Thứ tư, 05/11/2025
Cây gai còn có tên gọi là trữ ma, tầm ma, tầm gai, cây gai bánh. Với tên khoa học Boehmeria nivea (L) Gaud, (Urtica nivea L), họ Gai (Urticaceae), là loài bản địa của Đông Á. Đây là cây mà dân gian vẫn dùng lá làm bánh gai ăn và sợi để dệt làm lưới đánh cá. Tại Việt Nam, người Kinh lấy lá cây này chủ yếu dùng để làm bánh gai, bánh ít.
Cây thường mọc hoang. Có thể trồng bằng gốc hay giâm cành vào mùa xuân. Loại cây sống lâu năm, có thể cao tới 1,5 - 2m. Lá lớn, mọc so le, hình tim, dài 7 - 15cm, rộng 4 - 8cm, mép có răng cưa, đáy lá hình tim hay hơi tròn, mặt dưới trắng vì có nhiều lông trắng, mặt trên có màu lục sẫm, ráp, có 3 gân từ cuống phát ra.
Lá và rễ cây này đều dùng làm thuốc. Lá bánh gai thu hái vào mùa hè, phơi khô, tán bột để làm bánh. Thân cây có sợi dừng để dệt bao bố.
Đông y cho rằng cây gai có vị ngọt đắng, tính mát, đi vào hai kinh tâm, thận; thường dùng để trị các bệnh đường tiểu như: Bí tiểu, tiểu đục, tiểu ra máu, còn dùng để cầm máu và trị động thai.
Rễ được gọi là trữ ma căn, hái vào bất cứ mùa nào, nhưng tốt nhất là vào thu đông. Hái về rửa sạch đất phơi hay sấy khô. Rễ có vị đắng, tính hơi hàn, quy kinh tâm, thận.
Tác dụng thanh nhiệt giải độc, tán ứ, thông lâm, an thai. Dùng trong các trường hợp đơn độc, sang lở, đái buốt, đái rắt, phụ nữ có thai đau bụng, ra huyết, xích bạch đới, viêm cổ tử cung. Liều dùng 10 - 20g.

Để có thể ứng dụng, dưới đây là một số cách dùng cây gai chữa bệnh.
* An thai: Rễ cây gai mới hái hoặc phơi khô 30g sắc với 600ml nước, cô làm 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày. Chỉ 1 - 2 ngày là có kết quả, không nên kéo dài.
* Dưỡng huyết an thai: Trữ ma căn tươi 50g, hồng táo 10 quả, gạo nếp 100g; sắc trữ ma căn lấy nước nấu với gạo và hồng táo thành cháo, chế thêm gia vị, chia ra ăn vài lần trong ngày.
* Trị động thai: Rễ gai mới lấy hoặc đã phơi khô 30g, sắc với 600ml nước, còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Uống 1 - 2 ngày sẽ đỡ.
* Trị phụ nữ có thai ra huyết dọa sảy, có thai bị đau bụng: Rễ gai tươi 4 phần, tía tô 1 phần, lá ngải cứu 1 phần (mỗi phần 12g), sắc với nước uống trong ngày.
* Trị có thai bị đau bụng, động thai: Rễ gai 2 phần, cành tía tô 2 phần (mỗi phần 4g), băm nhỏ, phơi khô sắc với 400ml nước, cỡ còn 100ml uống hết 1 lần trong ngày. Nếu có rỉ máu thì cho thêm 10g lá huyết dụ.
* Trị sa tử cung: Rễ gai khô 30g sắc với 600ml nước, uống nhiều lần trong ngày. Uống liền 3 - 4 ngày.
* Cầm máu vết thương: Lá gai tươi rửa sạch, giã nát đắp vào vết thương, băng lại.
* Làm cầm máu: Trong dân gian, khi muốn cầm máu vết thương, người ta rửa sạch lá, giã nát, đắp vào, thấy có tác dụng cầm máu tốt.
Trong y lý của Đông y, máu màu đỏ thuộc hỏa, lá gai khi giã nát có màu đen thuộc hành thủy. Trong ngũ hành, thủy khắc hỏa cho nên lá gai có thể cầm được máu.
Song theo dược lý hiện đại, lá gai có chlorogenic acid, flavonoid rhoifolin, apogenin. Chlorogenic acid thủy phân cho acid cefeitannic và quinic; do đó lá bánh gai có tính cầm máu.
* Làm lợi tiểu: Rễ và lá trung bình 10 - 30g sắc với nước uống.
* Trị tiểu buốt, tiểu rắt, sạn thận: Theo sách Nam dược thần hiệu (Tuệ Tĩnh) kết hợp rễ gai, hoa mã đề và hành; sắc nước uống.
* Trị đại, tiểu tiện ra máu: Lấy 15 - 20g lá gai sắc nước uống trong ngày.
* Trị phong thấp đau nhức các khớp: Rễ cây tầm gai (trữ ma căn), 50g, ngâm với 1 lít rượu trong 1 tuần. Sau đó, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10ml.
* Trị tay chân tê mỏi: Rễ cây gai 15 - 20g, sắc uống trong ngày.
Chú ý: Không phải bệnh thực nhiệt không dùng. Nếu khi làm bánh gai mà không có lá gai như vậy là bị thiếu chlorogenic chứa trong lá gai nên bánh chỉ để vài ngày là mốc.
Không phải điểm số, mà khả năng hiểu và quản lý cảm xúc mới là...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 7 giờ trước
Chuối là một loại "thực phẩm tăng cường năng lượng" đích thực. Khi bạn đói, một quả chuối có thể nhanh chóng bổ sung năng lượng và giúp bạn tỉnh táo. Chuối giàu kali,...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 10 giờ trước
Cảnh báo được đưa ra sau khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp loại thịt này vào nhóm 'tác nhân gây ung thư nhóm 1', tương đương mức nguy hiểm của thuốc...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 20 giờ trước
Khi nhắc đến các loại thịt tốt cho sức khỏe, phần lớn mọi người sẽ nghĩ ngay đến thịt gà hoặc thịt heo. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, hai loại...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 1 giờ trước
Tê tay là hiện tượng phổ biến mà nhiều người thường xem nhẹ. Tuy nhiên, các bác sĩ cảnh báo rằng một số trường hợp tê tay không hề vô hại, bởi đằng sau...
Chăm con - 2 ngày, 6 giờ trước
Đôi khi, chỉ một câu nói vu vơ của trẻ lại là tín hiệu cầu cứu mà người lớn vô tình bỏ qua. Câu chuyện về một bé gái 5 tuổi bị viêm nhiễm...
Tin trong ngày - 46 phút trước
Công an tỉnh Đồng Nai đã bắt tạm giam ông Nguyễn Quốc Vũ - chồng ca sĩ Đoàn Di Băng, Tổng giám đốc VB Group – cùng hai đồng phạm để điều tra hành...
Dòng sự kiện - 57 phút trước
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia sáng sớm 5/11, bão Kalmaegi vào Biển Đông thành cơn bão số 13 trong năm nay.
Kiến thức - 1 giờ, 15 phút trước
Nếu không nắm rõ quy định pháp luật về đặt cọc khi mua nhà đất, người mua dễ gặp rủi ro mất tiền hoặc tranh chấp sau này.
Kiến thức - 1 giờ, 16 phút trước
Nhiều gia đình có thói quen trồng cây cảnh để làm đẹp không gian sống và thanh lọc không khí. Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng một số loại cây có thể vô tình...
Tâm sự - 1 giờ, 16 phút trước
Từng cho rằng những câu chuyện táo bạo trong bộ phim "Sex Education" chỉ có ở "trời Tây", một bà mẹ đã phải nhìn nhận lại hoàn toàn cách giáo dục con cái sau...
Tin trong ngày - 1 giờ, 17 phút trước
Trong chính sách BHXH bắt buộc, chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau ốm đau được xem là một quy định mang đậm tính nhân văn. Quy định này giúp người lao...
Đời sống số - 1 giờ, 25 phút trước
Thứ năm, ngày 6 tháng 11, ngày 17 tháng 9 âm lịch, là năm Tỵ, tháng Bính Tuất và ngày Kỷ Mão. Dưới sự kết hợp của Thiên Can và Địa Chi này, những...
Kiến thức - 1 giờ, 27 phút trước
Lịch sử giáo dục đại học Việt Nam ghi dấu nhiều cột mốc quan trọng, từ ngôi trường đầu tiên của quốc gia đến các trường tiên phong trong từng lĩnh vực. Trong đó,...
Tâm sự - 2 giờ, 55 phút trước
Khi một cuộc hôn nhân đổ vỡ, nhiều người thường quy trách nhiệm cho sự phản bội, thờ ơ hay hết tình cảm. Nhưng theo tâm lý học, nguyên nhân sâu xa hơn nằm...
Kiến thức - 2 giờ, 56 phút trước
Chỉ sau 4 năm, tiền thuê nhà cộng với thu nhập từ taxi đã vượt chi phí sinh hoạt, giúp ông đạt đến độc lập tài chính.
Kiến thức - 2 giờ, 56 phút trước
Tại Công viên Tòa nhà Quốc hội bang California (Mỹ), hai cây bạch quả 75 năm tuổi đang trở thành nỗi ám ảnh cho người dân và du khách. Vào mùa thu hàng năm,...
Kiến thức - 2 giờ, 56 phút trước
Quyết định 629/QĐ-BNNMT chính thức có hiệu lực từ ngày 3/4/2025, thay thế Quyết định 2124/QĐ-BTNMT ngày 1/8/2024.
Địa chỉ ăn ngon - 2 giờ, 56 phút trước
Từ quán phở trăm năm tuổi đến địa chỉ được Michelin vinh danh, mỗi bát phở không chỉ là một món ăn mà còn là một di sản, nơi lưu giữ hương vị Thăng...
Tin trong ngày - 3 giờ, 55 phút trước
Quy định rõ các hình thức kỷ luật và các trường hợp buộc thôi việc nhằm xây dựng đội ngũ công chức liêm chính, chấm dứt tình trạng “giơ cao đánh khẽ”, nâng cao...
Kiến thức - 3 giờ, 56 phút trước
Khi giao dịch mua bán đất không thành, người đặt cọc thường lo lắng liệu việc tự ý bỏ cọc có phải bồi thường thêm hay không và hợp đồng đặt cọc có bắt...
Đàn ông yêu - 3 giờ, 56 phút trước
Nhiều người cho rằng sự thành công của đàn ông được đo bằng nhà cửa, xe cộ hay tiền bạc. Nhưng thực tế, vận khí của một người đàn ông không nằm ở vật...
Kiến thức - 3 giờ, 56 phút trước
Tại huyện Cao Lộc (Lạng Sơn), một loài côn trùng có tên gọi độc đáo "tôm rừng" đang trở thành đặc sản được giới sành ăn săn đón. Dù có hình dáng giống tôm,...
Du lịch nước ngoài - 3 giờ, 57 phút trước
Tháng 11, với tiết trời se lạnh, là thời điểm lý tưởng để khởi hành một chuyến du lịch nước ngoài. Du khách có thể chọn Chiang Mai (Thái Lan) để hòa mình vào...
Kiến thức - 3 giờ, 57 phút trước
Bồi thường thiệt hại là một trong những vấn đề quan trọng trong giải quyết vụ án hình sự nhằm đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của bị hại do tội phạm...
Hồ sơ tư liệu - 4 giờ, 49 phút trước
Cùng với đội quân hơn 8.000 binh sĩ đất nung, những cạm bẫy chết người, lăng mộ Tần Thủy Hoàng càng trở nên kỳ bí với những ngọn đèn nghìn năm vẫn sáng rực....