Thứ hai, 29/04/2024
Được phát minh vào năm 1909, bột ngọt (mì chính) là một gia vị quen thuộc trong chế biến món với chức năng chính là mang lại vị umami (vị ngọt tương tự như vị của thịt) cho món ăn ngon hơn. Bột ngọt được sản xuất bằng phương pháp lên men tự nhiên từ những nguồn nguyên liệu có nguồn gốc nông nghiệp như mía, sắn (khoai mì)…
Thành phần chính của bột ngọt là glutamate (axit glutamic), một axit amin cấu thành nên chất đạm và chiếm khoảng 10% hàm lượng axit amin từ protein ăn hàng ngày. Do vậy, ngoài bột ngọt, glutamate còn tồn tại phổ biến trong các thực phẩm như thịt gia súc gia cầm, hải sản, rau củ quả, sữa và các sản phẩm từ sữa, các loại nước chấm lên men như nước mắm, nước tương…Việc sử dụng bột ngọt kết hợp với thực phẩm giúp làm tăng hàm lượng glutamate, tăng vị umami và làm món ăn ngon hơn.
Các tổ chức y tế và sức khỏe uy tín đã có nhiều nghiên cứu khoa học về tính an toàn của bột ngọt và đã đưa ra các kết luận về gia vị này. Cụ thể, Ủy ban Chuyên gia về Phụ gia Thực phẩm (JECFA) của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lương nông Liên hợp Quốc (FAO), Ủy ban Khoa học về Thực phẩm của Cộng đồng châu Âu (EC/SCF) đã kết luận bột ngọt là gia vị an toàn cho sức khỏe người sử dụng ở mọi lứa tuổi và liều dùng hàng ngày của bột ngọt là “không xác định” (không có quy định mỗi người hàng ngày dùng bao nhiêu gam bột ngọt, lượng dùng tùy theo khẩu vị và sở thích). Năm 2001, Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm của Mỹ (FDA) kết luận bột ngọt an toàn cho mục đích sử dụng tương tự các gia vị khác. Bộ Y tế Việt Nam xếp bột ngọt vào “Danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm”.
Bột ngọt có ảnh hưởng đến não, gây suy giảm trí nhớ không?
Cơ thể người có các cơ chế tự nhiên nhằm điều hòa hàm lượng các chất ở mức cân bằng, trong đó có glutamate – thành phần chính của bột ngọt. Cụ thể, nghiên cứu của Tsai (2000) trên đối tượng nam giới trưởng thành cho thấy nồng độ glutamate trong máu dao động không đáng kể sau khi ăn những bữa ăn có bổ sung bột ngọt, đồng thời không có sự khác biệt về nồng độ glutamate trong máu giữa 2 nhóm đối tượng ăn khẩu phần có hoặc không bổ sung bột ngọt do ruột sử dụng glutamate như nguồn năng lượng. Hơn nữa, hàng rào máu – não trong não bộ có chức năng ngăn sự di chuyển từ máu vào não của những chất không cần thiết cho hoạt động của não, trong đó có glutamate. Do đó, não người không bị ảnh hưởng khi sử dụng bột ngọt.
Bột ngọt có gây phản ứng mẫn cảm ở người sử dụng?
Ủy ban tiêu chuẩn thực phẩm Codex quốc tế (CAC) không xếp bột ngọt vào nhóm thành phần thực phẩm gây dị ứng.
Đồng thời, JECFA (1987) kết luận rằng không tìm thấy mối liên quan nào giữa bột ngọt và các triệu chứng như mỏi gáy, mệt mỏi, nóng mặt... (thường được gắn liền với tên gọi "Hội chứng Nhà hàng Trung Quốc").
Năm 1992, Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm của Mỹ (FDA) tiến hành xây dựng khuyến nghị về mô hình nghiên cứu để đánh giá quan hệ giữa bột ngọt và Hội chứng Nhà hàng Trung Quốc. Năm 1995, ủy ban các chuyên gia đã đưa ra khuyến nghị về mô hình nghiên cứu. Dựa trên những khuyến nghị của ủy ban này, nghiên cứu mới nhất của Geha (2000) đã chỉ ra rằng “bột ngọt không được xem là nguyên nhân gây ra “Hội chứng Nhà hàng Trung Quốc”, phù hợp với tuyên bố của JECFA năm 1987.
Như vậy, bột ngọt không phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng như mỏi cổ, cứng cổ, đau mỏi tê gáy, đau đầu, tức ngực, đổ mồ hôi, chóng mặt, khó chịu… Cần có các nghiên cứu chuyên sâu hơn để tìm ra nguyên nhân thực sự trong thực phẩm gây ra những triệu chứng này.
Bột ngọt có ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ em không?
Theo JECFA, quá trình chuyển hóa bột ngọt trong cơ thể trẻ em và người lớn là như nhau và không có mối nguy nào đối với trẻ em khi sử dụng bột ngọt. Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu đã chứng minh bột ngọt không ảnh hưởng đến trẻ em ở tất cả các giai đoạn phát triển của trẻ (giai đoạn bào thai, giai đoạn bú sữa mẹ, giai đoạn sau cai sữa). Do vậy, có thể sử dụng bột ngọt trong chế biến món ăn cho trẻ em, cần lưu ý rằng bột ngọt chỉ là một loại gia vị, sử dụng như một phụ gia không nên sử dụng để thay thế các chất dinh dưỡng từ thực phẩm.
Cần biết rằng sữa mẹ có hàm lượng glutamate dồi dào (264mg/100g sữa mẹ), nên một cách tự nhiên, trẻ đã hấp thụ glutamate thông qua sữa mẹ ngay từ những năm tháng đầu đời. Glutamate không phải là thành phần xa lạ với cơ thể của trẻ em.
Bột ngọt có bị biến đổi thành chất không tốt cho sức khỏe khi chế biến ở nhiệt độ cao không?
Nhiệt độ nấu nướng thường không vượt quá 250°C. Nhiều nghiên cứu cho thấy, tại nhiệt độ đun nấu thông thường này, bột ngọt không bị biến đổi thành chất không tốt cho sức khỏe. Do vậy, có thể nêm nếm bột ngọt vào bất kỳ thời điểm nào khi nấu ăn.
Người tiêu dùng có thể tham khảo cách thức nêm nếm bột ngọt cho món ăn ngon nhất như sau:
Với các món cần tẩm ướp (chiên/rán, nướng, xào, kho...) nếu dùng bột ngọt thì nên chia 2 lần. Lần 1 là tẩm ướp vào nguyên liệu trước khi nấu để làm tăng vị umami tự nhiên của nguyên liệu. Lần 2 là nêm nếm trước khi hoàn thiện món ăn để tổng hòa hương vị của món ăn.
Với các món có nước (canh, súp, hầm...), nên nêm bột ngọt lúc gần tắt lửa để giúp điều chỉnh vị tổng hòa một cách chính xác nhất, tránh hiện tượng nước sôi bốc hơi nhiều làm thay đổi vị của món ăn.
Dùng bột ngọt như thế nào để làm giảm lượng muối khi chế biến?
Để giảm lượng muối (giảm natri) trong món ăn thì trong quá trình chế biến nên bớt đi 1 phần lượng gia vị mặn và thay thế bằng bột ngọt sẽ góp phần giảm tổng lượng natri ăn vào vì hàm lượng natri trong bột ngọt chỉ bằng khoảng 1/3 hàm lượng natri trong muối ăn (12% so với 39%). Kết quả nghiên cứu của Ủy ban nghiên cứu chiến lược giảm lượng muối tiêu thụ trong khẩu phần thuộc Viện Y khoa -Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ cho thấy “Bột ngọt có thể giúp giữ nguyên mức độ chấp nhận đối với những món ăn giảm độ mặn khi được sử dụng để thay thế một phần muối đưa vào thực phẩm trong quá trình chế biến”. Trong trường hợp này, lượng natri đưa vào thực phẩm qua bột ngọt ít hơn so với lượng được natri được loại bỏ do giảm lượng muối sử dụng. Các bà nội trợ cũng cần lưu ý là bột ngọt không chữa được các món ăn đã bị mặn sau khi nấu.
Các nước phát triển trên thế giới có sử dụng bột ngọt không?
Thực tế, hiện nay bột ngọt được sử dụng phổ biến tại hơn 100 quốc gia trên thế giới, từ châu Á, châu Âu đến châu Mỹ, châu Phi. Tuy nhiên, với nền văn hóa ẩm thực khác nhau, mỗi quốc gia có cách thức sử dụng bột ngọt khác nhau. Các nước như Thái Lan, Hàn Quốc, Việt Nam, Philippines, Brasil… thường nêm bột ngọt trực tiếp trong quá trình chế biến món ăn. Một số quốc gia khác như Nhật Bản, Pháp, Mỹ…với đặc điểm nền công nghiệp thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn và tiện dụng có xu hướng tăng trưởng mạnh, bột ngọt không được sử dụng trực tiếp mà thường được phối trộn trong các gia vị tổng hợp hoặc bổ sung vào một số thực phẩm chế biến sẵn như thực phẩm ăn liền, sản phẩm đông lạnh…
PGS. TS. Lê Bạch Mai
Nguyên nhân gây sỏi thận có phải phần lớn liên quan đến việc ăn uống?...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 13 giờ trước
Để hiểu rõ hơn về thận, bạn hãy cùng đọc bài viết sau đây nhé!
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 15 giờ trước
Kỳ nghỉ 30/4 sắp đến. Đây là thời điểm giao mùa xuân và mùa hè, mọi người rất dễ cảm thấy buồn ngủ. Có người luôn cảm thấy không thể tỉnh dậy, có người...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 20 giờ trước
“Ôi Chúa ơi, hãy nhìn người đàn ông đó!” một người phụ nữ hét lên, chỉ tay run rẩy vào người đàn ông đã ngã xuống. Người đàn ông sùi bọt mép và đồng...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 22 giờ trước
Bộ não của chúng ta có khoảng 100 tỷ tế bào thần kinh, là những tế bào não và tế bào não là một trong những tế bào tồn tại lâu nhất trong cơ...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 22 giờ trước
Mùa xuân, khi thiên nhiên dần thức tỉnh sau một mùa đông dài, không chỉ là thời điểm lý tưởng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cây cối đâm chồi nảy lộc mà còn...
Kiến thức - 2 giờ, 50 phút trước
Một số mẹo nhỏ sau đây sẽ giúp bạn chăm sóc cây phát lộc trở nên xanh tươi cả năm.
Đời sống số - 2 giờ, 51 phút trước
Theo quan điểm của nhân tướng học, chỉ cần nhìn ngón tay út, có thể đoán biết tương lai sau này.
Địa chỉ ăn ngon - 2 giờ, 51 phút trước
Thì ra vỏ dưa hấu lại có tác dụng rất hữu ích như vậy nhưng nhiều người không hề hay biết.
Kiến thức - 2 giờ, 52 phút trước
Trong năm 2024, những trường hợp sau sẽ bị thu hồi sổ đỏ, người dân cần hết sức lưu ý!
Kiến thức - 2 giờ, 52 phút trước
Theo quy định, những trường hợp này nên đi đổi Giấy đăng ký xe càng sớm càng tốt, càng cố giữ lại càng bị phạt nặng.
Kiến thức - 2 giờ, 52 phút trước
Quan điểm này tuy hơi ngược nhưng khi nhìn vào thực tế cuộc sống rất nhiều người học kém lại thành công. Lý do vì sao lại như vậy?
Đời sống trẻ - 2 giờ, 53 phút trước
Sau khi chia tay cuộc sống làm việc đầy áp lực và bận rộn, nhiều người hằng mơ ước về một cuộc sống hưu trí tự do, không lo nghĩ, không cần phải thức...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 38 phút trước
Cho trẻ ăn loại rau này sẽ giúp trẻ cao nhanh vì bổ sung canxi. Nấm, một thành phần giữa thịt và rau, có thể giải quyết hoàn hảo vấn đề trẻ không ăn...
Kiến thức - 3 giờ, 53 phút trước
Vốn là một loại rau mọc dại, được dùng để làm thức ăn cho vật nuôi nhưng nay rau sắng lại trở thành đặc sản được săn lùng.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 53 phút trước
Ngọc nữ một thời - Hà Tăng lộ vẻ ngoài kém sắc với dung mạo cực nhợt nhạt và mệt mỏi.
Truyền hình - 3 giờ, 53 phút trước
Cặp đôi chính của "Nữ hoàng nước mắt" Baek Hyun Woo (do Kim Soo Hyun thủ vai) và Hong Hae In (do Kim Ji Won thủ vai) đã hoàn thành cái kết hạnh phúc...
Chuyện làng sao - 3 giờ, 54 phút trước
Vợ cũ Bằng Kiều đã tổ chức sinh nhật cực hoành tráng cho quý tử nhà mình.
Thời trang sao - 3 giờ, 54 phút trước
Mới đây, truyền thông Hàn đưa ra kết quả bình chọn những ngôi sao mặc đẹp nhất và xấu nhất khi xuất hiện trước công chúng trong tuần qua.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 54 phút trước
Tin sao Việt hot nhất ngày 29/4/2024: Trong khi Midu chưa kịp 'ra mắt' chồng doanh nhân thì đã bị dân tình rần rần khui danh tính, cô nàng có phản ứng khá hài...
Đời sống số - 3 giờ, 54 phút trước
Trong cuộc sống, chắc hẳn bạn đã không ít lần trải qua cảm giác nóng ruột bồn chồn. Giải mã điềm báo nóng ruột sẽ giúp bạn phần nào yên tâm hơn khi sự...
Kiến thức - 3 giờ, 55 phút trước
Gần đây nhiều vụ lừa đảo từ việc mạo danh BHYT khiến người dân mất tiền oan, cơ quan chức năng cảnh báo chiêu trò lừa đảo mới, người dân hết sức cảnh giác!...
Kiến thức - 3 giờ, 57 phút trước
Top 3 con giáp dưới đây đúng tuần mới này (29/4 - 5/5) tới vận đào hoa của người độc thân vượng phát, tình cảm có sự tiến triển vượt bậc.
Bật mí điện ảnh - 4 giờ, 53 phút trước
Bộ phim web drama - Sống Ngầm do nam ca sĩ Ưng Hoàng Phúc (Phúc Cọp) thủ vai chính là một gợi ý không thể bỏ lỡ với những ai yêu thích điện ảnh...
Kiến thức - 5 giờ, 34 phút trước
Khi nói đến nguyên liệu rẻ và chất lượng cao, bạn nghĩ đến điều gì đầu tiên? Tôi nghĩ đó là trứng.
Kiến thức - 5 giờ, 34 phút trước
Nhìn về tương lai gần, khi được xây dựng đây sẽ là điểm nhấn cho khu vực quận Bắc Từ Liêm.