Kỳ tích: Người thứ 2 trên thế giới được chữa khỏi HIV, sau người đầu tiên 12 năm

Thế giới vừa chứng kiến một bệnh nhân thứ 2 nhiễm HIV được chữa khỏi hoàn toàn. Bệnh nhân người Anh này được giữ kín danh tính trong báo cáo vừa đăng trên tạp chí Nature.

Sau hơn một thập kỷ với hơn nửa nghìn tỷ USD chi cho hoạt động nghiên cứu HIV/AIDS, cuối cùng chúng ta cũng có được niềm tin rằng, căn bệnh thế kỷ sẽ được chữa khỏi.

Sự kiện này diễn ra vào thời điểm sau 12 năm kể từ khi "bệnh nhân Berlin" nổi tiếng làm nên lịch sử khi trở thành người đầu tiên được chữa khỏi HIV. Bệnh nhận đầu tiên này đã duy trì được sự thuyên giảm sau khi nhiễm HIV-1, chủng virus nguy hiểm và phổ biến nhất gây ra bệnh AIDS, mà không cần dùng thuốc kháng virus (ARV).

"Bệnh nhân Berlin" thực ra là một người Mỹ (tên thật là Timothy Ray Brown) được chẩn đoán nhiễm HIV khi sống ở Đức. Năm 2007, anh đã được phẫu thuật ghép tủy xương liên quan đến việc cấy vào cơ thể các tế bào gốc tạo máu chỉ với mục đích ban đầu là điều trị bệnh bạch cầu.

Timothy Ray Brown - "Bệnh nhân Berlin".

May mắn thay, việc điều trị bằng tế bào gốc lấy từ một người hiến tặng có đột biến gen CCR5 là đồng thụ thể HIV-1 đã bất ngờ làm tuyên giảm HIV trong cơ thể Brown. Kể từ đó đến nay, bệnh nhân này không còn phải dùng thuốc ARV nữa.

Vì lý do này, Brown thường được mô tả là bệnh nhân đầu tiên được "chữa khỏi" HIV, mặc dù về mặt thuật ngữ thì không chính xác lắm. Sự thuyên giảm và chữa khỏi không hoàn toàn giống nhau.

"Bằng cách đạt được sự thuyên giảm ở một bệnh nhân thứ hai, sử dụng một cách tiếp cận tương tự, chúng tôi đã chứng minh rằng, bệnh nhân ở Berlin không phải là một sự bất thường và đó (cấy ghép tế bào gốc) thực sự là phương pháp điều trị giúp loại bỏ HIV ở cả hai người này.", nhà virus học Ravindra Gupta đến từ Đại học College London nói trên tạp chí Nature.

Bệnh nhân mới, được mệnh danh là "Bệnh nhân London", cũng đã được điều trị bằng tế bào gốc từ một người hiến tặng có đột biến gen CCR5, nhưng lần này là trong khi đang điều trị ung thư hạch Hodgkin. 16 tháng sau khi làm thủ thuật (không bao gồm xạ trị giống như bệnh nhân ở Berlin), "bệnh nhân London" đã ngừng sử dụng thuốc ARV (còn gọi là liệu pháp ART) và suốt 18 tháng sau đó, anh đã ở trong tình trạng thuyên giảm hoàn toàn.

Một cách thận trọng, các nhà khoa học cho rằng, vẫn còn quá sớm để nói rằng "bệnh nhân London" đã được chữa khỏi hoàn toàn. Nhưng dù sao đó cũng là một bước tiến đầy hứa hẹn trong việc ngăn chặn HIV.

"Đã một thời gian dài 'bệnh nhân London' không cần điều trị ART, vì vậy đây là phát hiện rất thú vị. Hơn 10 năm sau báo cáo thành công của 'bệnh nhân Berlin', trường hợp mới này có vai trò xác nhận rằng, cấy ghép tủy xương từ người hiến tặng âm tính CCR5 có thể loại bỏ virus còn sót lại và ngăn chặn mọi dấu vết phục hồi của virus.", chuyên gia về bệnh truyền nhiễm Sharon Lewin đến từ Đại học Melbourne giải thích trên Nature.

Các bác sĩ cho biết, họ sẽ cần tiếp tục theo dõi "bệnh nhân London" để xem tình trạng của anh ta tiến triển như thế nào. Có lẽ các bệnh nhân nhiễm HIV sẽ phải tiếp tục chờ đợi trước khi các nhà khoa học nhân rộng được phương pháp điều trị.

Một khó khăn là cấy ghép tế bào gốc không có tác dụng với tất cả mọi người, chưa kể các tế bào gốc được hiến tặng sử dụng trong trường hợp này là rất hiếm khi người cho tuỷ cần có một đột biến CCR5 rất cụ thể.

Mặc dù vậy, không thể phủ nhận một tiềm năng cho hướng nghiên cứu trong tương lai khi cách thức hoạt động thụ thể của HIV có thể đưa chúng ta đến gần hơn với phương pháp chữa trị hoàn toàn HIV/AIDS, căn bệnh hiện đang lây nhiễm cho khoảng 37 triệu người trên toàn thế giới.

"Trường hợp thứ 2 được báo cáo này đã củng cố thông điệp rằng, con người có thể chữa khỏi HIV.", nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm và miễn dịch Anthony Kelleher từ Đại học New South Wales ở Úc cho hay.

"Bệnh nhân London" đã chứng minh cho chúng ta thấy tiềm năng của các phương pháp điều trị tế bào gốc và liệu pháp gen nhắm đến HIV nói riêng, cũng như cả ung thư và toàn bộ các căn bệnh khác nói nói chung. Đó sẽ là hy vọng mới cho tương lai của y học.