Trào lưu không dùng thuốc hạ sốt: Bác sĩ ngay lập tức đưa ra cảnh báo nguy cơ biến chứng nguy hiểm

Gần đây, một video của một người phụ nữ đã thu hút hàng nghìn lượt xem và bình luận khi lý giải rằng sốt là cơ chế tự nhiên giúp cơ thể tiêu diệt virus, vi khuẩn. Theo người này, nhiệt độ cao sẽ ức chế sự sinh sôi của tác nhân gây bệnh và kích thích hệ miễn dịch hoạt động. Do đó, việc dùng thuốc hạ sốt sẽ làm cản trở quá trình này, khiến hệ miễn dịch yếu đi và mầm bệnh phát triển mạnh hơn. Người này chia sẻ rằng khi con sốt, chị sẽ không làm gì cả ngoài việc quan sát và chăm sóc, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bổ sung vitamin và dinh dưỡng hàng ngày để đừng để con sốt.

Tuy nhiên, các chuyên gia y tế khẳng định đây là một quan niệm sai lầm và nguy hiểm. Bác sĩ Dương Minh Tuấn, Khoa Nội tiết-Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, cho rằng việc khẳng định không cần uống thuốc hạ sốt là một phát ngôn vô trách nhiệm nếu không đi kèm những điều kiện cụ thể.

"Câu nói ‘không cần uống thuốc’ chỉ đúng trong một số rất ít trường hợp, như trẻ sốt nhẹ dưới 38,5 độ C, vẫn tỉnh táo, ăn uống bình thường. Còn với phần lớn cha mẹ, không đủ chuyên môn để đánh giá mức độ sốt hay nhận biết dấu hiệu nguy hiểm, việc bỏ qua thuốc hạ sốt có thể khiến trẻ rơi vào tình trạng nguy kịch", bác sĩ Tuấn khẳng định.

Sốt cao kéo dài, co giật, mất nước, rối loạn tri giác ở trẻ nhỏ, nếu không uống thuốc hạ sốt sẽ cực kỳ nguy hiểm (Ảnh minh hoạ)

Những nguy hiểm của sốt cao không được kiểm soát

Nhiều người lầm tưởng rằng sốt cao chỉ đơn thuần là dấu hiệu của hệ miễn dịch đang hoạt động tốt. Nhưng theo bác sĩ Tuấn, khi thân nhiệt vượt ngưỡng 39-40 độ C, quá trình chuyển hóa trong cơ thể sẽ tăng mạnh, khiến tim và phổi phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến mất nước và kiệt sức. Sốt cao kéo dài có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như co giật, mất nước và rối loạn tri giác, đặc biệt ở trẻ nhỏ.

"Một cơn sốt cao kéo dài không được kiểm soát có thể làm mệt, lừ đừ, giảm ăn uống, dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải, suy kiệt, và khiến bác sĩ khó đánh giá lâm sàng do bệnh nhân quá kích thích. Hạ sốt giúp theo dõi tiến triển bệnh chính xác hơn, thí dụ, trẻ sốt cao mà sau khi hạ sốt vẫn lừ đừ thì cần nghĩ tới nhiễm trùng nặng", bác sĩ Tuấn phân tích.

Bác sĩ Tuấn cũng nhấn mạnh rằng cơ thể người bệnh không phải là một cỗ máy có thể tự điều chỉnh nhiệt độ mà không cần hỗ trợ. Khi cơ chế điều hòa nhiệt thất bại, nhiệt độ có thể tăng lên đến 40-41 độ C, gây rối loạn protein tế bào và dẫn đến co giật.

Khi nào nên dùng thuốc hạ sốt?

Mục đích chính của thuốc hạ sốt không phải là để tiêu diệt virus mà là giúp người bệnh, đặc biệt là trẻ em, cảm thấy dễ chịu hơn. Theo khuyến cáo của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), các loại thuốc như paracetamol (acetaminophen) hoặc ibuprofen được sử dụng để giúp trẻ cải thiện việc ăn uống, ngủ nghỉ và hỗ trợ quá trình hồi phục. Không có bất kỳ khuyến cáo y học chính thống nào ủng hộ việc nhịn thuốc để sốt cho khỏe.

(Ảnh minh hoạ)

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế Việt Nam, phụ huynh cần xử trí khi trẻ bị sốt như sau:

Sốt dưới 38 độ C: Cởi bớt quần áo cho trẻ, để trẻ nằm ở nơi thoáng khí và theo dõi sát sao.

Sốt từ 38 - 38,5 độ C: Áp dụng các biện pháp chườm mát, lau người bằng khăn ấm và tiếp tục theo dõi.

Sốt từ 38,5 độ C trở lên: Sử dụng thuốc hạ sốt (paracetamol) theo đúng liều lượng cân nặng của trẻ. Cho trẻ uống nhiều nước hoặc bú mẹ nhiều hơn để tránh mất nước.

Phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu sốt kéo dài hoặc có các biểu hiện bất thường như co giật, li bì, khó thở, bỏ ăn. Tuyệt đối không được đắp chăn ấm, mặc nhiều quần áo, chườm nước đá, xát chanh, đánh gió hay tự ý kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt vì có thể gây ngộ độc.

Các chuyên gia kết luận rằng dù sốt là một phần của phản ứng miễn dịch, điều đó không có nghĩa là người chăm sóc có thể bỏ mặc trẻ tự chịu đựng. Phụ huynh cần phân biệt rõ giữa sốt nhẹ có thể theo dõi tại nhà và sốt cao cần có sự can thiệp của y tế.

"Dược lý học không dạy chúng ta “uống thuốc vô tội vạ”, nhưng cũng không dạy “bỏ mặc triệu chứng”. Bác sĩ phải là người biết khi nào nên dùng thuốc, không phải cực đoan hóa việc không dùng", bác sĩ Tuấn nhấn mạnh.