Tiết lộ gây sốc về thực phẩm chức năng của người trong cuộc

08:44 16/10/2013

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) phát triển rất nhanh trong những năm qua.

"Nếu nói là một đơn thuốc thì bác sĩ chỉ kê thuốc ở trong đó thôi, dĩ nhiên TPCN không phải là thuốc. Tuy nhiên, xét về khía cạnh hướng dẫn người bệnh thì bác sĩ hoàn toàn được ghi vào đó những loại thực phẩm và những thứ không phải là thuốc. Do đó, việc cấm bác sĩ khuyên người bệnh sử dụng TPCN là bất hợp lý.", PGS. TS Trần Đáng nói.


Ảnh minh họa.

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) phát triển rất nhanh trong những năm qua. Nếu như năm 2000 cả nước mới chỉ có khoảng 13 sản phẩm thực phẩm chức năng, thì đến giờ con số này đã tăng lên gấp hơn 300 lần với hơn 5.500 sản phẩm. Vì TPCN không phải là thuốc nên không chiụ sự quản lý của Bộ Y tế, điều này đã dẫn đến việc xuất hiện nhiều bất cập: Người tiêu dùng phải mua TPCN với giá trên trời, quảng cáo quá mức công năng, sự lập lờ trong cách ghi nhãn mác…

PV Người đưa tin đã có cuộc trò chuyện với PGS.TS Trần Đáng, chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng về những bất cập nêu trên.

- Không ít người dân lầm tưởng TPCN là một loại thuốc chữa bệnh. Xin ông cho biết những công dụng của thực phẩm chức năng? 

- Một số loại TPCN được quảng cáo quá mức, không đúng tác dụng thực, khiến người tiêu dùng nghĩ TPCN có thể chữa khỏi bệnh, thậm chí chữa cả ung thư. Tôi khẳng định, TPCN chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, phòng ngừa bệnh tật, chứ không thể thay thế được thuốc điều trị bệnh. Tất nhiên, khía cạnh phòng ngừa bệnh rất hữu ích, vì trong xã hội hiện đại có nhiều bệnh mãn tính mà nguyên nhân là do ăn uống, làm việc, sinh hoạt không khoa học. TPCN có tác dụng bổ khuyết những vấn đề này để phòng bệnh.

Thực phẩm chức năng hoạt động theo 3 cơ chế. Thứ nhất, tăng cường sức khỏe, tăng khả năng miễn dịch.

Thứ hai, bản thân TPCN có một số hoạt chất tác động trực tiếp vào các nguyên nhân gây bệnh. Chẳng hạn, chất asom trong tinh dầu thông đỏ tiêu diệt các tế bào ung thư, chát eriduit trong các sản phẩm thực vật hỗ trợ tăng sức đề kháng, kháng vi khuẩn và vi-rút, làm giảm mỡ máu, giảm đường máu.

Thứ ba, TPCN làm giảm tác dụng phụ và những tai biến của tân dược. Ví dụ, người nào điều trị ung thư bằng hóa chất và xạ trị thì các hóa chất xạ trị đó không chỉ tiêu diệt tế bào ung thư mà còn tiêu diệt cả tế bào non bình thường, gây rụng tóc, rụng lông, viêm niêm mạc dạ dày… TPCN sẽ làm tăng hiệu quả của tân dược, hỗ trợ tiêu diệt tế bào ung thư hoặc hỗ trợ tấn công các nguyên nhân gây bệnh

Đến nay, chưa có một tổ chức quốc tế nào đươc ra định nghĩa đầy đủ về TPCN. Mặc dù chưa có một định nghĩa thống nhất quốc tế nhưng thuật ngữ TPCN đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Thực phẩm chức năng nằm ở giới hạn thực phẩm và thuốc. Nó khác thuốc ở chỗ nhà sản xuất công bố trên nhãn sản phẩm là thực phẩm, đảm bảo chất lượng về vệ sinh an toàn sức khỏe, trong khi đó thuốc được công bố là thuốc có tác dụng chữa bệnh, có công dụng, liều dùng và chống chỉ định. 

- Sự phát triển như vũ bão của các sản phẩm thực phẩm chức năng hiện nay khiến cơ quan chức năng đối mặt với những khó khăn gì, thưa ông?

- Sự phát triển quá nhanh của thực phẩm chức năng đã gây ra nhiều thách thức cho cơ quan nhà nước. Hiện nay hành lang pháp lý về quản lý thực phẩm chức năng tại Việt Nam chưa rõ ràng, dẫn đến những bất cập và nhiều nguy cơ. 

Thứ nhất là việc quảng cáo trên truyền hình, nhiều sản phẩm đăng quảng cáo không đúng sự thật, khiến người tiêu dùng lầm tưởng đây là một sản phẩm có thể chữa được bách bệnh, là thần dược. Có khá nhiều quảng cáo không theo quy định của cục thực phẩm về kiểm duyệt.

Ví dụ như có quảng cáo thực phẩm chức năng chữa bệnh tiểu đường, bệnh gút tận gốc, chữa được ung thư là chưa chính xác. Bởi thực phẩm chức năng chỉ là sản phẩm hỗ trợ, làm giảm nguy cơ bệnh tật chứ không chữa được bệnh tận gốc.

Thứ hai, hiện nay có nhiều sản phẩm được lưu hành trên thị trường tuy nhiên chưa được đánh giá về chất lượng, an toàn và hiệu quả. Chẳng hạn như một số loại rượu tự sản xuất, chế biến, không công bố tiêu chuẩn chất lượng vẫn được bày bán ở các nhà hàng như rượu bổ, rượu thuốc.

Để công tác kiểm nghiệm, giám sát được chặt chẽ hơn, Trung tâm kiểm nghiệm về thực phẩm chức năng của Hiệp hội TPCN đã được thành lập. Trung tâm đã kiểm nghiệm, phát hiện và xử lý nhiều sản phẩm như thực phẩm chức năng quảng cáo chữa tận gốc bệnh tiểu đường do một cơ sở của Việt Nam sản xuất, thực phẩm chức năng chữa được ung thư... không đúng sự thật, các hoạt chất thành phần không đủ. 

- Giá nhiều loại thực phẩm chức năng hiện nay đang ở mức quá cao. Ông có thể cho biết nguyên nhân của tình trạng này?

Ads

- Giá thực phẩm chức năng đắt một phần là do công nghệ sản xuất đòi hỏi công nghệ sản xuất thuốc với nhiều trang thiết bị hiện đại, tiên tiến. Thêm vào đó, việc phải chịu mức thuế cao, từ 25-30% (chiếm tới 1/3 giá trị của sản phẩm) và lợi nhuận của nhà bán hàng quá cao. Đó là những nguyên nhân đẩy giá thành của sản phẩm này lên cao.

Theo tôi được biết, chẳng hạn như có một sản phẩm thực phẩm chức năng bán tại Budapest (Hungary) có giá trị tương đương là 300.000 đồng. Song khi về đến Việt Nam, qua các khâu thuế và nhà phân phối, sản phẩm này đã “đội giá” lên tới mức gần 2 triệu đồng.

PGS.TS Trần Đáng khẳng định: "TPCN chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, phòng ngừa bệnh tật, chứ không thể thay thế được thuốc điều trị bệnh".

- Hiện, còn nhiều bất cập trong quản lý giá TPCN. Làm thế nào để người dân có thể mua được TPCN đúng với giá trị thực của chúng, thưa ông?

- Giá nhiều loại TPCN hiện quá cao so với giá trị thực của chúng nên đã hạn chế người tiêu dùng, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Do đó, Nhà nước cần có chính sách giảm thuế, đồng thời có cơ chế giám sát chặt chẽ giá thành, giá bán các loại sản phẩm TPCN.

- Trên thị trường có quá nhiều loại TPCN trôi nổi, ông đánh giá thế nào về điều này?

- Bộ Y tế đang hướng tới việc ban hành một thông tư về quản lý TPCN, chúng tôi hy vọng thông tư này sẽ phù hợp với điều kiện Việt Nam và thế giới.

Có thông tư rồi, Nhà nước cũng cần kiện toàn lực lượng quản lý ở cấp tỉnh, huyện và cơ sở, đồng thời phải có lực lượng thanh tra chuyên ngành, với đội ngũ cán bộ am hiểu sâu về TPCN thì mới kiểm tra được. Tôi thấy hiện nay, nhiều khi cán bộ đi kiểm tra, họ thường đọc sai thành phần ghi trên nhãn sản phẩm thực phẩm chức năng, vì trình độ của họ về lĩnh vực này rất hạn chế, dẫn đến hiện tượng cán bộ thanh tra tự ý xử lý, kết luận, góp phần gây “loạn” thị trường TPCN.

- Bộ Y tế cấm bác sĩ kê TPCN vào đơn thuốc. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Nếu nói là một đơn thuốc thì bác sĩ chỉ kê thuốc ở trong đó thôi, dĩ nhiên TPCN không phải là thuốc. Tuy nhiên, xét về khía cạnh hướng dẫn người bệnh thì bác sĩ không chỉ ghi đơn thuốc, mà còn ghi những lời dặn dò vào sổ khám chữa bệnh như chế độ ăn uống, sinh hoạt… như vậy, ở phần này bác sĩ hoàn toàn được ghi vào đó những loại thực phẩm và những thứ không phải là thuốc. Do đó, việc cấm bác sĩ khuyên người bệnh sử dụng TPCN là bất hợp lý.

- Việc ngộ nhận về tác dụng của thực phẩm chức năng dân đến những nguy cơ gì và ông có lời khuyên nào cho người tiêu dùng?

Người tiêu dùng chưa hiểu hết về thực phẩm chức năng có thể dẫn đến nguy cơ tiền mất tật mang. Vì vậy, giải pháp tốt nhất là người sử dụng sản phẩm nên hỏi các chuyên gia tư vấn trực tiếp, hoặc hỏi cơ quan chức năng kiểm duyệt về các sản phẩm thực phẩm chức năng và loại sản phẩm định mua. Với những người bán hàng đa cấp nên hỏi họ để hiểu thông tin xem sản phẩm đó đã được kiểm định và thử nghiệm lâm sàng chưa.

Xin cảm ơn ông!

nguoiduatin.vn
Đưa đạm lành đến với trẻ em vùng cao: Hành trình bền vững từ niềm tin với hạt đậu nành của Vinasoy

Đưa đạm lành đến với trẻ em vùng cao: Hành trình bền vững từ niềm tin với hạt đậu nành của Vinasoy...

Chăm sóc sức khỏe - 7 giờ, 37 phút trước

Chính từ niềm tin bền bỉ với hạt đậu nành, Vinasoy đã dành gần 30 năm chuyên tâm nghiên cứu và phát triển các sản phẩm giàu dinh dưỡng, cũng như tròn 10 năm...

Những người có 6 thứ này màu đen thường 'lành ít dữ nhiều', có thể ung thư đang 'gặm nhấm' cơ thể, đừng chủ quan

Những người có 6 thứ này màu đen thường 'lành ít dữ nhiều', có thể ung thư đang 'gặm nhấm' cơ thể,...

Chăm sóc sức khỏe - 7 giờ, 28 phút trước

Ung thư thường phát triển âm thầm nhưng cơ thể vẫn có những cách phát ra tín hiệu cảnh báo tinh vi. Dưới đây là 6 bộ phận dưới đây trên người bạn bỗng...

Toàn thân chàng trai 19 tuổi tím tái, ngộ độc suýt chết vì ăn loại rau 'chống ngán' cực quen trên mâm cơm người Việt

Toàn thân chàng trai 19 tuổi tím tái, ngộ độc suýt chết vì ăn loại rau 'chống ngán' cực quen trên mâm...

Chăm sóc sức khỏe - 11 giờ, 50 phút trước

Một nam sinh viên 19 tuổi đã phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, toàn thân tím tái và khó thở do ngộ độc nitrit cấp tính. Nguyên nhân được xác...

Nghiên cứu phát hiện ra trẻ làm điều này 5 giờ/tuần sẽ thông minh vượt trội, hơn hẳn bạn bè cùng trang lứa

Nghiên cứu phát hiện ra trẻ làm điều này 5 giờ/tuần sẽ thông minh vượt trội, hơn hẳn bạn bè cùng trang...

Chăm con - 11 giờ, 15 phút trước

Một nghiên cứu tại Ấn Độ cho thấy những trẻ em dành từ 5 giờ mỗi tuần cho hoạt động thể chất có chỉ số IQ cao hơn đáng kể so với bạn bè...

Đàn ông không sống lâu thường có những đặc điểm chung này khi đi đại tiện! Nếu không mắc phải điểm nào, xin chúc mừng!

Đàn ông không sống lâu thường có những đặc điểm chung này khi đi đại tiện! Nếu không mắc phải điểm nào,...

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 1 giờ trước

Đối với nam giới, sức khỏe đường ruột là "thước đo" quan trọng phản ánh tuổi thọ. Hãy cùng tìm hiểu nhé!.

4 loại cây ra hoa là ám hiệu điềm lành, gia chủ sắp 'trúng số độc đắc', giàu ú ụ

4 loại cây ra hoa là ám hiệu điềm lành, gia chủ sắp 'trúng số độc đắc', giàu ú ụ

Phong thủy - 4 giờ, 5 phút trước

Trong thế giới cây cảnh, có những loại cây rất hiếm khi ra hoa, nhưng một khi đã nở hoa lại được cho là điềm báo may mắn vô cùng, dự báo tài lộc...

Midu lộ phần bụng to bất thường, vướng nghi vấn đang mang thai

Midu lộ phần bụng to bất thường, vướng nghi vấn đang mang thai

VIDEO - 4 giờ, 8 phút trước

Với lớp trang điểm nhẹ nhàng, mái tóc uốn bồng bềnh cùng phong thái tự tin, Midu nhận được “cơn mưa” lời khen từ khán giả. Tuy nhiên, bên cạnh những bình luận tích...

Liên Bỉnh Phát lần đầu công khai thể hiện tình cảm với người yêu giữa chốn đông người

Liên Bỉnh Phát lần đầu công khai thể hiện tình cảm với người yêu giữa chốn đông người

VIDEO - 4 giờ, 9 phút trước

Dù đã có 5 năm bên nhau, nhưng đây là lần hiếm hoi Ngọc Kayla và Liên Bỉnh Phát thể hiện tình cảm cỡ này trước mặt người hâm mộ, ống kính truyền thông....

Xem xong phim Sex Education, vợ chồng tôi phải mở cuộc họp gia đình khẩn cấp trước khi tổ ẩm tan vỡ

Xem xong phim Sex Education, vợ chồng tôi phải mở cuộc họp gia đình khẩn cấp trước khi tổ ẩm tan vỡ...

Tâm sự - 4 giờ, 9 phút trước

Một gia đình không chỉ được xây dựng bằng tình yêu, mà còn bằng sự giao tiếp và thấu hiểu. Câu chuyện của một gia đình nhỏ sau 12 năm chung sống là minh...

Ngay cả khi xe không vi phạm, CSGT vẫn có quyền yêu cầu dừng xe và kiểm tra nồng độ cồn đúng không?

Ngay cả khi xe không vi phạm, CSGT vẫn có quyền yêu cầu dừng xe và kiểm tra nồng độ cồn đúng...

Kiến thức - 4 giờ, 9 phút trước

Nhiều người tham gia giao thông thắc mắc liệu CSGT có quyền dừng xe để kiểm tra nồng độ cồn ngay cả khi họ tuân thủ đúng luật giao thông hay không?

Midu lộ phần bụng to bất thường, vướng nghi vấn đang mang thai

Cuối tuần này, người dân đi Hội chợ Mùa Thu sẽ được hỗ trợ kinh phí khi đến tham quan?

Cuối tuần này, người dân đi Hội chợ Mùa Thu sẽ được hỗ trợ kinh phí khi đến tham quan?

Tin trong ngày - 4 giờ, 10 phút trước

UBND TP Hà Nội đang nghiên cứu phương án hỗ trợ kinh phí di chuyển cho người dân đến tham quan Hội chợ Mùa Thu 2025. Đây được xem là nỗ lực nhằm khuyến...

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Ba ngày 21 tháng 10, tức ngày mùng 1 tháng 9 âm lịch?

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Ba ngày 21 tháng 10, tức ngày mùng 1 tháng 9 âm lịch?...

Đời sống số - 5 giờ, 33 phút trước

Thứ Ba, ngày 21 tháng 10, ngày đầu tiên của tháng 9 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Quý Hợi. Trong hào quang này, con giáp nào cần...

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn sợ loài vật nào nhất? Một bức tranh tượng trưng cho điều gì để kiểm tra nỗi sợ của bạn?

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn sợ loài vật nào nhất? Một bức tranh tượng trưng cho điều gì để kiểm tra nỗi...

Đời sống số - 5 giờ, 53 phút trước

Hãy chọn bức tranh khiến bạn thấy rùng mình hoặc không thoải mái nhất — đó là dấu hiệu tiết lộ nỗi sợ tiềm ẩn sâu trong bạn

CSGT kiểm tra nồng độ cồn trên toàn quốc, trọng điểm vào khung giờ nào?

CSGT kiểm tra nồng độ cồn trên toàn quốc, trọng điểm vào khung giờ nào?

Dòng sự kiện - 6 giờ, 45 phút trước

Phòng CSGT TP HCM cũng triển khai kế hoạch cao điểm kiểm soát nồng độ cồn từ nay đến giai đoạn trước trong và sau tết Nguyên đán 2026.

Shark Bình từng nói thẳng hành trình khởi nghiệp, thừa nhận thất bại và ước 'có ai tát vào mặt 1 cái'

Shark Bình từng nói thẳng hành trình khởi nghiệp, thừa nhận thất bại và ước 'có ai tát vào mặt 1 cái'...

Doanh nghiệp - 6 giờ, 45 phút trước

Shark Bình: "Tôi từng ước 15 năm trước có ai tát vào mặt 1 cái thì đã tránh được bao nhiêu thất bại trong quá khứ". Ông mong muốn được ai đó "thẳng tay"...

Đại học Harvard phát hiện 'khung giờ vàng' đi ngủ giúp tăng tuổi thọ, giảm bệnh tật, không phải 22h tối

Đại học Harvard phát hiện 'khung giờ vàng' đi ngủ giúp tăng tuổi thọ, giảm bệnh tật, không phải 22h tối

Chăm sóc sức khỏe - 6 giờ, 45 phút trước

Một nghiên cứu dài hạn của Đại học Harvard (Mỹ) chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa thời gian đi ngủ và tuổi thọ.

Người duy nhất được nhận gộp 2 tháng lương hưu, trợ cấp BHXH: Ai là người may mắn hưởng quyền lợi đặc biệt này?

Người duy nhất được nhận gộp 2 tháng lương hưu, trợ cấp BHXH: Ai là người may mắn hưởng quyền lợi đặc...

Kiến thức - 6 giờ, 45 phút trước

Nghị định 233/2025 của Chính phủ về cơ chế tài chính trong BHXH, BHYT và BHTN vừa ban hành nêu rõ một số trường hợp đặc biệt, theo đó người thụ hưởng có thể...

CSGT TP.HCM kiểm tra nồng độ cồn, người vi phạm kịch khung vẫn nói: 'Không uống, tôi đã uống chai nào đâu'

CSGT TP.HCM kiểm tra nồng độ cồn, người vi phạm kịch khung vẫn nói: 'Không uống, tôi đã uống chai nào đâu'...

Dòng sự kiện - 6 giờ, 46 phút trước

Sau khi Cục trưởng Cục CSGT phát lệnh ra quân kiểm tra nồng độ cồn trên toàn quốc, lực lượng CSGT TP.HCM đã triển khai tuần tra, xử lý trên nhiều tuyến đường. Nhiều...

Nhiều người vẫn để 6 thứ này dưới gầm giường mà không biết, vừa ảnh hưởng sức khỏe vừa mất may mắn

Nhiều người vẫn để 6 thứ này dưới gầm giường mà không biết, vừa ảnh hưởng sức khỏe vừa mất may mắn...

Phong thủy - 6 giờ, 21 phút trước

Giường ngủ là nơi nghỉ ngơi và hồi phục năng lượng, nhưng ít ai biết rằng gầm giường lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Nhiều người có thói quen...

Càng gặp gỡ nhiều, bạn sẽ thấy rằng một người càng độc ác và xảo quyệt thì càng giả vờ vô hại!

Càng gặp gỡ nhiều, bạn sẽ thấy rằng một người càng độc ác và xảo quyệt thì càng giả vờ vô hại!...

Kiến thức - 6 giờ, 22 phút trước

Thực tế cho thấy, những kẻ càng xảo quyệt, càng thâm hiểm lại càng tỏ ra thân thiện trên bề mặt. Nhưng sau lưng, họ đã tính toán kỹ lưỡng, sẵn sàng ra tay...

Việt Nam sắp có hầm vượt biển 10.000 tỷ lớn nhất nước: Công trình thế kỷ chịu được động đất mạnh tới 6 độ richter

Việt Nam sắp có hầm vượt biển 10.000 tỷ lớn nhất nước: Công trình thế kỷ chịu được động đất mạnh tới...

Tin trong ngày - 6 giờ, 22 phút trước

Dự kiến, dự án này sẽ có tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 10.000 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự kiến trong giai đoạn từ năm 2025-2030.

10 loại bệnh miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự 2026, không nhận vào quân thường trực là bệnh gì?

10 loại bệnh miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự 2026, không nhận vào quân thường trực là bệnh gì?

Tin trong ngày - 6 giờ, 22 phút trước

Dưới đây là danh sách cụ thể 10 loại bệnh miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự 2026, không nhận vào quân thường trực theo Thông tư 105/2023/TT-BQP.

Căn bệnh ung thư phổ biến, nhiều người mắc thứ 7 thế giới: Người Việt dưới 40 tuổi mắc tăng gấp đôi trong 10 năm qua

Căn bệnh ung thư phổ biến, nhiều người mắc thứ 7 thế giới: Người Việt dưới 40 tuổi mắc tăng gấp đôi...

Chăm sóc sức khỏe - 6 giờ, 23 phút trước

Ung thư vùng đầu - cổ, loại ung thư phổ biến thứ bảy trên toàn cầu, đang cho thấy sự gia tăng đáng báo động tại Việt Nam, đặc biệt khi số người mắc...

Điều ít người nhận ra khi xem 'Sex Education': Sống kiểu này mới là sống, chạm tới hạnh phúc đích thực

Điều ít người nhận ra khi xem 'Sex Education': Sống kiểu này mới là sống, chạm tới hạnh phúc đích thực

Tiêu khiển - 6 giờ, 24 phút trước

'Sex Education' đã kết thúc phần 4, nhưng các bài học mà phim để lại dường như vẫn còn nguyên giá trị.

Đưa đạm lành đến với trẻ em vùng cao: Hành trình bền vững từ niềm tin với hạt đậu nành của Vinasoy

Đưa đạm lành đến với trẻ em vùng cao: Hành trình bền vững từ niềm tin với hạt đậu nành của Vinasoy...

Chăm sóc sức khỏe - 7 giờ, 37 phút trước

Chính từ niềm tin bền bỉ với hạt đậu nành, Vinasoy đã dành gần 30 năm chuyên tâm nghiên cứu và phát triển các sản phẩm giàu dinh dưỡng, cũng như tròn 10 năm...