Tại sao Ngao Bái lộng hành như vậy mà khi bắt được, vua Khang Hy chỉ bỏ tù thay vì xử tội chết?

Khang Hy (1654-1722), họ Ái Tân Giác La, tên Huyền Diệp, là vị hoàng đế thứ 4 của triều đại nhà Thanh. Ông 8 tuổi lên ngôi, làm vua trị vì đất nước suốt 61 năm, đã tạo nên thời đại “Khang Càn thịnh thế”, là một vị minh quân hiếm có từ xưa tới nay.

Khang Hy có tư chất thông minh, từ nhỏ đã cần mẫn học tập, phàm là các nguyên tắc trị vì triều chính, thánh hiền tâm học, lục kinh yếu chỉ, ông đều thông thạo. Đồng thời ông còn được huấn luyện quân sự một cách rất nghiêm khắc, trở thành nhân tài kiệt xuất văn võ song toàn, đa tài đa nghệ, đặt định nền tảng vững chắc cho việc xử lý các công việc quốc gia đại sự sau này.

Khi còn nhỏ, Khang Hy đã thể hiện sự trưởng thành sớm và có ý chí hơn người. Năm 6 tuổi, có một lần, ông và các huynh đệ tới vấn an Hoàng đế Thuận Trị. Hoàng đế Thuận Trị bảo từng người nói về chí hướng của mình sau này. Khang Hy nhanh nhảu đáp rằng: “Đãi trường nhi hiệu pháp hoàng phụ” (tức là, đợi sau này lớn lên sẽ học theo phụ hoàng). Hoàng đế Thuận Trị nghe xong thấy vô cùng kinh ngạc.

Khi Khang Hy vừa kế vị, tổ mẫu Hiếu Trang Hoàng thái hậu bèn hỏi ông, sau khi làm Hoàng đế thì có nguyện vọng gì. Ông trả lời rằng: “Chỉ mong thiên hạ yên bình, an dân lạc nghiệp, cùng nhau hưởng phúc thái bình mà thôi”.

Trong tác phẩm Thiên cổ nhất đế có ghi chép, Khang Hy là một trong những vị vua có nhiều thành tựu nổi bật nhất. Ông kế thừa ngôi vị hoàng đế từ năm lên 8 tuổi và tại vị 61 năm, là một trong những nhà cai trị tại vị lâu nhất trong lịch sử thế giới. Trong khoảng thời gian ông cầm quyền đã có thành tựu lớn và rất nổi bật như mở rộng lãnh thổ, thống nhất một đất nước đa sắc tộc, hơn nữa ông còn áp dụng nhiều chính sách kinh tế có lợi cho đất nước. Nhờ đó nền kinh tế thời Khang Hy trị vì trở thành thời thịnh thế nhất trong lịch sử Trung Hoa.

Ảnh ghép minh họa.

Trong cuộc đời của Hoàng đế Khang Hy, có một câu chuyện luôn được người đời sau ca tụng, đó chính là vào năm Khang Hy 15 tuổi đã bắt được Ngao Bái, một đại thần chuyên quyền và vênh váo. Trong triều đình thuở ấy Ngao Bái không phải người có thể tùy tiện nói bắt là có thể bắt được. Nhưng tại sao sau khi Khang Hy bắt được Ngao Bái lại không giết chết ông ta, mà lại chọn cách giam cầm Ngao Bái cả đời? Chẳng lẽ Khang Hy không sợ Ngao Bái ở trong tù vẫn có thể đùa giỡn quyền thế sao?

Đương thời Ngao Bái là nguyên lão của ba triều đại, công lao to lớn. Từ thời Hoàng Thái Cực ông ta đã đưa quân đi nam chinh bắc phạt, chiến công hiển hách. Năm 1637, Ngao Bái công phá được đảo Bì – nay thuộc Triều Tiên; năm 1641 lại giành được chiến thắng lớn trong trận chiến Tùng Cẩm với quân nhà Minh; năm 1644, Ngao Bái đưa quân đi đuổi theo quân nông dân của Lý Tự Thành, giành được thắng lợi trong trận chiến Tây Sung, rồi đánh bại Trương Hiến Trung và chiếm được Tứ Xuyên.

Ngoài ra, một điều quan trọng nhất là Ngao Bái cực kỳ trung thành với Hoàng Thái Cực. Năm xưa Hoàng Thái Cực đổ bệnh qua đời, em trai của Hoàng Thái Cực là Đa Nhĩ Cổn tham gia vào việc tranh giành hoàng vị. Ngao Bái nắm binh quyền trong tay cùng với đám người của Sách Ni thề chết đưa con trai trưởng của Hoàng Thái Cực là Túc Thân Vương Hào Cách lên ngôi. Thậm chí ông ta còn dùng kiếm uy hiếp Đa Nhĩ Cổn không chút nhượng bộ. Tuy cuối cùng Hào Cách vẫn không thể ngồi lên hoàng vị, nhưng cha của Khang Hy là Phúc Lâm vẫn có thể kế vị một cách thuận lợi, vì vậy dù sao Ngao Bái vẫn có công lớn đối với Thuận Trị Đế.

Từ những sự kiện trên cho thấy Ngao Bái thực sự đã từng là một trung thần một lòng với triều đình. Chỉ là sau này ông ta bành trướng thế lực quá lớn mạnh rồi, mới làm ra những chuyện đại nghịch bất đạo. Nhưng Khang Hy có thể nhìn toàn diện cuộc đời của Ngao Bái theo chiều hướng lịch sử, cuối cùng đưa ra phán quyết công bằng, điều này cho thấy Khang Hy đích thực là một vị minh quân.

Tháng 5, Năm Khang Hy thứ 8 (1669), khi Ngao Bái vào cung yết kiến, Khang Hy ra lệnh cho đội thị vệ thân tín bắt giữ. Khang Hy kể tội và cách chức Ngao Bái. Vì nể công lao từng cứu sống Thanh Thái Tông Hoàng Thái Cực, Khang Hy tha chết và giam Ngao Bái vào ngục, đồng thời xuống lệnh bắt những người trong cùng vây cánh Ngao Bái. Không lâu sau khi bị bắt giữ, Ngao Bái lâm bệnh chết trong ngục. Cả gia tộc của Ngao Bái đều bị đi lưu đày ngoài quan ngoại. Tới năm Khang Hy thứ 52 (1713), Khang Hy Đế vì nhìn nhận lại công tích của Ngao Bái, bèn xá miễn, truy tặng tước hiệu “Nhất đẳng Nam”.

Ngao Bái

Việc Khang Hy tha tội chết cho Ngao Bái còn có một nguyên nhân chủ yếu nữa, đó là vị Hoàng đế này rất tín mộ đạo Phật. Ông làm những việc mang lại lợi ích cho thần dân bá tánh, điều này giống với việc làm lợi ích cho tất cả chúng sinh mà Phật giáo hay nói đến. Bà nội của Khang Hy là Thái hoàng thái hậu Hiếu Trang Văn cũng là một người tín Phật. Lịch sử ghi chép rằng Hiếu Trang Văn hoàng hậu khi tham thiền từng nhìn thấy được nhiều cảnh tượng bằng thiên nhãn. Cha của Khang Hy tức Thuận Trị Đế cũng là người tín Phật, vì vậy đối với Hoàng đế Khang Hy mà nói, từ nhỏ ông đã chịu ảnh hưởng của Phật giáo.

Hoàng đế Khang Hy có tín tâm đối với Quán Thế Âm Bồ Tát, vì vậy trong khi ông còn tại vị đã cố tình xây dựng Phổ Đà Sơn thành đệ nhất thánh địa của Phật giáo Trung Quốc. Ông từng nhiều lần xuống Giang Nam, tuy chưa từng đích thân đến Phổ Đà Sơn, nhưng nhân duyên giữa ông và Phổ Đà Sơn, và đức Quán Thế Âm Bồ Tát là vô cùng sâu đậm. Mỗi lần Khang Hy đi tuần tra phía nam, đều mang tin tốt lành đến Phổ Đà Sơn.

Là một vị hoàng đế, hoàng đế Khang Hy có đủ khả năng cúng dường Bồ Tát, có khả năng bố thí, ông cũng phát bồ đề tâm, luôn cúng dường tự viện ở Phổ Đà Sơn, luôn làm những việc mà bản thân có thể làm được để xây chùa, hoằng dương Phật pháp. Bất luận là cúng dường hay là bố thí, đều là vì tích phúc đức cho bản thân mình và con cháu đời sau. Vì vậy trong thời hoàng đế Khang Hy còn tại vị đã xây dựng được một đất nước có lãnh thổ lớn nhất và thống nhất nhiều dân tộc lại với nhau. Về mặt chính trị đã thực hiện rất nhiều biện pháp có lợi cho sự phát triển của đất nước và sinh kế của người dân, phát triển kinh tế xã hội, gây dựng lên một thời đại “Khang Hy thịnh thế” trong lịch sử Trung Quốc: đất nước hưng thịnh giàu có kéo dài đến 115 năm, từ thời của ông đến thời con trai ông là Ung Chính hoàng đế, rồi đến đời cháu trai là Càn Long. Hoàng đế Khang Hy là vị Hoàng đế tại vị lâu nhất trong lịch sử Trung Quốc, ông cũng là một vị hoàng đế học Phật Pháp, và có thể ứng dụng thiện căn và huệ căn của Phật Pháp một cách khéo léo.