dưới...
Chuyện làng sao - 6 giờ, 31 phút trước
Nữ diễn viên Jang Nara hiếm hoi xuất hiện bên cạnh đàn em Kim Ji Won vào năm 2017.
Chuyện làng sao - 7 giờ, 7 phút trước
Một bức ảnh rò rỉ trên mạng cho thấy Maddox, con nuôi gốc Campuchia của nữ diễn viên "Ông bà Smith" có hành động không mấy đẹp mắt.
Chuyện làng sao - 7 giờ, 9 phút trước
Suni Hạ Linh và Chi Pu liên tục bị đặt ra bàn cân so sánh.
Chuyện làng sao - 7 giờ, 11 phút trước
Cao Thái Hà đã có loạt chia sẻ ẩn ý trên trang cá nhân của mình.
Chuyện làng sao - 7 giờ, 12 phút trước
Loạt tin nhắn tình tứ của Đạt G và Cindy Lư gây sốt.
Chuyện làng sao - 7 giờ, 12 phút trước
Nổi tiếng là 'thánh biểu cảm' nên loạt ảnh trong ngày sinh nhật bé út nhà Trà My Idol nhận được rất nhiều sự quan tâm, chú ý.
Đời sống số - 7 giờ, 18 phút trước
Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, cuộc sống, tình duyên... của 12 con giáp trong ngày 30/4/2024.
Chăm sóc sức khỏe - 7 giờ, 20 phút trước
Từ lâu, chuối đã được biết đến với nhiều công dụng cho sức khỏe. Nhưng ít người biết rằng kết hợp chuối với loại quả này cực tốt cho sức khỏe, giúp tăng tuổi...
Làm sao - 7 giờ, 20 phút trước
Bạn có tin rằng, không cần đá mài, con dao làm bếp đã cũ của bạn sẽ sắc như mới chỉ bằng kem đánh răng không? Nếu không tin, hãy làm theo cách dưới...
Kiến thức - 7 giờ, 20 phút trước
Người Trung Quốc thời xưa có câu: "Giá kê tùy kê, giá cẩu tùy cẩu", nghĩa là "Lấy gà thì theo gà, lấy chó thì theo chó", vậy có phải con người kết hôn...
Chăm sóc sức khỏe - 10 giờ, 6 phút trước
Quạt điện là vật dụng phổ biến trong mỗi gia đình, tuy nhiên, khi dùng cần lưu ý sử dụng đúng cách để tránh những tổn hại không đáng có cho sức khỏe. Kiến...
Kiến thức - 10 giờ, 6 phút trước
Khi nhận thức của người dân về quản lý tài chính ngày càng tăng, ngày càng có nhiều người lựa chọn gửi tiền vào ngân hàng. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn...
Địa chỉ ăn ngon - 10 giờ, 6 phút trước
Miếng thịt kho thơm lừng, có màu vàng cánh gián rất đẹp mắt mà khi ăn vào vị mằn mặn, ngòn ngọt rất ngon cơm; còn miếng măng thì giòn giòn, không chê vào...
Chuyện làng sao - 10 giờ, 6 phút trước
Bạn trai của Ngọc Quyên hào hứng phối hợp với cô quay clip đu trend.
Kiến thức - 10 giờ, 6 phút trước
Chỉ cần nghe giọng nói của phụ nữ, người ta biết được cô ấy là người như thế nào, có chu toàn cho gia đình hay không? Xem đàn ông tiêu tiền, ta cũng...
Đời sống số - 11 giờ, 49 phút trước
Trong chặng đường dài của cuộc đời, việc nghỉ hưu là một bước ngoặt quan trọng. Cuộc sống sau khi nghỉ hưu của mỗi người là khác nhau, đặc biệt đối với những người...
Kiến thức - 11 giờ, 49 phút trước
Nếu trong bếp nhà bạn có những món đồ này thì hãy vứt càng sớm càng tốt để bảo vệ sức khoẻ của bản thân và gia đình, đừng giữ lại vì tiếc của...
Địa chỉ ăn ngon - 11 giờ, 49 phút trước
Luộc gà khá đơn giản nhưng nếu là hàng đông lạnh mà muốn thơm ngon thì cần có bí quyết riêng. Bạn có thể lưu lại để làm hàng hoặc nấu nhanh khi nhà...
Chăm sóc sức khỏe - 11 giờ, 49 phút trước
Trong một nghiên cứu toàn cầu mới đây, Nhật Bản đã nổi bật với tuổi thọ trung bình đứng đầu thế giới, với tuổi thọ trung bình khoảng 83.7 tuổi, vượt trội so với...
Chuyện làng sao - 11 giờ, 49 phút trước
Hồ Ngọc Hà và Kim Lý đã khoe clip cặp song sinh ngày càng cao lớn phổng phao.