Chủ nhật, 24/08/2025
Nốt ruồi hình thành như thế nào?
Theo y học, nốt ruồi (hay còn gọi là nốt ruồi sắc tố hoặc nốt ruồi tế bào) là kết quả của sự tập trung các tế bào hắc tố trên da. Chúng có thể xuất hiện từ khi sinh ra (bẩm sinh), nhưng phần lớn hình thành sau này do nhiều yếu tố như:
- Di truyền: Trẻ em có bố mẹ nhiều nốt ruồi thường dễ phát triển thêm. Một số gen như IRF4, TERT có liên quan.
- Tác động từ ánh nắng: Tia UV là "thủ phạm" khiến nốt ruồi xuất hiện nhiều hơn, đặc biệt ở vùng thường xuyên phơi nắng như lưng nam giới, cánh tay nữ giới.
- Thay đổi nội tiết: Trong tuổi dậy thì, mang thai hoặc khi dùng thuốc nội tiết, nốt ruồi có thể lớn lên, sẫm màu, hoặc mọc thêm.
- Tổn thương da: Một số chấm đen sau khi bị vật nhọn đâm vào (như bút chì) có thể tồn tại lâu dài, dễ nhầm với nốt ruồi thật.
- Ngoài ra, bệnh da liễu, rối loạn miễn dịch hoặc điều trị hóa trị cũng có thể ảnh hưởng tới sự hình thành nốt ruồi, dù ít gặp hơn.
Phần lớn nốt ruồi là lành tính, nhưng bất cứ sự thay đổi nào cũng nên được theo dõi kỹ và kiểm tra y tế kịp thời. Phát hiện sớm là “chìa khóa vàng” trong điều trị ung thư da
Nốt ruồi nào dễ có nguy cơ ác tính?
Không phải nốt ruồi nào cũng nguy hiểm. Tuy nhiên, một số đặc điểm có thể giúp phân biệt nốt ruồi lành tính và dấu hiệu cảnh báo ung thư hắc tố, còn được mệnh danh là "vua của các loại ung thư da". Phương pháp ABCDE được khuyến cáo để nhận biết nguy cơ:
A (Asymmetry - Không đối xứng): Nốt ruồi lành thường có hình tròn, đối xứng.
B (Border - Bờ viền mờ): Viền nốt ruồi mờ, răng cưa hoặc loang lổ là dấu hiệu đáng lưu ý.
C (Color - Màu sắc lẫn lộn): Nốt có nhiều màu như nâu, đen, đỏ, trắng… cần cảnh giác.
D (Diameter - Kích thước lớn): Đường kính >6mm (tương đương đầu tẩy bút chì) là dấu hiệu nguy cơ.
E (Evolution - Biến đổi theo thời gian): Tăng kích thước, nhô cao, ngứa, chảy dịch, đóng vảy nhanh chóng.
Đặc biệt, những nốt ruồi nằm ở vị trí dễ cọ sát (bàn tay, lòng bàn chân, vùng sinh dục, hậu môn, thắt lưng…), hoặc bị chấn thương, tiếp xúc ánh nắng thường xuyên, càng nên thận trọng. Ngoài ra, tình trạng "nốt ruồi mẹ" xuất hiện thêm "nốt ruồi con" xung quanh gọi là hiện tượng vệ tinh cũng là dấu hiệu nghiêm trọng.
Làm sao xử lý nốt ruồi nghi ngờ ung thư?
Để xử lý đúng cách các nốt ruồi bất thường, cần tuân thủ nguyên tắc "Ba nên - Ba không":
Ba nên:
- Chụp ảnh định kỳ để theo dõi thay đổi về hình dáng, màu sắc.
- Dùng thước đo ghi nhận kích thước theo thời gian.
- Quan sát kỹ vào các mùa giao mùa, đặc biệt mùa hè khi tia UV mạnh.
Ba không:
- Không tự ý dùng thuốc chấm, tẩy nốt ruồi, dễ gây tổn thương, sót tế bào.
- Không tự dùng laser loại bỏ khi chưa được bác sĩ đánh giá, có thể kích thích ác tính.
- Không mê tín "tướng số" mà bỏ qua dấu hiệu y khoa, nốt ruồi "tài lộc" cũng có thể ung thư hóa.
Hiện nay, y học hiện đại áp dụng quy trình ba cấp độ:
Cấp 1: Nốt ruồi ổn định, nguy cơ thấp - theo dõi mỗi 6-12 tháng.
Cấp 2: Có thay đổi bất thường - cần làm sinh thiết mô bệnh học.
Cấp 3: Nghi ngờ cao - chỉ định phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ và xét nghiệm mô học.
Bệnh viện hiện đã trang bị các thiết bị hỗ trợ chẩn đoán như kính soi da, kính hiển vi đồng tiêu, giúp phát hiện sớm với độ chính xác cao (độ nhạy, độ đặc hiệu đạt khoảng 80-90%).
Lưu ý: Bài viết mang tính chất tham khảo, không thay thế cho tư vấn y tế chuyên môn. Nếu có dấu hiệu bất thường trên da, hãy sớm tới cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám.
Trẻ thuộc thế hệ Gen Alpha (sinh từ năm 2010 trở đi) lớn lên trong...
Chăm sóc sức khỏe - 1 ngày, 9 giờ trước
Một nghiên cứu quy mô lớn trên hơn 450.000 người Anh đã chỉ ra mối liên hệ đáng lo ngại giữa việc tiêu thụ đồ uống rất nóng và nguy cơ mắc ung thư...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 20 giờ trước
Thời tiết giao mùa, nồm ẩm thường khiến nhiều người rơi vào tình trạng đau mỏi cơ thể, cứng cổ, mệt mỏi, dân gian quen gọi là "trúng gió". Trong những lúc như vậy,...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 1 giờ trước
Tại các chợ dân sinh và siêu thị Việt Nam, người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm thấy một loại cá nhỏ bé nhưng lại mang trong mình nguồn dinh dưỡng "khổng lồ",...
Chăm con - 2 ngày, 4 giờ trước
Trong nhiều gia đình, việc có nên cho trẻ nhỏ nằm gối hay không luôn là đề tài gây tranh cãi. Không ít bậc ông bà cho rằng trẻ cần nằm gối từ sớm...
Chăm sóc sức khỏe - 2 ngày, 4 giờ trước
Những điều bất thường ở ngón tay có thể là tín hiệu cảnh báo sớm về sức khỏe, đặc biệt là các bệnh nghiêm trọng như ung thư gan và ung thư phổi. Nếu...
Kiến thức - 1 giờ, 12 phút trước
Có 3 trường hợp cụ thể sẽ tạm dừng việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, bao gồm những ai?
Chuyện làng sao - 1 giờ, 24 phút trước
Tin sao Việt 24/8/2025: Khoảnh khắc sinh nở hiếm hoi của Hoà Minzy hiện đang gây bão mạng xã hội. Đơn xin tham gia diễu binh, diễu hành cùng khối văn nghệ sĩ của...
Kiến thức - 1 giờ, 26 phút trước
Trong Luật Căn cước (sửa đổi) quy định, có 3 đối tượng sinh năm này sẽ được hưởng nhiều quyền lợi khi đi làm căn cước.
Kiến thức - 2 giờ, 41 phút trước
Mỗi năm chỉ tuyển vỏn vẹn 30 sinh viên, miễn hoàn toàn học phí, nhưng lại đòi hỏi ở người học một thứ tài sản không dễ có: lòng kiên trì và tình yêu...
Mẫu nhà đẹp - 2 giờ, 56 phút trước
Trải qua hành trình 10 năm lập nghiệp với 3 lần đổi căn hộ, anh Trương Vĩ đã đúc kết những bài học giá trị. Một không gian sống lý tưởng không chỉ nằm...
Kiến thức - 2 giờ, 3 phút trước
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong năm 2023, dân số trung bình của Việt Nam là 100,3 triệu người. Tuổi thọ trung bình là 73,7 tuổi (năm 2022 là 73,6 tuổi)....
Chuyện làng sao - 2 giờ, 12 phút trước
Trong danh sách dưới đây, có sao Việt còn sở hữu bằng Tiến sĩ.
Kiến thức - 2 giờ, 14 phút trước
Theo quy định, sẽ có những trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân khi sang tên sổ đỏ, người dân cần biết để tránh gặp rắc rối.
Kiến thức - 2 giờ, 17 phút trước
Chính sách trợ cấp hưu trí xã hội cho người từ 75 tuổi, mức hưởng là 500.000 đồng/tháng, có hiệu lực từ ngày 1/7.
Tin trong ngày - 2 giờ, 21 phút trước
Với khí hậu nhiệt đới ưu đãi, Việt Nam là xứ sở của vô số loại trái cây đa dạng. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là có những loại quả được thế giới...
Kiến thức - 2 giờ, 22 phút trước
Nghị định 168 quy định rõ việc xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe của người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và...
Tin trong ngày - 2 giờ, 27 phút trước
Ngày 23/8, UBND TP. Hà Nội đã ban hành Công văn số 4761/UBND-ĐT về việc miễn tiền vé sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng có trợ giá (xe buýt, đường...
Kiến thức - 2 giờ, 29 phút trước
Để đạt được thành công như hiện tại, ông Đặng Lê Nguyên Vũ đã trải qua nhiều khó khăn. Nhìn lại hành trình khởi nghiệp của mình, ông 'vua cà phê' Đặng Lê Nguyên...
Kiến thức - 3 giờ, 56 phút trước
Đây là loại lá vô cùng quý hiếm, và Việt Nam cũng là nơi duy nhất trên thế giới phân bố loại lá này.
Tin trong ngày - 3 giờ, 26 phút trước
4 ngành học hot có cơ hội việc làm rộng mở đang được địa phương này và trường đại học miễn học phí. Bên cạnh đó, nhà trường còn nhiều chính sách học bổng...
Kiến thức - 4 giờ, 57 phút trước
Người từ 60 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận một khoản tiền trợ cấp hằng tháng nếu đáp ứng được các điều kiện theo quy định.
Tin trong ngày - 4 giờ, 26 phút trước
Sổ đỏ là một trong những giấy tờ quan trọng khi tiến hành mua bán chuyển nhượng đất đai nên người dân cần chú ý.
Kiến thức - 5 giờ, 56 phút trước
Mỗi khi nhìn thấy tảng vàng hàng chục nghìn tỷ này nằm chễm chệ ngay tại lối vào của công viên, nhiều người tự hỏi: Để kho báu giá trị hàng nghìn tỷ nằm...
Kiến thức - 5 giờ, 3 phút trước
Với khoảng 14 triệu dân, thành phố mới sau sáp nhập này của Việt Nam sẽ có dân số lớn hơn tổng dân số của một số quốc gia ASEAN.
Tin trong ngày - 5 giờ, 11 phút trước
Việc tra cứu số điện tiêu thụ khá đơn giản, bạn có thể thực hiện qua ứng dụng Zalo với vài thao tác là có thể biết chính xác.