Xyanua là gì? Thực phẩm nào chứa Xyanua? Cách nhận biết và sơ cứu ngộ độc Xyanua?

15:41 17/07/2024

Nhiều người sẽ rất bất ngờ khi biết Xyanua có trong nhiều loại thực phẩm quen thuộc. Nếu chẳng may bị ngộ độc Xyanua thì phải dùng thuốc giải càng sớm càng tốt.

Xyanua là gì?

Khi nhắc đến Xyanua, nhiều người sẽ cảm thấy sợ hãi khi đây là loại hóa chất được xếp vào nhóm cực độc nên rất nguy hiểm đối với sức khỏe. Thế nhưng, loại hóa chất này vẫn được dùng ở mức cho phép trong việc sản xuất giấy, dệt may, nhựa hay dùng để diệt sâu bệnh, sâu bọ.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Xyanua là gì?

Theo thông tin từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), Xyanua là một hóa chất cực mạnh, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng kể cả ở nhiều dạng hợp chất khác nhau. Xyanua có thể tồn tại ở thể khí không màu như hydro xyanua (HCN), xyanua clorua (CNCl) hoặc dạng tinh thể như kali xyanua (KCN), natri xyanua (NaCN).

Về mùi vị, Xyanua được mô tả là có mùi giống như "hạnh nhân đắng", nhưng đôi khi là không mùi, do đó rất khó có thể phân biệt được Xyanua với các hóa chất khác.

Xyanua còn được tìm thấy trong khói thuốc lá, khói đám cháy hay trong các sản phẩm dệt may, sản xuất giấy, nhựa, thuốc trừ sâu.

Các thực phẩm tự nhiên chứa Xyanua?

Trong tự nhiên Xyanua cũng được tìm thấy ở hơn 2.000 loài thực vật. Trong số này có các loại thực phẩm tự nhiên thường gặp như măng, sắn, hạt của các loại quả hạch như táo, mơ, đào, lê, mận, anh đào… Ở những cây này, xyanua liên kết với các phân tử đường dưới dạng glycoside cyanogen.

Bản thân các glycoside cyanogen tương đối không độc hại, tuy nhiên, chúng được chuyển hóa thành hydro xyanua độc hại trong đường ruột.

Trẻ nhỏ dễ bị tổn thương hơn và chỉ nhai một vài hạt của những loại cây này có thể gây ngộ độc xyanua. Nấu kỹ thực vật chứa xyanua trong nước sôi có thể làm giảm mức độ độc tính của chúng một cách hiệu quả.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Ngộ độc xyanua trong thực phẩm xảy ra chủ yếu khi chúng ta ăn sắn không được chế biến đúng cách. Nguyên nhân là trong sắn có chất nhóm xyanua. Khi hấp thụ vào cơ thể nó sinh ra acid xyanhidric (HCN) có độc tính cao gây ngộ độc. Chất độc có nhiều nhất ở vỏ sắn, hai đầu củ sắn và lõi sắn.

Cũng vì thế, theo ông, khi ăn sắn chúng ta thường phải cắt 2 đầu bỏ đi, bóc vỏ, ngâm trong nước sau đó mới mang đi luộc. Đặc tính của xyanua dễ tan trong nước.

Trong củ măng tươi cũng có chứa xyanua. Tuy nhiên, trong thực tế, ngộ độc sắn phổ biến hơn, thậm chí có người tử vong, ngộ độc măng rất ít. Lý do vì khi chế biến chúng ta thường ngâm, luộc măng rất kỹ, bỏ nước đi, muối chua… nên khi ăn hầu như không có ai bị ngộ độc, nếu có thì cũng nhẹ.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bộ Y tế, sắn, măng có chất độc là acid xyanhydric. Độc tố acid cyanhydric có cả trong sắn thường dùng và sắn cao sản nhưng trong sắn cao sản độc tố này cao gấp nhiều lần. Khi vào trong máu, độc tố làm cho các mô tế bào bị thiếu oxy, gây suy hô hấp nghiêm trọng.

Hiện nay ngộ độc sắn ít gặp hơn trước đây và tình trạng ngộ độc này thường gặp ở vùng sâu, vùng xa. Người bị ngộ độc do ăn phải sắn rửa và ngâm không kỹ, ăn cả vỏ hoặc luộc sắn còn cả vỏ. Nếu bóc vỏ sắn và ngâm nước trước khi luộc thì chất độc sẽ mất đi.

Dấu hiệu nhiễm độc Xyanua?

Xyanua khi tiếp xúc sẽ hấp thu nhanh vào cơ thể và ức chế nhanh hệ hô hấp, hệ thần kinh, do đó nó có thể gây nguy hiểm tính mạng ngay cả khi chỉ tiêu thụ một liều lượng rất nhỏ.

Mức độ nguy hiểm do ngộ độc Xyanua sẽ phụ thuộc vào lượng Xyanua mà cơ thể tiếp xúc, cũng như lộ trình và thời gian tiếp xúc. Việc hít phải khí Xyanua sẽ nguy hiểm nhất, đồng thời nuốt và uống phải Xyanua cũng sẽ gây ngộ độc.

Khi Xyanua đi vào cơ thể con người, chất độc này sẽ ngăn các tế bào trong cơ thể sử dụng oxy, từ đó các tế bào sẽ chết dần và có hại cho tim, não hơn hết.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Khi bị ngộ độc Xyanua, nạn nhân thường trải qua 3 giai đoạn: Giai đoạn đầu tiên là kích động, thở gấp, lú lẫn và cảm thấy kích động. Tiếp theo, nạn nhân sẽ khó thở, co giật và huyết áp giảm. Cuối cùng, nạn nhân sẽ bị hôn mê sâu, trụy tim, mất phản xạ và có thể dẫn đến tử vong.

Con người có thể nhiễm Xyanua khi tiếp xúc ở lượng nhỏ do hít phải, tiếp xúc qua da hay ăn phải thực phẩm, những dấu hiệu và triệu chứng khi nhiễm Xyanua diễn ra trong vài phút bao gồm đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, thở gấp, nhịp tim đập nhanh, cơ thể yếu ớt, bồn chồn.

Nhận biết người nhiễm Xyanua

Ảnh hưởng sức khỏe do tiếp xúc với Xyanua ở mức độ cao có thể bắt đầu sau vài giây đến vài phút. Một số dấu hiệu và triệu chứng của phơi nhiễm bao gồm:

Yếu người, đờ đẫn, bồn chồn.

Đau đầu.

Buồn nôn/cảm giác đau bụng.

Nhịp tim nhanh hay chậm.

Thở nhanh hay chậm.

Thở hổn hển và khó thở.

Mất ý thức, hôn mê.

Co giật.

Tổn thương phổi.

Tim ngừng đập.

Suy hô hấp và dẫn đến tử vong.

Mức độ nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe phụ thuộc vào con đường và thời gian tiếp xúc, liều lượng và dạng Xyanua.

Nếu nạn nhân sống sót sau khi bị ngộ độc thì vẫn bị những tổn thương về não, tim và thần kinh.

Cách sơ cứu ngộ độc Xyanua?

Ngộ độc Xyanua được điều trị bằng thuốc giải độc đặc hiệu và chăm sóc y tế hỗ trợ tại bệnh viện hoặc bởi nhân viên cấp cứu đã được đào tạo. Điều quan trọng nhất là nạn nhân phải được điều trị y tế càng sớm càng tốt. Bệnh nhân thường được thở oxy.

Thuốc giải độc cho ngộ độc Xyanua hữu ích nhất nếu được dùng càng sớm càng tốt sau khi tiếp xúc. Hai loại thuốc giải độc (natri nitrit và natri thiosulfate) thường được sử dụng để ngăn chặn tác động của ngộ độc xyanua nghiêm trọng. Các loại thuốc khác có thể cần thiết để kiểm soát các ảnh hưởng bổ sung tới sức khỏe của Xyanua chẳng hạn như co giật.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Những người gặp các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng cần được chăm sóc tích cực tại bệnh viện, đặc biệt là những người đã hôn mê. Bất kỳ sự chậm trễ nào cũng có thể dẫn đến tử vong.

Đồng thời, bạn nên cần cẩn thận sơ chế kỹ trước khi tiêu thụ những thực phẩm tự nhiên được chuyên gia cảnh báo là có chứa Xyanua.

Tường San (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/xyanua-la-gi-thuc-pham-nao-chua-xyanua-cach-nhan-biet-va-so-cuu-ngo-.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/xyanua-la-gi-thuc-pham-nao-chua-xyanua-cach-nhan-biet-va-so-cuu-ngo-doc-xyanua-vz99107.html

Loại củ xấu xí này hóa ra là 'át chủ bài chống ung thư', ngoài chợ Việt bán đầy

Loại củ xấu xí này hóa ra là 'át chủ bài chống ung thư', ngoài chợ Việt bán đầy

Chăm sóc sức khỏe - 17 giờ, 27 phút trước

Trong nhịp sống hối hả, việc tìm kiếm những thực phẩm lành mạnh ngày càng trở thành tâm điểm chú ý. Có một loại củ quen thuộc, giá rẻ, dù không đẹp mắt nhưng...

Ai sống lâu hơn, người nghỉ ngơi lâu hay người tập thể dục mỗi ngày? Một cuộc khảo sát trên 36.383 người cao tuổi đã đưa ra câu trả lời

Ai sống lâu hơn, người nghỉ ngơi lâu hay người tập thể dục mỗi ngày? Một cuộc khảo sát trên 36.383 người...

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 3 giờ trước

Vấn đề liên quan đến sức khỏe của mỗi chúng ta này không chỉ gây tò mò lớn cho người dân mà còn là trọng tâm nghiên cứu của các nhà khoa học trong...

Có 4 điểm khác biệt rõ ràng giữa trẻ em 'xem nhiều TV' và trẻ em 'hiếm khi xem TV' trong tương lai

Có 4 điểm khác biệt rõ ràng giữa trẻ em 'xem nhiều TV' và trẻ em 'hiếm khi xem TV' trong tương...

Chăm con - 1 ngày, 5 giờ trước

Trẻ xem TV nhiều và trẻ ít xem khi lớn lên sẽ khác biệt rõ rệt ở 4 khía cạnh này, cha mẹ cùng tìm hiểu nhé!

Nước dừa tốt nhất nên uống vào 3 thời điểm này. Những người nên uống nước dừa thường xuyên

Nước dừa tốt nhất nên uống vào 3 thời điểm này. Những người nên uống nước dừa thường xuyên

Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 8 giờ trước

Trên bãi biển vào giữa mùa hè, mọi người đều cầm một quả dừa, uống nước dừa mát lạnh, cảm nhận làn gió biển và tận hưởng cảnh đẹp bất tận. Thật tuyệt vời!...

Loại rau tốt nhất thế giới trồng một lần ăn mấy chục năm, canxi giàu gấp đôi sữa bò, giúp xương chắc khoẻ, trẻ cao lớn toàn diện

Loại rau tốt nhất thế giới trồng một lần ăn mấy chục năm, canxi giàu gấp đôi sữa bò, giúp xương chắc...

Khỏe đẹp - 2 ngày, 17 giờ trước

Báo Mỹ mới đây đã công bố danh sách 10 loại rau giàu dinh dưỡng nhất thế giới, trong đó, một loại rau trồng dưới nước đã xuất sắc giành ngôi vị đầu bảng,...

5 dấu hiệu 'EQ thấp' lộ rõ trên Facebook: Bạn có phải người như vậy không?

5 dấu hiệu 'EQ thấp' lộ rõ trên Facebook: Bạn có phải người như vậy không?

Đời sống trẻ - 27 phút trước

Facebook không chỉ là nơi chia sẻ những khoảnh khắc thường nhật, mà còn trở thành một "bản sao tính cách" của mỗi người. Những gì bạn đăng tải, bình luận hay thể hiện...

Từ 1/7/2025: Trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng cho người tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục, có đúng không?

Từ 1/7/2025: Trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng cho người tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục, có đúng không?...

Kiến thức - 57 phút trước

Thông tin việc tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được nhận tiền trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng, thực hư ra sao?

Người dân cả nước sẽ đón tin vui đặc biệt từ năm 2026 mà trước giờ chưa từng có

Người dân cả nước sẽ đón tin vui đặc biệt từ năm 2026 mà trước giờ chưa từng có

Tin trong ngày - 1 giờ, 27 phút trước

Năm 2026, người dân cả nước sẽ đón nhận một tin vui đặc biệt, chưa từng có trong lịch sử y tế: miễn phí khám sức khỏe định kỳ trên toàn quốc. Đây được...

Hà Nội xem xét thí điểm bỏ công chứng hợp đồng tặng, cho bất động sản, người dân tiết kiệm được thời gian và chi phí

Hà Nội xem xét thí điểm bỏ công chứng hợp đồng tặng, cho bất động sản, người dân tiết kiệm được thời...

Tin trong ngày - 2 giờ, 57 phút trước

Trên tinh thần cải cách thủ tục hành chính, nhằm giảm chi phí và rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ cho người dân, TP Hà Nội đang xem xét triển khai thí...

Yêu cầu tuyển tiếp viên hàng không 80 năm trước gây sốc: Độc thân, dưới 59kg và bị sa thải nếu kết hôn hay quá 32 tuổi

Yêu cầu tuyển tiếp viên hàng không 80 năm trước gây sốc: Độc thân, dưới 59kg và bị sa thải nếu kết...

Tin trong ngày - 2 giờ, 5 phút trước

Những tiêu chuẩn tuyển dụng tiếp viên hàng không cách đây khoảng 80 năm khiến nhiều người hiện đại không khỏi bất ngờ và thậm chí là sốc bởi sự khắt khe, phi lý....

Chỉ một chi tiết, Nhã Phương bị nghi ngờ đang mang thai lần 3?

Chưa hết thời gian nghỉ thai sản, lao động nữ có được đi làm không? Nếu có thì quyền lợi thay đổi ra sao?

Chưa hết thời gian nghỉ thai sản, lao động nữ có được đi làm không? Nếu có thì quyền lợi thay đổi...

Tin trong ngày - 2 giờ, 8 phút trước

Thời gian nghỉ thai sản là một chế độ quan trọng nhằm đảm bảo sức khỏe cho lao động nữ và sự phát triển của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, vẫn có những trường...

Top ngành học có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất, 2 trong số đó đang 'hot' với điểm chuẩn đầu vào cao 'chót vót'

Top ngành học có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất, 2 trong số đó đang 'hot' với điểm chuẩn đầu vào cao...

Kiến thức - 2 giờ, 11 phút trước

Theo thống kê, sinh viên mới tốt nghiệp đại học đang đối mặt với khả năng thất nghiệp cao, đặc biệt ở các ngành dưới đây.

Vạch xương cá là vạch gì? Mức phạt mới nhất khi vi phạm vạch xương cá?

Vạch xương cá là vạch gì? Mức phạt mới nhất khi vi phạm vạch xương cá?

Kiến thức - 2 giờ, 12 phút trước

Nhiều người thắc mắc vạch xương cá là gì, khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông phải xử lý thế nào để không vi phạm luật giao thông.

Đối tượng nào sẽ được tăng 15% lương hưu từ ngày 1/7/2025?

Đối tượng nào sẽ được tăng 15% lương hưu từ ngày 1/7/2025?

Tin trong ngày - 2 giờ, 22 phút trước

Từ ngày 1/7/2025, người hưởng lương hưu và các trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) chính thức được điều chỉnh tăng 15% so với mức hưởng của tháng 6/2024. Quy định này được...

Theo chính sách mới nhất, công chức nghỉ việc hoặc bị cho thôi việc từ 1/7/2025 được hưởng bao nhiêu tiền?

Theo chính sách mới nhất, công chức nghỉ việc hoặc bị cho thôi việc từ 1/7/2025 được hưởng bao nhiêu tiền?

Tin trong ngày - 2 giờ, 27 phút trước

Thay vì hưởng trợ cấp khá cao như Nghị định 178, tới đây, công chức dôi dư do sáp nhập, sẽ được hưởng chính sách riêng của nghị định 154 hoặc 170 áp dụng...

Ghi âm cuộc gọi Zalo chỉ với 1 nút bấm, vô cùng đơn giản mà hàng triệu người còn chưa biết

Ghi âm cuộc gọi Zalo chỉ với 1 nút bấm, vô cùng đơn giản mà hàng triệu người còn chưa biết

Xài gì - 3 giờ, 44 phút trước

Việc ghi âm cuộc gọi Zalo giúp người dùng lưu lại được những thông tin quan trọng, hỗ trợ hiệu quả cho công việc và học tập.

Đất nền tại tỉnh này tăng giá, có khu vực vượt ngưỡng 30% so với đầu năm, là thời điểm lý tưởng để nhà đầu tư 'đón sóng'

Đất nền tại tỉnh này tăng giá, có khu vực vượt ngưỡng 30% so với đầu năm, là thời điểm lý tưởng...

Kiến thức - 3 giờ, 57 phút trước

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trên đà chuyển mình mạnh mẽ, thị trường bất động sản Hải Phòng nổi lên như một điểm sáng đầy triển vọng, được dự báo...

Đất nền khu vực này đang quay đầu hạ nhiệt, nhà đầu tư như 'ngồi trên đống lửa' khi lỡ mua

Đất nền khu vực này đang quay đầu hạ nhiệt, nhà đầu tư như 'ngồi trên đống lửa' khi lỡ mua

Kiến thức - 3 giờ, 59 phút trước

Trước đây, giá đất nền ở những khu vực này được đẩy lên cao. Nhưng hiện tại, cơn sốt đất nền ở những khu vực này chỉ kéo dài được vài tháng sau đó...

Hướng dẫn cách 'sang tên xe' online trên cổng dịch vụ công Bộ Công an, người dân cần nắm để đỡ mất thời gian

Hướng dẫn cách 'sang tên xe' online trên cổng dịch vụ công Bộ Công an, người dân cần nắm để đỡ mất...

Tin trong ngày - 3 giờ, 6 phút trước

Theo Công an thành phố Hà Nội, chủ xe, người đồng sở hữu, người mua có địa chỉ thường trú trên địa bàn Hà Nội sẽ thực hiện sang tên xe trên cổng dịch...

Ngày sinh nào dễ giàu có muộn? Hé lộ 6 con số cuối ngày sinh Âm lịch quyết định tài lộc cả đời

Ngày sinh nào dễ giàu có muộn? Hé lộ 6 con số cuối ngày sinh Âm lịch quyết định tài lộc cả...

Kiến thức - 3 giờ, 27 phút trước

Không chỉ là ngày đánh dấu cột mốc quan trọng, con số cuối cùng trong ngày sinh Âm lịch còn ẩn chứa vận mệnh tài lộc của mỗi người. Dưới đây là 6 con...

Loạt trường Y, Dược cộng điểm xét tuyển cho thí sinh có chứng chỉ SAT, IELTS năm 2025

Loạt trường Y, Dược cộng điểm xét tuyển cho thí sinh có chứng chỉ SAT, IELTS năm 2025

Tin trong ngày - 4 giờ, 35 phút trước

Năm nay, nhiều trường y dược thực hiện chính sách cộng điểm ưu tiên hoặc ưu tiên xét tuyển với thí sinh có chứng chỉ ngoại ngữ IELTS hoặc chứng chỉ SAT.

Mức sàn xét điểm đánh giá năng lực, tư duy vào các trường khối Kỹ thuật Top đầu năm 2025

Mức sàn xét điểm đánh giá năng lực, tư duy vào các trường khối Kỹ thuật Top đầu năm 2025

Tin trong ngày - 4 giờ, 37 phút trước

Nhiều trường đại học thuộc khối ngành Kỹ thuật đã công bố ngưỡng điểm sàn xét tuyển năm 2025 theo kết quả kỳ thi đánh giá năng lực và tư duy.

Từ 1/1/2026: Dự kiến sẽ áp dụng bảng giá đất mới, có 3 trường hợp này bị ảnh hưởng trực tiếp

Từ 1/1/2026: Dự kiến sẽ áp dụng bảng giá đất mới, có 3 trường hợp này bị ảnh hưởng trực tiếp

Kiến thức - 4 giờ, 40 phút trước

Kể từ ngày 1/1/2026, sau khi chính thức áp dụng bảng giá đất mới tiệm cận với giá thị trường, chắc chắn sẽ có những ảnh hưởng không nhỏ đến khoản tiền sử dụng...

Hôm nay (13/7): TP.HCM công bố kết quả phúc khảo lớp 10, học sinh và phụ huynh lưu ý

Hôm nay (13/7): TP.HCM công bố kết quả phúc khảo lớp 10, học sinh và phụ huynh lưu ý

Tin trong ngày - 4 giờ, 43 phút trước

Theo thông báo của Sở Giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) TP.HCM, kết quả phúc khảo lớp 10 năm học 2025-2026 sẽ được công bố vào hôm nay (13/7).

Điều kiện hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh Bảo hiểm y tế thay đổi thế nào từ 1/7?

Điều kiện hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh Bảo hiểm y tế thay đổi thế nào từ 1/7?

Kiến thức - 4 giờ, 57 phút trước

Từ 1/7/2025, nhiều nhóm đối tượng sẽ được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh Bảo hiểm y tế.